Ayubu Alivumilia—Hata Sisi Twaweza!

“Tazameni! Twawatamka wenye furaha wale ambao wamevumilia.”—YAKOBO 5:11, NW.

1. Mkristo mmoja mzee-mzee alisema nini juu ya majaribu yake?

‘IBILISI ananitafuta! Nahisi tu kama Ayubu!’ Kwa maneno hayo A. H. Macmillan alitaja hisia zake kwa rafiki yake wa karibu katika makao makuu ya Mashahidi wa Yehova. Ndugu Macmillan alimaliza mwendo wake wa duniani akiwa na umri wa miaka 89 mnamo Agosti 26, 1966. Yeye alijua kwamba sifa ya utumishi mwaminifu wa Wakristo watiwa-mafuta kama yeye ‘ingefuatana nao.’ (Ufunuo 14:13) Kwa kweli, wao wangeendelea bila kukoma katika utumishi wa Yehova kwa ufufuo wa uhai usioweza kufa mbinguni. Marafiki wake walishangilia kwamba Ndugu Macmillan alipata thawabu hiyo. Hata hivyo, katika miaka yake ya mwisho-mwisho hapa duniani, alikuwa na majaribu mengi, kutia na matatizo ya afya yaliyomfanya atambue kimakini majaribu ya Shetani ya kuvunja uaminifu wa maadili wake kwa Mungu.

2, 3. Ayubu alikuwa nani?

² Ndugu Macmillan aliposema alihisi kama Ayubu, alikuwa akirejezea mtu ambaye alikuwa amevumilia mitihani mikubwa ya imani. Ayubu aliishi katika “nchi ya Usi,” yaelekea katika Arabia ya kaskazini. Akiwa mzao wa mwana wa Noa, Shemu, yeye alikuwa mwabudu wa Yehova. Yaonekana kwamba majaribu ya Ayubu yalitukia pindi fulani kati ya kifo cha Yusufu na wakati Musa alipojithibitisha kuwa mnyofu. Katika kipindi hicho hakuna mtu duniani aliyekuwa kama Ayubu katika ujitoaji wa kimungu. Yehova alimwona Ayubu kuwa mtu mkamilifu, mwelekevu, mwenye kumcha Mungu.—Ayubu 1:1, 8.

³ Akiwa “mkuu sana kuliko watu wote wa upande wa mashariki,” Ayubu alikuwa na watumishi wengi, na idadi ya mifugo yake ilikuwa 11,500. Lakini mali za kiroho zilikuwa za maana zaidi kwake. Kama ilivyo na baba wenye kufuata njia za kimungu leo, yaelekea Ayubu aliwafundisha wana wake saba na mabinti wake watatu kuhusu Yehova. Hata walipokuwa hawaishi tena nyumbani mwake, alitenda akiwa kuhani wa familia kwa kutoa dhabihu kwa niaba yao, iwapo walitenda dhambi.—Ayubu 1:2-5.

4. (a) Kwa nini Wakristo wanyanyaswao wapaswa kumfikiria Ayubu? (b) Kuhusu Ayubu, ni maswali gani tutakayofikiria?

⁴ Ayubu ni mtu ambaye Wakristo wanyanyaswao wapaswa kufikiria ili wajiimarishe kwa uvumilivu wenye subira. “Tazameni!” akaandika mwanafunzi Yakobo. “Twawatamka wenye furaha wale ambao wamevumilia. Nyinyi mmesikia juu ya uvumilivu wa [Ayubu] na mmeona tokeo alilotoa Yehova, kwamba Yehova ni mwenye wororo sana katika shauku na mwenye rehema.” (Yakobo 5:11, NW) Kama Ayubu, wafuasi wa Yesu watiwa-mafuta pamoja na “mkutano mkubwa” wa siku hizi wahitaji uvumilivu ili kukabiliana kwa mafanikio na majaribu ya imani. (Ufunuo 7:1-9) Kwa hiyo, Ayubu alivumilia majaribu gani? Kwa nini majaribu hayo yalitokea? Nasi twaweza kunufaikaje kutokana na maono yake?

Suala Muhimu Sana

5. Bila Ayubu kujua, ni nini kilikuwa kikiendelea mbinguni?

⁵ Bila Ayubu kujua, suala kuu sana lilikuwa karibu kuzushwa mbinguni. Siku moja “wana wa Mungu walikwenda kujihudhurisha mbele za BWANA.” (Ayubu 1:6) Mwana wa pekee wa Mungu, yule Neno, alikuwapo pia. (Yohana 1:1-3) Malaika waadilifu na “wana wa Mungu” wa kimalaika walioasi pia walikuwapo. (Mwanzo 6:1-3) Shetani alikuwapo, kwa kuwa hakufukuzwa kutoka mbinguni hadi baada ya kusimamishwa kwa Ufalme katika 1914. (Ufunuo 12:1-12) Katika siku ya Ayubu, Shetani alitaka kuzusha suala muhimu sana. Alitaka kutilia shaka haki ya Yehova ya kuwa na enzi kuu juu ya viumbe Vyake vyote.

6. Shetani alikuwa akijaribu kufanya nini, naye alimchongeaje Yehova?

⁶ “Umetoka wapi wewe?” Yehova akauliza. Shetani akajibu: “Natoka katika kuzunguka-zunguka duniani, na katika kutembea huku na huku humo.” (Ayubu 1:7) Alikuwa akitafuta mtu wa kumnyafua. (1 Petro 5:8, 9) Kwa kuvunja uaminifu wa maadili wa watu mmoja-mmoja wanaomtumikia Yehova, Shetani angejaribu kuthibitisha kwamba hakuna mtu yeyote ambaye angemtii Mungu kikamili kwa sababu ya upendo. Akizungumzia suala hilo, Yehova alimwuliza Shetani: “Je! umemwangalia huyo mtumishi wangu Ayubu? kwa kuwa hapana mmoja aliye kama yeye duniani, mtu mkamilifu na uelekevu, mwenye kumcha Mungu na kuepukana na uovu.” (Ayubu 1:8) Ayubu alijipatanisha na viwango vya kimungu vilivyofikiria kutokamilika kwake. (Zaburi 103:10-14) Lakini Shetani alijibu hivi vikali: “Je! huyo Ayubu yuamcha BWANA bure? Wewe hukumzingira kwa ukigo pande zote, pamoja na nyumba yake, na vitu vyote alivyo navyo? kazi za mikono yake umezibarikia, nayo mali yake imeongezeka katika nchi.” (Ayubu 1:9, 10) Kwa hiyo Ibilisi alimchongea Yehova kwa kudokeza kwamba hakuna mtu ampendaye na kumwabudu Yeye kwa ajili ya cheo Chake bali Yeye huwahonga viumbe ili vimtumikie Yeye. Shetani alidai kwamba Ayubu alimtumikia Mungu kwa ajili ya mafaa ya ubinafsi, bali si kwa ajili ya upendo.

Shetani Ashambulia!

7. Ni kwa njia gani Ibilisi alimtolea Mungu mwito wa ushindani, na Yehova aliitikiaje?

⁷ “Lakini,” akasema Shetani, “nyosha mkono wako sasa, uyaguse hayo yote aliyo nayo, naye atakukufuru mbele za uso wako.” Mungu angeitikiaje mwito huo wa ushindani wenye kumtukana? “Tazama,” Yehova akasema. “Yote aliyo nayo yamo katika uwezo wako; lakini usinyoshe mkono wako juu yake yeye mwenyewe.” Ibilisi alisema kwamba vitu vyote alivyokuwa navyo Ayubu vilibarikiwa, vikaongezwa, na kulindwa. Mungu angemruhusu Ayubu ateseke, ingawa mwili wake haungeguswa. Akiazimia kufanya maovu, Shetani alitoka kwenye kusanyiko hilo.—Ayubu 1:11, 12.

8. (a) Ayubu alipoteza vitu gani vya kimwili? (b) Ukweli wa “moto wa Mungu” ulikuwa nini?

⁸ Upesi, mashambulizi ya kishetani yakaanza. Mmoja wa watumishi wa Ayubu akampa habari hizi mbaya: “Hao ng’ombe walikuwa wakilima, na punda walikuwa wakilisha karibu nao; mara Waseba wakawashambulia, wakawachukua wakaenda nao; naam, wamewaua hao watumishi kwa makali ya upanga.” (Ayubu 1:13-15) Ukigo ulikuwa umeondolewa kutoka kwa mali ya Ayubu. Karibu mara iyo hiyo, uwezo ambao moja kwa moja ni wa kishetani ulitumiwa, kwa sababu mtumishi mwingine akaripoti: “Moto wa Mungu umeanguka kutoka mbinguni na kuwateketeza kondoo, na wale watumishi, na kuwaangamiza.” (Ayubu 1:16) Ni jambo la kishetani kama nini kufanya ionekane kana kwamba ni Mungu aliyesababisha msiba huo hata kwa mtumishi wake mwenyewe! Kwa kuwa radi hutoka mbinguni, Yehova angelaumika kwa urahisi, lakini moto huo hasa ulitokana na chanzo cha kishetani.

9. Upotezo wa mambo ya kiuchumi uliathirije uhusiano wa Ayubu pamoja na Mungu?

⁹ Shetani alipoendelea kushambulia, mtumishi mwingine aliripoti kwamba Wakaldayo walikuwa wamechukua ngamia za Ayubu nao walikuwa wamewaua wale watumishi wengine wote. (Ayubu 1:17) Ingawa Ayubu alipata maangamizi ya kiuchumi, jambo hilo halikuharibu uhusiano wake pamoja na Mungu. Je, ungeweza kuvumilia kupoteza mali nyingi za kimwili bila kuvunja uaminifu wa maadili wako kwa Yehova?

Misiba Mikubwa Zaidi Yatokea

10, 11. (a) Ni nini kilichowapata watoto kumi wa Ayubu? (b) Baada ya kifo chenye msiba cha watoto wa Ayubu, yeye alimwonaje Yehova?

¹⁰ Ibilisi hakuwa amemalizana na Ayubu. Na mtumishi mwingine tena akaripoti: “Wanao na binti zako walikuwa wakila na kunywa divai katika nyumba ya ndugu yao mkubwa; mara, tazama, upepo wenye nguvu ukatoka pande za jangwani, ukaipiga hiyo nyumba pembe zake nne, nayo ikawaangukia hao vijana, nao wamekufa; na mimi peke yangu nimepona, mimi tu, kukuletea habari.” (Ayubu 1:18, 19) Watu wasio na habari waweza kusema kwamba uharibifu huo ulikuwa ‘tendo la Mungu.’ Hata hivyo, uwezo wa mashetani ulikuwa umegusa hisia za ndani sana za Ayubu.

¹¹ Akishikwa na kihoro, Ayubu “akalirarua joho lake, kisha akanyoa kichwa chake, na kuanguka na nchi, na kusujudia.” Lakini, sikiliza maneno yake. “BWANA alitoa, na BWANA ametwaa; jina la BWANA na libarikiwe.” Simulizi hilo laendelea kusema: “Katika mambo hayo yote Ayubu hakufanya dhambi, wala hakumwazia Mungu kwa upumbavu.” (Ayubu 1:20-22) Shetani alishindwa kwa mara nyingine tena. Vipi tukifiwa na kupatwa na kihoro tukiwa watumishi wa Mungu? Ujitoaji usio na ubinafsi kwa Yehova na kumtumaini kwaweza kutuwezesha kuvumilia tukiwa washika ukamilifu wa maadili, kama Ayubu alivyofanya. Watiwa-mafuta pamoja na waandamani wao walio na tumaini la kidunia kwa hakika waweza kupata faraja na kuimarishwa kutokana na simulizi hili la uvumilivu wa Ayubu.

Suala Hilo Lapamba Moto Zaidi

12, 13. Kwenye kusanyiko lingine mbinguni, Shetani aliomba nini, na Mungu aliitikiaje?

¹² Upesi Yehova alikutanisha kusanyiko jingine tena katika ua la mbinguni. Ayubu alikuwa amekuwa asiye na mtoto, mtu maskini, aliyeonekana kama amepata pigo la Mungu, lakini ukamilifu wa maadili wake ulibaki ukiwa imara. Bila shaka, Shetani hangekubali kwamba mashtaka yake dhidi ya Mungu na Ayubu yalikuwa ya uongo. Sasa “wana wa Mungu” walikuwa karibu kusikia mabishano na marudisho ya maneno wakati Yehova alimwongoza Ibilisi ili suala hilo lisuluhishwe.

¹³ Akimhoji Shetani alikotoka, Yehova alimwuliza: “Umetoka wapi?” Jibu lilikuwa nini? “Natoka katika kuzunguka-zunguka duniani, na katika kutembea huku na huku humo.” Yehova tena akaelekeza uangalifu wake kwa mtumishi wake Ayubu aliye mkamilifu, na uelekevu, mwenye kumcha Mungu, ambaye alikuwa angali akishikilia uaminifu wa maadili wake. Ibilisi akajibu: “Ngozi kwa ngozi, naam, yote aliyo nayo mtu atayatoa kwa ajili ya uhai wake. Lakini sasa nyosha mkono wako, uuguse mfupa wake na nyama yake, naye atakukufuru mbele za uso wako.” Kwa hiyo Mungu akasema: “Yeye yumo mkononi mwako; lakini tunza tu uhai wake.” (Ayubu 2:2-6) Akidokeza kwamba Yehova hakuwa ameondoa kigo zote za ulinzi, Shetani alitaka mfupa na nyama ya Ayubu iguswe. Ibilisi hakuruhusiwa kumwua Ayubu; lakini Shetani alijua kwamba maradhi ya kimwili yangemtia uchungu na kufanya ionekane kwamba alikuwa akiadhibiwa na Mungu kwa sababu ya dhambi za siri.

14. Shetani alimpiga Ayubu na nini, na kwa nini hakuna binadamu ambaye angeweza kumponya huyo mwenye kuugua?

¹⁴ Akiondoshwa kwenye kusanyiko hilo, Shetani aliendelea mbele akiwa na furaha mbovu. Yeye alimpiga Ayubu kwa “majipu mabaya tangu wayo wa mguu hata utosi wa kichwa.” Ayubu alivumilia huzuni kuu kama nini huku akiwa ameketi katika majivu na kujikuna kwa kigae! (Ayubu 2:7, 8) Hakuna tabibu yeyote binadamu ambaye angeweza kumtibu kutokana na pigo hilo mbaya sana, lenye kukirihika, na lenye kuaibisha sana, kwa kuwa lililetwa na uwezo wa kishetani. Ni Yehova pekee angeweza kumponya Ayubu. Ikiwa wewe ni mtumishi wa Mungu anayeugua, usisahau kamwe kwamba Mungu aweza kukusaidia kuvumilia na kukupa uhai katika ulimwengu mpya usio na maradhi.—Zaburi 41:1-3; Isaya 33:24.

15. Mke wa Ayubu alimhimiza afanye nini, na itikio lake lilikuwa nini?

¹⁵ Hatimaye, mke wa Ayubu akasema: “Je! wewe hata sasa washikamana na utimilifu [“uaminifu wa maadili,” NW] wako? umkufuru Mungu, ukafe.” “Uaminifu wa maadili” huonyesha ujitoaji usio na lawama, na huenda mke huyo alisema kwa njia ya kukejeli ili amfanye Ayubu amkufuru Mungu. Lakini yeye alijibu: “Wewe wanena kama mmoja wa hao wanawake wapumbavu anenavyo. Je! tupate mema mkononi mwa Mungu, nasi tusipate na mabaya?” Hata mbinu hiyo ya Shetani haikufaulu, kwa kuwa twaambiwa hivi: “Katika mambo hayo yote Ayubu hakufanya dhambi kwa midomo yake.” (Ayubu 2:9, 10) Ikiwa washiriki wa familia wenye upinzani wangesema kwamba tunajichosha bure katika mambo ya Kikristo na kutuhimiza tumkane Yehova Mungu. Kama Ayubu, twaweza kuvumilia jaribu kama hilo kwa sababu twampenda Yehova na kutamani kusifu jina lake takatifu.—Zaburi 145:1, 2; Waebrania 13:15.

Watu Watatu Bandia Wenye Kiburi

16. Ni nani waliokuja, eti kumfariji Ayubu, lakini Shetani aliwatumiaje vibaya?

¹⁶ Katika kile kilichokuwa mbinu nyingine ya kishetani, ‘rafiki’ watatu walikuja, eti kumfariji Ayubu. Mmoja alikuwa Elifazi, ambaye yaelekea alikuwa mzao wa Abrahamu kupitia Esau. Kwa kuwa Elifazi alikuwa akitangulia kusema, labda alikuwa mwenye umri mkubwa zaidi kati yao. Mwingine aliyekuwapo pia ni Bildadi, mzao wa Sua, ambaye naye alikuwa mmoja wa wana wa Abrahamu kupitia Ketura. Mtu wa tatu alikuwa Sofari, aliyeitwa Mnaamathi ili kutambulisha familia yake au makao yake, labda katika kaskazini-magharibi mwa Arabia. (Ayubu 2:11; Mwanzo 25:1, 2; 36:4, 11) Kama wale ambao hujaribu kufanya Mashahidi wa Yehova wamkane Mungu leo, watatu hao walitumiwa vibaya na Shetani katika kujaribu kumfanya Ayubu akiri kuwa na hatia kwa mashtaka yasiyo ya kweli na kuvunja uaminifu wa maadili wake.

17. Watu hao watatu wenye kuzuru walifanya nini, nao hawakufanya nini kwa siku saba, mchana na usiku?

¹⁷ Hao watatu walifanya wonyesho mkubwa wa huruma kwa kulia, kurarua joho zao, na kurusha mavumbi juu ya vichwa vyao. Lakini wao wakaketi na Ayubu kwa siku saba, mchana na usiku, bila kutaja neno moja la kufariji! (Ayubu 2:12, 13; Luka 18:10-14) Watu hao watatu bandia wenye kiburi hawakuwa na hali nzuri ya kiroho kiasi cha kwamba hawakuwa na neno lolote la kufariji la kusema kuhusu Yehova na ahadi zake. Lakini wao walikuwa wakifikia mikataa mibaya na kujitayarisha kuitumia dhidi ya Ayubu punde tu baada ya wao kumaliza ile desturi ya kuonyesha huzuni peupe. Kwa kupendeza, kabla ya ukimya wa siku saba kuisha, kijana Elihu aliketi mahali ambapo angeweza kusikia mazungumzo.

18. Kwa nini Ayubu alitafuta amani katika kifo?

¹⁸ Hatimaye Ayubu alizungumza. Kwa kuwa hakupata faraja yoyote kutoka kwa wale watatu wanaomtembelea, alilaani siku aliyozaliwa na kujiuliza ni kwa nini maisha yake mabaya yalikuwa yakiendelezwa. Alitafuta amani katika kifo, hata bila kuwazia kama angeweza kupata tena shangwe kamili kabla afe, kwa kuwa sasa alikuwa fukara, alikuwa amefiwa, na kuwa mgonjwa sana. Lakini Mungu hakuruhusu Ayubu aguswe kufikia kifo.—Ayubu 3:1-26.

Washtaki wa Ayubu Washambulia

19. Elifazi alimshtaki Ayubu kwa uongo kwa mambo gani?

¹⁹ Elifazi alikuwa wa kwanza kusema katika kila mojapo duru tatu za mjadala zilizotahini hata zaidi uaminifu wa maadili wa Ayubu. Katika mazungumzo yake ya kwanza, Elifazi aliuliza: “Hao waelekevu, walikatiliwa mbali wapi?” Yeye alikata kauli kwamba ni lazima Ayubu alifanya kitendo kiovu ndipo apokee adhabu ya Mungu. (Ayubu, sura 4, 5) Katika mazungumzo yake ya pili, Elifazi alidhihaki hekima ya Ayubu na kuuliza: “Je! wewe wajua neno lipi, ambalo sisi hatulijui?” Elifazi alidokeza kwamba Ayubu alikuwa akijionyesha kuwa bora kuliko Mweza Yote. Akimalizia mashambulizi yake ya pili, alimwona Ayubu kuwa mwenye hatia ya uasi-imani, hongo, na udanganyifu. (Ayubu, sura 15) Katika mazungumzo yake ya mwisho, Elifazi alimshtaki Ayubu kwa uongo kuwa alifanya uhalifu mwingi—kutoza fedha nyingi sana, kunyima wale wenye uhitaji mkate na maji, na kunyanyasa wajane na mayatima.—Ayubu, sura 22.

20. Mashambulizi ya Bildadi kwa Ayubu yalikuwa ya aina gani?

²⁰ Akiwa wa pili kusema katika kila mojapo duru hizo tatu za mjadala, Bildadi kwa ujumla alifuata mwendo ule uliokuwa ukiwekwa na Elifazi. Mazungumzo ya Bildadi yalikuwa mafupi lakini yenye kuchoma zaidi. Yeye hata alishtaki watoto wa Ayubu kwamba walifanya mabaya na hivyo kustahili kifo. Akitoa sababu kwa njia ya makosa, yeye alitumia kielezi hiki: Kama mafunjo na makangaga hunyauka na kufa bila maji, ndivyo ilivyo na “mwisho wa hao wamsahauo Mungu.” Taarifa hiyo ni kweli, lakini haikutumika kwa Ayubu. (Ayubu, sura 8) Bildadi aliyaona mapigo ya Ayubu kuwa yale yawapatao waovu. (Ayubu, sura 18) Katika mazungumzo yake mafupi na ya tatu, Bildadi alibisha kwamba mwanadamu ni “mdudu” na “buu” na kwa hiyo si safi mbele ya Mungu.—Ayubu, sura 25.

21. Sofari alimshtaki Ayubu juu ya nini?

²¹ Sofari alikuwa wa tatu kuzungumza katika mjadala huo. Kwa ujumla, alikuwa akifikiri kama Elifazi na Bildadi. Sofari alimshtaki Ayubu juu ya uovu na kumhimiza aondoe matendo yake ya dhambi. (Ayubu, sura 11, 20) Baada ya duru mbili Sofari aliacha kuzungumza. Hakuwa na jambo lolote la kuongezea katika duru ya tatu. Hata hivyo, wakati huo wote Ayubu alijibu washtaki wake kwa moyo mkuu. Mathalani, katika pindi moja yeye alisema: “Ninyi nyote ni wafariji wenye kutaabisha. Je! maneno yasiyo faida yatakuwa na mwisho?”—Ayubu 16:2, 3.

Twaweza Kuvumilia

22, 23. (a) Kama ilivyo na kisa cha Ayubu, Ibilisi aweza kujaribuje kuvunja uaminifu wa maadili wetu kwa Yehova Mungu? (b) Ingawa Ayubu alikuwa akivumilia majaribu mengi, twaweza kuuliza nini juu ya mtazamo wake?

²² Kama Ayubu, twaweza kukabili zaidi ya jaribu moja kwa wakati mmoja, na Shetani aweza kutumia hali ya kuvunjika moyo au mambo mengine katika jitihada zake za kuvunja uaminifu wa maadili wetu. Anaweza kujaribu kutugeuza dhidi ya Yehova ikiwa tunapata matatizo ya kiuchumi. Mpendwa wetu afapo au tukipatwa na afya mbaya, Shetani aweza kujaribu kutushawishi kumlaumu Mungu. Kama ilivyo na rafiki za Ayubu, mtu fulani hata anaweza kutushtaki kwa uongo. Kama Ndugu Macmillan alivyoonyesha, Shetani anaweza kuwa ‘anatutafuta,’ lakini twaweza kuvumilia.

²³ Kama ambavyo tumekwisha kuona kufikia hapa, Ayubu alikuwa akivumilia majaribu yake mbalimbali. Hata hivyo, je, alikuwa akivumilia kwa shida tu? Je, kweli alikuwa na roho iliyopondeka? Ebu tuone kama Ayubu kweli alikuwa amepoteza tumaini lote.

Ungejibuje?

◻ Shetani alizusha suala gani kuu katika siku ya Ayubu?

◻ Ni kwa njia zipi Ayubu alijaribiwa kufikia kikomo?

◻ ‘Rafiki’ watatu wa Ayubu walimshtaki juu ya nini?

◻ Kama ilivyokuwa katika kisa cha Ayubu, Shetani aweza kujaribuje kuvunja uaminifu wa maadili wetu kwa Yehova?

[Picha katika ukurasa wa 10]

A. H. Macmillan