Nuru Kutoka kwa Mungu Huondoa Giza!
“BWANA ataniangazia giza langu.”—2 SAMWELI 22:29.
1. Nuru inahusianaje na uhai?
“MUNGU akasema, Iwe nuru; ikawa nuru.” (Mwanzo 1:3) Kwa maneno hayo muhimu, simulizi la uumbaji katika kitabu cha Mwanzo lamtambulisha Yehova kuwa chanzo cha nuru ambayo bila hiyo hakungekuwa na uhai duniani. Yehova pia ni chanzo cha nuru ya kiroho ambayo ni muhimu ili kutuongoza maishani. (Zaburi 43:3) Mfalme Daudi alionyesha jinsi nuru ya kiroho inavyohusiana sana na uhai alipoandika hivi: “Kwako Wewe iko chemchemi ya uzima, katika nuru yako tutaona nuru.”—Zaburi 36:9.
2. Kulingana na Paulo, nuru inahusiana sana na nini?
2 Mtume Paulo alitaja simulizi la uumbaji yapata miaka 1,000 baada ya siku za Daudi. Alisema hivi alipowaandikia Wakristo katika kutaniko la Korintho: “Mungu ndiye aliyesema: ‘Acha nuru ing’ae kutoka katika giza.’” Kisha Paulo akaonyesha kwamba nuru ya kiroho inahusiana sana na ujuzi unaotoka kwa Yehova alipoongeza kusema hivi: “Ameng’aa juu ya mioyo yetu ili kuimulika kwa ujuzi wenye utukufu juu ya Mungu kwa uso wa Kristo.” (2 Wakorintho 4:6) Nuru hiyo hutufikiaje?
Biblia Husambaza Nuru
3. Yehova hutoa nuru gani kupitia Biblia?
3 Yehova husambaza nuru ya kiroho hasa kupitia Neno lake lililopuliziwa, Biblia. Kwa hiyo tunapojifunza Biblia na kutwaa ujuzi kutoka kwa Mungu, tunaruhusu nuru yake ituangazie. Kupitia Biblia, Yehova hutuangazia nuru ili tuelewe makusudi yake na kutujulisha jinsi tunavyoweza kufanya mapenzi yake. Mambo hayo hufanya maisha yetu yawe na kusudi na hutusaidia kutosheleza mahitaji yetu ya kiroho. (Mhubiri 12:1; Mathayo 5:3) Yesu alikazia kwamba tunapaswa kuhangaikia mahitaji yetu ya kiroho, aliposema hivi akinukuu Sheria ya Musa: “Imeandikwa, ‘Binadamu lazima aishi, si kwa mkate pekee, bali kwa kila tamko linalokuja kupitia kinywa cha Yehova.’”—Mathayo 4:4; Kumbukumbu la Torati 8:3.
4. Yesu ni “nuru ya ulimwengu” katika njia gani?
4 Yesu anahusianishwa sana na nuru ya kiroho. Kwa kweli, alijitaja kuwa “nuru ya ulimwengu” na kusema: “Yeye anifuataye mimi hatatembea kwa vyovyote katika giza, bali atakuwa na nuru ya uhai.” (Yohana 8:12) Maneno hayo hutusaidia kuelewa daraka muhimu analotimiza Yesu katika kusambaza kweli ya Yehova kwa wanadamu. Ili tuepuke giza, na kutembea katika nuru ya Mungu, ni lazima tusikilize yote ambayo Yesu anatuambia na kufuata kwa makini kielelezo chake na mafundisho yake yanayopatikana katika Biblia.
5. Baada ya Yesu kufa, wafuasi wake walikuwa na daraka gani?
5 Siku chache kabla ya kifo chake, Yesu alitaja tena kwamba yeye ni nuru, na kuwaambia hivi wanafunzi wake: “Nuru itakuwa miongoni mwenu kwa muda kidogo zaidi. Tembeeni wakati nyinyi mna nuru, ili giza lisiwazidi nguvu; naye ambaye hutembea katika giza hajui anakoenda. Wakati nyinyi mna nuru, dhihirisheni imani katika nuru, kusudi mwe wana wa nuru.” (Yohana 12:35, 36) Wale waliopata kuwa wana wa nuru walijifunza “kiolezo cha maneno yenye afya” ya Biblia. (2 Timotheo 1:13, 14) Kisha walitumia maneno hayo yenye afya kuwatoa watu wengine wenye mioyo minyofu kutoka kwenye giza na kuwaingiza katika nuru ya Mungu.
6. Tunapata kweli gani ya msingi kuhusu nuru na giza katika andiko la 1 Yohana 1:5?
6 Mtume Yohana aliandika hivi: “Mungu ni nuru na hakuna giza kamwe katika muungano na yeye.” (1 Yohana 1:5) Ona tofauti iliyopo hapa kati ya nuru na giza. Nuru ya kiroho hutoka kwa Yehova, naye hawezi kuhusianishwa na giza la kiroho. Hivyo basi, ni nani aliye chanzo cha giza?
Chanzo cha Giza la Kiroho
7. Ni nani anayesababisha giza la kiroho la ulimwengu huu, naye ana ushawishi gani?
7 Mtume Paulo alizungumza kuhusu “mungu wa huu mfumo wa mambo.” Alitumia maneno hayo kumrejezea Shetani Ibilisi. Aliongeza kusema kwamba mungu huyo “amepofusha akili za wasioamini, ili mmuliko wa habari njema yenye utukufu juu ya Kristo, aliye mfano wa Mungu, usipate kung’aa kwa kupenya.” (2 Wakorintho 4:4) Wengi hudai kwamba wanamwamini Mungu; hata hivyo, wengi wao hawaamini kwamba kuna Ibilisi. Kwa nini? Hawataki kukubali kwamba kunaweza kuwa kiumbe mwovu na mwenye nguvu zinazozidi za wanadamu ambaye huongoza kufikiri kwao. Hata hivyo, kama Paulo aonyeshavyo, Ibilisi yuko, naye hushawishi wanadamu ili wasione nuru ya kweli. Tunaweza kuona uwezo wa Shetani wa kushawishi fikira za wanadamu kwa kuwa anafafanuliwa kiunabii kuwa “anayeiongoza vibaya dunia nzima inayokaliwa.” (Ufunuo 12:9) Kwa sababu ya utendaji wa Shetani, hali alizotabiri nabii Isaya sasa zawapata wanadamu wote isipokuwa wale wanaomtumikia Yehova: “Tazama, giza litaifunika dunia, na giza kuu litazifunika kabila za watu.”—Isaya 60:2.
8. Wale walio katika giza la kiroho wamepoteza mwelekeo katika njia zipi?
8 Huwezi kuona chochote unapokuwa katika giza totoro. Ni rahisi kupoteza mwelekeo. Vivyo hivyo, wale walio katika giza la kiroho hawaoni chochote na baada ya muda wanapoteza mwelekeo katika maana ya kiroho. Wanaweza kushindwa kutofautisha kweli na uwongo, mema na mabaya. Nabii Isaya alizungumza kuhusu watu walio katika giza kama hilo alipoandika hivi: “Ole wao wasemao kwamba uovu ni wema, na kwamba wema ni uovu; watiao giza badala ya nuru, na nuru badala ya giza; watiao uchungu badala ya utamu, na utamu badala ya uchungu!” (Isaya 5:20) Wale wanaokaa katika giza la kiroho wanashawishiwa na mungu wa giza, Shetani Ibilisi, na kwa hiyo wametenganishwa na chanzo cha nuru na uhai.—Waefeso 4:17-19.
Magumu Unayopaswa Kushinda ili Kuingia Nuruni
9. Eleza jinsi ambavyo wakosaji hupendezwa na giza halisi na la kiroho.
9 Yobu mwaminifu alionyesha jinsi ambavyo wakosaji hupendezwa na giza halisi aliposema: “Tena jicho lake mzinifu hungojea wakati wa giza-giza, akisema Hapana jicho litakaloniona; naye huuficha uso wake.” (Ayubu 24:15) Wakosaji pia wako katika giza la kiroho, na giza hilo laweza kuwa kubwa sana. Mtume Paulo alisema kwamba matendo machafu kingono, wizi, pupa, ulevi, utukanaji, na unyang’anyi ni mambo ya kawaida miongoni mwa watu walionaswa katika giza hilo. Lakini mtu yeyote anayekuja katika nuru ya Neno la Mungu anaweza kubadilika. Katika barua yake kwa Wakorintho, Paulo anaonyesha waziwazi kwamba mtu anaweza kubadilika. Wakristo wengi wa Korintho walikuwa wamezoea matendo ya giza, hata hivyo Paulo aliwaambia: “Lakini mmeoshwa mkawa safi, lakini mmetakaswa, lakini mmetangazwa kuwa waadilifu katika jina la Bwana wetu Yesu Kristo na kwa roho ya Mungu wetu.”—1 Wakorintho 6:9-11.
10, 11. Yesu alionyeshaje kwamba alimjali kipofu fulani kwa kumwezesha kuona? (b) Kwa nini wengi hukataa nuru?
10 Mtu anapotoka katika giza totoro na kuingia katika nuru, yaelekea macho yake yatachukua muda fulani kuizoea. Huko Bethsaida Yesu alimponya kipofu fulani, lakini kwa fadhili akafanya hivyo hatua kwa hatua. “Akimshika mkono yule mtu aliye kipofu, akamleta nje ya kijiji, na, akiisha kutema mate juu ya macho yake, Yesu akaweka mikono juu yake na kuanza kumuuliza: ‘Je, unaona kitu chochote?’ Na yule mtu akatazama juu na kuanza kusema: ‘Naona watu, kwa sababu naangalia ionekanayo kama miti, lakini inatembea huku na huku.’ Kisha akaweka mikono yake tena juu ya macho ya huyo mtu, na huyo mtu akaona waziwazi, naye akarudishiwa kuona, naye alikuwa akiona kila kitu dhahiri.” (Marko 8:23-25) Yaonekana Yesu alimponya mtu huyo hatua kwa hatua ili macho yake yaweze kuzoea nuru kali ya jua. Tunaweza kuwazia jinsi mtu huyo alivyofurahi alipoweza kuona.
11 Hata hivyo, wale wanaosaidiwa hatua kwa hatua kutoka katika giza la kiroho na kuingia katika nuru ya kweli wanafurahi kuliko mtu huyo. Tunapoona furaha yao, huenda tukashangaa ni kwa nini wengine hawapendezwi na nuru. Yesu anatoa sababu: “Huu ndio msingi wa hukumu, kwamba nuru imekuja ulimwenguni lakini watu wamependa giza kuliko nuru, kwa maana kazi zao zilikuwa mbovu. Kwa maana yeye ambaye huzoea kufanya mambo maovu huchukia nuru na haji kwenye nuru, ili kazi zake zisipate kukaripiwa.” (Yohana 3:19, 20) Naam, wengi huzoea kufanya “mambo maovu”—kama vile uasherati, uonevu, kusema uwongo, kulaghai, na kuiba—nalo giza la kiroho la Shetani lawafaa sana kutenda wapendavyo.
Kufanya Maendeleo Katika Nuru
12. Tumenufaikaje kwa kuja katika nuru?
12 Tangu tupate ujuzi wa nuru, tumefanya mabadiliko gani? Nyakati nyingine ni vizuri kukumbuka na kuchanganua maendeleo ya kiroho ambayo tumefanya. Ni mazoea gani mabaya ambayo tumeacha? Ni matatizo gani maishani ambayo tumefaulu kuyatatua? Mipango yetu ya wakati ujao imebadilikaje? Kwa kutegemea nguvu za Yehova na msaada wa roho yake takatifu, tunaweza kuendelea kurekebisha nyutu zetu na jinsi tunavyofikiri na hivyo kuonyesha kwamba tunakubali nuru. (Waefeso 4:23, 24) Paulo asema hivi: “Wakati mmoja nyinyi mlikuwa giza, bali sasa nyinyi ni nuru kuhusiana na Bwana. Endeleeni kutembea kama watoto wa nuru, kwa maana matunda ya nuru huwa yana kila namna ya wema na uadilifu na kweli.” (Waefeso 5:8, 9) Tunaporuhusu nuru ya Yehova ituongoze, tunapata tumaini na kusudi na vilevile kuboresha maisha ya watu wanaotuzunguka. Naye Yehova hufurahi kama nini tunapofanya mabadiliko hayo!—Mithali 27:11.
13. Tunaweza kuonyeshaje kwamba tunashukuru kwa nuru ya Yehova, na twapaswa kuwa na sifa gani?
13 Tunaonyesha shukrani zetu kwa maisha yenye furaha tunayoishi kwa kudhihirisha nuru ya Yehova kupitia kuwaeleza washiriki wa familia, marafiki na majirani mambo ambayo tumejifunza katika Biblia. (Mathayo 5:12-16; 24:14) Kupitia mahubiri yetu na mwenendo wetu bora wa Kikristo tunawakaripia wale wanaokataa kusikiliza. Paulo aeleza hivi: “Fulizeni kuhakikisha ni nini lililo lenye kukubalika kwa Bwana; na komeni kushiriki pamoja nao katika kazi zisizozaa matunda zilizo za giza, bali, badala ya hivyo, mwe hata mkizikaripia.” (Waefeso 5:10, 11) Twahitaji kuwa wajasiri ili kuwasaidia wengine waache giza na kuchagua nuru. Jambo lililo muhimu hata zaidi ni kwamba twapaswa kuwa na huruma, kuwajali wengine, na kuwa na tamaa inayotoka moyoni ya kuwaeleza nuru ya ile kweli ili wapate kunufaika milele.—Mathayo 28:19, 20.
Jihadhari na Nuru Bandia!
14. Twapaswa kutii onyo gani kuhusu nuru?
14 Watu wanaosafiri baharini usiku, hufurahia kuona nuru yoyote ile. Hapo kale, mioto iliwashwa kwenye miamba huko Uingereza ili kuonyesha watu mahali pa kukimbilia wakati wa dhoruba. Wafanyakazi wa meli walifurahi kuelekezwa na nuru hiyo hadi kwenye bandari zilizo na usalama. Hata hivyo, mioto mingine ilikuwa bandia. Badala ya kuelekezwa kwenye bandari, meli nyingi zilielekezwa kwenye fuo zenye mawemawe ambapo ziliharibiwa na mizigo yao ikaibwa. Katika ulimwengu huu wenye udanganyifu, lazima tuwe waangalifu tusivutwe na nuru bandia inayoweza kutushawishi na kuharibu imani yetu. Twaambiwa kwamba “Shetani mwenyewe hufuliza kujigeuza umbo mwenyewe kuwa malaika wa nuru.” Vivyo hivyo, watumishi wake, kutia ndani waasi-imani, ni “wafanyakazi wenye udanganyifu” ambao ‘pia hufuliza kujigeuza wenyewe kuwa wahudumu wa uadilifu.’ Tukikubali mawazo bandia ya watu hao, tumaini letu katika Biblia, Neno la Yehova la kweli, linaweza kudhoofika na imani yetu inaweza kufifia kabisa.—2 Wakorintho 11:13-15; 1 Timotheo 1:19.
15. Ni nini kitakachotusaidia kubaki katika njia inayoongoza katika uhai?
15 Mtunga-zaburi aliandika: “Neno lako ni taa ya miguu yangu, na mwanga wa njia yangu.” (Zaburi 119:105) Naam, ‘barabara yenye kufinyana inayoongoza katika uhai’ inaangazwa waziwazi na Yehova, Mungu wetu mwenye upendo, “ambaye mapenzi yake ni kwamba watu wa namna zote waokolewe na kuja kwenye ujuzi sahihi wa kweli.” (Mathayo 7:14; 1 Timotheo 2:4) Kutumia kanuni za Biblia kutatulinda tusipeperuke na kuacha njia hiyo yenye kufinyana na kufuata njia za giza. Paulo aliandika hivi: “Andiko lote limepuliziwa na Mungu na ni lenye manufaa kwa kufundisha, kwa kukaripia, kwa kunyoosha mambo, kwa kutia nidhamu katika uadilifu.” (2 Timotheo 3:16) Tunapokua kiroho, Neno la Mungu linatufundisha. Inapohitajika, tunaweza kutumia Neno la Mungu kujikaripia au, kukaripiwa na wachungaji wenye upendo katika kutaniko. Vivyohivyo, tunaweza kurekebisha mambo na kukubali kwa unyenyekevu nidhamu inayotolewa kwa uadilifu ili tuendelee kutembea katika njia iongozayo katika uhai.
Onyesha Shukrani Unapotembea Katika Nuru
16. Tunaweza kuonyeshaje kwamba tunashukuru kwa zawadi nzuri ya nuru kutoka kwa Yehova?
16 Tunaweza kuonyeshaje shukrani zetu kwa zawadi nzuri ya nuru ambayo Yehova ametupatia? Katika Yohana sura ya 9 twasoma kwamba wakati Yesu alipomponya mtu aliyezaliwa akiwa kipofu, mtu huyo alichochewa kuonyesha shukrani. Jinsi gani? Alimwamini Yesu kuwa Mwana wa Mungu na kumtambulisha hadharani kuwa “nabii.” Isitoshe, alisema kwa ujasiri na wale waliojaribu kudharau muujiza wa Yesu. (Yohana 9:17, 30-34) Mtume Petro anawaita washiriki watiwa-mafuta wa kutaniko la Kikristo “watu kwa ajili ya miliki ya pekee.” Kwa nini? Kwa sababu ni wenye shukrani kama yule mtu aliyezaliwa akiwa kipofu na akaponywa. Wanamshukuru Yehova, Mfadhili wao mkuu, kwa ‘kutangaza kotekote sifa bora kabisa za yeye aliyewaita kutoka katika giza kuingia katika nuru yake ya ajabu.’ (1 Petro 2:9; Wakolosai 1:13) Wale walio na tumaini la kidunia ni wenye shukrani pia, nao huwaunga mkono ndugu zao watiwa-mafuta katika kutangaza hadharani “sifa bora kabisa” za Yehova. Ni pendeleo lililoje ambalo Mungu huwapa wanadamu wasio wakamilifu!
17, 18. (a) Kila mtu ana daraka gani? (b) Kwa kumwiga Timotheo, kila Mkristo anatiwa moyo aepuke nini?
17 Ni muhimu kuthamini kutoka moyoni nuru ya kweli. Kumbuka kwamba hakuna mmoja wetu anayezaliwa akiwa anaijua kweli. Wengine hujifunza kweli wakiwa watu wazima nao huona mara moja kwamba nuru ni bora kuliko giza. Wengine wana pendeleo kubwa la kulelewa na wazazi wanaomhofu Mungu. Ni rahisi watu kama hao kuchukua kweli kivivi hivi tu. Shahidi mmoja ambaye wazazi wake walikuwa wakimtumikia Yehova hata kabla hajazaliwa, akiri kwamba ilimchukua muda mrefu na jitihada nyingi kuelewa umuhimu wa kweli alizofunzwa tangu utotoni. (2 Timotheo 3:15) Tuwe wachanga au wazee, sote tunahitaji kushukuru sana kwa ajili ya kweli ambayo Yehova amefunua.
18 Mwanamume kijana Timotheo alikuwa amefunzwa “maandishi matakatifu” tangu utotoni, lakini alipata kuwa Mkristo mkomavu baada tu ya kujitahidi sana katika huduma yake. (2 Timotheo 3:15) Kisha akastahili kumsaidia mtume Paulo, aliyemhimiza hivi: “Fanya yote uwezayo kabisa ili ujionyeshe mwenyewe kuwa mwenye kukubaliwa na Mungu, mtenda-kazi asiye na lolote la kuaibikia, ukilitumia sawasawa neno la ile kweli.” Kwa kumwiga Timotheo, sote na tuepuke kufanya jambo lolote linaloweza kutuaibisha—au kumfanya Yehova atuaibikie!—2 Timotheo 2:15.
19. (a) Kama Daudi, sote tuna sababu ya kusema nini? (b) Ni nini kitakachozungumziwa katika makala ifuatayo?
19 Tuna kila sababu ya kumsifu Yehova, ambaye ametupatia nuru ya kweli yake. Kama Mfalme Daudi, twasema: “Wewe u taa yangu, Ee BWANA; na BWANA ataniangazia giza langu.” (2 Samweli 22:29) Hata hivyo, hatupaswi kuwa watu wasiojali, kwa kuwa kufanya hivyo kwaweza kusababisha turudi katika giza ambalo tuliokolewa. Kwa hiyo, makala ifuatayo itatusaidia kuchanganua umuhimu wa kweli ya Biblia maishani mwetu.
Umejifunza Nini?
• Yehova huandaaje nuru ya kiroho?
• Giza la kiroho linalotuzunguka hutokeza magumu gani?
• Ni hatari gani tunazopaswa kuepuka?
• Tunaweza kuonyeshaje kwamba tunashukuru kwa nuru ya ile kweli?
[Maelezo ya Picha katika ukurasa wa 8]
Yehova ndiye chanzo cha nuru halisi na ya kiroho
[Maelezo ya Picha katika ukurasa wa 10]
Kama vile Yesu alivyomponya kipofu hatua kwa hatua, ndivyo anavyotusaidia tutoke katika giza la kiroho
[Maelezo ya Picha katika ukurasa wa 11]
Kuongozwa vibaya na nuru bandia ya Shetani huharibu imani