Je! Wewe Una Imani Kama Ile ya Eliya?
LEO jamii ya kibinadamu hudhoofisha imani. Jamii ya wenye akili hudhihaki kuwako kwa Mungu. Wanafiki wa kidini humfanyia Mungu mzaha. Na ulimwengu usio wa kidini huzidi kutenda kwa kutomjali Mungu. Iwe mielekeo hiyo ya nia huogopesha mtu, au kumvunja moyo, au kumwambukiza hali ya kutojali, kwa vyovyote vile tokeo ni lile lile: Imani yake humomonyolewa. Si ajabu kwamba mtume Paulo aliuita ukosefu wa imani “dhambi ile ituzingayo kwa upesi”!—Waebrania 12:1.
Labda hiyo ndiyo sababu Paulo alifanya jitihada ya pekee kuelekeza fikira zetu kwenye maisha za wanaume na wanawake wenye imani yenye nguvu. (Waebrania, sura ya 11) Mifano kama hiyo yaweza kutuchochea na kutia nguvu imani yetu. Mathalani, na tumfikirie nabii Eliya, tukikazia fikira tu sehemu ya mapema ya kazi yake ndefu na yenye kujaa maana ya kinabii. Aliishi wakati wa utawala wa Mfalme Ahabu na mke wake mpagani, Malkia Yezebeli, wakati ambapo, kama ilivyo sasa, imani katika Mungu wa kweli ilikuwa imeshuka sana.
Ule Ufalme wa Makabila Kumi Wenye Ufisadi
Walikuwa watu wawili wenye kutokeza kama nini! Ahabu alikuwa ndiye mfalme wa saba wa Ufalme wa Israeli wa makabila kumi. Ingawa watangulizi wake sita walikuwa waovu, Ahabu alikuwa mwovu zaidi. Si kwamba tu aliendeleza ibada ya nchi ya ndama yenye ufisadi bali alioa binti mfalme wa kigeni Yezebeli, hivyo akaanzisha nchini namna ya ibada yenye nguvu zaidi ya iliyopata kujulikana na nchi ya mungu bandia Baali.—1 Wafalme 16:30-33.
Ibada ya Baali ilikuwa imekolea ndani ya Yezebeli tangu utoto. Baba yake Ethbaali, kuhani wa Ashera (mke wa Baali), alikuwa ameua kimakusudi baadhi ya watu ili apate ufalme wa Sidoni, ufalme uliokuwa kaskazini tu mwa Israeli. Yezebeli alimwongoza mume wake aliyekuwa dhaifu kimaadili aianzishe ibada ya Baali katika Israeli. Baada ya muda mfupi, walikuwamo nchini manabii 450 wa huyo mungu bandia na manabii 400 wa mungu-mke Ashera, wote wakila katika meza ya kifalme. Lo, jinsi namna ya ibada yao ilivyokuwa yenye kuchukiza machoni pa Yehova, yule Mungu wa kweli! Mifano ya kiungo cha uzazi cha kiume, sherehe za uzazi, malaya wa hekaluni (wa kiume na wa kike pia), hata kutoa watoto kuwa dhabihu—hayo ndiyo mambo yaliyoitambulisha dini hii yenye kuchukiza. Kwa baraka ya Ahabu, ilienea bila kizuizi kotekote katika ufalme huo.
Mamilioni ya Waisraeli wakamsahau Yehova, Muumba wa dunia na kawaida zayo za maji. Kwao, Baali ndiye aliyebariki nchi kwa mvua mwishoni mwa majira ya ukame. Kila mwaka walitumaini akomeshe pindi ya ukame, huyo waliyeamini kuwa ndiye mleta mawingu ya mvua, aitwaye eti mungu wa uzazi na majira ya mvua. Mwaka baada ya mwaka, mvua ilikuja. Mwaka baada ya mwaka, Baali alipata sifa.
Eliya Apiga Mbiu ya Ukame
Labda ilikuwa mwishoni mwa majira marefu ya kiangazi kisicho na mvua—wakati tu watu walikuwa wakianza kumtazamia Baali alete mvua yenye kutoa uzima—kwamba Eliya atokea katika masimulizi ya Biblia.a Atokea ghafula katika maandishi ya Biblia. Hatuambiwi mengi kuhusu malezi yake, hakuna habari zozote kuhusu wazazi wake. Lakini Eliya hakuwa mleta mvua. Alimtangazia Ahabu hivi: “Kama BWANA [Yehova, NW], Mungu wa Israeli, aishivyo, ambaye ninasimama mbele zake, hakutakuwa na umande wala mvua miaka hii, ila kwa neno langu.”—1 Wafalme 17:1.
Ebu wazia mwanamume huyo, amevaa vazi lake la kimashamba la singa. Yeye ni mwenyeji wa Giliadi yenye vilima-vilima vyenye kuchongoka, yaelekea alilelewa miongoni mwa wachungaji wa makundi wanyenyekevu. Asimama mbele ya Mfalme Ahabu mwenye nguvu, labda mle mle ndani ya makao yake makubwa mno ya kifalme, yakiwa na nyumba yayo yenye sifa sana ya pembe, mapambo yayo yenye kuvutia ajabu na sanamu kubwa mno. Humo, katika jiji lenye shamrashamra na lenye ngome la Samaria, ambamo ibada ya Yehova yakaribia sana kusahauliwa, amwambia Ahabu kwamba huyo mungu wake, huyo Baali, hana uwezo, huyo si kitu. Kwa mwaka huu, na kwa miaka ijayo, atangaza Eliya, hakutakuwa wala mvua wala umande!
Yeye alipata wapi imani kama hiyo? Je! yeye hakuhisi woga, akisimama mbele ya huyo mfalme mwasi-imani, mwenye kiburi? Labda. Zaidi ya miaka elfu moja baadaye, ndugu nusu wa Yesu, Yakobo atuhakikishia kwamba Eliya alikuwa “mwanadamu mwenye tabia moja na sisi.” (Yakobo 5:17) Lakini angalia maneno ya Eliya: “Kama BWANA [YEHOVA, NW], Mungu wa Israeli ambaye ninasimama mbele zake aishivyo.” Eliya alikumbuka kwamba akiwa mtumishi wa Yehova, alikuwa anasimama mbele ya kiti cha ufalme kikubwa zaidi ya kile cha Ahabu—kiti cha ufalme cha Bwana Mwenye Enzi Kuu wa ulimwengu wote mzima! Alikuwa mwakilishi, mjumbe, wa hicho kiti cha ufalme. Akiwa na maoni hayo, alikuwa na nini cha kuogopa kutoka kwa Ahabu, mtawala duni wa kibinadamu ambaye alikuwa amepoteza baraka ya Yehova?
Halikuwa tukio lisilotazamiwa kwamba Yehova alikuwa halisi sana hivyo kwa Eliya. Hakika nabii huyo alikuwa amejifunza juu ya shughuli za Yehova pamoja na watu Wake. Yehova alikuwa amewaonya Wayahudi kwamba angewaadhibu kwa ukame na njaa ikiwa wangegeuka na kuabudu miungu bandia. (Kumbukumbu la Torati 11:16, 17) Akiwa na uhakika kwamba sikuzote Yehova hutimiza neno lake, Eliya “akaomba kwa bidii mvua isinye.”—Yakobo 5:17.
Imani Yaonyeshwa kwa Kufuata Mwelekezo
Ingawa hivyo, kwa sasa, mbiu ya Eliya ilimweka katika hatari ya kifo. Ulikuwa ni wakati uliotaka aonyeshe upande mwingine wa imani yake. Ili aendelee kuishi, ilikuwa lazima awe mwaminifu katika kufuata maagizo ya Yehova: “Ondoka hapa, geuka, uende upande wa mashariki, ujifiche katika kijito cha Kerithi kinachokabili Yordani. Itakuwa utakunywa maji ya kile kijito; nami nimewaamuru kunguru wakulishe huko.”—1 Wafalme 17:3, 4.
Eliya akatii mara moja. Ikiwa alitaka kuendelea kuuokoka ukame na njaa kali iliyoipata nchi yake, ilimbidi ategemee maandalizi yoyote ambayo Yehova alimtolea. Hiyo haikuwa rahisi hata kidogo. Ilimaanisha kwamba ajifiche, aishi peke yake kwa miezi mingi mfululizo. Ilimaanisha kula nyama na mikate aliyopelekewa na kunguru—ndege wala-mizoga walioonwa kuwa najisi na Sheria ya Musa—na kumtumaini Yehova kwamba nyama hiyo haikuwa mizoga bali nyama iliyokuwa imeondolewa damu ifaavyo kulingana na sheria. Mwujiza huu ulioendelea kwa muda mrefu huonekana na waelezaji wa Biblia kuwa usioelekea sana kutukia hivi kwamba wao hudokeza kwamba neno la awali hapa lazima liwe lilimaanisha “Waarabu” wala si “kunguru” hata kidogo. Lakini kunguru ndio waliokuwa chaguo bora kabisa. Hapana yeyote angeweza kushuku kwamba ndege hao duni, walio najisi, waliokuwa wakiruka-ruka huko jangwani wakiwa na vipande vyao vya chakula walikuwa kwa kweli wakilisha Eliya, ambaye Ahabu na Yezebeli walikuwa wakimtafuta-tafuta katika falme zote zilizozunguka.—1 Wafalme 18:3, 4, 10.
Kadiri ukame ulivyojikokota, huenda Eliya akawa alianza kuhangaikia ugavi wake wa maji katika kijito cha bonde la Kerithi. Vijito vilivyo vingi vya bondeni katika Israeli hukauka nyakati za ukame, na “baada ya siku kupita,” hicho nacho kikakauka pia. Je! waweza kuwazia hisi za Eliya kadiri maji hayo yalivyopungua polepole yakawa mtiririko na madimbwi yakapungua maji siku baada ya siku? Hakika lazima awe alijiuliza ingekuwaje maji yaishapo. Hata hivyo, kwa uaminifu Eliya hakuondoka. Ilikuwa ni baada tu ya kijito hicho kukauka kwamba Yehova akampa fungu lililofuata la maagizo. Enenda Zarepta, nabii huyo akaambiwa. Huko angepata riziki katika makao ya mjane.—1 Wafalme 17:7-9.
Zarepta! Mji huo ulikuwa wa jiji la Sidoni, alikokuwa ametoka Yezebeli na ambako baba yake mwenyewe alikuwa ametawala akiwa mfalme! Je! ingekuwa salama? Huenda Eliya alijiuliza. Lakini “akaondoka, akaenda.”—1 Wafalme 17:10.
Yehova Aandaa Riziki na Uhai
Utii wake ukathawabishwa upesi. Alimkuta mjane kama ilivyotabiriwa, na alipata ndani yake namna ile ile ya imani iliyokosekana sana miongoni mwa wananchi wenzake. Mjane huyo maskini alikuwa na kiasi cha unga na mafuta ambacho kilitosha tu kutayarisha mlo mmoja kwake yeye na mwana wake mchanga. Lakini, ijapokuwa uhitaji wake mkubwa sana, alikuwa na nia ya kumtayarishia Eliya mkate kwanza, akitumainia ahadi yake kwamba Yehova angeendeleza ugavi katika mtungi wake wa mafuta na mtungi wa unga maadamu ulikuwapo uhitaji. Si ajabu Yesu Kristo alikumbuka mfano huu wa uaminifu wa mjane alipokuwa akishutumu Waisraeli wasio na imani wa siku zake!—1 Wafalme 17:13-16; Luka 4:25, 26.
Hata hivyo, ujapokuwa mwujiza huo, imani ya Eliya na ya mjane huyo pia ilikuwa karibu kujaribiwa. Mwana wa mjane huyo alikufa ghafula. Kwa kulemewa sana, mjane huyo angeweza kudhania tu kwamba pigo hilo lenye msiba lilihusiana na Eliya, huyo “mtu wa Mungu [wa kweli].” Alijiuliza kama alikuwa akiadhibiwa kwa sababu ya dhambi fulani ya wakati uliopita. Lakini Eliya alichukua mwana wake asiye na uhai kutoka mikononi mwake na kumpeleka katika chumba cha juu. Eliya alijua kwamba Yehova angeweza kuandaa zaidi ya riziki. Yehova ndiye chanzo cha uhai wenyewe! Kwa hiyo Eliya alisali kwa bidii na kwa kurudia-rudia ili uhai wa mtoto urudi.
Si Eliya aliyekuwa wa kwanza kuwa na imani kama hiyo katika ufufuo, lakini katika maandishi ya Biblia, yeye ndiye wa kwanza kutumiwa kuufanya. Mvulana huyo “akafufuka”! Shangwe ya mama yake lazima iwe ilikuwa jambo zuri sana kuona Eliya alipomletea mwanaye kwa maneno haya rahisi: “Tazama, mwanao yu hai.” Bila shaka ni kwa machozi kwamba, mwanamke huyo akasema: “Sasa najua ya kuwa wewe ndiwe mtu wa Mungu, na ya kuwa neno la BWANA [Yehova, NW] kinywani mwako ni kweli.”—1 Wafalme 17:17-24.
“Mungu Wangu Ni Yehova”
Ni jambo lenye kugusa moyo, na lenye kufaa kama nini kwamba jina la Eliya lamaanisha “Mungu Wangu Ni Yehova”! Katika wakati wa ukame na njaa kali, Yehova alimpa chakula na kinywaji; katika wakati wa machafuko ya kiadili, Yehova alimpa uongozi timamu; katika wakati wa kifo, Yehova alimtumia kurudisha uhai. Na yaonekana kwamba kila wakati Eliya alitakwa aonyeshe imani katika Mungu wake—kwa kumtumaini Yeye aandae, kwa kufuata mielekezo Yake, kwa kutegemea Yeye atakase jina Lake—alithawabishwa na sababu zaidi za kuweka imani katika Yehova. Kigezo hicho kiliendelea vivyo hivyo alipoendelea kukubali migawo migumu na hata yenye hatari kutoka kwa Mungu wake, Yehova; kwa kweli, iliyo mingi ya miujiza yake yenye kutazamisha zaidi ilikuwa ingali mbele.—Ona 1 Wafalme, sura ya 18.
Ndivyo ilivyo kwa watumishi wa Yehova leo. Huenda tusilishwe kimwujiza au kutumiwa tufanye ufufuo; hii si enzi ya miujiza kama hiyo. Walakini, Yehova mwenyewe hajabadilika hata chembe moja tangu siku za Eliya.—1 Wakorintho 13:8; Yakobo 1:17.
Huenda sisi pia tukapokea migawo yenye kuvunja moyo, maeneo fulani magumu na yenye kuogopesha ya kufikia tukiwa na ujumbe wetu tuliopewa na Mungu. Huenda tukaelekeana na mnyanyaso. Hata huenda tukapatwa na njaa. Lakini kwa watu mmoja mmoja waaminifu na kwa tengenezo lake kwa ujumla, Yehova amethibitisha kwa kurudia-rudia kwamba angali anaongoza na kuwapa himaya watumishi wake. Yeye angali anawapa uwezo wa kutimiza kazi yoyote ile ambayo yeye huwagawia. Na angali anawasaidia kuvumilia majaribu yoyote yale ambayo huenda yakawajia katika ulimwengu huu wenye msukosuko.—Zaburi 55:22.
[Maelezo ya Chini]
a Wote wawili Yesu na Yakobo husema kwamba haikunya mvua katika nchi kwa “miaka mitatu na miezi sita.” Hata hivyo, yasemekana kwamba Eliya alijitokeza mbele ya Ahabu mwishoni mwa ukame “katika mwaka wa tatu”—bila shaka kuhesabu tokea siku ile alipotangaza ukame. Hivyo, lazime iwe ilikuwa mwishoni mwa majira marefu ya ukame, usiyo na mvua wakati aliposimama mbele ya Ahabu kwa mara ya kwanza.—Luka 4:25; Yakobo 5:17; 1 Wafalme 18:1.
[Picha katika ukurasa wa 18]
Je! wewe kama Eliya, una imani kwamba kwmba Yehova atatimiza mahitaji ya watumishi wake?