Maoni ya Biblia

Je, Useja wa Kidini Ni Takwa kwa Wahudumu Wakristo?

USEJA, kwa kweli, ni hali ya kutofunga ndoa. Hata hivyo, kulingana na The New Encyclopædia Britannica, neno hili “kwa kawaida hutumiwa kuhusiana na daraka la mseja akiwa na cheo cha kidini, mtaalamu, au mtawa.” Maneno “mseja wa kidini” huonyesha “wale ambao hali ya kutofunga ndoa huwa ni tokeo la nadhiri takatifu au tendo la kujikana au itikadi ya kwamba inamfaa mtu kwa sababu ya wadhifa wake wa kidini au kiasi chake katika kuchukua kwa uzito mambo ya kidini.”

Katika wakati fulani uliopita, dini kadhaa zilizo mashuhuri zimechukua useja kuwa takwa kwa wahudumu wao. Useja wa kidini umekuwa chapa ya Ukatoliki zaidi ya dini nyingine yoyote katika Jumuiya ya Wakristo. Leo, kuna ubishi mkubwa juu ya useja wa Kikatoliki. Gazeti The Wilson Quarterly lilionelea kwamba “uchunguzi mwingi uliofanywa katika miongo ya karibuni umefikia mkataa kwamba useja wa kulazimishwa, takwa la makasisi Wakatoliki tangu karne ya 12, ndio chanzo cha matatizo ya kanisa katika kusajili na kuhifadhi makasisi.” Kulingana na mwanasoshiolojia Richard A. Schoenherr, “mambo ya hakika ya historia na badiliko la kijamii yanapinga dhana inayoruhusu waseja wa kiume tu katika ukasisi wa Kikatoliki.” Biblia ina maoni gani kuhusu useja wa kidini?

Ndoa au Useja?

Kotekote katika historia wanaume na wanawake wachaji wasiohesabika, katika dini nyingi tofauti, wamechagua kuwa waseja. Kwa sababu gani? Katika visa vingi waliamini kwamba vitu vya kimwili vilikuwa “chanzo cha uovu.” Jambo hili lilisababisha falsafa ya kwamba utakato wa kiroho uliwezekana tu kwa kujiepusha na utendaji wote wa kingono. Hata hivyo, haya si maoni ya Biblia. Katika Biblia, ndoa huonwa kuwa zawadi safi na takatifu kutoka kwa Mungu. Simulizi la uumbaji katika Mwanzo huonyesha waziwazi ndoa kuwa ‘njema’ machoni pa Mungu na bila shaka haizuii uhusiano wa kiroho uliotakata pamoja na Mungu.—Mwanzo 1:26-28, 31; 2:18, 22-24; pia ona Mithali 5:15-19.

Mtume Petro na watumishi wengine wa Mungu waliokubaliwa waliokuwa na nyadhifa za mamlaka katika kutaniko la Kikristo la mapema walikuwa wanaume waliofunga ndoa. (Mathayo 8:14; Matendo 18:2; 21:8, 9; 1 Wakorintho 9:5) Mwelekezo wa mtume Paulo kwa Timotheo juu ya kuwekwa rasmi kwa waangalizi wa kutaniko, au “maaskofu,” huelewesha jambo hili. Aandika: “Askofu asiwe mwenye lawama kamwe, mume wa mke mmoja.” (Italiki ni zetu; 1 Timotheo 3:2, Revised Standard Version, Chapa ya Katoliki) Ona kwamba hakuna dokezo hata kidogo kwamba haikufaa kwa njia yoyote kwa “askofu” kufunga ndoa. Paulo alionyesha tu kwamba “askofu” hapaswi kuoa wake wengi; ikiwa amefunga ndoa, apaswa kuwa na mke mmoja tu. Kwa kweli, Cyclopedia of Biblical, Theological, and Ecclesiastical Literature, ya McClintock na Strong, yafikia mkataa: “Hakuna kifungu katika A[gano] J[ipya] kiwezacho kufasiriwa kuwa katazo dhidi ya ndoa ya kasisi chini ya mgawanyo wa Gospeli.”

Ingawa huthamini sana ndoa, kwa hakika Biblia hailaumu useja ikiwa umechaguliwa kwa hiari. Biblia huupendekeza kuwa mwendo unaofaa kwa wengine. (1 Wakorintho 7:7, 8) Yesu Kristo alisema kwamba wanaume na wanawake fulani huchagua useja kwa hiari. (Mathayo 19:12) Kwa sababu gani? Si kwa sababu kuna jambo fulani la kiasili lisilo safi kuhusu ndoa ambalo lingezuia ukuzi wao wa kiroho. Wanachagua mwendo huu ili tu kukaza jitihada zao katika kufanya mapenzi ya Mungu katika kile walichofahamu kuwa nyakati za haraka.

Kilichoongoza Kwenye Useja wa Lazima

Hata hivyo, mambo yalibadilika katika karne kadhaa baada ya wakati wa Kristo. Katika karne tatu za kwanza za Wakati wa Kawaida, “kulikuwa na wahudumu waliofunga ndoa na wasiofunga ndoa,” aeleza David Rice, wa utawa wa Dominican ambaye aliacha ukasisi ili aoe. Kisha, waliodai kuwa Wakristo wakaanza kuathiriwa na kile ambacho mwandishi mmoja wa kidini alikifafanua kuwa “mchanganyiko wa mawazo ya Kigiriki na ya kibiblia” ambayo yalitokeza maoni yaliyopotoka juu ya ngono na ndoa.

Bila shaka, wengine bado walifuatia useja ili tu “wapate uhuru kamili wa kujitoa [wenyewe] kwa kazi ya ufalme wa Mungu.” Hata hivyo, wengine, walichochewa zaidi na falsafa za wapagani walizokuwa wamefyonza. Chasema The New Encyclopædia Britannica: “Itikadi ya kwamba ngono ilitia unajisi na kuwa isiyopatana na utakatifu iliibuka [ndani ya kanisa lililojidai kuwa la Kikristo] ikiwa kichocheo chenye nguvu kwa ajili ya zoea la useja wa kidini.”

Katika karne ya nne, asema Rice, kanisa “lilikataza kasisi aliyeoa asifanye ngono usiku kabla ya kusherehekea Ekaristi.” Kanisa lilipoanzisha Ekaristi ya kila siku, makasisi walilazimika kujiepusha na ngono daima. Baada ya muda, ndoa za makasisi zilikatazwa kabisa. Hivyo useja wa kidini ukawa lazima kwa mtu yeyote ambaye angekuwa mhudumu kanisani.

Mtume Paulo alionya tu juu ya tukio kama hilo. Aliandika: “Roho imesema waziwazi kwamba nyakati za mwisho kutakuwa na wengine ambao wataacha imani na kuchagua kusikiliza roho zidanganyazo na mafundisho yatokayo kwa mashetani . . . Watasema ndoa imekatazwa.”—1 Timotheo 4:1, 3, Jerusalem Bible.

Yesu Kristo alisema kuwa “Hekima huthibitishwa kuwa yenye uadilifu kwa kazi zayo.” (Mathayo 11:19) Upumbavu wa kugeuka kutoka kwenye viwango vya Mungu umethibitishwa na kazi zake au matokeo yake. Mwandishi David Rice aliwahoji makasisi wengi kotekote ulimwenguni juu ya habari ya useja wa lazima. Baadhi ya wale aliozungumza nao walisema: “Unabaki katika ukasisi, unajaribu kuwasaidia watu kwa kadiri uwezavyo, na kwa busara upatikane kwa utayari kwa wanawake wa kidini wanaokutamani na ambao wako tayari kufanya ngono nawe.”

Akinukuu Mathayo 7:20, Rice ataarifu: “‘Kwa matunda yao mtawatambua,’ Yesu alisema.” Kisha aeleza juu ya msiba ambao umetokana na useja wa lazima: “Matunda ya useja wa kulazimishwa ni yale maelfu ya wanaume wanaoishi maisha maradufu, maelfu ya wanawake wanaoishi maisha yaliyoharibiwa, maelfu ya watoto waliokataliwa na baba zao makasisi, kwa kuongezea makasisi wenyewe ambao huteseka kihisia-moyo kwa sababu ya hali hii.”

Ndoa yenye kuheshimika ni zawadi kutoka kwa Mungu. Useja wa kulazimishwa umegeuka kuwa wenye madhara kiroho. Kwa upande ule mwingine, useja wa kujichagulia kwa hiari, ingawa si takwa kwa utakatifu au wokovu, umethibitika kuwa njia ya maisha yenye kuthawabisha na kuridhisha kiroho kwa wengine.—Mathayo 19:12.

[Hisani ya Picha katika ukurasa wa 16]

Life