Paulo Apanga Kukusanywa kwa Michango ya Kusaidia Watakatifu
MAMBO ya kiroho ni ya maana sana kwa Wakristo wa kweli. Hata hivyo, pia wanahangaikia hali njema ya kimwili ya wengine. Mara nyingi wamewapa maskini yale wanayohitaji. Upendo wa kidugu huwachochea Wakristo kuwasaidia waamini wenzao walio maskini.—Yohana 13:34, 35.
Upendo kwa ndugu na dada zake wa kiroho ulimchochea mtume Paulo apange kukusanywa kwa michango miongoni mwa makutaniko ya Akaya, Galatia, Makedonia, na wilaya ya Asia. Kwa nini jambo hilo lilihitajika? Kukusanywa kwa michango ya msaada kulipangwaje? Makutaniko yaliitikiaje? Na kwa nini twapaswa kupendezwa na habari hiyo?
Hali ya Kutaniko la Yerusalemu
Wayahudi na wageuzwa-imani wa sehemu nyingine, ambao walipata kuwa wanafunzi wakati wa Pentekoste mwaka wa 33 W.K., walibaki Yerusalemu kwa muda ili wajifunze zaidi juu ya imani ya kweli. Waabudu wenzao waliandaa kwa furaha yale ambayo wale waliobaki kwa muda mrefu walihitaji. (Matendo 2:7-11, 41-44; 4:32-37) Huenda ghasia ya raia ilizidisha uhitaji kwa kuwa Wayahudi wazalendo walichochea uasi na machafuko. Hata hivyo, wajane maskini walipewa ugawaji kila siku, ili mfuasi yeyote wa Kristo asiwe na njaa. (Matendo 6:1-6) Herode alinyanyasa kutaniko kwa ukali, na katikati ya miaka 40 W.K., Yudea ilikuwa inakumbwa na njaa. Yamkini wafuasi wa Yesu walipatwa na yaliyotajwa na Paulo kama “mateso,” “dhiki,” na “kuporwa mali.”—Waebrania 10:32-34; Matendo 11:27–12:1.
Mnamo mwaka wa 49 W.K., bado hali ilikuwa mbaya sana. Hivyo, baada ya Petro, Yakobo, na Yohana kukubaliana kwamba Paulo awahubirie hasa Watu wa Mataifa, walimsihi ‘awakumbuke walio maskini.’ Paulo alijitahidi kufanya hivyo.—Wagalatia 2:7-10.
Kupanga Kukusanywa kwa Michango
Paulo alikabidhiwa fedha zilizochangwa kwa ajili ya Wakristo maskini huko Yudea. Mnamo mwaka wa 55 W.K., aliwaambia Wakorintho hivi: “Kuhusu mchango ulio kwa ajili ya watakatifu, kama vile nilivyoyapa maagizo makutaniko ya Galatia, nyinyi wenyewe pia fanyeni kwa njia hiyohiyo. Kila siku ya kwanza ya juma acheni kila mmoja wenu kwenye nyumba yake mwenyewe aweke kando kitu fulani katika akiba kama aelekeavyo kuwa anafanikiwa . . . [Kisha] watu wowote wale mwakubalio kwa barua, hao nitawatuma kupeleka zawadi yenu ya fadhili hadi Yerusalemu.” (1 Wakorintho 16:1-3) Baada ya mwaka mmoja Paulo alisema kwamba ndugu huko Makedonia na Akaya walikuwa wanashiriki kuchanga. Na yaelekea kwamba ndugu katika makutaniko ya wilaya ya Asia walikuwa wamechanga pia, kwa kuwa wawakilishi wa sehemu hiyo walikuwapo wakati fedha zilipopelekwa Yerusalemu.—Matendo 20:4; 2 Wakorintho 8:1-4; 9:1, 2.
Hakuna mtu aliyeshurutishwa kutoa kupita uwezo wake. Badala yake, hilo lilikuwa jambo la kusawazisha ili ziada yoyote iliyokuwapo itumiwe kutosheleza uhitaji miongoni mwa watakatifu waliokuwa Yerusalemu na Yudea. (2 Wakorintho 8:13-15) Paulo alisema, “acheni kila mmoja afanye kama vile ameazimia moyoni mwake, si kwa kinyongo au kwa shurutisho, kwa maana Mungu hupenda mpaji mchangamfu.”—2 Wakorintho 9:7.
Mtume aliwaonyesha Wakorintho sababu nzuri za kuwa wakarimu. Yesu ‘alipata kuwa maskini kwa ajili yao, ili wapate kuwa matajiri’ kiroho. (2 Wakorintho 8:9) Kwa hakika wangetaka kuiga roho yake ya kutoa. Isitoshe, kwa kuwa Mungu alikuwa akiwatajirisha ili waonyeshe “kila namna ya ukarimu,” ilifaa wasaidie watakatifu kupata yale waliyohitaji.—2 Wakorintho 9:10-12.
Mtazamo wa Waliotoa Michango
Twaweza kujifunza mengi kuhusu michango ya hiari kwa kuchunguza mtazamo wa wale waliotoa michango ili kusaidia watakatifu katika karne ya kwanza. Michango hiyo haikuonyesha tu hangaiko kwa waabudu maskini wa Yehova, bali ilionyesha kwamba Wakristo Wayahudi na wa Mataifa walikuwa ndugu. Kutoa na kupokea michango kulionyesha umoja na urafiki kati ya Wayahudi na Watu hao wa Mataifa. Nao walitoa na kupokea vitu vya kimwili na vya kiroho vilevile.—Waroma 15:26, 27.
Huenda ikawa kwamba awali Paulo hakuwa amewakaribisha Wakristo wa Makedonia kushiriki kuchanga kwa sababu hata hao walikuwa maskini hohehahe. Hata hivyo, ‘walifuliza kuomba ili wapate pendeleo la kutoa.’ Naam, hata ingawa walikumbwa na “jaribu kubwa chini ya taabu kubwa,” walitoa kwa furaha hata “kupita uwezo wao”! (2 Wakorintho 8:1-4) Yaelekea jaribu lao kubwa lilitia ndani mashtaka kwamba walikuwa wafuasi wa dini isiyo halali kwa Waroma. Kwa hiyo yaeleweka kwamba waliwahurumia ndugu zao wa Yudea, waliokuwa na magumu kama yao.—Matendo 16:20, 21; 17:5-9; 1 Wathesalonike 2:14.
Ijapokuwa Paulo alikuwa ametaja bidii ya awali ya Wakorintho ya kutoa michango ili awatie moyo Wamakedonia, kwa sasa bidii ya Wakorintho ilikuwa imefifia. Wakati huu Paulo alitaja ukarimu wa Wamakedonia ili kuwatia moyo Wakorintho. Aliona uhitaji wa kuwakumbusha wamalize walichokuwa wameanza mwaka mmoja mapema. Ni nini kilichokuwa kimetokea?—2 Wakorintho 8:10, 11; 9:1-5.
Tito alikuwa ameanzisha kukusanywa kwa michango huko Korintho, lakini matatizo yalizuka ambayo huenda yalimzuia asiendelee. Baada ya kuwasiliana na Paulo huko Makedonia, Tito akarudi Korintho pamoja na ndugu wengine wawili ili waunge mkono kutaniko la Korintho na kumaliza kazi ya kukusanya michango. Huenda baadhi ya watu walikuwa wamesingizia kwamba Paulo alijaribu kuwatumia vibaya Wakorintho. Yamkini ndiyo sababu iliyofanya Paulo kuwatuma wanaume watatu kumaliza kazi ya kukusanya michango, naye akatoa mapendekezo kwa kila mmoja wao. “Tunaepuka mtu yeyote asipate kosa kwetu kuhusiana na mchango huu wa ukarimu utakaohudumiwa nasi,” Paulo akasema. “Kwa maana ‘twafanya uandalizi wa haki, si mbele ya macho ya Yehova tu, bali machoni pa wanadamu pia.’”—2 Wakorintho 8:6, 18-23; 12:18.
Kupeleka Michango
Mnamo majira ya kuchipuka ya mwaka wa 56 W.K., fedha zilizochangwa zilikuwa tayari kupelekwa Yerusalemu. Paulo alikwenda pamoja na wawakilishi waliochaguliwa na wachangaji. Matendo 20:4 lasema: “Walikuwako wakiandamana naye Sopateri mwana wa Piro wa Berea, Aristarko na Sekundo wa Wathesalonike, na Gayo wa Derbe, na Timotheo, na kutoka wilaya ya Asia Tikiko na Trofimo.” Huenda Luka aliyekuwa pia miongoni mwao aliwakilisha Wakristo wa Filipi. Hivyo, kulikuwa na angalau wanaume tisa katika msafara huo.
Msomi Dieter Georgi asema: “Bila shaka, fedha zilizokusanywa zilikuwa nyingi, la sivyo jitihada za mwisho-mwisho na gharama za kutuma Paulo na wawakilishi wengi hivyo haingefaa kitu.” Msafara huo ulikuwa ulinzi na pia ulizuia Paulo asisingiziwe kwa kuiba. Waliotumwa waliwakilisha makutaniko ya Watu wa Mataifa mbele ya watakatifu Yerusalemu.
Ikiwa walisafiri kwa mashua kutoka Korintho hadi Siria wangekuwa wamefika Yerusalemu wakati wa Sikukuu ya Kupitwa. Hata hivyo, walipogundua njama ya kumwua Paulo walibadili mipango. (Matendo 20:3) Labda adui zake walikusudia kumwua alipokuwa akisafiri baharini.
Paulo alikuwa na mahangaiko mengine. Kabla ya kuondoka, aliwaandikia Wakristo huko Roma waombe Mungu ili ‘apate kukombolewa kutoka kwa wale wasioamini katika Yudea na kwamba huduma yake ambayo ni kwa ajili ya Yerusalemu ipate kuthibitika kuwa yenye kukubalika kwa watakatifu.’ (Waroma 15:30, 31) Ijapokuwa watakatifu bila shaka wangepokea michango kwa shukrani tele, labda Paulo alihofu kwamba Wayahudi wangeleta matata kwa sababu ya kuja kwake.
Kwa hakika mtume huyo aliwakumbuka maskini. Ingawa Maandiko hayataji wakati maalum michango ilipokabidhiwa watakatifu, michango hiyo iliimarisha umoja na iliwawezesha Wakristo wa Mataifa kuonyesha shukrani kwa utajiri wa kiroho ambao walikuwa wamepokea kutoka kwa waamini wenzao wa Yudea. Kuingia kwa Paulo hekaluni baada tu ya kuwasili Yerusalemu kulichochea ghasia na kusababisha akamatwe. Lakini hatimaye jambo hilo lilimpa fursa ya kutoa ushahidi mbele za magavana na wafalme.—Matendo 9:15; 21:17-36; 23:11; 24:1–26:32.
Michango Yetu Leo
Tokea karne ya kwanza, hali zimebadilika sana—lakini kanuni za msingi zingalipo. Si kosa kuwaeleza Wakristo juu ya uhitaji wa fedha. Michango yoyote ambayo wanatoa kwa ajili ya maskini yapaswa kuwa ya hiari, nayo yapaswa kutolewa kwa sababu ya upendo kwa Mungu na kwa wanadamu wenzao.—Marko 12:28-31.
Kukusanywa kwa michango ili kusaidia watakatifu katika karne ya kwanza kwaonyesha kwamba kugawanywa kwa michango hiyo kwapasa kusimamiwa vizuri na kushughulikiwa kwa unyofu wa hali ya juu. Bila shaka, Yehova Mungu hujua mahitaji, naye huwaandalia watumishi wake riziki ili waweze kuendelea kuhubiria wengine habari njema za Ufalme licha ya magumu. (Mathayo 6:25-34) Hata hivyo, sisi sote twaweza kutimiza sehemu zetu, hata hali zetu za uchumi ziweje. Kwa njia hiyo, ‘mtu aliye na vingi hatakuwa na vingi mno, na mtu aliye na vichache hatakuwa na vichache mno.’—2 Wakorintho 8:15.