“Wafu Watafufuliwa”
“Kwa maana hiyo tarumbeta itavuma, na wafu watafufuliwa wakiwa wasioharibika, nasi tutabadilishwa.”—1 WAKORINTHO 15:52.
1, 2. (a) Ni ahadi gani yenye kufariji iliyotolewa kupitia nabii Hosea? (b) Twajuaje kwamba Mungu yuko tayari kuwafufua wafu?
JE, UMEWAHI kumpoteza mpendwa katika kifo? Basi unajua maumivu ambayo kifo chaweza kuleta. Hata hivyo, Wakristo hupokea faraja katika ahadi ambayo Mungu alitoa kupitia nabii Hosea: “Nitawakomboa na nguvu za kaburi; nitawaokoa na mauti; ewe mauti, ya wapi mapigo yako? ewe kaburi, kuwapi kuharibu kwako?”—Hosea 13:14.
2 Wazo la wafu kufufuliwa laonekana kuwa la kipuuzi na wenye kutilia shaka. Lakini bila shaka Mungu Mweza Yote ana uwezo wa kufanya muujiza kama huo! Suala halisi ni kama Yehova yuko tayari kuwafufua wafu. Yobu mwadilifu, aliuliza hivi: “Mtu akifa, je! atakuwa hai tena?” Ndipo akatoa jibu hili lenye kutia moyo: “Wewe ungeita, nami ningekujibu; ungekuwa na tamaa ya [“ungetamani sana,” NW] kazi ya mikono yako.” (Ayubu 14:14, 15) Maneno ‘kutamani sana’ yamaanisha kuwa na hamu nyingi sana au tamaa nyingi mno. (Linganisha Zaburi 84:2, Biblia Habari Njema.) Naam, Yehova hutazamia ufufuo kwa hamu—yeye hutamani sana kuwaona tena watu waaminifu waliokufa, walio hai katika kumbukumbu lake.—Mathayo 22:31, 32.
Yesu Atoa Nuru Juu ya Ufufuo
3, 4. (a) Yesu alitoa nuru gani juu ya tumaini la ufufuo? (b) Kwa nini Yesu alifufuliwa akiwa roho wala si katika mwili?
3 Wanaume wa kale wa imani kama Yobu, walikuwa na uelewevu wa kiasi tu juu ya ufufuo. Yesu Kristo ndiye aliyetoa nuru kikamili juu ya tumaini hilo la ajabu. Alionyesha fungu muhimu ambalo yeye mwenyewe hutimiza aliposema hivi: “Yeye ambaye hudhihirisha imani katika Mwana ana uhai udumuo milele.” (Yohana 3:36) Uhai huo utafurahiwa wapi? Kwa walio wengi ambao hudhihirisha imani, uhai huo utakuwa duniani. (Zaburi 37:11) Hata hivyo, Yesu aliwaambia wanafunzi wake hivi: “Msiwe na hofu, kundi dogo, kwa sababu Baba yenu amekubali kuwapa nyinyi ufalme.” (Luka 12:32) Ufalme wa Mungu ni wa kimbingu. Kwa sababu hiyo, ahadi hiyo humaanisha kwamba “kundi dogo” lingepaswa kuwa mbinguni pamoja na Yesu likiwa viumbe wa roho. (Yohana 14:2, 3; 1 Petro 1:3, 4) Ni tazamio lenye utukufu kama nini! Yesu alizidi kumfunulia mtume Yohana kwamba, idadi ya ‘kundi hilo dogo’ ingekuwa watu 144,000 tu.—Ufunuo 14:1.
4 Ingawa hivyo, hao 144,000 wangeingiaje katika utukufu wa kimbingu? Yesu “ametoa nuru juu ya uhai na kutoharibika kupitia habari njema.” Kwa kutumia damu yake, alianzisha “njia mpya na yenye uhai” ya kuingia mbinguni. (2 Timotheo 1:10; Waebrania 10:19, 20) Kwanza, alikufa, kama vile Biblia ilivyotabiri angefanya. (Isaya 53:12) Kisha, kama vile mtume Petro alivyotangaza, “Yesu huyu Mungu alimfufua.” (Matendo 2:32) Ingawa hivyo, Yesu hakufufuliwa akiwa binadamu. Alikuwa amesema hivi: “Mkate ambao nitatoa ni mwili wangu kwa ajili ya uhai wa ulimwengu.” (Yohana 6:51) Kuuchukua mwili wake tena kungebatilisha dhabihu hiyo. Hivyo Yesu ‘aliuawa katika mwili wenye nyama, lakini akafanywa kuwa hai katika roho.’ (1 Petro 3:18) Hivyo Yesu “[ali]pata ukombozi udumuo milele kwa ajili yetu,” yaani “kundi dogo.” (Waebrania 9:12) Alimtolea Mungu thamani ya uhai wake mkamilifu wa kibinadamu ukiwa fidia kwa ajili ya wanadamu wenye dhambi, na wale 144,000 ndio waliokuwa wa kwanza kunufaika na fidia hiyo.
5. Wafuasi wa Yesu wa karne ya kwanza walitolewa tumaini gani?
5 Si Yesu pekee ambaye angefufuliwa kwenye uhai wa kimbingu. Paulo aliwaambia Wakristo wenzake katika Roma kwamba walikuwa wametiwa mafuta kwa roho wawe wana wa Mungu na warithi-washirika pamoja na Kristo ikiwa wangethibitisha kutiwa mafuta kwao kwa kuvumilia mpaka mwisho. (Waroma 8:16, 17) Paulo pia alieleza hivi: “Ikiwa tumekuwa wenye kuungana pamoja naye katika ufanani wa kifo chake, hakika sisi pia tutaunganishwa pamoja naye katika ufanani wa ufufuo wake.”—Waroma 6:5.
Kutetea Tumaini la Ufufuo
6. Kwa nini imani katika ufufuo ilishambuliwa katika Korintho, na mtume Paulo aliitikiaje?
6 Ufufuo ni sehemu ya “fundisho la msingi” la Ukristo. (Waebrania 6:1, 2) Hata hivyo, fundisho hilo lilikuwa likishambuliwa huko Korintho. Watu fulani katika kutaniko, waliokuwa kwa wazi wameathiriwa na falsafa za Kigiriki, walikuwa wakisema hivi: “Hakuna ufufuo wa wafu.” (1 Wakorintho 15:12) Wakati ripoti za usemi huo zilipomfikia mtume Paulo, alitetea tumaini la ufufuo, hasa tumaini la Wakristo watiwa-mafuta. Acheni tuchunguze maneno ya Paulo kama yalivyorekodiwa katika 1 Wakorintho sura ya 15. Litakuwa jambo lenye kusaidia ukiwa umesoma hiyo sura yote, kama ambavyo ilipendekezwa katika makala iliyotangulia.
7. (a) Ni suala gani kuu ambalo Paulo alikazia? (b) Ni nani waliomwona Yesu aliyekuwa amefufuliwa?
7 Katika mistari ya kwanza miwili ya 1 Wakorintho sura ya 15, Paulo ataja kichwa cha mazungumzo yake: “Nawajulisha nyinyi, akina ndugu, habari njema niliyowatangazia, mliyoipokea pia, ambayo katika hiyo mwasimama pia, ambayo kupitia hiyo nyinyi pia mnaokolewa, . . . isipokuwa, kwa kweli, mwe mlipata kuwa waamini bila kusudi lolote.” Wakorintho walikuwa wameipokea kweli bure, ikiwa walishindwa kusimama imara katika habari njema. Paulo aliendelea kusema hivi: “Niliwapa nyinyi, miongoni mwa mambo ya kwanza, lile nililolipokea pia, kwamba Kristo alikufa kwa ajili ya dhambi zetu kulingana na Maandiko; na kwamba alizikwa, ndiyo, kwamba amefufuliwa siku ya tatu kulingana na Maandiko; na kwamba alionekana kwa Kefa, kisha kwa wale kumi na wawili. Baada ya hilo alionekana kwa zaidi ya ndugu mia tano kwa wakati mmoja, ambao walio wengi kati yao wabaki hadi wakati wa sasa, lakini baadhi yao wamelala usingizi katika kifo. Baada ya hilo alionekana kwa Yakobo, kisha kwa mitume wote; lakini mwisho wa wote alionekana pia kwangu kama kwamba kwa mmoja aliyezaliwa kabla ya wakati wake.”—1 Wakorintho 15:3-8.
8, 9. (a) Itikadi katika ufufuo ni ya maana kadiri gani? (b) Yaelekea ni wakati gani Yesu alionekana kwa “zaidi ya ndugu mia tano”?
8 Kwa waliokuwa wamepokea habari njema, imani katika ufufuo wa Yesu halikuwa jambo la kuchagua. Kulikuwa na mashahidi wengi waliojionea kwa macho waliothibitisha kwamba “Kristo alikufa kwa ajili ya dhambi zetu” na kwamba alikuwa amefufuliwa. Mmoja wao alikuwa Kefa, au Petro, jina linalojulikana zaidi. Baada ya Petro kumkataa Yesu usiku wa kusalitiwa na kukamatwa kwa Yesu, lazima awe alifarijiwa sana kumwona Yesu. Pia Yesu aliyekuwa amefufuliwa aliwatembelea “wale kumi na wawili,” yaani wale mitume wakiwa kikundi—jambo lililoonwa ambalo bila shaka liliwasaidia kushinda hofu yao na kuwa mashahidi wajasiri wa ufufuo wa Yesu.—Yohana 20:19-23; Matendo 2:32.
9 Kristo pia alionekana kwa kikundi kikubwa zaidi, “ndugu zaidi ya mia tano.” Kwa kuwa ni katika Galilaya tu alikokuwa na idadi kubwa hivyo ya wafuasi, huenda huo ukawa ni ule wakati ambao umeelezwa kwenye Mathayo 28:16-20, Yesu alipotoa amri ya kufanya wanafunzi. Hao watu wangeweza kutoa ushuhuda wenye nguvu kama nini! Baadhi yao walikuwa bado hai mwaka wa 55 W.K. wakati Paulo alipotunga barua yake ya kwanza kwa Wakorintho. Ingawa hivyo, ona kwamba wale waliokuwa wamekufa walitajwa kuwa “wamelala usingizi katika kifo.” Walikuwa bado hawajafufuliwa ili kupokea thawabu yao ya kimbingu.
10. (a) Mkutano wa mwisho wa Yesu pamoja na wanafunzi wake ulikuwa na matokeo gani? (b) Yesu alionekanaje kwa Paulo “kama kwamba kwa mmoja aliyezaliwa kabla ya wakati”?
10 Shahidi mwingine mwenye kutokeza wa ufufuo wa Yesu alikuwa Yakobo, mwana wa Yosefu na Maria, mama yake Yesu. Kabla ya huo ufufuo ni wazi kwamba Yakobo hakuwa amekuwa mwamini. (Yohana 7:5) Lakini baada ya Yesu kuonekana kwake, Yakobo akawa mwamini na labda akatimiza fungu fulani katika kugeuza imani ya ndugu zake. (Matendo 1:13, 14) Katika mkutano wake wa mwisho pamoja na wanafunzi wake, wakati alipopaa kwenda mbinguni, Yesu aliwapa utume wa ‘kuwa mashahidi wake hadi sehemu ya mbali zaidi sana ya dunia.’ (Matendo 1:6-11) Baadaye, alionekana kwa Sauli wa Tarso, aliyekuwa mnyanyasaji wa Wakristo. (Matendo 22:6-8) Yesu alionekana kwa Sauli “kama kwamba kwa mmoja aliyezaliwa kabla ya wakati wake.” Ilikuwa kama kwamba Sauli alikuwa tayari amefufuliwa kwenye uhai wa roho na angeweza kumwona Bwana aliyetukuzwa, karne nyingi kabla ya ufufuo huo kutokea. Jambo hilo lilifanya Sauli aache mara moja upinzani wa hata kuua kimakusudi washiriki wa kutaniko la Kikristo na kufanya badiliko lenye kutokeza. (Matendo 9:3-9, 17-19) Sauli alipata kuwa mtume Paulo, mmojawapo wa watetezi mashuhuri wa imani ya Kikristo.—1 Wakorintho 15:9, 10.
Imani Katika Ufufuo Ni Muhimu
11. Paulo alifichuaje kosa la kusema kwamba “hakuna ufufuo”?
11 Kwa hiyo kufufuliwa kwa Yesu kulikuwa jambo la hakika lililothibitishwa vizuri. “Sasa ikiwa Kristo anahubiriwa kwamba amefufuliwa kutoka kwa wafu,” Paulo atoa hoja, “ni jinsi gani wengine miongoni mwenu husema hakuna ufufuo wa wafu?” (1 Wakorintho 15:12) Watu hao hawakuwa na shaka za kibinafsi au maswali kuhusu ufufuo tu, bali pia walisema waziwazi kwamba hawauamini. Hivyo Paulo afichua kusababu kwao kwenye kosa. Alisema kwamba ikiwa Kristo hakufufuliwa, ule ujumbe wa Kikristo ulikuwa uwongo, na walioshuhudia kufufuliwa kwa Kristo walikuwa “mashahidi wasio wa kweli wa Mungu.” Ikiwa Kristo hakuwa amefufuliwa, Mungu hakuwa amelipwa fidia yoyote; Wakristo walikuwa ‘bado wamo katika dhambi zao.’ (1 Wakorintho 15:13-19; Waroma 3:23, 24; Waebrania 9:11-14) Na Wakristo waliokuwa “wamelala usingizi katika kifo” katika visa vingine wakiwa wafia-imani, walikuwa wameangamia bila tumaini la kweli. Wakristo wangekuwa katika hali yenye kusikitisha kama nini ikiwa uhai huu ndio tu wangeweza kutarajia! Kuteseka kwao kwote hakungekuwa na maana.
12. (a) Ni nini linalodokezwa na kumwita Kristo “matunda ya kwanza katika wale wamelala usingizi katika kifo?” (b) Kristo alifanyaje ufufuo uwezekane?
12 Hata hivyo, hali haikuwa hivyo. Paulo aendelea kusema hivi: “Kristo amefufuliwa kutoka kwa wafu.” Zaidi ya hayo, yeye ni “matunda ya kwanza kati ya wale ambao wamelala usingizi katika kifo.” (1 Wakorintho 15:20) Yehova aliwabariki Waisraeli kwa mavuno makubwa, wakati ambapo walimpa kwa utii matunda ya kwanza ya mazao yao. (Kutoka 22:29, 30; 23:19; Mithali 3:9, 10) Kwa kumwita Kristo “matunda ya kwanza,” Paulo adokeza kwamba mavuno zaidi ya watu wangefufuliwa kutoka kwa wafu wakaishi mbinguni. “Kwa kuwa kifo ni kupitia mwanadamu,” Paulo asema, “ufufuo wa wafu pia ni kupitia mwanadamu. Kwa maana kama vile katika Adamu wote wanakufa, ndivyo pia katika Kristo wote watafanywa kuwa hai.” (1 Wakorintho 15:21, 22) Yesu alifanya ufufuo uwezekane kwa kutoa uhai wake mkamilifu wa kibinadamu ukiwa fidia, ikiwafungulia wanadamu njia watoke katika utumwa wa dhambi na kifo.—Wagalatia 1:4; 1 Petro 1:18, 19.a
13. (a) Ufufuo wa kimbingu unatukia lini? (b) Inakuwaje kwamba watiwa-mafuta fulani ‘hawalali usingizi katika kifo’?
13 Paulo aendelea kusema hivi: “Lakini kila mmoja katika daraja lake mwenyewe: Kristo aliye matunda ya kwanza, baadaye wale walio wa Kristo wakati wa kuwapo kwake.” (1 Wakorintho 15:23) Kristo alifufuliwa mwaka wa 33 W.K. Hata hivyo, wafuasi wake watiwa-mafuta—“wale walio wa Kristo”—wangelazimika kungoja hadi punde baada ya Yesu kuanza kuwapo kwake kwa kifalme, ambako unabii wa Biblia waonyesha kulitukia mwaka wa 1914. (1 Wathesalonike 4:14-16; Ufunuo 11:18) Namna gani wale ambao wangekuwa hai wakati wa kuwapo kwake? Paulo asema hivi: “Tazama! Nawaambia nyinyi siri takatifu: Hatutalala usingizi katika kifo sisi sote, bali sisi sote tutabadilishwa, kwa dakika, katika kupepeseka kwa jicho, wakati wa tarumbeta ya mwisho. Kwa maana hiyo tarumbeta itavuma, na wafu watafufuliwa wakiwa wasioharibika, nasi tutabadilishwa.” (1 Wakorintho 15:51, 52) Kwa wazi, si watiwa-mafuta wote ambao hulala kaburini wakingojea ufufuo. Wanaokufa wakati wa kuwapo kwa Kristo hugeuzwa umbo mara moja.—Ufunuo 14:13.
14. Watiwa-mafuta ‘hubatizwaje kwa kusudi la kuwa wafu’?
14 “Kama sivyo,” Paulo auliza, “watafanya nini wao wanaobatizwa kwa kusudi la kuwa wafu? Ikiwa wafu hawapaswi kufufuliwa hata kidogo, kwa nini pia wanabatizwa kwa kusudi la kuwa hivyo? Kwa nini sisi pia tumo hatarini kila saa?” (1 Wakorintho 15:29, 30) Paulo hakumaanisha kwamba watu waliokuwa hai walibatizwa kwa niaba ya wafu, kama vile tafsiri nyingine za Biblia hufanya jambo hilo lionekane. Hata hivyo, ubatizo wahusiana na uanafunzi wa Kikristo, na nafsi zilizokufa haziwezi kuwa wanafunzi. (Yohana 4:1) Badala yake, Paulo alikuwa akizungumza juu ya Wakristo waliokuwa hai, ambao wengi wao, kama Paulo mwenyewe, walikuwa “hatarini kila saa.” Wakristo watiwa-mafuta ‘walibatizwa katika kifo cha Kristo.’ (Waroma 6:3) Tangu walipotiwa mafuta, walikuwa ‘wakibatizwa’ kitamathali, na kuingia katika mwendo ambao ungewaongoza kwenye kifo kama kile cha Kristo. (Marko 10:35-40) Wangekufa wakiwa na tumaini la ufufuo mtukufu wa kimbingu.—1 Wakorintho 6:14; Wafilipi 3:10, 11.
15. Huenda Paulo alipatwa na hatari gani, na imani katika ufufuo ilitimizaje fungu katika kuzivumilia?
15 Paulo sasa aeleza kwamba yeye mwenyewe alikuwa amekabili hatari kiasi cha kuweza kusema hivi: “Kila siku nakabili kifo.” Ili wengine wasije wakamshtaki kuwa mwenye kutia chumvi, Paulo aongeza kusema hivi: “Hili nathibitisha kwa mchachawo nilio nao juu yenu, akina ndugu, katika Kristo Yesu Bwana wetu.” Biblia Habari Njema hutafsiri mstari huu hivi: “Ndugu, mimi ninakabili kifo kila siku! Fahari niliyo nayo juu yenu katika kuungana na Kristo Yesu Bwana wetu inanifanya nitangaze jambo hili.” Ukiwa mfano wa hatari alizokabili, katika mstari wa 32, Paulo asema juu ya ‘kupigana na mahayawani-mwitu katika Efeso.’ Mara nyingi Waroma walifisha wahalifu kwa kuwatupa kwa mahayawani-mwitu katika viwanja vya michezo. Ikiwa Paulo alivumilia pigano na mahayawani-mwitu halisi, angeweza kuwa aliokoka tu kwa msaada wa Yehova. Bila tumaini la ufufuo, kuchagua njia ya maisha iliyomweka katika hatari kama hiyo kwa kweli kungalikuwa kujihatarisha kipumbavu. Bila tumaini la uhai wa wakati ujao, kuvumilia shida na kujidhabihu kulikoambatana na kumtumikia Mungu hakungekuwa na maana. “Ikiwa wafu hawapaswi kufufuliwa,” Paulo asema, “‘acheni tule na tunywe, kwa maana kesho tutapaswa kufa.’”—1 Wakorintho 15:31, 32; ona 2 Wakorintho 1:8, 9; 11:23-27.
16. (a) Huenda usemi “acheni tule na tunywe, kwa maana kesho tutapaswa kufa” ukawa umetokana na nini? (b) Ni zipi zilizokuwa hatari za kukubali maoni hayo?
16 Huenda ikawa Paulo alinukuu andiko la Isaya 22:13, ambalo lafafanua mtazamo wa nadharia-ajali wa wakazi wa Yerusalemu wasiotii. Au huenda akawa alikuwa akifikiria yale Waepikurea waliyoamini, waliodharau tumaini lolote la uhai baada ya kifo na kuamini raha ya kimwili ndiyo iliyokuwa jambo lenye faida kubwa maishani. Kwa vyovyote vile, “tule na tunywe” ilikuwa falsafa ya kutomwogopa Mungu. Kwa sababu hiyo Paulo aonya hivi: “Msiongozwe vibaya. Mashirika mabaya huharibu mazoea yenye mafaa.” (1 Wakorintho 15:33) Kushirikiana na wale ambao walikataa ufufuo kungeweza kuwa jambo lenye sumu. Kushirikiana kama huko kulitimiza fungu fulani katika matatizo ambayo Paulo alikuwa ashughulikie katika kutaniko la Korintho, kama vile ukosefu wa adili katika ngono, migawanyiko, mashtaka ya kisheria, na kutostahi Mlo wa Jioni wa Bwana.—1 Wakorintho 1:11; 5:1; 6:1; 11:20-22.
17. (a) Paulo aliwatolea Wakorintho onyo gani lenye upole? (b) Ni maswali gani yanayobaki kujibiwa?
17 Hivyo Paulo awapa Wakorintho himizo hili lenye upole ambalo lafaa: “Amkeni mwe na utimamu wa akili katika njia ya uadilifu na msizoee dhambi, kwa maana wengine hawana ujuzi juu ya Mungu. Ninasema ili kuwasukuma mwone aibu.” (1 Wakorintho 15:34) Maoni yasiyofaa juu ya ufufuo yaliongoza wengine kuingia katika kuzubaa kiroho, kama kwamba walikuwa wamelewa. Walihitaji kuamka, kuwa timamu kiakili. Hivyohivyo, Wakristo watiwa-mafuta leo wanahitaji kuwa macho kiroho, bila kuathiriwa na maoni yenye kutilia shaka ya ulimwengu. Lazima washikamane kabisa na tumaini lao la ufufuo wa kimbingu. Lakini maswali bado yalibaki—kwa Wakorintho wakati huo na kwetu wakati wa sasa. Kwa kielelezo, wale 144,000 hufufuliwa kwenda mbinguni katika umbo gani? Na namna gani mamilioni ya wengine waliomo kaburini na ambao hawana tumaini la kimbingu? Ufufuo utamaanisha nini kwa watu kama hao? Katika makala yetu inayofuata, tutachunguza mazungumzo ya Paulo yanayobaki juu ya ufufuo.
[Maelezo ya Chini]
a Kwa mazungumzo juu ya fidia, ona toleo la Mnara wa Mlinzi la Februari 15, 1991.
Je, Wakumbuka?
◻ Yesu alifafanuaje ufufuo?
◻ Ni nani waliokuwa baadhi ya mashahidi wa ufufuo wa Kristo?
◻ Kwa nini fundisho la ufufuo lilipingwa, na Paulo aliitikiaje?
◻ Kwa nini imani katika ufufuo ilikuwa muhimu kwa Wakristo watiwa-mafuta?
[Picha katika ukurasa wa 15]
Binti Yairo alipata kuwa ithibati ya kwamba ufufuo uliwezekana
[Picha katika ukurasa wa 16]
Bila tumaini la ufufuo, kufia imani kwa Wakristo waaminifu hakungekuwa na maana