Baraka Kubwa Zaidi Kupitia Agano Jipya

“Yesu . . . kwa kulingana yeye ni mpatanishi pia wa agano lililo bora.”—WAEBRANIA 8:6.

1. Ni nani aliyethibitika kuwa ile ‘mbegu ya mwanamke’ iliyoahidiwa katika Edeni, na ‘alipondwaje kisigino’?

BAADA ya Adamu na Hawa kufanya dhambi, Yehova alitamka hukumu dhidi ya Shetani, aliyemdanganya Hawa, akisema: “Nitaweka uadui kati yako na huyo mwanamke, na kati ya uzao wako na uzao wake [“mbegu yako na mbegu yake,” NW]; huo utakuponda kichwa, na wewe utamponda kisigino.” (Mwanzo 3:15) Yesu alipobatizwa katika Mto Yordani mwaka wa 29 W.K., mwishowe Mbegu iliyoahidiwa katika Edeni ilionekana. Kwenye kifo chake juu ya mti wa mateso mwaka 33 W.K., sehemu ya unabii huo wa kale ilitimizwa. Shetani alikuwa ‘ameponda kisigino’ cha hiyo Mbegu.

2. Kulingana na maneno ya Yesu mwenyewe, kifo chake hunufaishaje jamii ya kibinadamu?

² Kwa kufurahisha, hilo jeraha lijapokuwa lenye maumivu makali sana, halikuwa lenye kudumu. Yesu alifufuliwa kutoka kwa wafu akiwa roho isiyoweza kufa, akapaa kwa Baba yake mbinguni, alikotoa thamani ya damu yake iliyomwagwa ikiwa “fidia katika kubadilishana kwa ajili ya wengi.” Hivyo, maneno yake mwenyewe yalitimia: “Mwana wa binadamu lazima ainuliwe juu, ili kila mtu anayemwamini apate kuwa na uhai udumuo milele. Kwa maana Mungu aliupenda ulimwengu sana hivi kwamba akatoa Mwana mzaliwa-pekee wake, ili kila mtu anayedhihirisha imani katika yeye asipate kuangamizwa bali awe na uhai udumuo milele.” (Mathayo 20:28; Yohana 3:14-16; Waebrania 9:12-14) Hilo agano jipya hutimiza fungu muhimu katika utimizo wa unabii wa Yesu.

Agano Jipya

3. Ni wakati gani agano jipya lilionekana kuwa katika utendaji kwa mara ya kwanza?

³ Punde kabla ya kifo chake, Yesu aliwaambia wafuasi wake kwamba damu yake iliyomwagwa ilikuwa ‘damu ya agano jipya.’ (Mathayo 26:28; Luka 22:20) Siku kumi baada ya yeye kupaa mbinguni, agano jipya lilionekana kuwa katika utendaji roho takatifu ilipomwagwa juu ya wanafunzi wapatao 120 waliokusanyika katika chumba cha juu Yerusalemu. (Matendo 1:15; 2:1-4) Kuwaingiza wanafunzi hao 120 katika hilo agano jipya kulionyesha kwamba agano la “zamani,” agano la Sheria, sasa lilikuwa kuukuu.—Waebrania 8:13.

4. Je, agano la zamani lilishindwa kufaulu? Eleza.

⁴ Je, agano la zamani lilishindwa kufaulu? La hasha. Ni kweli, kwa kuwa sasa agano jingine lilichukua mahali pake, Israeli la kimwili halikuwa tena watu wa pekee wa Mungu. (Mathayo 23:38) Lakini hilo lilikuwa kwa sababu ya kutokutii kwa Israeli na kukataa kwake Mtiwa-Mafuta wa Yehova. (Kutoka 19:5; Matendo 2:22, 23) Hata hivyo, kabla ya mahali pa Sheria kuchukuliwa, ilitimiza mambo mengi. Kwa karne nyingi, iliandaa njia ya kumfikia Mungu na ulinzi dhidi ya dini isiyo ya kweli. Ilikuwa na mimweko ya kimbele juu ya agano jipya na, kwa dhabihu zake za kurudiwa-rudiwa, ilionyesha uhitaji mkubwa wa mwanadamu wa kukombolewa katika dhambi na kifo. Kwa kweli, Sheria ilikuwa ‘mfunzi ikiongoza kwa Kristo.’ (Wagalatia 3:19, 24; Waroma 3:20; 4:15; 5:12; Waebrania 10:1, 2) Hata hivyo, ilikuwa kupitia agano jipya kwamba baraka aliyoahidiwa Abrahamu ingetimizwa kwa ukamili.

Mataifa Yabarikiwa Kupitia Mbegu ya Abrahamu

5, 6. Katika utimizo wa msingi na wa kiroho wa agano la Kiabrahamu, ni nani aliye Mbegu ya Abrahamu, na ni taifa jipi lililokuwa la kwanza kupokea baraka kupitia yeye?

⁵ Yehova alimwahidi Abrahamu hivi: “Katika uzao wako [“mbegu yako,” NW] mataifa yote ya dunia watajibarikia.” (Mwanzo 22:18) Chini ya agano la zamani, wageni wengi wenye tabia-pole walibarikiwa kupitia ushirikiano wao na Israeli, mbegu ya kitaifa ya Abrahamu. Hata hivyo, katika utimizo wake wa kimsingi na wa kiroho, Mbegu ya Abrahamu ilikuwa mtu mmoja aliye mkamilifu. Paulo alieleza hilo aliposema hivi: “Ahadi zilisemwa kwa Abrahamu na kwa mbegu yake. Haisemi: ‘Na kwa hizo mbegu,’ kama katika kisa cha nyingi za namna hiyo, bali kama katika kisa cha moja: ‘Na kwa mbegu yako,’ ambaye ni Kristo.”—Wagalatia 3:16.

⁶ Ndiyo, Yesu ndiye Mbegu ya Abrahamu, na kupitia Yeye mataifa hupokea baraka iliyo bora zaidi kuliko yoyote ambayo iliwezekana kwa Israeli la kimwili. Kwa kweli, taifa la kwanza kupokea baraka hiyo lilikuwa Israeli lenyewe. Mara baada ya Pentekoste mwaka wa 33 W.K., mtume Petro alikiambia kikundi cha Wayahudi hivi: “Nyinyi ndio wana wa manabii na wa agano ambalo Mungu aliagana pamoja na baba zenu wa zamani, akimwambia Abrahamu, ‘Na katika mbegu yako familia zote za dunia zitabarikiwa.’ Baada ya kumwinua Mtumishi wake, Mungu alimtuma kwenu kwanza ili kuwabariki nyinyi kwa kugeuzia mbali kila mmoja kutoka kwenye vitendo vyenu viovu.”—Matendo 3:25, 26.

7. Ni mataifa yapi yaliyobarikiwa kupitia Yesu, Mbegu ya Abrahamu?

⁷ Punde si punde hiyo baraka ilipanuliwa kuwafikia Wasamaria kisha kuwafikia Wasio-Wayahudi. (Matendo 8:14-17; 10:34-48) Wakati fulani kati ya mwaka wa 50 na wa 52 W.K., Paulo aliwaandikia Wakristo waliokuwa Galatia katika Asia Ndogo hivi: “Andiko, likitangulia kuona kwamba Mungu angetangaza watu wa mataifa kuwa waadilifu kwa sababu ya imani, lilitangaza habari njema kimbele kwa Abrahamu, yaani: ‘Kupitia wewe mataifa yote yatabarikiwa.’ Kwa sababu hiyo wale washikamanao sana na imani wanakuwa wenye kubarikiwa pamoja na Abrahamu mwaminifu.” (Wagalatia 3:8, 9; Mwanzo 12:3) Ijapokuwa Wakristo wengi katika Galatia walikuwa “watu wa mataifa,” walibarikiwa kupitia Yesu kwa sababu ya imani yao. Katika njia gani?

8. Kwa Wakristo wa siku ya Paulo, kubarikiwa kupitia Mbegu ya Abrahamu kulitia ndani nini, na mwishowe, ni wangapi waliopokea baraka hiyo?

⁸ Paulo aliwaambia hivi Wakristo Wagalatia, hata wawe wa malezi gani: “Ikiwa nyinyi ni wa Kristo, kwa kweli nyinyi ni mbegu ya Abrahamu, warithi kuhusiana na ahadi.” (Wagalatia 3:29) Kwa Wagalatia hao, baraka kupitia Mbegu ya Abrahamu ilitia ndani kuwa kwao washiriki katika agano jipya na pia kuwa warithi-wenzi wa Yesu, washiriki pamoja na Yesu katika mbegu ya Abrahamu. Hatujui idadi ya watu wa Israeli la kale. Twajua tu kwamba lilikuja kuwa “kama mchanga wa pwani kwa wingi.” (1 Wafalme 4:20) Hata hivyo, twajua idadi ya mwisho ya washiriki wa Yesu katika hiyo mbegu ya kiroho—144,000. (Ufunuo 7:4; 14:1) Washiriki hao 144,000 hutoka katika “kila kabila na ulimi na watu na taifa” la wanadamu na hushiriki katika kuwatolea wengine zaidi baraka za hilo agano la Kiabrahamu.—Ufunuo 5:9.

Unabii Uliotimizwa

9. Wale walio katika agano jipya huwaje na sheria ya Yehova ndani yao?

⁹ Alipotabiri juu ya agano jipya, Yeremia aliandika hivi: “Agano hili ndilo nitakalofanya na nyumba ya Israeli, baada ya siku zile, asema BWANA; Nitatia sheria yangu ndani yao, na katika mioyo yao nitaiandika.” (Yeremia 31:33) Wale walio katika agano jipya wana sifa ya kumtumikia Yehova kwa sababu ya upendo. (Yohana 13:35; Waebrania 1:9) Sheria ya Yehova imeandikwa katika moyo wao, nao hutamani kwa bidii kufanya mapenzi yake. Ni kweli, katika Israeli la kale watu fulani waaminifu walipenda sana sheria ya Yehova. (Zaburi 119:97) Lakini wengi hawakuipenda. Lakini waliendelea kuwa sehemu ya hilo taifa. Hakuna yeyote awezaye kuendelea kuwa katika agano jipya ikiwa sheria ya Mungu haijaandikwa katika moyo wake.

10, 11. Kwa wale walio katika agano jipya, Yehova ‘hupataje kuwa Mungu wao,’ na wote watamjuaje?

¹⁰ Yehova aliongezea kusema hivi kuhusu wale walio katika agano jipya: “Nami nitakuwa Mungu wao, nao watakuwa watu wangu.” (Yeremia 31:33) Katika Israeli la kale wengi waliabudu miungu ya mataifa, lakini waliendelea kuwa Waisraeli. Kwa msingi wa agano jipya, Yehova alitokeza taifa la kiroho, “Israeli wa Mungu,” ili kuchukua mahali pa Israeli la kimwili. (Wagalatia 6:16; Mathayo 21:43; Waroma 9:6-8) Hata hivyo, hakuna mtu ambaye huendelea kuwa sehemu ya taifa jipya la kiroho akiacha kumwabudu Yehova na kumwabudu yeye peke yake.

¹¹ Yehova alisema hivi pia: “Watanijua wote, tangu mtu aliye mdogo miongoni mwao hata aliye mkubwa miongoni mwao.” (Yeremia 31:34) Katika Israeli, wengi walimpuuza Yehova tu, wakisema hivi kumhusu: “BWANA hatatenda mema, wala hatatenda mabaya.” (Sefania 1:12) Hakuna yeyote aendeleaye kuwa sehemu ya Israeli wa Mungu akimpuuza Yehova au kuchafua ibada safi. (Mathayo 6:24; Wakolosai 3:5) Waisraeli wa kiroho ni “watu wamjuao Mungu wao.” (Danieli 11:32) Wao hupendezwa na ‘kuendelea kutwaa ujuzi juu ya Mungu pekee wa kweli, na juu ya Yesu Kristo.’ (Yohana 17:3) Kumjua Yesu huongezea kina ujuzi wao juu ya Mungu kwa kuwa, katika njia ya pekee, Yesu “ndiye ambaye amemweleza [Mungu].”—Yohana 1:18; 14:9-11.

12, 13. (a) Ni juu ya msingi gani Yehova husamehe dhambi za wale walio katika agano jipya? (b) Kwa habari ya msamaha wa dhambi, ni jinsi gani agano jipya ni lenye ubora kuliko agano la zamani?

¹² Mwishowe, Yehova aliahidi hivi: “Nitausamehe uovu wao, wala dhambi yao sitaikumbuka tena.” (Yeremia 31:34b) Sheria ya Musa ilitia ndani mamia ya kanuni zilizoandikwa ambazo Waisraeli walitakiwa kuzitii. (Kumbukumbu la Torati 28:1, 2, 15) Wote waliovunja Sheria walitoa dhabihu ili kufunika dhambi zao. (Mambo ya Walawi 4:1-7; 16:1-31) Wayahudi wengi walikuja kuamini kwamba wangeweza kuwa waadilifu kupitia kazi zao wenyewe kulingana na Sheria. Ingawa hivyo, Wakristo hung’amua kwamba hawawezi kamwe kuchuma uadilifu kwa kazi zao wenyewe. Hawawezi kuepuka kufanya dhambi. (Waroma 5:12) Chini ya agano jipya, msimamo mwadilifu mbele ya Mungu wawezekana tu kwa msingi wa dhabihu ya Yesu. Hata hivyo, msimamo huo ni zawadi, fadhili isiyostahiliwa kutoka kwa Mungu. (Waroma 3:20, 23, 24) Yehova bado hudai utii kutoka kwa watumishi wake. Paulo asema kwamba walio katika agano jipya wako “chini ya sheria kuelekea Kristo.”—1 Wakorintho 9:21.

¹³ Kwa sababu hiyo, kwa Wakristo pia kuna dhabihu kwa ajili ya dhambi, lakini ambayo ni yenye thamani zaidi sana kuliko dhabihu mbalimbali chini ya agano la Sheria. Paulo aliandika hivi: “Kila kuhani [chini ya agano la Sheria] huenda mahali pa kazi kutoka siku hadi siku kutoa utumishi wa watu wote na kutoa dhabihu zilezile mara nyingi, kwa kuwa hizi haziwezi wakati wowote kamwe kuziondolea mbali dhambi kabisa. Lakini [Yesu] alitoa dhabihu moja kwa ajili ya dhambi daima dawamu na kuketi kwenye mkono wa kuume wa Mungu.” (Waebrania 10:11, 12) Kwa kuwa Wakristo katika agano jipya hudhihirisha imani katika dhabihu ya Yesu, Yehova huwatangaza kuwa waadilifu, bila dhambi, na hivyo kuwa katika hali ya kutiwa mafuta kuwa wana wake wa kiroho. (Waroma 5:1; 8:33, 34; Waebrania 10:14-18) Wafanyapo dhambi kwa sababu ya kutokamilika kwa kibinadamu, wao waweza kuomba msamaha wa Yehova, na kwa msingi wa dhabihu ya Yesu, Yehova huwasamehe. (1 Yohana 2:1, 2) Hata hivyo, wakichagua mwendo wa kufanya dhambi kimakusudi, wao hupoteza msimamo wao mwadilifu na lile pendeleo la kuwa washiriki katika agano jipya.—Waebrania 2:2, 3; 6:4-8; 10:26-31.

Agano la Zamani na Jipya

14. Ni tohara gani iliyotakwa chini ya agano la Sheria? chini ya agano jipya?

¹⁴ Watu wa kiume katika agano la zamani walitahiriwa ikiwa ishara kwamba walikuwa chini ya Sheria. (Mambo ya Walawi 12:2, 3; Wagalatia 5:3) Baada ya kutaniko la Kikristo kuanza, watu fulani walihisi kwamba Wakristo wasio Wayahudi walipaswa pia kutahiriwa. Lakini mitume na wazee katika Yerusalemu, wakiongozwa na Neno la Mungu na roho takatifu, walifahamu kwamba jambo hilo halikuwa lazima. (Matendo 15:1, 5, 28, 29) Miaka michache baadaye, Paulo alisema hivi: “Yeye si Myahudi aliye hivyo kwa nje, wala tohara si ile ambayo ni ya nje juu ya mwili. Bali yeye ni Myahudi aliye hivyo kwa ndani, na tohara yake ni ile ya moyo kwa roho, wala si kwa mfumo fulani wa sheria iliyoandikwa.” (Waroma 2:28, 29) Hata kwa Wayahudi wa kimwili, tohara halisi haikuwa na thamani zaidi kiroho machoni pa Yehova. Kwa wale walio katika agano jipya, moyo, wala si mwili, lazima utahiriwe. Kila kitu wakifikiriacho, tamaa, na kichocheo kisichopendeza au kisicho safi machoni pa Yehova lazima kikataliwe mbali.a Wengi leo ni ushuhuda ulio hai kwamba roho takatifu ina nguvu ya kugeuza namna za kufikiri katika njia hiyo.—1 Wakorintho 6:9-11; Wagalatia 5:22-24; Waefeso 4:22-24.

15. Israeli la kimwili na Israeli wa Mungu hulinganaje kwa habari ya utawala wa kifalme?

¹⁵ Katika mpango wa agano la Sheria, Yehova alikuwa ndiye Mfalme wa Israeli, na baada ya muda alidhihirisha enzi kuu yake kupitia wafalme wa kibinadamu katika Yerusalemu. (Isaya 33:22) Yehova pia ndiye Mfalme wa Israeli wa Mungu, Israeli wa kiroho, na tangu 33 W.K., amewatawala kupitia Yesu Kristo, aliyepokea “mamlaka yote mbinguni na juu ya dunia.” (Mathayo 28:18; Waefeso 1:19-23; Wakolosai 1:13, 14) Leo, Israeli wa Mungu humtambua Yesu kuwa Mfalme wa Ufalme wa kimbingu wa Mungu, uliosimamishwa mwaka wa 1914. Yesu ni Mfalme bora zaidi kuliko hata walivyokuwa Hezekia, Yosia, na wafalme wengine waaminifu wa Israeli la kale.—Waebrania 1:8, 9; Ufunuo 11:15.

16. Israeli wa Mungu ni ukuhani wa aina gani?

¹⁶ Israeli halikuwa ufalme tu bali pia lilikuwa na ukuhani uliotiwa mafuta. Katika 33 W.K., Israeli wa kiroho wa Mungu walichukua mahali pa Israeli la kimwili na kuwa “mtumishi” wa Yehova, “mashahidi” wake. (Isaya 43:10) Tangu wakati huo maneno ya Yehova kwa Israeli yaliyorekodiwa kwenye Isaya 43:21 na Kutoka 19:5, 6 yalitumika kuhusu Israeli wa Mungu. Taifa jipya la kiroho la Mungu lilikuwa sasa “jamii iliyochaguliwa, ukuhani wa kifalme, taifa takatifu, watu kwa ajili ya miliki ya pekee,” lenye daraka la ‘kutangaza kotekote sifa bora kabisa za Yehova.’ (1 Petro 2:9) Wote katika Israeli wa Mungu, wanaume kwa wanawake, hufanyiza jamii ya ukuhani. (Wagalatia 3:28, 29) Wakiwa sehemu ya pili ya mbegu ya Abrahamu, sasa wao husema hivi: “Furahini, enyi mataifa, pamoja na watu wake.” (Kumbukumbu la Torati 32:43) Wale wa Israeli wa kiroho walio duniani bado hufanyiza “mtumwa mwaminifu na mwenye busara.” (Mathayo 24:45-47) Ni katika ushirikiano pamoja nao tu ndipo utumishi mtakatifu wenye kukubalika uwezapo kutolewa kwa Mungu.

Ufalme wa Mungu —Utimizo wa Mwisho

17. Wale walio katika agano jipya hupata kuzaliwa kwa namna gani?

¹⁷ Waisraeli waliozaliwa baada ya mwaka wa 1513 K.W.K. waliingia katika agano la Sheria wakati wa kuzaliwa. Wale ambao Yehova huingiza katika agano jipya pia hupata kuzaliwa—kwa habari yao, huko ni kuzaliwa kwa kiroho. Yesu alimtajia Farisayo Nikodemo jambo hilo aliposema hivi: “Kwa kweli kabisa mimi nakuambia, Isipokuwa yeyote azaliwe tena, hawezi kuuona ufalme wa Mungu.” (Yohana 3:3) Wale wanafunzi 120 kwenye Pentekoste mwaka wa 33 W.K. ndio waliokuwa wanadamu wa kwanza wasio wakamilifu kupata kuzaliwa huko kupya. Wakiwa wametangazwa kuwa waadilifu chini ya agano jipya, walipokea roho takatifu ikiwa “arbuni ya kimbele” ya urithi wao wa kifalme. (Waefeso 1:14) ‘Walizaliwa kutokana na roho’ ili wapate kufanywa wana wa Mungu, kuzaliwa ambako kuliwafanya ndugu za Yesu na hivyo “warithi-washirika pamoja na Kristo.” (Yohana 3:6; Waroma 8:16, 17) ‘Kuzaliwa kwao tena’ kulifungulia njia matazamio ya ajabu.

18. Kuzaliwa tena hutayarishia njia matazamio gani ya ajabu kwa wale walio katika agano jipya?

¹⁸ Alipokuwa akipatanisha agano jipya, Yesu alifanya agano la ziada pamoja na wafuasi wake, akisema hivi: “Nafanya agano pamoja nanyi, sawa na vile Baba yangu amefanya agano pamoja nami, kwa ajili ya ufalme.” (Luka 22:29) Agano hilo la Ufalme lilitayarishia njia utimizo wa ono lenye kutokeza, lililorekodiwa kwenye Danieli 7:13, 14, 22, 27. Danieli aliona “mmoja aliye mfano wa mwanadamu” akipewa mamlaka ya kifalme na “mzee wa siku,” Yehova Mungu. Kisha Danieli akaona kwamba “watakatifu wa[li]umiliki ufalme.” Yesu ndiye yule “aliye mfano wa mwanadamu” ambaye, mwaka wa 1914, alipokea Ufalme wa kimbingu kutoka kwa Yehova Mungu. Wanafunzi wake waliotiwa mafuta kwa roho ndio “watakatifu,” ambao hushiriki pamoja naye katika Ufalme huo. (1 Wathesalonike 2:12) Jinsi gani?

19, 20. (a) Kwa wale walio katika agano jipya, ahadi ya Yehova kwa Abrahamu itakuwa na utimizo gani wa mwisho, wenye utukufu? (b) Ni swali jipi la ziada lihitajilo kufikiriwa?

¹⁹ Kama Yesu, baada ya kifo chao, watiwa-mafuta hao hufufuliwa kutoka kwa wafu wakiwa viumbe wa roho wasioweza kufa ili kutumikia pamoja naye wakiwa wafalme na makuhani mbinguni. (1 Wakorintho 15:50-53; Ufunuo 20:4, 6) Ni tumaini lenye utukufu kama nini! “Nao watatawala wakiwa wafalme juu ya dunia,” sio nchi ya Kanaani tu. (Ufunuo 5:10) Je, ‘watamiliki milango ya adui zao’? (Mwanzo 22:17) Ndiyo, na katika njia yenye kukata maneno, washuhudiapo kuharibiwa kwa Babiloni Mkubwa, kahaba wa kidini mwenye uhasama, na watiwa-mafuta hao waliofufuliwa washirikianapo na Yesu katika kuchunga mataifa “kwa fimbo ya chuma” na katika kuponda kichwa cha Shetani. Hivyo watakuwa na sehemu katika kutimiza sehemu ya mwisho kabisa ya ule unabii kwenye Mwanzo 3:15.—Ufunuo 2:26, 27; 17:14; 18:20, 21; Waroma 16:20.

²⁰ Hata hivyo, huenda tukauliza, Je, agano la Kiabrahamu na agano jipya huhusisha tu nafsi hizi 144,000 zenye uaminifu? La, wengine ambao hawahusiki moja kwa moja katika maagano hayo watabarikiwa kupitia hayo, kama itakavyoonwa katika makala inayofuata.

[Maelezo ya Chini]

Je, Wakumbuka?

◻ Ni wakati gani ambapo agano jipya lilionekana kuwa katika utendaji kwa mara ya kwanza?

◻ Ni nini lililotimizwa kupitia agano la zamani?

◻ Kimsingi ni nani aliye Mbegu ya Abrahamu, na ni katika utaratibu gani mataifa yalibarikiwa kupitia Mbegu hiyo?

◻ Kwa wale 144,000, ni nini utimizo wa mwisho wa agano la Kiabrahamu na katika agano jipya?

[Picha katika ukurasa wa 15]

Msamaha wa dhambi una matokeo zaidi kwa wale walio chini ya agano jipya kuliko wale walio chini ya agano la zamani