Sura ya 34

Fumbo Lenye Kutia Hofu Lafumbuliwa

1. (a) Yohana anatendaje kama itikio anapoona kahaba mkubwa na mpandwaji wake mwenye kutia hofu, na kwa nini? (b) Jamii ya Yohana inatendaje leo kama itikio, matukio yanapokunjuka katika utimizo wa njozi ya kiunabii?

TENDO-MWITIKIO la Yohana ni nini anapomwona “kahaba mkubwa” na mpandwaji wake mwenye kutia hofu? Yeye mwenyewe ajibu: “Basi, nilipoona yeye mimi nilistaajabu kwa staajabu kubwa.” (Ufunuo 17:6b, NW) Mawazo vivi hivi tu ya kibinadamu hayangeweza kutunga mwono kama huo. Hata hivyo ndio huo—mbali kule jangwani—malaya mpujufu akimpanda hayawani-mwitu wa kutisha mwenye rangi-damu-nyangavu! (Ufunuo 17:3) Jamii ya Yohana leo pia hustaajabu kwa staajabu kubwa matukio yanapokunjuka katika utimizo wa njozi ya kiunabii. Kama watu wa ulimwengu wangeweza kuiona, wao wangepaaza sauti kusema, ‘Haisadikiki!’ na watawala wa ulimwengu wangerudisha mwangwi wakisema, ‘Haifikiriki!’ Lakini njozi hiyo inakuwa uhalisi wenye kugutusha katika siku zetu. Tayari watu wa Mungu wamekuwa na ushiriki wenye kutokeza katika utimizo wa njozi hiyo, na hiyo inawahakikishia kwamba unabii huo utasonga mbele moja kwa moja mpaka upeo wao wenye kupiga butaa.

2. (a) Katika kuitikia mshangao mkubwa wa Yohana, malaika anamwambia nini? (b) Jamii ya Yohana imefunuliwa nini, na hilo limefanywaje?

² Malaika anaona mshangao mkubwa wa Yohana. “Na hivyo,” Yohana aendelea, “malaika akasema kwa mimi: ‘Kwa nini wewe ulistaajabu? Mimi nitakuambia fumbo la mwanamke na la hayawani-mwitu ambaye anabeba yeye na ambaye ana vichwa saba na pembe kumi.’” (Ufunuo 17:7, NW) Aha, sasa malaika atalifumbua fumbo! Yeye amfafanulia Yohana mwenye kukodoa macho nyuso mbalimbali za njozi na matukio ya kidrama yanayokaribia kukunjuka. Hali kadhalika, inapotumikia chini ya mwelekezo wa kimalaika leo, jamiii ya Yohana yenye kutazama imefunuliwa uelewevu wa huo unabii. Je! “kufasiri si kazi ya Mungu?” Kama Yosefu mwaminifu, sisi tunaitikadi kwamba ni yake. (Mwanzo 40:8; linga Danieli 2:29, 30.) Watu wa Mungu wamewekwa kana kwamba wako katikati ya jukwaa, Yehova anapowafasiria maana ya njozi na matokeo yayo juu ya maisha zao. (Zaburi 25:14) Kwa wakati barabara, yeye amewafungulia uelewevu wao fumbo la mwanamke na hayawani-mwitu.—Zaburi 32:8.

3, 4. (a) Ni hotuba gani ya watu wote iliyotolewa na N. H. Knorr katika 1942, nayo ilimtambulishaje hayawani-mwitu rangi-nyekundu-nyangavu? (b) Ni maneno gani ambayo malaika alisema kwa Yohana yaliyozungumzwa na N. H. Knorr?

³ Kutoka Septemba 18 kufika 20, 1942, wakati wa upeo wa Vita ya Ulimwengu 2, Mashahidi wa Yehova katika United States walikuwa na Ulimwengu Mpya wa Kitheokrasi Kusanyiko. Jiji kuu la kusanyiko, Cleveland, Ohaiyo, lilifunganishwa kwa waya za simu na majiji mengine zaidi ya 50 ya mkusanyiko, kukiwa na kilele cha hadhirina 129,699. Mahali ambako hali za wakati wa vita ziliruhusu, mikusanyiko mingine ilirudia programu hiyo kuzunguka ulimwengu. Wakati ule, wengi wa watu wa Yehova walitaraji kwamba vita hiyo ingeongezeka na kuwa vita ya Mungu ya Har–Magedoni; kwa sababu hiyo kile kichwa cha hotuba ya watu wote, “Amani—Je! Inaweza Kudumu?,” kiliamsha udadisi mwingi. N. H. Knorr, msimamizi mpya wa Sosaiti ya Mnara wa Mlinzi angewezaje kuthubutu kuongea juu ya amani wakati kinyume kabisa ndilo jambo lililoelekea kuwa akibani kwa ajili ya mataifa?a Sababu ilikuwa kwamba jamii ya Yohana ilikuwa ikitoa “zaidi ya uangalifu wa kawaida” kwenye Neno la kiunabii la Mungu.—Waebrania 2:1; 2 Petro 1:19, NW.

⁴ Hotuba “Amani—Je! Inaweza Kudumu?” ilitupa nuru gani juu ya unabii? Akitambulisha waziwazi hayawani-mwitu rangi-nyekundu-nyangavu wa Ufunuo 17:3 kuwa Ushirika wa Mataifa, N. H. Knorr aliendelea kuzungumzia mwendo wao wenye msukosuko juu ya msingi wa maneno yafuatayo ya malaika kwa Yohana: “Hayawani-mwitu ambaye wewe uliona alikuwako, lakini hayuko, na bado yu karibu kupanda atoke ndani ya abiso, na yeye anapaswa kwenda zake ndani ya uharibifu.”—Ufunuo 17:8a, NW.

5. (a) Ni jinsi gani kwamba “hayawani-mwitu . . . alikuwako” na kisha “hayuko”? (b) N. H. Knorr alijibuje swali “Je! Ushirika utabaki katika shimo?”

⁵ “Hayawani-mwitu . . . alikuwako.” Ndiyo, alikuwa amekuwako akiwa Ushirika wa Mataifa kutoka Januari 10, 1920, na kuendelea, kukiwa na mataifa 63 yenye kushiriki kwa wakati mmoja au mwingine. Lakini, kwa zamu, Japani, Ujeremani, na Italia zilijiondoa, na nchi zilizokuwa Muungano wa Sovieti ziliondolewa kutoka Ushirika huo. Katika Septemba 1939 dikteta Mnazi wa Ujeremani alianzisha Vita ya Ulimwengu 2.b Ukiwa umeshindwa kuendeleza amani katika ulimwengu, Ushirika wa Mataifa ulitumbukia kabisa ndani ya abiso ya kutotenda. Kufikia 1942 ulikuwa haupo kabisa. Wala kabla ya hapo wala kwenye tarehe fulani ya baadaye Yehova hakufasiria watu wake kina kamili cha maana ya njozi hiyo, ila kwenye wakati huo hasa wenye hatari! Kwenye Ulimwengu Mpya wa Kitheokrasi Kusanyiko, N. H. Knorr angeweza kujulisha wazi, kupatana na unabii, kwamba “hayawani-mwitu . . . hayuko.” Kisha akauliza swali, “Je! Ushirika utabaki katika shimo?” Akinukuu Ufunuo 17:8, NW, yeye akajibu: “Ushirika wa mataifa ya kilimwengu utainuka tena.” Na ndivyo ikathibitika kuwa hasa—katika kutetea ukweli wa Neno la Yehova la kiunabii!

Kupanda Kutoka Abiso

6. (a) Ni lini hayawani-mwitu rangi-nyekundu-nyangavu alipopanda kutoka abiso, na kwa jina gani jipya? (b) Ni kwa nini kwa kweli Umoja wa Mataifa ni uhuisho wa hayawani-mwitu rangi-nyekundu-nyangavu?

⁶ Hayawani-mwitu rangi-nyekundu-nyangavu alipanda kweli kweli kutoka katika abiso. Katika Juni 26, 1945, kukiwa na kishindo cha sherehe ya vigelegele katika San Francisco, U.S.A., mataifa 50 yalipiga kura kukubali Katiba ya tengenezo la Umoja wa Mataifa. Baraza hili lilipaswa “kudumisha amani na usalama wa kimataifa.” Kulikuwako mifanano mingi kati ya Ushirika na UM. The World Book Encyclopedia hueleza: “Katika njia fulani, UM hushabihi Ushirika wa Mataifa, ambao ulipangwa kitengenezo baada ya Vita ya Ulimwengu 1 . . . Mengi ya mataifa yaliyoasisi UM yalikuwa pia yameasisi ule Ushirika. Kama Ushirika, UM ulisimamishwa kusaidia kutunza amani kati ya mataifa. Ala kuu za UM zafanana sana na zile za Ushirika.” Basi, UM kwa kweli ni uhuisho wa hayawani-mwitu rangi-nyekundu-nyangavu. Uanachama wao wa mataifa yapatayo 190 unazidi kwa mbali sana ule wa Ushirika wenye mataifa 63; umechukua pia madaraka makubwa zaidi ya yale ya mtangulizi wao.

7. (a) Ni katika njia gani wakaaji wa dunia wamestaajabu kwa kusifu mno huyo hayawani-mwitu rangi-nyekundu-nyangavu aliyehuishwa? (b) Ni mradi gani ambao umetatiza UM, naye katibu mkuu wao alisema nini kwa habari hii?

⁷ Mwanzoni, matumaini makubwa yalionyeshwa kwa ajili ya UM. Hiyo ilikuwa katika utimizo wa maneno haya ya malaika: “Na wakati wao waona jinsi hayawani-mwitu alikuwako, lakini hayuko, na bado atakuwapo, wale ambao hukaa juu ya dunia watastaajabu kwa kusifu mno, lakini majina yao hayajaandikwa juu ya hati-kunjo ya uhai tangu kuasisiwa kwa ulimwengu.” (Ufunuo 17:8b, NW) Wakaaji wa dunia wamesifu mno dude jipya hili, linalotenda kutoka makao makuu yalo yenye fahari kwenye East River wa New York. Lakini amani ya kweli na usalama vimetatiza UM. Katika sehemu kubwa ya karne ya 20, amani ya ulimwengu ilidumishwa tu kwa tisho la “angamizano hakika,” nayo mashindano ya kuunda silaha yameendelea kuongezeka kwa kadiri kubwa mno. Baada ya jitihada ya Umoja wa Mataifa ya miaka karibu 40, aliyekuwa katibu mkuu wao, Javier Pérez de Cuéllar, aliomboleza hivi katika 1985: “Sisi tunaishi katika enzi nyingine ya washupavu, na sisi hatujui la kufanya juu ya hilo.”

8, 9. (a) Ni kwa nini UM hauna jawabu kwa matatizo ya ulimwengu, nao utapatwa na nini kulingana na amri ya Mungu? (b) Ni kwa nini waasisi na wasifaji wa UM hawakuandikisha majina yao katika “hati-kunjo ya uhai” ya Mungu? (c) Ufalme wa Yehova utatimiza jambo gani kwa kufaulu?

⁸ UM hauna jawabu. Na kwa nini? Kwa sababu Mpaji uhai wa aina ya binadamu yote siye mpaji-uhai wa UM. Urefu wa maisha yao utakuwa mfupi, kwa kuwa kulingana na amri ya Mungu, ‘wapaswa kwenda zao ndani ya uharibifu.’ Waasisi na wasifaji mno wa UM hawakuandikisha majina yao katika hati-kunjo ya uhai ya Mungu. Watu wenye dhambi, wenye kufa, wengi wao wakiwa wadhihaki wa jina la Mungu, wangewezaje kufanikiwa kupata kupitia UM kitu ambacho Yehova Mungu amejulisha wazi kwamba yeye yu karibu kutimiza, si kwa njia za kibinadamu, bali kupitia Ufalme wa Kristo wake?—Danieli 7:27; Ufunuo 11:15.

⁹ Kwa kweli UM ni kitu bandia chenye makufuru cha Ufalme wa Kimesiya wa Mungu kupitia Yesu Kristo, Mwana-Mfalme wa Amani wake—ambaye utawala wake wa kifalme hautakuwa na mwisho. (Isaya 9:6, 7, NW) Hata kama UM ungeweza kutiatia kama viraka amani fulani ya kitambo, vita vingefyatuka tena. Hiyo ni asili ya watu wenye dhambi. “Majina yao hayajaandikwa juu ya hati-kunjo ya uhai tangu kuasisiwa kwa ulimwengu.” Ufalme wa Yehova kupitia Kristo hautasimamisha tu amani ya milele duniani bali, juu ya msingi wa dhabihu ya ukombozi ya Yesu, utainua wafu, waadilifu na wasio waadilifu ambao wamo katika kumbukumbu la Mungu. (Yohana 5:28, 29; Matendo 24:15) Hii inatia ndani kila mmoja ambaye amebaki akiwa imara ijapokuwa mashambulizi ya Shetani na mbegu yake, na wengine ambao wangali watajionyesha wenyewe kuwa watiifu. Kwa wazi, hati-kunjo ya uhai ya Mungu haitakuwa kamwe na majina ya wafuasi washupavu wa Babuloni Mkubwa au ya wowote wanaoendelea kuabudu hayawani-mwitu.—Kutoka 32:33, NW; Zaburi 86:8-10; Yohana 17:3; Ufunuo 16:2; 17:5.

Amani na Usalama —Tumaini la Bure

10, 11. (a) UM ulipiga mbiu ya nini katika 1986, na itikio lilikuwa nini? (b) Ni “jamaa za kidini” ngapi zilizokusanyika katika Assisi, Italia, kusali kwa ajili ya amani, na je! Mungu anajibu sala kama hizo? Fafanua.

¹⁰ Katika jitihada za kutegemeza matumaini ya aina ya binadamu, Umoja wa Mataifa ulipiga mbiu ya 1986 kuwa “Mwaka wa Amani ya Kimataifa,” ukiwa na kichwa “Kulinda Salama Amani na Wakati Ujao wa Binadamu.” Mataifa yenye kupiga vita yaliombwa yalaze silaha zayo, angalau kwa mwaka mmoja. Itikio layo lilikuwa nini? Kulingana na ripoti iliyotolewa na Taasisi ya Utafiti wa Amani ya Kimataifa, watu wapatao milioni tano walikufa kwa sababu ya vita wakati wa 1986 pekee! Ingawa sarafu kadhaa za pekee na stampu za mwadhimisho zilitolewa, mataifa yaliyo mengi yalifanya kidogo sana kwa habari ya kufuatia wazo bora la amani katika mwaka huo. Hata hivyo, dini za ulimwengu—zikitamani sikuzote kuafikiana na UM—zilianza kutangaza mwaka huo kwa njia mbalimbali. Katika Januari 1, 1986, Papa John Paul 2 alisifu kazi ya UM na akaweka wakfu mwaka mpya kwa ajili ya amani. Na katika Oktoba 27, akakusanya viongozi wa nyingi za dini za ulimwengu katika Assisi, Italia, ili kusali kwa ajili ya amani.

¹¹ Je! Mungu anajibu sala kama hizo kwa ajili ya amani? Basi, viongozi wa kidini hao walikuwa wakisali kwa Mungu yupi? Kama ungewauliza, kila kikundi kingekupa jibu tofauti. Je! kuna jamii ya mamilioni ya miungu inayoweza kusikia na kujibu maombi rasmi yaliyotolewa kwa njia nyingi mbalimbali? Wengi wa washiriki waliabudu Utatu wa Jumuiya ya Wakristo.c Wabuddha, Wahindu, na wengine walitoa sala zao kwa miungu isiyo na hesabu. Kwa ujumla, “jamaa za kidini” 12 zilikusanyika, zikiwa zinawakilishwa na watu mashuhuri kama Askofu Mkuu wa Kianglikana wa Kantabari, Dalai Lama wa Buddha, kasisi wa Orthodoksi la Urusi, Msimamizi wa Ushirika wa Patakatifu pa Shinto wa Tokyo, waabudu-mizimu wa Kiafrika, na Wahindi Waamerika wawili waliovalia vazi la kichwani la manyoya-manyoya. Kilikuwa kikundi chenye rangi za namna namna, bila kusema zaidi, kikifanyiza kipindi cha TV chenye kutazamisha. Kikundi kimoja kilisali bila kukoma kwa saa 12 katika wakati mmoja. (Linga Luka 20:45-47.) Lakini je! yoyote ya sala hizo ilipenya mawingu ya mvua yaliyoning’inia juu ya mkusanyiko huo? Kwa sababu zinazofuata, la:

12. Ni kwa sababu zipi Mungu hakujibu sala za viongozi wa kidini wa ulimwengu kwa ajili ya amani?

¹² Tofauti na wale ambao “hutembea katika jina la Yehova,” hakuna mwanadini hata mmoja wa hao aliyekuwa akisali kwa Yehova, Mungu aliye hai, ambaye jina lake huonekana mara zapata 7,000 katika maandishi asilia ya Biblia. (Mika 4:5; Isaya 42:8, 12, NW)d Wakiwa kikundi wao hawakumwendea Mungu kwa jina la Yesu, walio wengi wao wakiwa hata hawaitikadi katika Yesu Kristo. (Yohana 14:13; 15:16) Hakuna baadhi yao wanaofanya mapenzi ya Mungu kwa ajili ya siku yetu, ambayo ni kupiga mbiu ulimwenguni pote ya Ufalme unaokuja wa Mungu—si UM—kuwa ndilo tumaini halisi kwa aina ya binadamu. (Mathayo 7:21-23; 24:14; Marko 13:10) Kwa sehemu iliyo kubwa zaidi matengenezo ya kidini yao yamejihusisha katika vita vyenye umwagaji-damu vya historia, kutia na vita viwili vya ulimwengu vya karne ya 20. Kwa hao, Mungu husema: “Hata ingawa nyinyi mnafanya sala nyingi, mimi sisikilizi; mikono yenu imejawa na umwagaji-damu.”—Isaya 1:15, NW; 59:1-3.

13. (a) Ni kwa nini ni jambo la maana kwamba viongozi wa kidini wa ulimwengu wamepaswa kuungana mikono na UM katika kutoa mwito kwa ajili ya amani? (b) Vilio kwa ajili ya amani vitafikia upeo gani uliotabiriwa kimungu?

¹³ Na zaidi, ni jambo la maana yenye kina kwamba viongozi wa kidini wamepaswa kuungana mikono na Umoja wa Mataifa katika kutoa mwito kwa ajili ya amani wakati huu. Wao wangependa kutumia uvutano juu ya UM kwa faida yao wenyewe, hasa katika enzi hii ya ki-siku-hizi wakati watu wao wanaacha dini. Kama viongozi wasio waaminifu katika Israeli wa kale, wao wanalia, “‘Kuna amani! Kuna amani!’ wakati hakuna amani.” (Yeremia 6:14, NW) Pasipo shaka vilio vyao kwa ajili ya amani vitaendelea, vikiwa vinainuka katika kuunga mkono upeo ambao kuhusu huo mtume Paulo alitolea unabii: “Siku ya Yehova inakuja sawasawa kama mwivi katika usiku. Wakati wowote wanaposema: ‘Amani na usalama!’ ndipo uharibifu wa ghafula utakuwa juu yao papo hapo kama maumivu makali ya ghafula ya taabu juu ya mwanamke mwenye mimba; na wao hawataponyoka kwa vyovyote.”—1 Wathesalonike 5:2, 3, NW.

14. Huenda kilio cha “Amani na usalama!” kitakuwa cha namna gani, na mmoja anaweza kuepukaje kuongozwa vibaya?

¹⁴ Katika miaka ya hivi karibuni, wanasiasa wametumia maneno “amani na usalama” kuelezea mipango mbalimbali ya wanadamu. Je! jitihada hizo za viongozi wa ulimwengu zinaonyesha mwanzo wa utimizo wa andiko la 1 Wathesalonike 5:3? Au je, Paulo alikuwa akizungumzia tukio hususa na lenye kutokeza sana hivi kwamba lingetambuliwa ulimwenguni? Kwa kuwa mara nyingi unabii wa Biblia hueleweka kikamili tu baada ya kutimia au wakati unapoendelea kutimia, itatubidi tungoje tuone itakuwaje. Kwa sasa, Wakristo wanajua kwamba hata ingawa huenda ikaonekana kana kwamba mataifa yamepata amani na usalama, hakuna kitu ambacho kwa kweli kitakuwa kimebadilika. Ubinafsi, chuki, uhalifu, mvunjiko wa jamaa, ukosefu wa adili, magonjwa, huzuni, na kifo bado vitakuwapo. Ndiyo sababu si lazima wewe uongozwe vibaya na kilio chochote cha “amani na usalama,” ikiwa umeamka kuona maana ya matukio ya ulimwengu na unatii maonyo ya kiunabii katika Neno la Mungu.—Marko 13:32-37; Luka 21:34-36.

[Maelezo ya Chini]

[Picha katika ukurasa wa 250]

Kinyume cha “Amani”

Ingawa 1986 ulipigiwa mbiu na UM kuwa Mwaka wa Amani ya Kimataifa, shindano la ujiuaji la kuunda silaha liliongezeka. World Military and Social Expenditures 1986 hutoa fasili hizi zenye kumakinisha:

Katika 1986 matumizi ya kijeshi ya tufe lote yalifikia dola milioni elfu 900.

Matumizi ya kijeshi ya tufe lote ya saa moja yangetosha kuchanja watu milioni 3.5 ambao walikufa kila mwaka kutokana na magonjwa ya kuambukiza yenye kuzuilika.

Ulimwenguni pote, mtu mmoja kati ya watano aliishi katika umaskini wenye kuumiza. Watu hao wote wenye kufa-njaa wangeweza kulishwa kwa mwaka mmoja kwa gharama ya kile kiasi ambacho ulimwengu ulitumia kwa ajili ya silaha katika siku mbili.

Nishati ya baruti iliyo katika rundo la silaha za nyukilia za ulimwengu ilikuwa kubwa zaidi ya ule mlipuko wa Chernobyl kwa mara 160,000,000.

Bomu moja la nyukilia lingeweza kupelekwa likiwa na nguvu za mlipuko mara zaidi ya 500 ya bomu lililoangushwa juu ya Hiroshima katika 1945.

Maghala ya zana za nyukilia yalikuwa na nguvu za baruti zinazolingana na Hiroshima zaidi ya milioni moja. Yaliwakilisha mara 2,700 za nguvu za baruti zilizoachiliwa katika Vita ya Ulimwengu 2, wakati watu milioni 38 walikufa.

Vita vilikuwa vikitokea mara nyingi zaidi na ni vyenye kufisha zaidi. Vifo kutokana na vita vilikuwa jumla ya milioni 4.4 katika karne ya 18, milioni 8.3 katika karne ya 19, milioni 98.8 katika miaka 86 ya kwanza ya karne ya 20. Tangu karne ya 18, vifo kutokana na vita vimeongezeka zaidi ya mara sita kuliko idadi ya watu ya ulimwengu. Kulikuwako vifo mara kumi kwa kila vita katika karne ya 20 kuliko ilivyokuwa katika karne ya 19.

[Picha katika ukurasa wa 247]

Kama unabii ulivyotolewa juu ya hayawani-mwitu rangi-nyekundu-nyangavu Ushirika wa Mataifa ulitiwa katika abiso wakati wa Vita ya Ulimwengu 2 lakini ulihuishwa ukiwa Umoja wa Mataifa

[Picha katika ukurasa wa 249]

Katika kuunga mkono “Mwaka wa Amani” wa UM, wawakilishi wa dini za ulimwengu walitoa sala ya mvurugo katika Assisi, Italia, lakini hakuna mmoja wao aliyetoa sala kwa Mungu aliye hai, Yehova