Kitabu cha Biblia Namba 60—1 Petro

Mwandikaji: Petro

Mahali Kilipoandikiwa: Babuloni

Uandikaji Ulikamilishwa: c. (karibu) 62-64 W.K.

 1. Ni kwa nini Wakristo wakalazimika kupita chini ya majaribu, na kwa nini barua ya kwanza ya Petro iliufaa kabisa wakati huo?

WAKRISTO wa mapema walipokuwa wakijulisha kotekote mambo matukufu ya Mungu, kazi ya Ufalme ilisitawi na kuongezeka katika sehemu zote za Milki ya Kirumi. Hata hivyo, hali fulani za kutoelewana zilitokea kuhusu kikundi hiki chenye bidii nyingi. Kwanza, dini yao ilikuwa imeanza Yerusalemu na miongoni mwa Wayahudi, na baadhi yao waliwadhania kimakosa kuwa washupavu wa Kiyahudi wenye kufuata siasa kwa bidii isiyofaa ambao walisumbuka chini ya nira ya Kirumi na wakawa chanzo cha matata ya daima kwa maliwali wa kwao. Zaidi ya hilo, Wakristo walikuwa tofauti katika jambo la kwamba walikataa kumtolea maliki dhabihu au kujichanganya katika sherehe za dini za kipagani za siku ile. Walinenewa vibaya na wakalazimika kupatwa na majaribu mengi kwa sababu ya imani yao. Petro aliandika barua yake ya kwanza kwa wakati ufaao, na kwa mawazo yaliyofikiriwa mapema kuonyesha alikuwa na pumzi ya kimungu, akiwatia moyo Wakristo wasimame imara na kuwashauri jinsi ya kujiendesha wenyewe chini ya Nero, Kaisari wa wakati huo. Barua hiyo ilithibitika kuwa ya wakati ufaao sana kwa sababu ya dhoruba ya mnyanyaso ambao muda si muda ulifoka mara tu baada ya hapo.

 2. Ni nini chathibitisha kwamba Petro ndiye aliyekuwa mwandikaji wa barua yenye jina lake, na barua hiyo ilielekezwa kwa nani?

² Jambo la kwamba mwandikaji ni Petro lathibitishwa na maneno ya kufungua. Zaidi ya hilo, Irenaeus, Clement wa Aleksandria, Origen, na Tertullian, wote hunukuu barua hii, wakimtaja Petro kwa jina kuwa ndiye mwandikaji.a Uasilia wa Petro wa Kwanza washuhudiwa pia kwa kadiri iliyo sawa na yoyote ya barua zilizopuliziwa na Mungu. Eusebio atuambia kwamba wazee wa kanisa walitumia barua hii kwa hiari nyingi; hakukuwa na shaka juu ya uasilia wayo katika wakati wake (c. 260-342 W.K. ). Ignatio, Herma, na Barnaba, wa karne ya pili mapema, wote hufanya marejezo kwayo.b Petro wa Kwanza yapatana kabisa na sehemu nyingine yote ya Maandiko yaliyopuliziwa na Mungu nayo huweka wazi ujumbe wenye nguvu kwa Wakristo Wayahudi na Wasio Wayahudi wenye kukaa wakiwa “wateule wa Utawanyiko, wakaao hali ya ugeni katika Ponto, na Galatia, na Kapadokia, na Asia, na Bithinia”—majimbo ya Asia Ndogo.—1 Petro 1:1.

 3. Kuna uthibitisho gani juu ya wakati wa kuandikwa kwa Petro wa Kwanza?

³ Barua hii iliandikwa lini? Hali zayo zaonyesha kwamba Wakristo walikuwa wakipatwa na majaribu, ama kutoka kwa wapagani ama kutoka kwa Wayahudi wasioongoka, lakini kwamba kampeni ya Nero ya mnyanyaso, iliyoanzishwa katika 64 W.K., ilikuwa haijaanza bado. Ni wazi kwamba Petro aliandika barua hii kabla tu ya hapo, labda kati ya 62 na 64 W.K. Jambo la kwamba Marko alikuwa angali pamoja na Petro laimarisha kukata shauri hivyo. Wakati wa kifungo cha kwanza cha Paulo huko Rumi (c. 59-61 W.K.), Marko alikuwa pamoja na Paulo lakini akawa karibu kusafiri kwenda Asia Ndogo; na wakati wa kifungo cha pili cha Paulo (c. 65 W.K.), Marko alikuwa karibu kujiunga na Paulo tena katika Rumi. (1 Pet. 5:13; Kol. 4:10; 2 Tim. 4:11) Katika kipindi cha pumziko hapo katikati angepata nafasi ya kuwa pamoja na Petro katika Babuloni.

 4, 5. (a) Ni nini hukanusha dai la kwamba Petro aliandika barua yake ya kwanza akiwa Rumi? (b) Ni nini huonyesha kwamba aliandika akiwa Babuloni halisi?

⁴ Petro wa Kwanza iliandikwa lini? Ijapokuwa waelezaji wa Biblia hupatana juu ya uasilia, kukubalika, uandikaji, na kadirio la tarehe ya kuandikwa kwayo, wao hutofautiana juu ya mahali ilipoandikiwa. Kulingana na ushuhuda wa Petro mwenyewe, yeye aliandika barua yake ya kwanza huko Babuloni. (1 Pet. 5:13) Lakini baadhi yao hudai kwamba aliandika akiwa Rumi, wakisema kwamba “Babuloni” (NW) lilikuwa jina la kifumbo la Rumi. Hata hivyo, uthibitisho hauungi mkono maoni ya jinsi hiyo. Hakuna popote ambapo Biblia huonyesha kwamba Babuloni hurejezea Rumi waziwazi. Kwa kuwa Petro alielekeza barua yake kwa wale waliokuwa katika Ponto, Galatia, Kapadokia, Asia, na Bithinia za halisi, kufikiri kuzuri kwaonyesha kwamba mrejezo wake kwa Babuloni ulilikuwa wa mahali halisi penye jina hilo. Yeye alikabidhiwa ‘injili kwa waliotahiriwa,’ na kulikuwako idadi kubwa ya Wayahudi katika Babuloni. (Gal. 2:7-9) Encyclopedia Judaica, inapozungumzia kutokezwa kwa Talmudi ya Kibabuloni, hurejezea “vyuo vikubwa vya Babuloni” vya Dini ya Kiyahudi katika Wakati wa Kawaida.c

⁵ Maandiko yaliyopuliziwa na Mungu, kutia na barua mbili zilizoandikwa na Petro, hazitaji kamwe kwenda kwake Rumi. Paulo husema juu ya akiwako Rumi lakini harejezei kamwe juu ya kuwa kwa Petro huko. Ingawa Paulo ataja majina 35 katika barua yake kwa Warumi na kuwapelekea salamu watu 26 kwa majina, kwa nini hamtaji Petro? Kwa sababu tu Petro hakuwa huko wakati huo! (Rum. 16:3-15) Kwa wazi “Babuloni” ambayo kutoka hiyo Petro aliandika barua yake ya kwanza ilikuwa ile Babuloni halisi katika kingo za Mto Frati katika Mesopotamia.

YALIYOMO KATIKA PETRO WA KWANZA

 6. Petro aandika juu ya tumaini gani, na “uzaliwa mpya” kwenye tumaini hili wawezekanaje?

⁶ Uzaliwa mpya kwenye tumaini lililo hai kupitia Kristo (1:1-25). Pale mwanzoni Petro aelekeza uangalifu wa wasomaji kwenye “uzaliwa mpya kwenye tumaini lililo hai” na urithi usiofifia waliowekewa akibani katika mbingu. Hiyo ni kulingana na rehema ya Mungu kupitia ufufuo wa Yesu Kristo. Kwa hiyo “wale waliochaguliwa” wanashangilia sana, ingawa wahuzunishwa na majaribu mbalimbali, ili kwamba ubora uliopitishwa kwenye mtihani wa imani yao “upatikane kuwa kisababishi cha sifa na utukufu na heshima kwenye ufunuo wa Yesu Kristo.” Manabii wa zamani, na hata malaika, wameulizia habari za wokovu huo. Kwa sababu hiyo, wachaguliwa wapaswa kukaza akili zao kwa ajili ya utendaji na kuweka tumaini lao juu ya hizi fadhili zisizostahilika, wakiwa watakatifu katika mwenendo wao. Je! si hilo lafaa kwa sababu ya kukombolewa kwao, si kwa vitu vyenye kuharibika, bali “kwa damu yenye thamani, kama ile ya mwana-kondoo asiye na kasoro na madoa, ndiyo ya Kristo”? “Uzaliwa mpya” wao ni kupitia neno la Mungu aliye hai mwenye kudumu, Yehova, ambalo hudumu milele na ambalo wamejulishwa rasmi kuwa habari njema.—1:1, 3, 7, 19, 23, NW.

 7. (a) Wakristo hujengwa wakiwa nini, na kwa kusudi gani? (b) Wakiwa wakaaji wa muda, yawapasa wajiendesheje?

⁷ Kudumisha mwenendo mzuri miongoni mwa mataifa (2:1–3:22). Wakiwa mawe hai, Wakristo hujengwa kuwa nyumba ya kiroho, wakitoa dhabihu za kiroho zinazokubalika kwa Mungu kupitia Yesu Kristo, jiwe la pembeni la msingi, ambaye akawa jiwe la kujikwaa kwa wasiotii. Wale wanaojizoeza imani wamekuwa ‘ukuhani wa kifalme, taifa takatifu, wapate kuzitangaza fadhili zake yeye aliyewaita watoke gizani wakaingie katika nuru yake ya ajabu.’ Wakiwa wakaaji wa muda miongoni mwa mataifa, acheni wajiepushe na tamaa za mwili na wadumishe mwenendo mzuri. Acheni wajitiishe kwa “kila kiamriwacho na watu,” iwe ni kwa mfalme au kwa maliwali wake. Ndiyo, acheni ‘waheshimu watu wote, wawapende ndugu, wamche Mungu, wampe heshima mfalme.’ Vilevile, acheni watumishi wajitiishe kwa mwenyewe wao, wakiwa na dhamiri njema, wakistahimili wawapo chini ya mateso yasiyo haki. Hata Kristo, ingawa hakuwa na dhambi, alijiacha atukanwe na kuteswa, akiacha “kielelezo” ili hatua zake ziweze kufuatwa kwa ukaribu.—2:9, 13, 17, 21.

 8. (a) Wake na waume wapewa onyo gani timamu? (b) Ni nini kihitajiwacho ili mtu awe na dhamiri njema mbele za Mungu?

⁸ Ujitiisho hutumika pia kwa wake, ambao kupitia mwenendo safi pamoja na staha ya kina kirefu huenda hata wakavuta waume wasioamini bila neno. Hangaikio lao halipasi kuwa kujipamba kwa nje. Lapasa kuwa kama ilivyokuwa kwa Sara mtiifu, “utu wa moyoni usioonekana, katika mapambo yasiyoharibika; yaani, roho ya upole na utulivu, iliyo ya thamani kuu mbele za Mungu.” Waume wapaswa kuheshimu wake kama ‘vyombo visivyo na nguvu’ na kama “warithi pamoja [nao] wa neema ya uzima.” Wakristo wote wapaswa kuonyesha upendo wa kidugu. “Atakaye kupenda maisha . . . , na aache mabaya, atende mema; atafute amani, aifuate sana. Kwa kuwa macho ya Bwana [Yehova, NW] huwaelekea wenye haki.” Badala ya kuhofu wanadamu, yawapasa sikuzote wawe tayari kufanya utetezi wa tumaini lao. Ni bora zaidi kuteseka kwa kutenda mema, ikiwa ni mapenzi ya Mungu, kuliko kwa kutenda uovu. “Kwa maana Kristo naye aliteswa mara moja kwa ajili ya dhambi, mwenye haki kwa ajili yao wasio haki, ili atulete kwa Mungu; mwili wake akauawa, bali roho yake akahuishwa.” Imani ya Nuhu, iliyoonyeshwa katika kuijenga safina, ilitokeza hifadhi kwa ajili yake wenyewe na familia yake. Kwa njia ya ulinganifu, wale ambao, kwa msingi wa imani katika Kristo aliyefufuliwa, wajiweka wakfu kwa Mungu, kubatizwa kufananisha imani hiyo, na kuendelea kufanya mapenzi ya Mungu huokolewa na kupewa dhamiri njema na Mungu.—3:4, 7, 10-12, 18, NW.

 9. Wakristo wapaswa kuwa na nia gani ya akilini? Kujapokuwa na nini?

⁹ Kushangilia katika kufanya mapenzi ya Mungu kama Mkristo, kujapokuwa na mateso (4:1–5:14). Wakristo wapaswa kuwa na nia ile ile ya akilini kama Kristo, wakiishi ili kufanya mapenzi ya Mungu tu, wala si yale ya mataifa tena, hata ingawa mataifa huwanenea kwa kuwatukana kwa kutoendelea kukimbia pamoja nao “katika ufisadi ule ule usio na kiasi.” Kwa kuwa mwisho wa mambo yote umekaribia, yawapasa wawe timamu katika akili, wawe wenye kusali, na wawe na juhudi nyingi ya kupendana, wakifanya mambo yote ili Mungu apate kutukuzwa. Majaribu yawakapo miongoni mwao, hawapaswi kushangaa, bali yawapasa washangilie wakiwa washiriki katika mateso ya Kristo. Hata hivyo, mtu yeyote asiteseke akiwa mtenda maovu. Kwa kuwa hukumu yaanza kwenye nyumba ya Mungu, “wao wateswao kwa mapenzi ya Mungu na wamwekee amana roho [nafsi, NW] zao, katika kutenda mema, kama kwa Muumba mwaminifu.”—4:4, 19.

10. Ni shauri gani ambalo lapewa kwa wanaume vijana, na Petro wa Kwanza yaisha ikiwa na uhakikishio gani wenye nguvu?

¹⁰ Wanaume wazee wapaswa kuchunga kundi la kondoo za Mungu kwa nia, ndiyo, kwa hamu nyingi. Kuwa vielelezo kwa kundi la kondoo kutawahakikishia lile taji lisilonyauka la utukufu kwenye udhihirisho wa Mchungaji Mkuu. Acheni wanaume vijana wajitiishe kwa wanaume wazee, wote wakiwa na udhalili (unyenyekevu) wa akili, “kwa sababu Mungu huwapinga wenye kiburi, lakini huwapa wanyenyekevu neema.” Acheni wao wawe imara katika imani na wawe macho juu ya yule “simba angurumaye,” Ibilisi. Tena, maneno yenye nguvu ya uhakikishio yavuma wakati Petro amaliziapo himizo lake hivi: “Na Mungu wa neema yote, aliyewaita kuingia katika utukufu wake wa milele katika Kristo, mkiisha kuteswa kwa muda kidogo, yeye mwenyewe atawatengeneza, na kuwathibitisha, na kuwatia nguvu. Uweza una yeye hata milele na milele. Amina.”—5:5, 8, 10, 11.

KWA NINI NI CHENYE MAFAA

11. Petro afuatilizaje shauri la Yesu na la Paulo katika kutolea waangalizi ushauri?

¹¹ Barua ya kwanza ya Petro ina ushauri timamu kwa waangalizi. Kwa kufuatiliza shauri la Yesu mwenyewe kwenye Yohana 21:15-17 na lile la Paulo kwenye Matendo 20:25-35, Petro aonyesha tena kazi ya mwangalizi kuwa ni kazi ya kuchunga, ipasayo kufanywa bila ubinafsi, kwa nia, na kwa hamu nyingi. Mwangalizi ni mchungaji wa chini, akitumikia kwa kujitiisha kwa “Mchungaji mkuu,” Yesu Kristo, naye ana wajibu wa kumtolea hesabu kuhusu kundi la kondoo za Mungu, ambao ni lazima yeye atunze masilahi (faida) yao akiwa kielelezo na katika unyenyekevu wote.—5:2-4.

12. (a) Ni ujitiishaji gani wa kadiri ambao ni lazima upewe kwa watawala na mabwana? (b) Petro aonyaje kuhusu ujitiisho wa mke na ukichwa wa mume? (c) Ni sifa gani ya Kikristo yakaziwa kotekote katika barua?

¹² Mambo mengine mengi ya kujitiisha kwa Kikristo yagusiwa katika barua ya Petro, na ushauri bora kabisa watolewa. Kwenye 1 Petro 2:13-17, yashauriwa kuwa na kujitiisha ifaavyo kwa watawala, kama vile mfalme na maliwali. Hata hivyo, huo wapasa uwe ujitiishaji wa kadiri, ukiwa kwa ajili ya Bwana na kuambatana na ‘kumcha Mungu,’ ambaye Wakristo ni watumwa wake. Watumishi wa nyumbani wahimizwa wajitiishe kwa mabwana wao na kustahimili mambo ikiwa ni lazima wateseke ‘kwa sababu ya dhamiri kuelekea Mungu.’ (NW) Wake pia wapewa onyo lenye thamani kuhusu kujitiisha kwa waume, kutia na wasioamini, ikionyeshwa kwamba mwenendo wao safi wa staha ni ‘wa thamani kuu mbele za Mungu’ na huenda hata wakavuta waume zao kwenye ile kweli. Hapa Petro atumia kielezi cha ujitiisho wa uaminifu wa Sara kwa Abrahamu ili kukazia jambo hilo. (1 Pet. 2:17-20; 3:1-6; Mwa. 18:12) Waume, nao, wapaswa kujizoeza ukichwa wao kwa kukifikiria ifaavyo “chombo kisicho na nguvu.” Bado akizungumzia hicho kichwa cha habari, Petro ahimiza hivi: “Vivyo hivyo ninyi vijana, watiini wazee.” Halafu akazia uhitaji wa udhalili wa akili, unyenyekevu, ambao ni sifa ya Kikristo yenye kukaziwa kotekote katika barua yake.—1 Pet. 3:7-9; 5:5-7; 2:21-25.

13. (a) Petro aonyeshaje wazi katika barua yake kusudi la Mungu kuliita nje kundi la Kikristo? (b) Petro aelekeza kwenye urithi gani wenye shangwe, na ni nani waufikiao?

¹³ Kwenye wakati ambapo majaribu na minyanyaso mikali kama moto ilikuwa inaanza kuwaka tena, Petro alitoa kitia-moyo chenye kutia nguvu, na kwa kweli barua yake ina thamani kubwa kwa wote ambao hukabili majaribu ya jinsi hiyo leo. Angalia jinsi yeye atumia Maandiko ya Kiebrania katika kunukuu maneno ya Yehova: “Mtakuwa watakatifu kwa kuwa mimi ni mtakatifu.” (1 Pet. 1:16; Law. 11:44) Halafu, tena, katika kifungu kilicho na marejezo mengi kwenye maandiko mengine yaliyopuliziwa na Mungu, yeye aonyesha jinsi kundi la Kikristo hujengwa likiwa nyumba ya kiroho ya mawe yaliyo hai juu ya msingi wa Kristo. Na kwa kusudi gani? Petro ajibu hivi: “Ninyi ni mzao mteule, ukuhani wa kifalme, taifa takatifu, watu wa milki ya Mungu, mpate kuzitangaza fadhili zake yeye aliyewaita mtoke gizani mkaingie katika nuru yake ya ajabu.” (1 Pet. 2:4-10; Isa. 28:16; Zab. 118:22; Isa. 8:14; Kut. 19:5, 6; Isa. 43:21; Hos. 1:10; 2:23) Ni huu “ukuhani wa kifalme,” ule ukuhani wa ujumla wenye kutia ndani taifa takatifu lote la Mungu, ambao Petro autolea ahadi ya Ufalme ya “urithi usioharibika, usio na uchafu, usionyauka,” “taji ya utukufu, ile isiyokauka,” “utukufu wake wa milele katika Kristo.” Hivyo, hao watiwa moyo sana waendelee kushangilia ili kwamba wapate ‘kufurahi, na katika ufunuo wa utukufu wake wafurahi kwa shangwe.’—1 Pet. 1:4; 5:4, 10; 4:13.

[Maelezo ya Chini]