Shunemu—Jiji Lililotiwa Alama na Upendo na Jeuri
KUSINI mwa Galilaya, kwenye mwisho wa mashariki wa uwanda wa chini wa Yezreeli, kulikuwa na jiji la Shunemu. Jiji hilo ndogo lilishuhudia mawili kati ya mapigano yenye umaana sana katika historia ya Biblia, lakini pia lilijulikana kuwa mahali walipozaliwa wanawake wawili ambao walionyesha upendo wenye uaminifu-mshikamanifu.
Nyuma ya Shunemu kulikuwa na kilima kilichofikiriwa kuwa More, ilhali ng’ambo ya huo uwanda, umbali wa kilometa nane hivi, kulikuwa na Mlima Gilboa. Kati ya vilima hivyo viwili, kulikuwa na nchi yenye maji ya kutosha, izaayo sana—mojawapo ya maeneo yazaayo zaidi katika Israeli yote.
Sehemu hiyo ya mashambani yenye rutuba huandaa kikao kwa ajili ya mojawapo ya hadithi za mapenzi zenye kupendeza zaidi zilizopata kusimuliwa—Wimbo Ulio Bora. Wimbo huo husimulia juu ya msichana mzuri wa mashambani aliyependelea kuolewa na mwandamani wake mchungaji badala ya kukubali toleo la Mfalme Solomoni la kuwa mmoja wa wake zake. Solomoni alitumia hekima yake yote na utajiri wake wote ili aushawishi moyo wake. Tena na tena, alimsifu hivi: “Ni nani huyu atazamaye kama alfajiri, mzuri kama mwezi, safi kama jua?” Naye aliahidi kumwengaenga kwa mapambo yote ya vito ambayo angeweza kuwazia.—Wimbo Ulio Bora 1:11; 6:10.
Ili kumpa mwonjo wa maisha ya kifalme, Solomoni alimfanya aandamane naye hadi Yerusalemu akiwa sehemu ya mahadimu wake, pamoja na askari-jeshi 60 kati ya askari-jeshi wake walio bora. (Wimbo Ulio Bora 3:6-11) Alimweka kwenye ua wake wa kifalme, ua wenye kuvutia sana hivi kwamba malkia wa Sheba alipouona, “roho yake ilizimia.”—1 Wafalme 10:4, 5.
Lakini msichana huyo wa Shunemu alikuwa mwenye uaminifu-mshikamanifu kwa mvulana mchungaji. “Kama mpera kati ya miti ya msituni,” akasema, “kadhalika mpendwa wangu kati ya vijana.” (Wimbo Ulio Bora 2:3) Acha Solomoni ashangilie pamoja na mashamba yake elfu ya mizabibu. Shamba moja la mizabibu—pamoja na mpendwa wake—lilimtosha. Upendo wake haungeweza kutikiswa.—Wimbo Ulio Bora 8:11, 12.
Mwanamke mwingine mzuri aliishi Shunemu. Hatujui lolote juu ya sura yake, lakini bila shaka alikuwa mzuri moyoni. Biblia husema kwamba ‘alijishughulisha’—au alijikakamua—ili kumwandalia nabii Elisha milo na makao kwa ukawaida.—2 Wafalme 4:8-13, Biblia Habari Njema.
Twaweza kuwazia Elisha akirejea kwa shukrani kutoka safari ndefu yenye kuchosha, na kuingia chumba kidogo cha paa ambacho mwanamke huyo na mume wake walikuwa wamemwandalia. Labda alizuru nyumba yao mara nyingi, kwa kuwa huduma yake ilikuwa ya muda wa miaka 60. Kwa nini mwanamke huyo Mshunami alisisitiza kwamba Elisha akae nyumbani kwao kila mara alipopita njia hiyo? Kwa sababu alithamini kazi ya Elisha. Nabii huyo mnyenyekevu, asiye na ubinafsi alitenda akiwa dhamiri ya taifa, akiwakumbusha wafalme, makuhani, na watu wa kawaida juu ya wajibu wao wa kumtumikia Yehova.
Bila shaka huyo mwanamke mshunami ni mmojawapo wa watu ambao Yesu alifikiria aliposema hivi: “Yeye apokeaye nabii kwa sababu ni nabii atapata thawabu ya nabii.” (Mathayo 10:41) Yehova alimpatia mwanamke huyo mwenye kumhofu Mungu thawabu ya pekee. Ingawa alikuwa amekuwa tasa kwa miaka mingi, alizaa mwana. Miaka kadhaa baadaye alipewa pia usaidizi wa kimungu wakati ambapo njaa kali ya miaka saba iliharibu kabisa hiyo nchi. Simulizi hilo lenye kuchochea latukumbusha kwamba fadhili tuonyeshazo watumishi wa Mungu huonwa na Baba yetu wa kimbingu.—2 Wafalme 4:13-37; 8:1-6; Waebrania 6:10.
Mapigano Mawili ya Kukata Maneno
Ijapokuwa Shunemu lakumbukwa kuwa nyumbani mwa wanawake hao wawili wenye uaminifu-mshikamanifu, pia lilishuhudia mapigano mawili yaliyobadili historia ya Israeli. Palikuwa na uwanja wa pigano wenye kufaa hapo karibu—uwanda ulio kati ya kilima More na kilima Gilboa. Makamanda wa kijeshi katika nyakati za Biblia sikuzote walipiga kambi palipokuwa na maji mengi, ardhi iliyoinuka ya kuandaa kinga, na, ilipowezekana, mahali palipo juu penye kuelekea bonde kavu lenye uwanda wenye nafasi ya kutosha kupangia vikosi vya watu, farasi, na magari. Shunemu na Gilboa palikuwa mahali pa aina hiyo.
Wakati wa waamuzi, jeshi lenye watu 135,000, Wamidiani, Waamaleki, na wengineo, walipiga kambi katika uwanda ulio mbele ya More. Ngamia zao walikuwa “hawana hesabu; mfano wa mchanga wa ufuoni, kwa wingi.” (Waamuzi 7:12) Waisraeli chini ya Mwamuzi Gideoni, aliyekuwa na askari-jeshi 32,000 tu, wakiwakabili ng’ambo ya uwanda, kando ya kisima cha Harodi chini ya Mlima Gilboa.
Siku za kabla ya pigano, kila upande ungejaribu kuvunja moyo upande wa pili. Askari-jeshi wenye kutembea kwa miguu wangetiwa hofu na magenge ya askari-jeshi wenye kuzomea, ngamia wa vita, magari, na farasi. Bila shaka, Wamidiani—ambao tayari walikuwa wametulia Waisraeli walipokuwa wakikusanyika—walithibitika kuwa tamasha yenye kutia woga mwingi. Gideoni alipouliza, ‘ni nani anayeogopa na kutetemeka?’ thuluthi mbili za jeshi lake liliitikia kwa kuondoka mahali pa pigano.—Waamuzi 7:1-3.
Askari-jeshi Waisraeli 10,000 pekee sasa wakodolea macho askari-jeshi maadui 135,000 walio ng’ambo ya uwanda, na upesi Yehova akapunguza idadi ya askari-jeshi Waisraeli kufikia idadi ndogo ya watu 300. Kufuatia desturi ya Kiisraeli, kikundi hicho kidogo kiligawanywa kuwa sehemu tatu. Usiku, wanatawanyika na kwenda pande tatu za kambi ya adui. Kisha kwa amri ya Gideoni, wale 300 walivunja mitungi iliyokuwa imeficha mienge yao, wakainua juu mienge hiyo, na kupaaza sauti hivi, ‘Upanga wa BWANA na wa Gideoni!’ Walipuliza pembe zao na kuendelea kupuliza. Ukiwa gizani, umati uliochanganyika ambao ulishtushwa uliwazia kwamba vikosi 300 vilikuwa vikiwashambulia. Yehova aligeuza kila mmoja wao dhidi ya mwingine, na “jeshi lote la adui likatawanyika huku likipiga mayowe.”—Waamuzi 7:15-22; 8:10, Zaire Swahili Bible.
Pigano la pili lilitukia karibu na Shunemu wakati wa Mfalme Sauli. Biblia huripoti kwamba “Wafilisti wakakusanyika, wakaenda kufanya kambi huko Shunemu; naye Sauli akawakusanya Waisraeli wote, nao wakapiga hema katika Gilboa,” kama vile tu jeshi la Gideoni lilikuwa limefanya miaka kadhaa hapo awali. Lakini Sauli, tofauti na Gideoni, alikuwa na itibari kidogo katika Yehova, akipendelea kufanya shauri na mwasiliani-roho huko Endori. Alipoona kambi ya Wafilisti, “Sauli akaogopa, na moyo wake ukatetemeka sana.” Katika pigano lililofuata, Waisraeli walikimbia nao walishindwa vibaya. Sauli na Yonathani walipoteza uhai wao.—1 Samweli 28:4-7; 31:1-6.
Kwa hiyo ilikuwa kwamba historia ya Shunemu ilitiwa alama na upendo na jeuri, kuwa na itibari katika Yehova na kutegemea roho waovu. Katika uwanda huo wa bonde, wanawake wawili walionyesha upendo wenye kudumu, na ukaribishaji-wageni, na viongozi wawili Waisraeli walipigana mapigano ya kukata maneno. Vielelezo vyote hivyo vinne vyatolea kielezi umaana wa kumtegemea Yehova, ambaye hakosi kamwe kuwathawabisha wale ambao humtumikia.
[Picha katika ukurasa wa 31]
Sulam, kijiji cha kisasa lilipokuwa Shunemu la kale, More kikiwa kwenye mandhari-nyuma
[Hisani]
Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.