Mungu Akusudia Kwamba Mwanadamu Aone Shangwe ya Maisha Katika Paradiso
“Bwana [Yehova, NW] Mungu akamtwaa huyo mtu, akamweka katika bustani ya Edeni, ailime na kuitunza.”—MWANZO 2.15.
1. Ni nini lililokuwa kusudi la awali la Muumba kuhusu wanadamu watiifu?
LILIKUWA kusudi la awali la Muumba, na lingali kusudi lake, kwamba wanadamu watiifu waone shangwe ya maisha ya kutozeeka kamwe, yenye kujaa mno nguvu za ujana wakati wote, bila uchovu wote unaotokana na kukosa upendezi katika mambo, sikuzote wakiwa na kusudi lenye kustahiki kutimizwa, maisha ya kupenda na kupendwa kikweli, bila ubinafsi, kikamilifu—katika paradiso! —Mwanzo 2:8; linganisha Luka 23:42, 43.
2. (a) Ni lazima liwe ni jambo gani lililotukia wakati mwanadamu wa kwanza alipopata fahamu? (b) Mwanadamu wa kwanza umbwa lini, wapi, na wakati gani wa mwaka?
2 Ili utambue hivyo, tupa macho kule nyuma kwenye Adamu aliyeumbwa karibuni wakati alipopokea fahamu mara ya kwanza, alipochunguza mwili wake mwenyewe na vitu vyote alivyoviona na kuvisikia na kuvihisi kumzunguka, alipogutuka fikira kwa kung’amua kwamba yu hai! Hii ilitukia kama miaka 6,000 iliyopita, katika mwaka 4,026 kabla ya Wakati wa Kawaida wetu, kulingana na hesabu ya wakati iliyotolewa katika Biblia Takatifu. Ilitukia katika bara ambalo leo hujulikana kuwa Uturuki, au katika sehemu ya kusini-magharibi ya ile ambayo sasa huitwa Esia, ambalo kidogo liko katika ujirani wa Mto Eufrati na Mto Tigri, na hivyo katika nusu ya kaskazini ya tufe letu la kidunia. Wakati wenyewe ungekuwa karibu Oktoba 1, kwa kuwa kalenda zilizo za kale zaidi za aina ya binadamu zilianza kuhesabu wakati karibu na tarehe hiyo.
3. (a) Mwanadamu wa kwanza alipata kuwa hai akiwa katika hali gani? (b) Jina la mwanadamu wa kwanza lilipata kuwa nini, nalo lilikuwa na maana gani?
3 Mwanadamu wa kwanza alipata kuwa hai akiwa mtu mzima kikamili, aliyefanyizwa kwa umbo kamilifu, mwenye afya kamilifu, mwenye maadili makamilifu. Jina ambalo yeye huitwa mara nyingi katika maandishi ya Biblia huvuta fikira zetu kwenye kitu ambacho alifanyizwa kutokana nacho. Jina lake lilikuwa ‘A·dhamʹ.a Ardhi, au udongo ambao alifanyizwa kwao uliitwa ‘a·dha·mahʹ. Kwa hiyo jina lake lingeweza kusemwa kuwa lamaanisha “Mtu wa Ardhini.” Hili likawa ndilo jina la kibinafsi la mwanadamu huyu wa kwanza —Adamu. Ni lazima Adamu awe alisisimuka ajabu alipopata kuwa hai, akawa mtu mwenye fahamu na akili ya kuelewa mambo!
4. Mwanadamu wa kwanza hakugutuka kwa kujikuta akiwa katika ajabu gani kuhusiana na maisha, kwa hiyo yeye hakuwa mwana wa nini?
4 Mwanadamu huyu wa kwanza, Adamu, alipopata kuwa hai, akaamkia fahamu za kuelewa mambo, na kufungua macho yake, hakujikuta akiwa amelalia kifua chenye nywele-nywele, akiwa amekumbatiwa na makono marefu yenye nguvu nyingi ya kiumbe fulani wa kike aliye kama sokwe, huku yeye akijishikiza sana kwa sokwe huyo na kumtazama ndani ya macho yake na kumwita Mama kwa shauku nyororo. Mwanadamu wa kwanza, Adamu, hakuamkia maisha kwa kujikuta katika ajabu hiyo. Yeye hakuhisi akiwa na uhusiano wowote wa kimnofu kwa sokwe, wala hata baadaye alipokuja kumwona mmoja. Katika siku aliyoumbwa, hakukuwa na lolote la kudokeza kwamba yeye alikuwa mjukuu, mwana wa zamani, wa sokwe au kiumbe mwingine yeyote kama huyo. Hata hivyo, je! mwanadamu wa kwanza, Adamu, alipaswa kubaki katika fumbo la kutojua jinsi alivyokuja kuwako? Sivyo.
5. Ni wazi kabisa kwamba Adamu alijua nini kuhusu bustani yake ya starehe na kuhusu yeye mwenyewe?
5 Ni jambo lenye kueleweka kwamba, hata angeweza kuwa alipigwa fumbo la kutojua ni jinsi gani vitu vyote vile vyenye sura nzuri alivyovitazama vilipata kuwako. Yeye alijikuta katika bustani ya starehe, paradiso ambayo si yeye mwenyewe aliyeibuni, akaifanyiza, na kuipanga. Ilitokea-tokeaje? Yeye angetaka kujua, kwa maana alikuwa mwanadamu mwenye akili ya kuelewa mambo kikamilifu, mwenye kutumia akili. Hakuwa amejionea jambo lolote hapo kwanza. Alijua kwamba yeye hakuwa mwanadamu aliyejifanyiza na kujitokeza mwenyewe. Hakuwa ameinuka kufikia hali hii kwa jitihada zake mwenyewe.—Linganisha Zaburi 100:3; 139:14.
6. Yaelekea Adamu angetenda kwa kuitikiaje kuhusu kuwa hai katika makao kamilifu ya kidunia? Hakuna Fumbo Kuhusu Kuwako kwa Kibinadamu
6 Huenda ikawa kwamba hapo mwanzoni mwanadamu wa kwanza, Adamu, alisisimukia mno hali mpya hii ya kuwa hai akiwa mwenye shangwe katika makao kamilifu ya kidunia hivi kwamba hakufikiria ni mahali gani alikotoka na kwa sababu gani. Alizidiwa na hisia mpaka akawa akitoa-toa vilio vya furaha. Alijikuta akibobokwa na maneno kinywani. Alijisikia akinena kwa lugha ya mwanadamu, akisema-sema mambo kuhusu vitu vya upendezi mwingi alivyoona na kuvisikia. Ilikuwa vema kama nini kuwa hai humu katika bustani hii ya Paradiso! Lakini alipozidi kujijaza habari zenye ufurahifu mwingi kutokana na miono yote, mivumo, minuso, na miguso ya vitu, angechochewa kufikiria mambo kwa kadiri fulani. Kama sisi tungaliwekwa katika hali zake, tungalikuwa katika fumbo kabisa, fumbo ambalo tusingaliweza kujifumbulia wenyewe.
7. Kwa nini Adamu hakupigwa fumbo kwa muda mrefu kuhusu kujikuta akiwa hai katika bustani ya paradiso?
7 Mwanadamu wa kwanza, Adamu, hakutatizika fikira kwa muda mrefu kuhusu hali alimojikuta akiwa hai na peke yake, bila mtu mwingine mwenye kuonekana akiwa kama yeye katika bustani hiyo ya Paradiso. Yeye alisikia sauti, mtu fulani akinena. Mwanadamu huyo aliielewa. Lakini mneni alikuwa wapi? Mwanadamu huyo hakumwona yeyote mwenye kunena hivyo. Sauti ile ilitoka katika makao yasiyoonekana, nayo ilikuwa ikimwambia yeye. Ilikuwa sauti ya Mfanyi wa mwanadamu, Muumba wake! Naye mwanadamu angeweza kumjibu kwa uneni wa aina iyo hiyo. Alijikuta akiongea na Mungu, Muumba. Ili asikie sauti hiyo ya kimungu, mwanadamu huyo hakuhitaji chombo chochote cha sayansi ya ki-siku-hizi cha kupokelea mawimbi ya redio. Mungu aliongea naye moja kwa moja kama kiumbe wake.
8, 9. (a) Ni maswali gani ambayo Adamu angeweza kujibiwa, naye alionyeshwa utunzi na upendezi gani wa kibaba? (b) Adamu alipokea jibu gani kutoka kwa Baba yake wa kimbingu?
8 Sasa mwanadamu huyo alijua kwamba hakuwa peke yake, na ni lazima awe alihisi vizuri zaidi kwa sababu hiyo. Akili yake ilijawa na maswali. Angeweza kumuuliza Mmoja huyo asiyeonekana mwenye kuongea naye. Nani aliyemfanyiza yeye na bustani hii ya raha? Kwa nini alikuwa amewekwa humo, naye angefanya nini na maisha yake? Je! kulikuwako kusudi lolote la kuishi? Mwanadamu huyu wa kwanza, Adamu, alionyeshwa utunzi na upendezi wa kibaba kwa maana maswali yake yalipewa jibu lililotosheleza akili yake yenye kuulizia-ulizia mambo. Ni lazima Mfanyi wake, Mpaji-Uhai wake, Baba yake wa kimbingu, awe aliona raha kweli kweli kumsikia mwanadamu huyo akianza kuongea na kusema maneno yake ya kwanza! Baba wa kimbingu alipata furaha iliyoje kwa kumsikia mwana wake akinena naye! Swali ambalo lingefaa kuwa la kwanza kiasili lingekuwa, “Mimi nilitokeaje?” Baba wa kimbingu alifurahia kujibu hivi na vile ili akiri kwamba mwanadamu huyu wa kwanza alikuwa mwana Wake. Yeye alikuwa “mwana wa Mungu.” (Luka 3:38, NW) Yehova alijitambulisha kuwa Baba ya mwanadamu huyu wa kwanza, Adamu. Jibu ambalo Adamu alipokea kutoka kwa Baba yake wa kimbingu kwa swali lake, na ambalo yeye aliwapitishia wazao wake, lilitoa wazo la namna hii:
9 “Bwana [Yehova, NW] Mungu akamfanya mtu kwa mavumbi ya ardhi, akampulizia puani pumzi ya uhai; mtu akawa nafsi hai. Bwana [Yehova, NW] Mungu akapanda bustani upande wa mashariki wa Edeni, akamweka ndani yake huyo mtu aliyemfanya. Bwana [Yehova, NW] Mungu akachipusha katika ardhi kila mti unaotamanika kwa macho na kufaa kwa kuliwa; na mti wa uzima katikati ya bustani, na mti wa ujuzi wa mema na mabaya. Ukatoka mto katika Edeni wa kuitilia bustani maji, na kutokea hapo ukagawanyika kuwa vichwa vinne.”—Mwanzo 2:7-10.b
10, 11. (a) Ni wazi kwamba Adamu alijifunza mambo gani ya uhakika, lakini ni maswali gani mengine aliyohitaji kujibiwa? (b) Baba wa kimbingu alimpa Adamu majibu gani?
10 Akili ya Adamu yenye ufahamivu mwingi, yenye ubichi wa kutaka kujua mambo ilifyonza habari hizi kwa hamu nyingi. Sasa yeye alijua kwamba hakutoka kwenye makao hayo yasiyoonekana ambako Mfanyi na Mfanyizi wake alikuwa akinenea. Bali, yeye alifanyizwa kutokana na ardhi aliyokuwa akiishi na kwa hiyo alikuwa wa kiardhi. Mpaji-Uhai na Baba yake alikuwa Yehova Mungu. Yeye alikuwa “nafsi hai.” Alikuwa “mwana wa Mungu” kwa maana alikuwa amepokea uhai wake kutoka kwa Yehova Mungu. Miti iliyokuwa kandokando yake katika bustani ya Edeni ilizaa matunda yaliyokuwa mazuri kwa chakula, ili ayale na kuendelea kuwa hai akiwa nafsi yenye uhai. Na hata hivyo, kwa nini iwe lazima aendelee kuwa hai, na kwa nini aliwekwa duniani, katika bustani hii ya Edeni? Yeye alikuwa mwanadamu aliyefanyika kikamili akiwa na akili ya kuelewa mambo na mwenye uwezo mbalimbali wa kimwili, naye alistahili kujua. Ama sivyo, yeye angewezaje kutimiza kusudi lake maishani na hivyo afurahishe Mfanyi na Baba yake kwa kutenda penzi la kimungu? Majibu ya maswali haya yanayofaa yalitolewa katika habari inayofuata:
11 “Bwana [Yehova,NW] Mungu akamtwaa huyo mtu, akamweka katika bustani ya Edeni, ailime na kuitunza. Bwana [Yehova, NW] Mungu akamwagiza huyo mtu, akisema, Matunda ya kila mti wa bustani waweza kula, walakini matunda ya mti wa ujuzi wa mema na mabaya usile, kwa maana siku utakapokula matunda ya mti huo utakufa hakika.”—Mwanzo 2:15-17.
12. Ni lazima Adamu awe alimshukuru Muumba wake kwa jambo gani, na ni jinsi gani mwanadamu angeweza kumtukuza Mungu hivyo?
12 Ni lazima Adamu awe alimpigia asante Muumba wake kwa kupewa jambo la kumshughulisha kwa njia yenye mafaa katika bustani hii nzuri ya Edeni. Sasa alijua penzi la Muumba wake, na angeweza kumfanyia Yeye jambo fulani duniani. Sasa daraka fulani lilimkalia, lile la kusitawisha bustani ya Edeni na kuitunza, lakini hilo lingekuwa jambo lenye ufurahishi. Kwa kufanya hivi, angeweza kuiendeleza bustani ya Edeni ikiwa na sura yenye kumletea utukufu na sifa Mfanyi wayo, Yehova Mungu. Wakati wowote Adamu alipohisi njaa kwa kufanya kazi, angeweza kula mpaka ashibe kutokana na miti ya bustani. Kwa njia hii angeweza kurudiwa na nguvu zake na kuendeleza maisha yake ya furaha kwa wakati usiojulikana—usio na mwisho.—Linganisha Mhubiri 3:10-13.
Tazamio la Uhai wa Milele
13. Mwanadamu wa kwanza alikuwa na tazamio gani, na kwa nini?
13 Eti kwa wakati usio na mwisho? Ni lazima hilo liwe ni wazo lililokaribia kutoaminika kwa mwanadamu huyo mkamilifu! Lakini kwa nini isiwe hivyo? Muumba wake hakufikiria wala hakukusudia kamwe kuiharibu bustani hii ya Edeni iliyobuniwa kwa ustadi mkubwa. Kwa nini yeye aharibu kazi yake mwenyewe, na hali ilikuwa nzuri sana na yenye kuonyesha ubuni wake wa kistadi? Kwa kufikiria mambo kiakili yeye hangekusudia kufanya hivyo. (Isaya 45:18) Na kwa maana bustani hii isiyo na kifani ilipasa kubaki ikiwa yalimwa, ingehitaji mlimaji na mtunzaji kama mwanadamu huyo mkamilifu, Adamu. Na kama mwanadamu huyo mtunzaji hangekula kamwe tunda la “mti wa ujuzi wa mema na mabaya” uliokatazwa, hangekufa kamwe. Mwanadamu huyo mkamilifu angeweza kuishi milele!
14. Ni jinsi gani Adamu angaliweza kuwa na uhai wa milele katika Paradiso?
14 Uhai wa milele katika bustani ya Paradiso ya Edeni uliwekwa mbele ya Adamu! Ungeweza kuonewa shangwe milele, maadamu yeye angebaki akiwa mtiifu kwa Muumba wake, asile kamwe tunda lililokatazwa na Muumba wa mwanadamu. Tamaa Yake ilikuwa kwamba mwanadamu abaki akiwa mtiifu na kuendelea kuishi milele. Kukataza tunda la “mti wa ujuzi wa mema na mabaya” hakukuwa jambo la kufisha. Ulikuwa mtihani tu wa utii mkamilifu wa mwanadamu kwa Baba yake. Ulimwandalia mwanadamu fursa ya kuthibitisha upendo wake kwa Mungu, Muumba wake.
15. Kwa nini Adamu angeweza kutazamia kuwa na wakati ujao ulio mwangavu, akipata wema kutoka kwa Muumba wake?
15 Mwanadamu huyo mkamilifu alitazama mbele katika wakati ujao mwangavu akiwa ametosheka moyoni kwamba yeye hakutokea kiaksidenti tu bila kukusudiwa bali alikuwa na Baba wa kimbingu, akiwa na akili iliyoangaziwa nuru ya kuelewa kusudi lake maishani, akiwa na tazamio la uhai wa milele katika Paradiso. Yeye alikula kutokana na miti iliyokuwa mizuri kwa chakula, akaepuka “mti wa ujuzi wa mema na mabaya.” Alitaka kujulishwa mema na Muumba wake. Kazi, ya aina isiyo ya uharibifu, bali ya kusitawisha bustani ya Edeni ilikuwa njema, na mwanadamu huyo mkamilifu alifanya kazi.
Hakuhisi Akiwa na Wajibu wa Kueleza Mambo
16-18. Ni mambo gani ambayo huitwa mafumbo eti ambayo Adamu hakuhisi akiwa na wajibu wa kuyafumbua, na kwa nini?
16 Mchana ulififia kilipokuwa kikishuka kile kimulikaji kikubwa cha mchana, ambacho yeye angeweza kukitambua kikijongea kupita angani. Giza liliingia, ndilo usiku, nao mwezi ukawa wenye kutambulikana kwake. Haukumjaza hisia ya hofu; ulikuwa kimulikaji kisichoangaza sana kama hicho kingine, nao ulitawala usiku. (Mwanzo 1:14-18) Yaelekea kwamba vimulimuli waliruka-ruka bustanini, nuru yao baridi ikiwakawaka kama taa ndogo.
17 Usiku ulipokuwa ukiingia na giza likapita juu yake, yeye alihisi uhitaji wa kulala kama wanyama waliomzunguka. Alipoamka alianza kuhisi njaa na alikula kutokana na mitunda iliyoruhusiwa akiwa na hamu nzuri ya chakula, ili apate kile ambacho kingeweza kuitwa kiamsha-kinywa.
18 Kwa kurudiwa na nguvu zake na kuburudishwa vema na pumziko la usiku, yeye aligeuza fikira zake kwenye kazi ya mchana ule. Alipokuwa akitazama mazingira yote ya kijani-kibichi kandokando yake, hakuhisi kwamba ni lazima achungue-chungue fumbo la kile ambacho maelfu ya miaka baadaye watu wangekiita usanisi, utendaji huu wa kitendawili ambao hutumiwa na ule urangirangi wa kijani-kibichi katika mimea, kile chanikiwiti chao, kuchota nishati za nuru ya jua ili kutokeza vyakula vya kuliwa na mwanadamu na mnyama, na wakati ule ule kuitwaa kaboni dayoksaidi ambayo mwanadamu na mnyama hutokeza nje kwa kupumua, kisha kuwapa wao oksijeni ya kuvuta. Mwanadamu angeweza kuliita fumbo hilo, lakini Adamu hakuwa na uhitaji wa kulifumbua. Ulikuwa muujiza wa Muumba wa mwanadamu. Yeye aliuelewa na kuufanyisha kazi kwa manufaa ya viumbe walio hai duniani. Kwa sababu hiyo, akili ya mwanadamu wa kwanza mkamilifu ilitosheka kuelewa kwamba Mungu, Muumba, ndiye aliyefanya vitu vikue, na kazi ambayo mwanadamu alipewa na Mungu ilikuwa kutunza namna hizi za mimea hai yenye kukua katika bustani ya Edeni.—Ona Mwanzo 1:12.
Peke Yake—Lakini Hakukosa Shangwe
19. Ingawa aling’amua kwamba alikuwa peke yake, bila mtu mwingine yeyote aliye kama yeye duniani, Adamu hakufanya nini?
19 Elimu ya mwanadamu kutoka kwa Baba yake wa kimbingu haikuishia hapo. Mwanadamu aliitunza bustani ya Edeni bila kuungwa wala kusaidiwa na mtu mwingine yeyote aliye kama yeye duniani. Kwa kadiri ambavyo aina yake, aina ya kibinadamu, ilivyohusika, yeye alikuwa peke yake. Yeye hakwenda kutafuta-tafuta mtu aliye kama yeye ili wawe na uandamani wa kidunia. Yeye hakumwomba Mungu, Baba yake wa kimbingu, ampe ndugu au dada. Upekee wake akiwa mwanadamu haukumtia kichaa mwishowe na kumwondolea shangwe ya kuishi na kufanya kazi. Yeye alikuwa na uandamani pamoja na Mungu.—Linganisha Zaburi 27:4.
19 Ingawa aling’amua kwamba alikuwa peke yake, bila mtu mwingine yeyote aliye kama yeye duniani, Adamu hakufanya nini?
20. (a) Upeo wa shangwe na raha ya Adamu ulikuwa nini? (b) Kwa nini kuendelea kufuata njia hii ya maisha kusingalikuwa ugumu mzito mno juu ya Adamu? (c) Makala ifuatayo itazungumza juu ya nini?
20 Adamu alijua kwamba Baba yake wa kimbingu alikuwa akimkagua yeye pamoja na kazi yake. Upeo wa raha yake ulikuwa kumfurahisha Mungu na Muumba wake, ambaye uzuri wake wa ajabu ulifunuliwa na kazi zote za uumbaji wa kupendeza sana uliomzunguka mwanadamu kila mahali. (Linganisha Ufunuo 15:3.) Kuendelea kufuata njia hii ya maisha kusingalikuwa ugumu mzito mno wala kazi isiyo na upendezi wowote kwa mwanadamu huyu aliyesawazika kikamilifu ambaye angeweza kuongea na Mungu wake. Naye Mungu alikuwa ameweka mbele ya Adamu kazi ya kupendeza, kazi ya kusisimua, ambayo ingemletea mtosheko mkubwa na raha. Makala ifuatayo itaeleza mengi zaidi kuhusu baraka za Paradiso na matazamio ambayo Adamu aliyaonea shangwe kutoka kwa Muumba wake mwenye upendo.
[Maelezo ya Chini]
a Hili ndilo neno lililo katika lugha ya awali ya usimulizi wa uumbaji katika Biblia Takatifu.—Mwanzo 1:26, New World Translation Reference Bible, maelezo ya chini.
b Mnabii Musa, aliyeandika habari hiyo katika kitabu cha Mwanzo katika karne ya 16 kabla ya Wakati wa Kawaida wetu, aliongezea habari inayofuata kuhusu mto huu wa Kiedeni, kulingana na maarifa yaliyokuwako katika siku yake:
“Jina la wa kwanza ni Pishoni; ndio unaozunguka nchi yote ya Havila, ambako kuna dhahabu; na dhahabu ya nchi ile ni njema; huko kuna bedola, na vito shoham. Na jina la mto wa pili ni Gihoni; ndio unaozunguka nchi yote ya Kushi. Na jina la mto wa tatu ni Hidekeli; ndio unaopita mbele ya Ashuru. Na mto wa nne ni Frati.”—Mwanzo 2:11-14.
Majibu Yako Ni Nini?
◻ Kwa nini Adamu hakupigwa fumbo kwa muda mrefu kuhusu kuwako kwake?
◻ Mungu alimpa Adamu kazi gani, na ni lazima yeye awe aliitikia jinsi gani?
◻ Mwanadamu huyo mkamilifu aliona shangwe juu ya tazamio gani, na kwa nini?
◻ Kwa nini Adamu hakufanya kazi yake ya maisha iwe ya kufumbua mafumbo?
◻ Kwa nini kukaa kwa Adamu akiwa peke yake hakukumwondolea shangwe ya maisha?
[Hisani katika ukurasa wa 10]
Picha ya NASA