Sura ya 19

Kutia Muhuri Israeli wa Mungu

Njozi ya 4—Ufunuo 7:1-17

Habari: Wale 144,000 watiwa muhuri, na umati mkubwa unaonwa umesimama mbele ya kiti cha ufalme cha Yehova na mbele ya Mwana-Kondoo

Wakati wa utimizo: Tangu kuketishwa katika kiti cha ufalme kwa Kristo Yesu katika 1914 na kuendelea kuingia Utawala wa Mileani wake

1. “Ni nani anaweza kusimama” wakati wa siku kubwa ya hasira-kisasi ya kimungu?

“NI NANI anaweza kusimama?” (Ufunuo 6:17, NW) Ndiyo, ni nani kweli kweli? Wakati siku kubwa ya hasira-kisasi ya kimungu inapokumba mfumo wa Shetani, watawala na watu wa ulimwengu huenda kwa kufaa wakauliza swali hilo. Itaonekana kwao kwamba kumbo hilo kubwa linalokuja litazima uhai wote wa kibinadamu. Lakini je! litafanya hivyo? Kwa furaha, nabii wa Mungu anatuhakikishia: “Kila mmoja ambaye anaita juu ya jina la Yehova ataponyoka akiwa salama.” (Yoeli 2:32, NW) Mitume Petro na Paulo wathibitisha uhakika huo. (Matendo 2:19-21; Warumi 10:13) Ndiyo, wale wanaoita juu ya jina la Yehova watakuwa waokokaji. Hao ni akina nani? Kadiri njozi inayofuata ikunjulikavyo, sisi tutaona.

2. Ni kwa nini ni jambo la kushangaza kwamba kutakuwa na waokokaji wa siku ya hukumu ya Yehova?

² Kwa kweli ni jambo lenye kushangaza kwamba yapasa yeyote apitie siku ya Yehova ya hukumu akiwa hai, kwa kuwa mwingine wa manabii wa Mungu anaieleza kwa maneno haya: “Tazama! Upepo-dhoruba wa Yehova, hasira kali yenyewe, imetoka ikaenda nje, tufani yenye kwenda mbele ikifagia. Juu ya kichwa cha waovu itazunguka vuruvuru. Kasirani yenye kuwaka ya Yehova haitarudi nyuma mpaka yeye awe ameua na mpaka yeye awe ametekeleza mawazo ya moyo wake.” (Yeremia 30:23, 24, NW) Ni jambo la uharaka kwamba sisi tuchukue hatua za kusalimika katika dhoruba hiyo!—Mithali 2:22; Isaya 55:6, 7; Sefania 2:2, 3.

Zile Pepo Nne

3. (a) Ni utumishi gani wa pekee unaofanywa na malaika anaouona Yohana? (b) Ni nini kinachofananishwa na “pepo nne”?

³ Kabla ya Yehova kuachilia kiruu hiki, malaika wa kimbingu wanafanya utumishi wa pekee. Sasa Yohana anaona hilo katika njozi: “Baada ya hili mimi niliona malaika wanne wakisimama juu ya kona nne za dunia, wakishika sana pepo nne za dunia, kwamba upepo wowote usipate kupuliza juu ya dunia au juu ya bahari au juu ya mti wowote.” (Ufunuo 7:1, NW) Hili linamaanisha nini kwa sisi leo? Hizi “pepo nne” ni ufananisho halisi wa hukumu yenye kuharibu inayokaribia kuachiliwa juu ya jamii mbovu ya kidunia, juu ya “bahari” yenye kusukasuka ya binadamu waasi-sheria, na juu ya watawala walioinuka mfano wa miti ambao wanapata uungaji-mkono na utegemezo kutoka kwa watu wa dunia.—Isaya 57:20; Zaburi 37:35, 36.

4. (a) Malaika wanne wanawakilisha nini? (b) Tokeo linakuwa nini juu ya tengenezo la kidunia la Shetani wakati pepo nne zinapoachiliwa?

⁴ Hapana shaka, hawa malaika wanne wanawakilisha vikundi vinne vya kimalaika, ambavyo Yehova anatumia kuzuia utekelezo wa hukumu yake mpaka wakati uliowekwa. Malaika hao waachiliapo pepo nne za hasira-kisasi zizunguke vuruvuru wakati ule ule mmoja kutoka kaskazini, kusini, mashariki, na magharibi, kumbo hilo litakuwa kubwa mno. Litafanana, lakini kwa kadiri kubwa mno, na utumiaji wa Yehova wa pepo nne kutawanya Waelamu, akiwavunjavunja na kuwaulia mbali kabisa. (Yeremia 49:36-38) Itakuwa dhoruba ya upepo mkubwa mno yenye kukumba zaidi ya ile “tufani” ambayo kwayo Yehova alifutilia mbali taifa la Amoni. (Amosi 1:13-15, NW) Hakuna sehemu ya tengenezo la Shetani duniani ambayo itaweza kusimama katika siku ya kiruu cha Yehova, wakati yeye anapotetea enzi kuu yake kwa umilele wote utakaokuja.—Zaburi 83:15, 18; Isaya 29:5, 6.

5. Unabii wa Yeremia unatusaidiaje kuelewa kwamba hukumu za Mungu zitaenea dunia yote nzima?

⁵ Je! sisi tunaweza kuwa na hakika kwamba hukumu za Yehova zitakumba dunia nzima? Sikiliza tena nabii wake Yeremia: “Tazama! Afa moja linaenda kutoka taifa moja kwenda kwenye jingine, na tufani kubwa yenyewe itaamshwa juu kutoka sehemu za mbali zaidi sana za dunia. Na wale wenye kuuawa na Yehova kwa hakika watakuja kuwa katika siku hiyo kutoka mwisho mmoja wa dunia hadi kufika mwisho mwingine kabisa wa dunia.” (Yeremia 25:32, 33, NW) Ni wakati wa dhoruba hii yenye tufani kwamba giza litagharikisha ulimwengu huu. Mawakili wao wenye kutawala watatikiswa waingie ndani ya utowesho. (Ufunuo 6:12-14) Lakini wakati ujao hautakuwa wenye giza kwa kila mmoja. Basi, ni kwa ajili ya nani zile pepo nne zinazuiwa?

Kuwatia Muhuri Watumwa wa Mungu

6. Ni nani anayeambia malaika wazuie pepo nne, na hilo linaruhusu wakati kwa ajili ya nini?

⁶ Yohana anaendelea kueleza jinsi baadhi ya watu wanavyotiwa alama kwa ajili ya kuokoka, akisema: “Na mimi nikaona malaika mwingine akipanda juu kutoka kwenye zukio la jua, akiwa na muhuri wa Mungu anayeishi; na yeye alilia kwa sauti kubwa kwa wale malaika wanne ambao kwao ruhusa ilipewa ya kudhuru dunia na bahari, akisema: ‘Msidhuru dunia au bahari au miti, mpaka baada ya sisi tuwe tumetia muhuri watumwa wa Mungu wetu katika vipaji vya nyuso zao.’”—Ufunuo 7:2, 3, NW.

7. Ni nani hasa aliye malaika wa tano, na ni ithibati gani inayotusaidia tuthibitishe utambulisho wake?

⁷ Ingawa huyu malaika wa tano hatajwi jina, ithibati yote inaonyesha kwamba lazima awe Bwana Yesu aliyetukuzwa. Kupatana na kuwa kwa Yesu Malaika Mkuu, yeye anaonyeshwa hapa akiwa na mamlaka juu ya wale malaika wengine. (1 Wathesalonike 4:16; Yuda 9) Yeye anapanda juu kutoka mashariki, kama “wafalme kutoka zukio la jua”—Yehova na Kristo wake—ambao wanakuja kutekeleza hukumu, kama walivyofanya wafalme Dario na Sairasi wakati waliponyenyekeza Babuloni wa kale. (Ufunuo 16:12; Isaya 45:1; Yeremia 51:11; Danieli 5:31, NW) Malaika huyu anashabihi Yesu katika njia ya kwamba yeye ameaminishwa kazi ya kutia muhuri Wakristo wapakwa-mafuta. (Waefeso 1:13, 14) Na zaidi, wakati pepo zinapoachiliwa, ni Yesu anayeongoza majeshi ya kimbingu katika kutekeleza hukumu juu ya mataifa. (Ufunuo 19:11-16) Basi, kimantiki, Yesu angekuwa ndiye wa kuamuru kwamba uharibifu kwa tengenezo la kidunia la Shetani uzuiwe mpaka watumwa wa Mungu wawe wametiwa muhuri.

8. Kutia muhuri ni nini, nako kulianza wakati gani?

⁸ Huku kutia muhuri ni nini, na hawa watumwa wa Mungu ni nani? Kutia muhuri huku kulianza katika Pentekoste 33 W.K. wakati Wakristo Wayahudi wa kwanza walipopakwa mafuta kwa roho takatifu. Baadaye, Mungu aliendelea kuita na kupaka mafuta “watu wa mataifa.” (Warumi 3:29; Matendo 2:1-4, 14, 32, 33; 15:14, NW) Mtume Paulo aliandika juu ya Wakristo wapakwa-mafuta wakiwa na uhakikisho wa kwamba wao ‘ni wa Kristo’ na akaongeza kwamba Mungu “pia ametia muhuri wake juu yetu na ametupa sisi dalili ya kitu ambacho kitakuja, yaani, roho, katika mioyo yetu.” (2 Wakorintho 1:21, 22; linga Ufunuo 14:1, NW.) Hivyo, wakati watumwa hawa wanapolelewa kuwa wana wa kiroho wa Mungu, wanapokea dalili yenye kutangulia urithi wao wa kimbingu—muhuri au rehani. (2 Wakorintho 5:1, 5; Waefeso 1:10, 11) Ndipo wanapoweza kusema: “Roho yenyewe hutoa ushuhuda pamoja na roho yetu kwamba sisi tu watoto wa Mungu. Ikiwa, basi, sisi ni watoto, sisi ni warithi pia: warithi kweli kweli wa Mungu, lakini warithi washirika pamoja na Kristo, iwapo sisi tunateswa pamoja ili kwamba sisi tuweze pia kutukuzwa pamoja.”—Waroma 8:15-17, NW.

9. (a) Ni uvumilivu gani unaotakwa upande wa mabaki ya wana wa Mungu waliozaliwa kwa roho? (b) Kutahiniwa kwa wale wapakwa-mafuta kutaendelea mpaka lini?

⁹ “Iwapo sisi tunateswa pamoja”—hiyo inamaanisha nini? Ili kupokea taji la uhai, Wakristo wapakwa-mafuta lazima wavumilie, wakiwa waaminifu mpaka kifo. (Ufunuo 2:10) Si shauri la ‘wakiisha okolewa, wanaokolewa daima.’ (Mathayo 10:22; Luka 13:24) Badala ya hivyo, wao wanapewa onyo hili la upole: “fanyeni yoteyote mwezayo mfanye kuitwa na kuchaguliwa kwa nyinyi kuwe hakika kwa ajili yenu wenyewe.” Kama vile mtume Paulo, mwishowe kabisa ni lazima wao waweze kusema: “Mimi nimepiga vita nzuri, mimi nimekimbia katika shindano mpaka mwisho, mimi nimeshika imani.” (2 Petro 1:10, 11; 2 Timotheo 4:7, 8, NW) Hivyo hapa duniani kule kutahiniwa na kupepetwa kwa yale mabaki ya wana wa Mungu waliozaliwa kwa roho lazima kuendelee mpaka Yesu na malaika wanaoandamana naye wawe wamekwisha kuutia kikiki muhuri ‘katika kipaji cha uso’ wa hawa wote, kuwatambulisha kabisa kabisa, bila kutanguka, kuwa “watumwa wa Mungu wetu” waliojaribiwa na waaminifu. Ndipo muhuri unapokuwa alama ya daima. Kwa wazi, wakati pepo nne za dhiki zinapoachiliwa, Waisraeli wote wa kiroho watakuwa wamekwisha tiwa muhuri kabisa kabisa, hata ingawa wachache watakuwa wangali wanaishi katika mnofu. (Mathayo 24:13; Ufunuo 19:7) Hesabu nzima ya washiriki itakuwa imekamilika!—Warumi 11:25, 26.

Ni Wangapi Wanatiwa Muhuri

10. (a) Ni maandiko gani yanaonyesha kwamba hesabu ya watiwa muhuri ina kikomo? (b) Ni nini jumla ya hesabu iliyotiwa muhuri, na wao wanaorodheshwaje?

¹⁰ Yesu aliambia wale waliokuwa katika mstari wa huku kutiwa muhuri: “Msiwe na hofu, kundi dogo, kwa sababu Baba yenu ametoa kibali cha kuwapa nyinyi ufalme.” (Luka 12:32, NW) Maandiko mengine, kama vile Ufunuo 6:11 na Warumi 11:25, huonyesha kwamba hesabu ya hili kundi dogo ina kikomo kweli kweli na, kwa hakika, ilikusudiwa kimbele. Maneno ya Yohana yanayofuata yanathibitisha hili: “Na mimi nikasikia hesabu ya wale ambao walitiwa muhuri, mia na arobaini na nne elfu, waliotiwa muhuri kutoka kila kabila la wana wa Israeli: Kutoka kabila la Yuda elfu kumi na mbili walitiwa muhuri; kutoka kabila la Reubeni elfu kumi na mbili; kutoka kabila la Gadi elfu kumi na mbili; kutoka kabila la Asheri elfu kumi na mbili; kutoka kabila la Naftali elfu kumi na mbili; kutoka kabila la Manase elfu kumi na mbili; kutoka kabila la Simeoni elfu kumi na mbili; kutoka kabila la Lawi elfu kumi na mbili; kutoka kabila la Isakari elfu kumi na mbili; kutoka kabila la Zebuloni elfu kumi na mbili; kutoka kabila la Yosefu elfu kumi na mbili; kutoka kabila la Benyamini elfu kumi na mbili walitiwa muhuri.”—Ufunuo 7:4-8, NW.

11. (a) Ni kwa nini lile rejezo kwa makabila 12 halingeweza kutumika kuhusu Israeli halisi, wa mnofu? (b) Ni kwa nini Ufunuo huorodhesha makabila 12? (c) Ni kwa nini hakuna kabila ambalo hilo pekee ndilo la kifalme au la kikuhani katika Israeli wa Mungu?

¹¹ Je! hii haingeweza kuwa inarejeza kwa Israeli halisi, wa mnofu? La, kwa kuwa Ufunuo 7:4-8 hutofautiana na ile orodha ya kawaida ya kikabila. (Hesabu 1:17, 47) Kwa wazi, orodha hii hapa si kwa kusudi la kutambulisha Wayahudi wa mnofu kwa makabila yao bali ni kuonyesha muundo wa kitengenezo kama huo kwa Israeli wa kiroho. Hili linasawazika. Wanapaswa waweko washiriki 144,000 wa hili taifa jipya—12,000 kutoka kila mojapo makabila 12. Hakuna kabila katika huyu Israeli wa Mungu ambalo hilo pekee ndilo la kifalme au la kikuhani. Taifa lote kwa ujumla litatawala likiwa wafalme, na taifa lote kwa ujumla litatawala likiwa makuhani.—Wagalatia 6:16; Ufunuo 20:4, 6.

12. Ni kwa nini inafaa kwamba wale wazee 24 wanaimba mbele ya Mwana-Kondoo maneno ya ule wimbo wa Ufunuo 5:9, 10?

¹² Ijapokuwa Wayahudi asilia na waongofu wa Kiyahudi walipewa fursa ya kwanza ili wachaguliwe kwa ajili ya kuwa Israeli wa kiroho, ni wachache tu wa taifa hilo walioitikia. Kwa hiyo Yehova aliwatolea mwaliko wale wasio Wayahudi. (Yohana 1:10-13; Matendo 2:4, 7-11; Warumi 11:7) Kama vile kwa habari ya Waefeso, ambao hapo kwanza walikuwa “wametenganishwa na dola la Israeli,” sasa watu wasio Wayahudi wangeweza kutiwa muhuri kwa roho ya Mungu na kuwa sehemu ya kundi la Wakristo wapakwa-mafuta. (Waefeso 2:11-13; 3:5, 6; Matendo 15:14) Basi, inafaa wazee 24 kuimba mbele za Mwana-Kondoo: “Kwa damu yako wewe ulinunua watu kwa ajili ya Mungu kutoka kila kabila na ulimi na kikundi cha watu na taifa, na wewe ulifanya wao kuwa ufalme na makuhani kwa Mungu wetu, nao wanapaswa kutawala wakiwa wafalme juu ya dunia.”—Ufunuo 5:9, 10, NW.

13. Ni kwa nini ilifaa Yakobo ndugu-nusu ya Yesu aandike barua yake “kwa makabila kumi na mawili yaliyotawanyika kotekote”?

¹³ Kundi la Kikristo ni “jamii teule, ukuhani wa kifalme, taifa takatifu.” (1 Petro 2:9, NW) Likichukua mahali pa Israeli asilia likiwa taifa la Mungu, linakuwa Israeli mpya ambaye ni “‘Israeli’ kikweli.” (Warumi 9:6-8; Mathayo 21:43, NW)a Kwa sababu hii, ilifaa kabisa Yakobo ndugu-nusu ya Yesu aandike barua yake ya kiuchungaji “kwa makabila kumi na mawili yaliyotawanyika kotekote,” yaani, kwa kundi la ulimwenguni pote la Wakristo wapakwa-mafuta ambalo baadaye hesabu yalo ingekuwa 144,000.—Yakobo 1:1, NW.

Israeli wa Mungu Leo

14. Ni nini linaloonyesha kwamba bila ugeugeu Mashahidi wa Yehova wameshikilia kwamba 144,000 ni hesabu halisi ya wale wanaojumlika kuwa Israeli wa kiroho?

¹⁴ Kwa kupendeza, Charles T. Russell, alitambua 144,000 kuwa hesabu halisi ya watu mmoja mmoja wanaojumlika kuwa Israeli wa kiroho. Katika The New Creation, Buku 6 la mfululizo wake wa Studies in the Scriptures, kilichotangazwa 1904, yeye aliandika: “Sisi tuna kila sababu kuitikadi kwamba ile hesabu dhahiri, iliyo imara ya wateule [wapakwa-mafuta waliochaguliwa] ni ile ambayo imetaarifiwa mara kadhaa katika Ufunuo (7:4; 14:1); yaani, 144,000 ‘waliokombolewa kutoka miongoni mwa wanadamu.’” Katika Light, Kitabu cha Kwanza, kilichotangazwa katika 1930 na Wanafunzi wa Biblia, ilitaarifiwa hali kadhalika hivi: “Hivyo washiriki 144,000 wa mwili wa Kristo wako katika kusanyiko wakionyeshwa kuwa wamechaguliwa na kupakwa mafuta, au kutiwa muhuri.” Bila ugeugeu Mashahidi wa Yehova wameshikilia oni la kwamba kihalisi Wakristo wapakwa-mafuta 144,000 wanajumlika kuwa Israeli wa kiroho.

15. Kabla tu ya siku ya Bwana, wanafunzi wa Biblia wenye mioyo myeupe walifikiri Wayahudi asilia wangefurahia nini baada ya Majira ya Mataifa kuisha?

¹⁵ Hata hivyo, je! Waisraeli asilia leo hawastahili kadiri fulani ya upendeleo wa pekee? Katika pindi iliyokuwa kabla tu ya siku ya Bwana, wakati wanafunzi wa Biblia wenye mioyo myeupe walipokuwa wakigundua tena nyingi za kweli za msingi za Neno la Mungu, ilidhaniwa kwamba Majira ya Mataifa yakiisha, Wayahudi wangefurahia tena msimamo wenye kibali mbele za Mungu. Hivyo, kitabu cha C. T. Russell The Time Is at Hand (Buku 2 la Studies in the Scriptures), kilichotangazwa 1889, kilitumia Yeremia 31:29-34 kuhusu Wayahudi asilia, na kueleza: “Ulimwengu ni shahidi wa uhakika wa kwamba adhabu ya Israeli chini ya utawala wa wasio Wayahudi imekuwa ikiendelea tangu K.K. [607], kwamba ingali inaendelea, na kwamba hakuna sababu ya kutazamia mtengenezo mpya wa kitaifa upesi zaidi ya M.B. 1914, kile kikomo cha ‘nyakati saba’ zao—miaka 2520.” Ilielekea kwamba wakati huo Wayahudi wangepata urudisho wa kitaifa, na kwa wazi tazamio hilo lilitiwa uangavu 1917, wakati Julisho-Wazi la Balfour lilipoahidi kuunga mkono Uingereza kwa kufanya Palestina kuwa kao la kitaifa kwa ajili ya Wayahudi.

16. Ni jitihada gani walizofanya Mashahidi wa Yehova kufikia Wayahudi asilia wakiwa na ule ujumbe wa Kikristo, na kukawa na tokeo gani?

¹⁶ Kufuata vita ya kwanza ya ulimwengu, Palestina ikawa eneo chini ya usimamizi wa Uingereza, na njia ikafunguka Wayahudi warudi kwenye bara hilo. Katika 1948 Dola la kisiasa la Israeli lilitokezwa. Je! hiyo haikuonyesha kwamba Wayahudi walikuwa katika mstari wa kupata baraka za kimungu? Kwa miaka mingi, Mashahidi wa Yehova waliitikadi kwamba ilikuwa hivyo. Hivyo, katika 1925 walitangaza kitabu chenye kurasa 128, Comfort for the Jews. Katika 1929 walitoa buku lenye kuvutia la kurasa 360, Life, ambalo lilikusudiwa livutie Wayahudi na pia lilishughulika na kitabu cha Biblia cha Ayubu. Jitihada kubwa zilifanywa, hasa katika Jiji la New York, kufikia Wayahudi kwa huu ujumbe wa Kimesiya. Kwa furaha, watu wachache mmoja mmoja waliitikia, lakini Wayahudi kwa ujumla, kama babu zao wa karne ya kwanza, waliikataa ithibati ya kuwapo kwa Mesiya.

17, 18. Watumwa wa Mungu walikuja kuelewa nini kuhusu agano jipya na unabii wa Biblia wa urudisho?

¹⁷ Ilikuwa wazi kwamba Wayahudi, wakiwa taifa, hawakuwa yule Israeli aliyeelezwa katika Ufunuo 7:4-8 au katika unabii mwingine wa Biblia unaohusu siku ya Bwana. Wakifuata pokeo, Wayahudi waliendelea kuepuka kutumia jina la kimungu. (Mathayo 15:1-3, 7-9) Kikizungumzia Yeremia 31:31-34, kitabu Jehovah, kilichotangazwa na Mashahidi wa Yehova katika 1934, kilitaarifu hivi kwa mkataa: “Lile agano jipya halihusiani kwa vyovyote na wazao asilia wa Israeli pamoja na aina ya binadamu kwa ujumla, bali . . . lina mpaka kwa Israeli wa kiroho tu.” Unabii wa Biblia juu ya urudisho hauhusu wala Wayahudi asilia wala Israeli ya kisiasa, ambayo ni mshiriki wa Umoja wa Mataifa na ni sehemu ya ulimwengu ambao Yesu alizungumzia kwenye Yohana 14:19, 30 na 18:36.

¹⁸ Katika 1931 watumwa wa Mungu duniani walikuwa wamepokea, kwa shangwe kubwa, jina Mashahidi wa Yehova. Wao waliweza kukubaliana kwa moyo wote na maneno ya Zaburi 97:11, NW: “Nuru yenyewe imemeta juu ya mwadilifu, na kushangilia hata kwa ajili ya wale walio wanyoofu katika moyo.” Wao wangeweza kufahamu kwamba Israeli wa kiroho pekee walikuwa wameletwa ndani ya agano jipya. (Waebrania 9:15; 12:22, 24) Waisraeli asilia wasioitikia hawakuwa na sehemu humo, wala aina ya binadamu kwa ujumla. Uelewevu huu ulifungulia njia mmeto mwangavu wa nuru ya kimungu, wenye kutokeza sana katika habari ya tarehe za historia ya kitheokrasi. Huo ungefunua jinsi Yehova atoavyo kwa wingi sana rehema, fadhili za upendo, na ukweli kwa wanadamu wote ambao wanamkaribia yeye. (Kutoka 34:6; Yakobo 4:8) Ndiyo, wengine mbali na Israeli wa Mungu wangenufaishwa na uzuifu wa malaika wa pepo nne za uharibifu. Hao wangekuwa nani? Je! wewe ungeweza kuwa mmoja wao? Acheni tuone sasa.

[Maelezo ya Chini]

[Picha ya ukurasa mzima katika ukurasa wa 114]

[Picha katika ukurasa wa 116, 117]

Uteuzi wa ujumla wa Israeli wa kweli wa Mungu uliendelea kuanzia siku ya Pentekoste 33 W.K. kufika 1935 wakati, kwenye mkusanyiko wenye kufanyiza historia wa Mashahidi wa Yehova katika Washington, D.C., mkazo uligeuzwa ukaelekezwa kwenye kukusanywa kwa umati mkubwa wenye matazamio ya uhai wa kidunia (Ufunuo 7:9)