Wokovu
Maana: Kuhifadhiwa au kukombolewa kutoka katika hatari au uharibifu. Ukombozi huo huenda ukawa ni kutoka katika mikono ya wakandamizaji au watesaji. Kwa Wakristo wote wa kweli, Yehova huandaa kupitia Mwana wake ukombozi kutoka katika mfumo mbovu wa mambo uliopo na pia wokovu kutoka katika utumwa wa dhambi na kifo. Kwa umati mkubwa wa watumishi waaminifu wa Yehova wanaoishi wakati wa “siku za mwisho,” wokovu utatia ndani kuhifadhiwa waipite dhiki kuu.
Je, Mungu, kwa sababu ya rehema zake kuu, mwishowe atawaokoa wanadamu wote?
Je, andiko la 2 Petro 3:9 linaonyesha kwamba wanadamu wote wataokolewa? Andiko hilo linasema: “Bwana hakawii kuitimiza ahadi yake, kama wengine wanavyokudhani kukawia, bali huvumilia kwenu, maana hapendi mtu yeyote apotee [“aangamie,” NAJ], bali wote wafikilie toba.” (UV) Mungu anatamani kwa rehema kwamba wazao wote wa Adamu watubu, naye amefanya kwa ukarimu uandalizi kwa ajili ya msamaha wa dhambi za wale wanaotubu. Lakini yeye hamlazimishi yeyote akubali uandalizi huo. (Linganisha na Kumbukumbu la Torati 30:15-20.) Wengi wanaukataa. Watu hao ni kama mtu anayekufa maji ambaye anatupilia mbali chombo cha kuhifadhi uhai anachopewa na mtu anayetamani kumsaidia. Hata hivyo, tunapaswa kukumbuka kwamba mtu asipotubu, hatatupwa katika moto wa milele. Kama andiko la 2 Petro 3:9 linavyoonyesha, wale wasiotubu watapotea, au ‘wataangamizwa.’ Mstari wa 7 (UV) pia husema kuhusu “kuangamia kwao wanadamu wasiomcha Mungu.” Hapa hakuna wazo la kwamba wanadamu wote wataokolewa.—Ona pia kichwa “Kuzimu na Jehanamu.”
Je, andiko la 1 Wakorintho 15:22 linathibitisha kwamba wanadamu wote mwishowe wataokolewa? Linasema: “Kama katika Adamu wote wanakufa, kadhalika na katika Kristo wote watahuishwa.” (UV) Kama inavyoonyeshwa katika mistari inayozunguka, jambo linalozungumziwa hapa ni ufufuo. Ni nani watakaofufuliwa? Wote ambao kifo chao kinatokana na dhambi ya Adamu (ona mstari wa 21) lakini ambao pia hawakufanya kibinafsi makosa ya kukusudia yaliyoandikwa katika Waebrania 10:26-29. Kama Yesu alivyofufuliwa kutoka katika Kaburi (Mdo. 2:31), vivyo hivyo wengine wote walio katika Kaburi “watahuishwa” kwa njia ya ufufuo. (Ufu. 1:18; 20:13) Je, wote hao watapata wokovu wa milele? Watakuwa na nafasi hiyo, lakini si kila mtu atakayeitumia kwa njia nzuri, kama inavyoonyeshwa katika andiko la Yohana 5:28, 29, linaloonyesha kwamba matokeo kwa watu fulani yatakuwa “hukumu” ya kuangamizwa.
Namna gani maandiko kama vile Tito 2:11, linalosema “neema ya Mungu iwaokoayo wanadamu wote,” kulingana na tafsiri ya UV? Maandiko mengine, kama vile Yohana 12:32, Waroma 5:18, na 1 Timotheo 2:3, 4, yanatoa wazo lilelile katika UV, ZSB, BHN, VB, n.k. Maneno ya Kigiriki yaliyotafsiriwa “wote” na “kila mmoja” katika mistari hiyo ni namna zilizobadilishwa za neno pas. Kama inavyoonyeshwa katika Expository Dictionary of New Testament Words ya Vine (London, 1962, Buku la 1, uku. 46), neno pas linaweza pia kumaanisha “kila aina au namna.” Kwa hiyo, katika mistari hiyo, badala ya “wote,” maneno haya “kila aina ya” yanaweza kutumiwa; au “namna zote,” kama ilivyofanywa katika NW. Ni wazo gani lililo sahihi—“wote” au wazo linalotolewa na maneno “namna zote”? Basi, ni tafsiri gani ambayo pia inapatana na sehemu nyingine za Biblia? Ni ile inayotumia maneno “namna zote.” Fikiria Matendo 10:34, 35; Ufunuo 7:9, 10; 2 Wathesalonike 1:9. (Angalia: Watafsiri wengine pia wanatambua maana hii ya neno la Kigiriki, kama inavyoonyeshwa na tafsiri zao za neno hilo katika Mathayo 5:11—“kila aina ya,” BHN; “kila namna ya,” VB.)
Je, kuna maandiko yanayoonyesha waziwazi kwamba watu fulani hawataokolewa kamwe?
2 The. 1:9, UV: “Watakaoadhibiwa kwa maangamizi ya milele, kutengwa na uso wa Bwana na utukufu wa nguvu zake.” (Italiki zimeongezwa.)
Ufu. 21:8, UV: “Bali waoga, na wasioamini, na wachukizao, na wauaji, na wazinzi, na wachawi, na hao waabuduo sanamu, na waongo wote, sehemu yao ni katika lile ziwa liwakalo moto na kiberiti. Hii ndiyo mauti ya pili.”
Mt. 7:13, 14, UV: “Ingieni kwa kupitia mlango ulio mwembamba; maana mlango ni mpana, na njia ni pana iendayo upotevuni, nao ni wengi waingiao kwa mlango huo. Bali mlango ni mwembamba, na njia imesonga iendayo uzimani, nao waionao ni wachache.”
Mtu akiokolewa, je, ameokolewa sikuzote?
Yuda 5, UV: “Napenda kuwakumbusha, ijapokuwa mmekwisha kujua haya yote, ya kwamba Bwana, akiisha kuwaokoa watu katika nchi ya Misri, aliwaangamiza baadaye wale wasioamini.” (Italiki zimeongezwa.)
Mt. 24:13, UV: “Mwenye kuvumilia hata mwisho, ndiye atakayeokoka.” (Kwa hiyo, wokovu wa mwisho wa mtu hauamuliwi wakati anapoanza kumwamini Yesu.)
Flp. 2:12, UV: “Basi, wapendwa wangu, kama vile mlivyotii sikuzote, si wakati mimi nilipokuwapo tu, bali sasa zaidi sana mimi nisipokuwapo, utimizeni wokovu wenu wenyewe kwa kuogopa na kutetemeka.” (Maneno hayo yaliandikiwa “watakatifu” waliokuwa Filipi, kama inavyoelezwa katika Wafilipi 1:1. Paulo aliwasihi wasiwe na uhakika kupita kiasi bali watambue kwamba wokovu wao wa mwisho haukuwa umethibitishwa.)
Ebr. 10:26, 27, UV: “Kama tukifanya dhambi kusudi baada ya kuupokea ujuzi wa ile kweli, haibaki tena dhabihu kwa ajili ya dhambi; bali kuna kuitazamia hukumu yenye kutisha, na ukali wa moto ulio tayari kuwala wale wapingao.” (Kwa hiyo Biblia haikubaliani na lile wazo la kwamba hata mtu akifanya dhambi gani baada ya ‘kuokolewa’ hatapoteza wokovu wake. Inawatia moyo watu wawe waaminifu. Ona pia Waebrania 6:4-6, ambapo imeonyeshwa kwamba hata mtu aliyetiwa mafuta kwa roho takatifu anaweza kupoteza tumaini lake la wokovu.)
Je, kuna lolote linalohitajiwa zaidi ya kuwa na imani ili kupata wokovu?
Efe. 2:8, 9, UV: “Mmeokolewa kwa neema [“fadhili zisizostahiliwa,” NW], kwa njia ya imani; ambayo hiyo haikutokana na nafsi zenu, ni kipawa [“zawadi,” BHN] cha Mungu; wala si kwa matendo, mtu awaye yote asije akajisifu.” (Uandalizi mzima kwa ajili ya wokovu ni wonyesho wa fadhili zisizostahiliwa za Mungu. Haiwezekani kwa mzao yeyote wa Adamu kujipatia wokovu yeye mwenyewe, hata matendo yake yakiwa mazuri jinsi gani. Wokovu ni zawadi ambayo Mungu huwapa wale walio na imani katika dhabihu ya Mwana wake inayofunika dhambi.)
Ebr. 5:9, UV: “[Yesu] akawa sababu ya wokovu wa milele kwa watu wote wanaomtii.” (Italiki zimeongezwa.) (Je, hilo linapingana na yale maneno kwamba Wakristo ‘huokolewa kwa njia ya imani’? Sivyo hata kidogo. Utii huonyesha tu kwamba imani yao ni ya kweli.)
Yak. 2:14, 26, UV: “Ndugu zangu, yafaa nini, mtu akisema kwamba anayo imani, lakini hana matendo? Je! Ile imani yaweza kumwokoa? Maana kama vile mwili pasipo roho umekufa, vivyo hivyo na imani pasipo matendo imekufa.” (Mtu hajipatii mwenyewe wokovu kwa matendo yake. Lakini yeyote aliye na imani ya kweli atakuwa na matendo yanayoambatana nayo—matendo ya kuzitii amri za Mungu na Kristo, matendo yanayoonyesha imani na upendo wake. Bila matendo hayo, imani yake imekufa.)
Mdo. 16:30, 31, UV: “Bwana zangu, yanipasa nifanye nini nipate kuokoka? [Paulo na Sila] wakamwambia, Mwamini Bwana Yesu, nawe utaokoka pamoja na nyumba yako.” (Ikiwa mtu huyo na nyumba yake waliamini kwelikweli, je, hawangetenda kupatana na imani yao? Ndivyo.)
Mtu Akisema—
‘Mimi nimeokoka’
Unaweza kujibu hivi: ‘Ninafurahi kujua hivyo, kwa sababu hilo linanionyesha kwamba unamwamini Yesu Kristo. Kazi ninayofanya ni kazi ambayo Yesu aliwagawia wafuasi wake wafanye, yaani, kuwaambia wengine kuhusu kusimamishwa kwa Ufalme wake. (Mt. 24:14)’ Kisha unaweza kuongezea: (1) ‘Ufalme huo ni nini? Kuja kwa Ufalme huo kutamaanisha nini kwa ulimwengu? (Dan. 2:44)’ (2) ‘Ni hali gani zitakazokuwa hapa duniani chini ya serikali hiyo ya mbinguni? (Zab. 37:11; Ufu. 21:3, 4)’
Au unaweza kusema: ‘Basi unakubali yale ambayo mtume Petro alisema, hapa katika Matendo 4:12, sivyo? . . . Je, umewahi kujiuliza ni nani aliyetupatia jina la Yesu ili tuliamini?’ Kisha unaweza kuongezea: (1) ‘Yesu mwenyewe anatuambia. (Yoh. 17:3)’ (2) ‘Ona Yesu alisema kwamba alikuwa amelijulisha jina la Baba yake. (Yoh. 17:6) Jina Lake ni nani? Linakukumbusha nini? (Kut. 3:15; 34:5-7)’
‘Je, wewe umeokoka?’
Unaweza kujibu hivi: (1) ‘Ndiyo, kufikia wakati huu. Ninasema hivyo kwa sababu ninajua shauri la Biblia linalosema kwamba tusiwe na uhakika kupita kiasi. Je, unalijua andiko hili? (1 Kor. 10:12)’ Kisha unaweza kuongezea: ‘Kwa nini hivyo? Mtume Paulo aliwaandikia watu waliokuwa wamezaliwa mara ya pili na waliokuwa na tumaini la kuishi mbinguni (Ebr. 3:1), akisema hivi . . . (Ebr. 3:12-14) Tunaimarisha imani yetu tunapoendelea kulijua Neno la Mungu.’
Au unaweza kusema: ‘Ninaweza kujibu swali hilo kwa kusema tu, Ndiyo. Lakini unajua kwamba Biblia inasema kuhusu wokovu zaidi ya mmoja? Kwa mfano, je, umewahi kufikiria maana ya andiko la Ufunuo 7:9, 10, 14? . . . Kwa hiyo, kuna watu watakaookolewa katika dhiki kuu inayokuja, na waishi hapa duniani. (Mt. 5:5)’
‘Je, unamkubali Yesu kuwa Mwokozi wako?’
Ona ukurasa wa 438, chini ya kichwa “Yesu Kristo.”
‘Ninyi mnasema kwamba ni 144,000 tu ndio watakaookolewa’
Unaweza kujibu hivi: ‘Ninafurahi kwa vile umetaja jambo hilo ili nikuambie jambo ambalo sisi tunaamini hasa. Watu wowote watakaokuwa na imani ya kweli katika uandalizi ambao Mungu amefanya kupitia Yesu watapata wokovu. Lakini Biblia inasema kwamba ni 144,000 tu ambao wataenda mbinguni wakawe pamoja na Kristo. Je, umewahi kuona jambo hilo katika Biblia? . . . Linapatikana hapa katika Ufunuo 14:1, 3.’ Kisha unaweza kuongezea: (1) ‘Watafanya nini mbinguni? (Ufu. 20:6)’ (2) ‘Ni wazi kwamba watatawala juu ya mtu fulani. Huyo atakuwa nani? . . . (Mt. 5:5; 6:10)’