Maswali Kutoka kwa Wasomaji

◼ Je! Yonathani alipoteza upendeleo wa Mungu wakati alipokula Kiasi fulani cha asali baada ya Mfalme Sauli kulaani askari ye yote ambaye angekula kabla ya pigano kumalizika?

Kiapo ambacho Sauli alifanya haraka-haraka kiliingiza Israeli katika uwezekano wa kupata laana, lakini haionekani kwamba Yonathani alistahili kupoteza upendeleo wa Yehova kwa sababu ya kutenda kinyume cha kiapo hicho.

Samweli wa Kwanza 14:24-45 inasimulia kisa hicho. Kwa kutiwa ujasiri na matendo hodari yaliyofanywa na Yonathani, Waisraeli walikuwa wakipigana na Wafilisti maadui. Mfalme Sauli alisema: “Na alaaniwe mtu awaye yote alaye chakula cho chote hata jioni, nipate kujilipiza kisasi juu ya adui zangu.” (mst. 24) Kwa kutojua kiapo kilichofanywa na Baba yake, Yonathani alijipatia nishati kwa kula kiasi fulani cha asali. Mashujaa wengine Waisraeli, waliokuwa pia wameishiwa na nguvu, walitenda dhambi kwa kuchinja ng’ombe na kula kwa pupa nyama isiyokaushwa damu vizuri. Sauli alijenga madhabahu kuhusu dhambi hiyo, lakini hakujua alilokuwa amefanya mwanaye.

Sauli alipotafuta mwelekezo wa Mungu ili asukume pigano mbele, Yehova hakujibu. Kwa kutumia Thumimu (labda iliotia ndani kura takatifu za kutupwa), Sauli alipata habari kwamba mwanaye alikuwa amekivunja kile kiapo kilichotolewa kwa njia isichofaa. Lakini je, kwa kweli Yonathani alikuwa na hatia?

Ukumbuke mwelekeo ambao mfalme alikuwa nao wakati wa kufanya kiapo hicho pale mwanzoni. Yeye hakuonyesha tamaa ya kutukuza Mungu kwa kupata ushindi juu ya Wafilisti. Bali, Sauli alifanya haraka-haraka ya kunena kiapo juu ya mtu ye yote mwenye kula mpaka “nipate kujilipiza kisasi juu ya adui zangu.” Ndiyo, kiapo hicho kilichotokana na maoni hayo yasiyofaa juu ya mamlaka yake ya kifalme au kutokana na bidii ya uwongo. Kiapo hicho hakingeweza kuwa kiliungwa mkono na Mungu. Kiapo chenyewe ndicho kilichowafanya mashujaa Waisraeli watende dhambi kuhusu damu ya wanyama. Na kama wasingalizuiwa na kiapo, wangaliweza kuwa na nguvu za kufuatia Wafilisti mpaka wapate ushindi kamili.

Mungu aliruhusu matumizi ya Thumimu ili ijulikana kwamba Yonathani alikuwa amevunja (bila kujua) kiapo cha Sauli, lakini hiyo haimaanisha kwamba Yeye alikikubali kiapo hicho kwa haraka-haraka. Masimulizi hayasemi po pote kwamba Mungu alimwona Yonathani kuwa mwenye kustahili adabu. Kwa kweli, ingawa Yonathani alikuwa na nia ya kukubali matokeo ya kuvunja kiapo cha babaye kilichofanywa kwa haraka, hali zilienda kwa njia ambayo uhai wa Yonathani uliachiliwa. Askari Waisraeli walisema kwamba Yonathani alikuwa amefanya matendo hodari “na Mungu,” na kwa njia fulani wakamkomboa Yonathani. Katika miaka iliyofuata, Yonathani ndiye aliyeendelea kuwa na kibali cha Yehova huku Sauli akizidi kutenda kosa moja baada ya jingine.

■ Kulikuwa na waamuzi wangapi, kama vile Samsoni na Gideoni?

Unapowahesabu waamuzi, hesabu unayofikia inategemea jinsi unavyowaona Waisraeli fulani. Lakini inaweza kusemwa bila kukosea kwamba wanaume 12 walitumikia wakiwa waamuzi kuanzia wakati wa Yoshua mpaka wa Samweli.

Wakati wa siku za Musa na Yoshua wanaume wazee fulani katika kundi walikuwa waamuzi katika maana ya kwamba walichaguliwa wasikie na kuamua kesi za kisheria. (Kutoka 18:21, 22; Yoshua 8:33; 23:2) Baada ya kifo cha Yoshua, Wasiraeli walianguka wakaacha ibada ya kweli na kupata kusumbuliwa na mataifa mengine. Waamuzi 2: 16 inasema: “Kisha [Yehova] akawainua waamuzi, waliowaokoa na mikono ya watu hao waliowateka nyara.” Kwanza Yehova aliinua kuwa mwamuzi, au “mwokozi,” mwanamume mwenye kuitwa Othnieli. (Waamuzi 3:9) Baada ya hapo wakafuata Ehudi, Shamgari, Baraka, Gideoni, Tola, Yairi, Yeftha, Ibzani, Eloni, Abdoni, na Samsoni.

Mbali na hao 12, Biblia inataja Debora, Eli, na Samweli kuhusiana na uamuzi. (Waamuzi 4:4; 1 Samweli 4:16-18; 7:15, 16) Lakini, Debora ndiye wa kwanza kuitwa nabii-mke, naye anahusianishwa na Mwaamuzi Baraka ambaye hasa alichukuwa uongozi katika kuwakomboa watu kwenye uonevu. Vivyo hivyo, Eli alikuwa hasa Kuhani Mkuu, si “mwokozi” mwenye kuongoza Israeli kwenye uhuru kwa kupigana. (Nehemia 9:27) Kwa hiyo, ingawa Debora na Eli walikuwa na daraka fulani katika kuhukumu Israeli, kuna sababu ya kutokuwapanga pamoja na wale wanaume 12 ambao kwa wazi na sana-sana ‘waliinuliwa’ wawe waamuzi. Matendo 13:20 inasema kwamba “[walipewa] waamuzi hata zamani za nabii Samweli.” Maneno hayo yanaweka kikomo kwenye kile kinachoweza kujulikana kama kipindi cha waamuzi, na yanaonyesha ni kwa nini hata Samweli na wanawe kwa kawaida hawahesabiwi kati ya waamuzi.—1 Samweli 8:1.