Wakfu na Uhuru wa Kuchagua
“Kristo alituweka huru tuwe na uhuru wa namna hiyo.”—WAGALATIA 5:1.
1. Maneno ya Kiebrania na Kigiriki yatafsiriwayo “kuweka wakfu,” ‘kuzindua,” au “kutakasa” hutumika juu ya nini hasa?
WAANDIKAJI wa Biblia walitumia maneno kadhaa ya Kiebrania na Kigiriki ili kuwasilisha lile wazo la kutengwa, au kuwekwa kando, ili kutumikia kusudi takatifu. Katika Biblia za Kiswahili maneno hayo hutafsiriwa kwa kutumia maneno kama vile “kuweka wakfu,” “kuzindua,” au “kutakasa.” Nyakati nyingine mitajo hiyo hutumiwa kuhusiana na majengo—kwa kawaida hekalu la Mungu katika Yerusalemu la kale na ibada iliyofanywa huko. Maneno hayo hutumiwa mara chache sana kwa kujerezea mambo yasiyo ya kidini.
Wakfu kwa “Mungu wa Israeli”
2. Kwa nini Yehova angeweza kwa kufaa kuitwa “Mungu wa Israeli”?
2 Mwaka wa 1513 K.W.K., Mungu aliwakomboa Waisraeli kutoka katika utumwa wa Misri. Punde baada ya hapo, aliwaweka kando wawe watu wake wa pekee, akiwaingiza katika uhusiano wa kiagano pamoja naye. Waliambiwa hivi: “Sasa basi ikiwa mtaitii sauti yangu kweli kweli, na kulishika agano langu, hapo ndipo mtakapokuwa tunu kwangu kuliko makabila yote ya watu; maana dunia yote pia ni mali yangu.” (Kutoka 19:5; Zaburi 135:4) Akiwa amewafanya Waisraeli kuwa tunu kwake, Yehova angeweza kwa kufaa kuitwa “Mungu wa Israeli.”—Yoshua 24:23.
3. Kwa nini Yehova hakuwa akionyesha ubaguzi kwa kuchagua Israeli wawe watu wake?
3 Katika kuwafanya Waisraeli wawe watu wake walio wakfu, Yehova hakuwa mwenye ubaguzi, kwa kuwa aliwafikiria kwa upendo wasio Waisraeli pia. Aliwaagiza watu wake hivi: “Na mgeni akikaa pamoja nawe katika nchi yako, usimdhulumu. Mgeni akaaye pamoja nawe atakuwa kama mzalia kwenu; mpende kama nafsi yako; kwa maana ninyi mlikuwa wageni katika nchi ya Misri; Mimi ndimi BWANA, Mungu wenu.” (Mambo ya Walawi 19:33, 34) Karne kadhaa baadaye, mtazamo wa Mungu ulikazwa kwa nguvu katika akili ya mtume Petro, aliyekiri hivi: “Kwa hakika nahisi kwamba Mungu si mwenye ubaguzi, bali katika kila taifa mtu ambaye humhofu na kutenda uadilifu akubalika kwake.”—Matendo 10:34, 35.
4. Ni yapi yaliyokuwa masharti ya uhusiano kati ya Mungu na Israeli, na je, Waisraeli waliishi kulingana nayo?
4 Pia, tambua kwamba kuwa watu wa Mungu walio wakfu kulikuwa na masharti. Ikiwa tu wangetii kwelikweli sauti ya Mungu na kushika agano lake ndipo wangekuwa “tunu” kwake. Kwa kusikitisha, Waisraeli walishindwa kutimiza matakwa hayo. Baada ya kumkataa Mesiya aliyetumwa na Mungu katika karne ya kwanza W.K., walipoteza wadhifa wao wenye upendeleo. Yehova hakuwa tena “Mungu wa Israeli.” Nao Waisraeli wa asili hawakuwa tena watu wa Mungu walio wakfu.—Linganisha Mathayo 23:23.
Wakfu wa “Israeli wa Mungu”
5, 6. (a) Yesu alimaanisha nini kwa maneno yake ya kiunabii yaliyorekodiwa kwenye Mathayo 21:42, 43? (b) “Israeli wa Mungu” walikuja kuwepo lini na jinsi gani?
5 Je, hilo lilimaanisha kwamba sasa Yehova angekuwa bila watu walio wakfu? La. Akimnukuu mtunga-zaburi, Yesu Kristo alitabiri hivi: “Je, hamkusoma kamwe katika Maandiko, ‘Jiwe walilolikataa wajenzi ndilo limekuwa jiwe la pembeni lililo kuu. Kutoka kwa Yehova hilo limekuja kuwa, nalo ni la kustaajabisha machoni petu’? Hiyo ndiyo sababu nawaambia nyinyi, Ufalme wa Mungu utachukuliwa kutoka kwenu na kupewa kwa taifa lenye kutokeza matunda yao.”—Mathayo 21:42, 43.
6 “Taifa lenye kutokeza matunda yao” lilithibitika kuwa kutaniko la Kikristo. Wakati wa kukaa kwake kwa muda duniani, Yesu alichagua wa kwanza wa wale waliotazamiwa kuwa washiriki wake. Lakini siku ya Pentekoste 33 W.K., Yehova Mungu mwenyewe ndiye aliyeanzisha kutaniko la Kikristo kwa kumwaga roho takatifu yake juu ya washiriki wa kwanza, waliokuwa 120. (Matendo 1:15; 2:1-4) Kama vile mtume Petro alivyoandika baadaye, kutaniko hilo lililotoka tu kuundwa likapata wakati huo kuwa “jamii iliyochaguliwa, ukuhani wa kifalme, taifa takatifu, watu kwa ajili ya miliki ya pekee.” Waliochaguliwa kwa sababu gani? Ili “[wa]pate kutangaza kotekote sifa bora kabisa za yeye aliyewaita [wao] kutoka katika giza kuingia katika nuru yake ya ajabu.” (1 Petro 2:9) Wafuasi wa Kristo, waliotiwa mafuta kwa roho ya Mungu, sasa walikuwa taifa lililo wakfu, “Israeli wa Mungu.”—Wagalatia 6:16.
7. Washiriki wa Israeli wa Mungu walipaswa kuonea shangwe nini, na hivyo waliambiwa waepuke nini?
7 Ingawa washiriki wa hilo taifa takatifu walikuwa “watu kwa ajili ya miliki ya pekee,” hawakupasa kufanywa watumwa. Tofauti na hivyo, walipaswa kuonea shangwe uhuru mkubwa zaidi kuliko uliomilikiwa na taifa la Israeli wa asili lililokuwa wakfu. Yesu aliwaahidi waliotazamiwa kuwa washiriki wa taifa hilo jipya hivi: “Mtajua kweli, na kweli itawaweka nyinyi huru.” (Yohana 8:32) Mtume Paulo alionyesha kwamba Wakristo waliwekwa huru kutokana na matakwa ya agano la Sheria. Kwa habari hiyo aliwaonya kwa upole waamini wenzake katika Galatia: “Kristo alituweka huru tuwe na uhuru wa namna hiyo. Kwa hiyo simameni thabiti, na msijiache wenyewe kufungwa tena katika nira ya utumwa.”—Wagalatia 5:1.
8. Mpango wa Kikristo huwatolea watu uhuru mkubwa zaidi kuliko uliokuwepo chini ya agano la Sheria kwa njia gani?
8 Tofauti na Israeli wa asili wa zamani za kale, hadi leo hii Israeli wa Mungu limetii kwelikweli matakwa ya wakfu wake. Hilo halipaswi kushangaza kwa sababu washiriki wake huchagua kutii kwa hiari. Ilhali washiriki wa Israeli wa asili walipata kuwa wakfu kwa sababu ya kuzaliwa, washiriki wa Israeli wa Mungu walipata kuwa hivyo kwa kuchagua. Hivyo mpango wa Kikristo ulitofautiana na agano la Sheria ya Kiyahudi, lililolazimisha wakfu juu ya watu bila kuwaruhusu uhuru wa kuchagua.
9, 10. (a) Yeremia alionyeshaje kwamba kungekuwa na badiliko kwa habari ya wakfu? (b) Kwa nini ungeweza kusema kwamba si Wakristo wote walio wakfu leo ni washiriki wa Israeli wa Mungu?
9 Nabii Yeremia alitabiri badiliko kwa habari ya wakfu alipoandika hivi: “Angalia, siku zinakuja, asema BWANA, nitakapofanya agano jipya na nyumba ya Israeli, na nyumba ya Yuda. Si kwa mfano wa agano lile nililolifanya na baba zao, katika siku ile nilipowashika mkono, ili kuwatoa katika nchi ya Misri; ambalo agano langu hilo walilivunja, ingawa nalikuwa mume kwao, asema BWANA. Bali agano hili ndilo nitakalofanya na nyumba ya Israeli, baada ya siku zile, asema BWANA; Nitatia sheria yangu ndani yao, na katika mioyo yao nitaiandika; nami nitakuwa Mungu wao, nao watakuwa watu wangu.”—Yeremia 31:31-33.
10 Wakiwa na sheria ya Mungu “ndani yao,” ikiwa imeandikwa “katika mioyo yao,” kitamathali, washiriki wa Israeli wa Mungu husukumwa kuishi kulingana na wakfu wao. Kichocheo chao ni chenye nguvu kuliko kile cha Waisraeli wa asili, waliokuwa wakfu kwa kuzaliwa, wala si kwa kuchagua. Leo, kichocheo chenye nguvu cha kufanya mapenzi ya Mungu, kama ionyeshwavyo na Israeli wa Mungu, hushirikiwa na waabudu wenzao zaidi ya milioni tano kotekote ulimwenguni. Wao pia wameweka maisha zao wakfu kwa Yehova Mungu ili wafanye mapenzi yake. Ingawa watu hao hawana tumaini la maisha ya kimbingu kama walivyo nalo wale wafanyizao Israeli wa Mungu, wao hushangilia katika taraja la kuishi milele duniani chini ya utawala wa Ufalme wa kimbingu wa Mungu. Wao huonyesha kuthamini Israeli wa kiroho kwa kutegemeza kwa tendo washiriki wake wachache wanaobaki katika kutimiza mgawo wao wa “kutangaza kotekote sifa bora kabisa za yeye aliyewaita [wao] kutoka katika giza kuingia katika nuru yake ya ajabu.”
Kutumia kwa Hekima Uhuru Wenye Kupewa na Mungu
11. Mwanadamu aliumbwa akiwa na uwezo gani, nao wapasa kutumiwaje?
11 Mungu aliwaumba wanadamu ili wathamini sana uhuru. Aliwapa uwezo wa hiari. Wenzi wa kwanza wa kibinadamu walitumia uhuru wao wa kuchagua. Hata hivyo, kwa kukosa kutumia hekima na kwa kukosa kuonyesha upendo walifanya chaguo lililoongoza kwenye msiba kwao na kwa wazao wao. Ingawa hivyo, hilo laonyesha waziwazi kwamba Yehova hawalazimishi kamwe viumbe wenye akili kutwaa mwendo upinganao na makusudio au tamaa zao za ndani. Na kwa kuwa “Mungu hupenda mpaji mchangamfu,” wakfu pekee unaokubalika kwake ni ule unaotegemea upendo, unaowekwa kwa uchangamfu, utegemeao uhuru wa kuchagua. (2 Wakorintho 9:7) Wakfu wa aina nyingine yoyote haukubaliki.
12, 13. Timotheo hutumikaje akiwa kiolezo cha kuzoeza watoto kwa njia ifaayo, na kielelezo chake kimewaongoza vijana wengi kwenye nini?
12 Wakitambua kikamili takwa hilo, Mashahidi wa Yehova hutetea kujiweka wakfu kwa Mungu, lakini hawamlazimishi kamwe mtu yeyote, hata watoto wao wenyewe, kujiweka wakfu. Tofauti na makanisa mengi, Mashahidi hawabatizi wazao wao wakiwa vitoto vichanga, kana kwamba ingewezekana kuwalazimisha wajiweke wakfu bila manufaa ya chaguo la kibinafsi. Kiolezo cha Kimaandiko cha kufuatwa ni kile kilichofuatwa na kijana Timotheo. Akiwa mtu mzima, aliambiwa na mtume Paulo hivi: “Endelea katika mambo uliyojifunza na uliyoshawishwa kuamini, ukijua ni kutoka kwa watu gani ulijifunza hayo na kwamba tangu utoto sana umeyajua maandishi matakatifu, yawezayo kukufanya uwe mwenye hekima kwa ajili ya wokovu kupitia imani kuhusiana na Kristo Yesu.”—2 Timotheo 3:14, 15.
13 Yafaa kuangaliwa kwamba Timotheo aliyajua maandishi matakatifu kwa sababu alikuwa amefundishwa tangu utoto sana. Alikuwa ameshawishwa—si kulazimishwa—kuamini mafundisho ya Kikristo na mama na nyanya yake. (2 Timotheo 1:5) Tokeo ni kwamba, Timotheo aliona hekima ya kuwa mfuasi wa Kristo na hivyo akafanya chaguo la kibinafsi la wakfu wa Kikristo. Katika nyakati za kisasa, makumi ya mamia ya vijana wanaume na wanawake ambao wazazi wao ni Mashahidi wa Yehova wamefuata kielelezo hicho. (Zaburi 110:3) Wengine hawajafanya hivyo. Ni jambo la chaguo la kibinafsi.
Kuchagua Kuwa Mtumwa wa Nani?
14. Waroma 6:16 hutuambia nini juu ya uhuru kamili?
14 Hakuna mwanadamu aliye huru kabisa. Kila mmoja amewekewa mipaka katika uhuru wake na sheria za asili, kama vile sheria ya uvutano, ambayo haiwezi kupuuzwa pasipo hasara. Pia katika maana ya kiroho, hakuna mtu aliye huru kabisa. Paulo alisababu hivi: “Je, hamjui kwamba ikiwa mnafuliza kujitoa nyinyi wenyewe kwa yeyote kuwa watumwa ili kumtii yeye, nyinyi ni watumwa wake kwa sababu mwamtii yeye, ama watumwa wa dhambi kwa tazamio la kifo ama wa utii kwa tazamio la uadilifu?”—Waroma 6:16.
15. (a) Watu huhisije juu ya kuwa watumwa, na watu walio wengi huishia kufanya nini? (b) Huenda tukajiuliza maswali gani yafaayo?
15 Watu wengi huliona lile wazo la kuwa mtumwa wa mtu kuwa lisilopendeza. Hata hivyo, katika ulimwengu wa leo uhalisi ni kwamba watu mara nyingi hujiacha waongozwe na kushawishiwa katika njia nyingi zenye hila hivi kwamba wanaishia kufanya bila kutaka mambo ambayo wengine wanawataka wafanye. Mathalani, viwanda vya matangazo ya biashara na ulimwengu wa vitumbuizo hujitahidi kuwafanya watu wawe na tabia zinazofanana, wakiwasitawishia viwango wavifuate. Mashirika ya kidini na ya kisiasa hushawishi watu kutegemeza mawazo na miradi yao, si kupitia mabishano yenye kusadikisha sikuzote, bali mara kupitia kwa kuvutia hisia ya umoja au uaminifu-mshikamanifu. Kwa kuwa Paulo aliona kwamba ‘sisi ni watumwa wa wale tunaowatii,’ yafaa kila mmoja wetu ajiulize hivi, ‘Mimi ni mtumwa wa nani? Ni nani aliye na uvutano mkubwa zaidi katika maamuzi yangu na njia yangu ya maisha? Je, ni makasisi wa kidini, viongozi wa kisiasa, matajiri kifedha, au watumbuizaji? Mimi namtii nani—Mungu au wanadamu?’
16. Wakristo ni watumwa wa Mungu katika maana gani, na ni mtazamo gani ufaao wa utumwa huo?
16 Wakristo hawauoni utii kwa Mungu kuwa ni kuingilia bila sababu uhuru wa kibinafsi. Wao hudhihirisha uhuru wao kwa kupenda jinsi alivyofanya Kielelezo chao, Yesu Kristo, wakipatanisha mapenzi ya Mungu, na tamaa za kibinafsi na mambo ya kutangulizwa. (Yohana 5:30; 6:38) Wao husitawisha “akili ya Kristo,” wakijitiisha kwake akiwa Kichwa cha kutaniko. (1 Wakorintho 2:14-16; Wakolosai 1:15-18) Hilo ni kama tu mwanamke aolewaye na kushirikiana kwa kupenda pamoja na mwanamume ampendaye. Kwa hakika, jamii ya Wakristo watiwa-mafuta yasemwa kuwa bikira safi ambaye Kristo ameahidiwa katika ndoa.—2 Wakorintho 11:2; Waefeso 5:23, 24; Ufunuo 19:7, 8.
17. Mashahidi wa Yehova wote wamechagua kuwa nini?
17 Kila mmoja wa Mashahidi wa Yehova, awe ana tumaini la kimbingu au la kidunia, amejitoa wakfu kibinafsi kwa Mungu ili afanye mapenzi yake na kumtii akiwa Mtawala. Kwa kila Shahidi, wakfu umekuwa chaguo la kibinafsi la kuwa mtumwa wa Mungu badala ya kuendelea kuwa mtumwa wa wanadamu. Hilo lapatana na shauri hili la mtume Paulo: “Mlinunuliwa kwa bei; komeni kuwa watumwa wa wanadamu.”—1 Wakorintho 7:23.
Kujifunza Kujinufaisha
18. Mtu awezaye kuwa Shahidi huwa na sifa za kustahili kubatizwa lini?
18 Kabla mtu hajawa na sifa za kustahili kuwa mmoja wa Mashahidi wa Yehova, lazima atimize sifa za ustahili za Kimaandiko. Wazee huwa waangalifu katika kuamua ikiwa mtu atazamiaye kuwa Shahidi kwa kweli aelewa maana ya wakfu wa Kikristo. Je, kwa kweli ataka kuwa mmoja wa Mashahidi wa Yehova? Je, yuko tayari kuishi kupatana na yale yahusishwayo na hilo? Ikiwa sivyo, hastahili kwa ajili ya ubatizo.
19. Kwa nini hakuna sababu ya kuchambua mtu aamuaye kuwa mtumishi aliye wakfu wa Mungu?
19 Hata hivyo, ikiwa mtu atimiza matakwa yote, kwa nini achambuliwe kwa sababu ya kufanya kwa kupenda uamuzi wa kibinafsi wa kuacha avutiwe na Mungu na Neno Lake lililopuliziwa? Je, haikubaliki zaidi mtu kuacha Mungu awe na uvutano juu yake badala ya wanadamu? Au kufanya hivyo hakuna manufaa yoyote zaidi? Mashahidi wa Yehova hawafikiri hivyo. Wao hukubali kwa moyo wote maneno ya Mungu yaliyoandikwa na Isaya: “Mimi ni BWANA, Mungu wako, nikufundishaye ili upate faida, nikuongozaye kwa njia ikupasayo kuifuata.”—Isaya 48:17.
20. Kweli ya Biblia huwaweka watu huru kutoka katika mambo gani?
20 Kweli ya Biblia huwaweka watu huru wasiamini mafundisho ya kidini yasiyo ya kweli, kama vile kuteswa-teswa milele katika helo yenye moto. (Mhubiri 9:5, 10) Badala yake, hujaza mioyo yao shukrani kwa ajili ya tumaini la kweli kwa wafu—ufufuo uwezeshwao kwa msingi wa dhabihu ya fidia ya Yesu Kristo. (Mathayo 20:28; Matendo 24:15; Waroma 6:23) Kweli ya Biblia huwaweka watu huru kutokana na kukatishwa tamaa kwa kutegemea ahadi za kisiasa ambazo sikuzote hushindwa kutimia. Badala yake, hufanya mioyo yao ifurikwe na shangwe kujua kwamba Ufalme wa Yehova tayari watawala mbinguni na upesi utatawala dunia nzima. Kweli ya Biblia huweka watu huru kutoka katika mazoea ambayo, ingawa yavutia mwili wenye dhambi, humvunjia Mungu heshima na hutoza gharama kubwa kwa njia ya mahusiano yasiyofaulu, ugonjwa, na kifo cha kabla ya wakati. Kwa ufupi, kuwa mtumwa wa Mungu kuna manufaa zaidi sana kuliko kuwa mtumwa wa wanadamu. Kwa hakika, wakfu kwa ahadi za Mungu hunufaisha “katika kipindi hiki cha wakati . . . na katika mfumo wa mambo unaokuja uhai udumuo milele.”—Marko 10:29, 30.
21. Mashahidi wa Yehova huuonaje wakfu kwa Mungu, na mapenzi yao ni nini?
21 Mashahidi wa Yehova leo hawakupata kuwa sehemu ya taifa lililo wakfu kwa kuzaliwa kama walivyokuwa Waisraeli wa zamani za kale. Mashahidi ni sehemu ya kutaniko la Wakristo walio wakfu. Kila Shahidi aliyebatizwa amepata kuwa hivyo kwa kudhihirisha uhuru wa kuchagua katika kujiweka wakfu yeye mwenyewe. Kwa kweli, kwa Mashahidi wa Yehova, wakfu hutokeza uhusiano wa kibinafsi wenye uchangamfu pamoja na Mungu utiwao alama na utumishi wa hiari kwake. Wao hutamani kwa moyo wote kudumisha uhusiano huo wenye shangwe, wakishikamana milele na uhuru ambao kwa ajili ya huo Yesu Kristo aliwaweka huru.
Ungejibuje?
◻ Kwa nini Mungu hakuwa mwenye ubaguzi katika kuchagua Israeli wawe “tunu” kwake?
◻ Kwa nini ungesema kwamba wakfu wa Kikristo hauhusishi kupoteza uhuru?
◻ Wakfu kwa Yehova Mungu una manufaa gani?
◻ Kwa nini ni afadhali kuwa mtumishi wa Yehova kuliko kuwa mtumwa wa wanadamu?
[Picha katika ukurasa wa 15]
Katika Israeli la kale, wakfu kwa Mungu ulikuwa jambo la kuzaliwa
[Picha katika ukurasa wa 16]
Wakfu wa Kikristo ni jambo la kuchagua