Je, ‘Wewe Walikuza Yerusalemu Zaidi ya Furaha Yako Iliyo Kuu’?

“Ulimi wangu na ugandamane na kaakaa la kinywa changu, . . . nisipoikuza Yerusalemu zaidi ya furaha yangu iliyo kuu.”—ZABURI 137:6.

 1. Wahamishwa wengi Wayahudi walikuwa na mtazamo gani kuelekea jiji lililochaguliwa na Mungu?

KARIBU miongo saba ilikuwa imepita tangu wahamishwa Wayahudi warudi Yerusalemu mwaka wa 537 K.W.K. Hekalu la Mungu lilikuwa limejengwa upya, lakini jiji lilikuwa bado ni magofu. Wakati huohuo, kizazi kipya kilikuwa kimekulia uhamishoni. Hapana shaka wengi wao walihisi kama mtunga-zaburi aliyeimba hivi: “Ee Yerusalemu, nikikusahau wewe, mkono wangu wa kuume na usahau.” (Zaburi 137:5) Wengi walifanya mengi zaidi ya kukumbuka tu Yerusalemu; walithibitisha kwa matendo yao kwamba walikuwa wamelikuza ‘zaidi ya furaha yao iliyo kuu.’—Zaburi 137:6.

 2. Ezra alikuwa nani, naye alibarikiwaje?

² Kwa kielelezo, fikiria kuhani Ezra. Hata kabla ya kurudi katika nchi yake ya nyumbani, alikuwa ameendeleza kwa bidii masilahi ya ibada safi huko Yerusalemu. (Ezra 7:6, 10) Ezra alibarikiwa sana kwa jambo hilo. Yehova Mungu aligusa moyo wa mfalme wa Uajemi ili ampe Ezra pendeleo la kuongoza kikundi kingine cha wahamishwa wenye kurudi Yerusalemu. Zaidi ya hayo, mfalme aliwapa mchango mkubwa wa dhahabu na fedha ili “kuipamba nyumba ya BWANA iliyoko Yerusalemu.”—Ezra 7:21-27.

 3. Nehemia alithibitishaje kwamba Yerusalemu lilikuwa hangaiko lake kuu?

³ Miaka 12 baadaye, kulikuwako Myahudi mwingine aliyechukua hatua ya kukata maneno—Nehemia. Alitumikia katika jumba la mfalme wa Uajemi huko Shushani. Alikuwa na cheo chenye fahari akiwa mnyweshaji wa Mfalme Artashasta, lakini cheo hicho hakikuwa ‘furaha ya Nehemia iliyo kuu.’ Badala yake, alitamani sana kwenda na kujenga upya Yerusalemu. Kwa miezi kadhaa Nehemia alisali kuhusu jambo hilo, naye Yehova Mungu akambariki kwa ajili ya kufanya hivyo. Alipojua hangaiko la Nehemia, mfalme wa Uajemi alimwandalia jeshi la kivita na barua zilizomwidhinisha ajenge upya Yerusalemu.—Nehemia 1:1–2:9.

 4. Twaweza kuonyeshaje kwamba ibada ya Yehova ni ya maana zaidi kuliko kitu kingine chochote ambacho tungeweza kufurahia?

⁴ Bila shaka, Ezra, Nehemia, na Wayahudi wengi walioshirikiana nao walithibitisha kwamba, ibada ya Yehova iliyokuwa na kitovu chake Yerusalemu, ilikuwa ya maana zaidi kuliko kitu kingine chochote—kwamba ilikuwa ‘zaidi ya furaha yao iliyo kuu,’ yaani ilikuwa ya maana zaidi kuliko kitu kingine chochote ambacho kingeweza kuwafurahisha. Watu kama hao ni kitia-moyo kilichoje leo kwa wote wale ambao wana maoni yaliyo sawa na hayo kuelekea Yehova, ibada yake, na tengenezo lake lenye kuongozwa kwa roho! Je, iko hivyo kwako? Je, wewe huonyesha kwa kuvumilia katika matendo ya kimungu kwamba sababu iliyo kuu zaidi ya furaha yako ni pendeleo la kumwabudu Yehova pamoja na watu wake walio wakfu? (2 Petro 3:11) Ili tutiwe moyo zaidi kuhusiana na hilo, acheni tufikirie matokeo mazuri ya safari ya Ezra kwenda Yerusalemu.

Baraka na Madaraka

 5. Wakazi wa Yuda walipata baraka zipi nyingi siku za Ezra?

⁵ Kikundi cha wahamishwa wapatao 6,000 waliorudi na Ezra kilileta michango ya dhahabu na fedha kwa ajili ya hekalu la Yehova. Michango hiyo ilikuwa yenye thamani iliyo sawa na dola milioni 35 za kisasa. Dhahabu na fedha hiyo ilipita kwa mara zipatazo saba ile ambayo wahamishwa wa kwanza waliweza kuleta. Ni lazima wakazi wa Yerusalemu na Yuda wawe walimshukuru Yehova kama nini kwa kupokea utegemezo huo wa kibinadamu na wa vitu vya kimwili! Lakini kubarikiwa sana na Mungu huleta daraka pia.—Luka 12:48.

 6. Ezra aligundua nini katika nchi yake ya nyumbani, naye alitendaje?

⁶ Punde si punde Ezra aligundua kwamba Wayahudi wengi, kutia ndani makuhani na wazee fulani, walikuwa wamekiuka Sheria ya Mungu kwa kuoa wanawake wapagani. (Kumbukumbu la Torati 7:3, 4) Kwa haki, alisononeshwa sana na ukiukaji huo wa agano la Sheria ya Mungu. “Nami niliposikia hayo, nikararua nguo yangu na joho yangu, . . . nikaketi kwa mshangao.” (Ezra 9:3) Kisha, Waisraeli wenye kuhangaika wakiwapo, Ezra akatoa sala yenye hisia kwa Yehova. Huku wote wakisikiliza, Ezra alipitia kutotii kwa Israeli wakati uliopita na onyo la Mungu juu ya kile ambacho kingetukia kama wangeoa wakazi wapagani wa nchi. Alimalizia hivi: “Ee BWANA, Mungu wa Israeli, wewe ndiwe mwenye haki, maana sisi tumesalia, mabaki yaliyookoka, kama hivi leo; tazama sisi tupo hapa wenye hatia mbele zako; maana hapana mtu awezaye kusimama mbele zako kwa sababu ya jambo hili.”—Ezra 9:14, 15.

 7. (a) Ezra alitoa kielelezo gani kizuri cha kushughulikia ukosaji? (b) Wenye hatia walitendaje siku ya Ezra?

⁷ Ezra alitumia usemi “sisi.” Ndiyo, alijitia ndani ingawa yeye binafsi hakuwa na hatia. Msononeko mwingi wa Ezra pamoja na sala yake ya unyenyekevu uligusa mioyo ya watu na kuwachochea wafanye kazi zilizofaa toba. Walijitolea kurekebisha mambo katika njia yenye kuwaumiza—wote waliokiuka Sheria ya Mungu wangerudisha wake zao wageni katika nchi zao za nyumbani, pamoja na watoto waliowazaa. Ezra alikubaliana na hatua hiyo na kuwatia moyo waliokuwa na hatia wafanye hivyo. Akiwa na mamlaka aliyokabidhiwa na mfalme wa Uajemi, Ezra alikuwa na haki ya kuwaua wavunja-sheria wote au kuwafukuza Yerusalemu na Yuda. (Ezra 7:12, 26) Lakini yaonekana kwamba hakulazimika kuchukua hatua hiyo. “Mkutano wote” ulisema: “Kama ulivyosema katika habari yetu, ndivyo vitupasavyo kutenda.” Zaidi ya hayo, waliungama hivi: “Tumekosa sana katika jambo hili.” (Ezra 10:11-13) Sura ya 10 ya kitabu cha Ezra huorodhesha majina 111 ya wanaume waliotii uamuzi huo kwa kuwafukuza wake zao wageni na watoto waliowazaa.

 8. Kwa nini hatua kali ya kuwafukuza wake wageni ilikuwa kwa masilahi ya wanadamu wote?

⁸ Kitendo hicho kilikuwa kwa masilahi ya Waisraeli na pia wanadamu wote. Kama hawangalifanya lolote kusahihisha mambo, Waisraeli wangaliweza kuwa sehemu ya mataifa yaliyowazunguka. Kwa hiyo, nasaba ya Mbegu Aliyeahidiwa ili kubariki wanadamu wote ingalichafuliwa. (Mwanzo 3:15; 22:18) Ingalikuwa vigumu kuthibitisha kwamba Mbegu Aliyeahidiwa alikuwa uzao wa Mfalme Daudi wa kabila la Yuda. Miaka 12 baadaye, jambo hilo muhimu lilizingatiwa tena ‘wazao wa Israeli walipojitenga na wageni wote.’—Nehemia 9:1, 2; 10:29, 30.

 9. Biblia hutoa shauri gani zuri kwa Wakristo waliooa watu wasioamini?

⁹ Watumishi wa Yehova wa siku hizi wanaweza kujifunza nini kutokana na simulizi hilo? Wakristo hawako chini ya agano la Sheria. (2 Wakorintho 3:14) Badala yake, wao hutii “sheria ya Kristo.” (Wagalatia 6:2) Hivyo, Mkristo aliyefunga ndoa na mtu asiyeamini hukubaliana na shauri hili la Paulo: “Ikiwa ndugu yeyote ana mke asiyeamini, na bado ni mwenye kukubali kukaa pamoja naye, asimwache.” (1 Wakorintho 7:12) Zaidi ya hayo, Wakristo waliofunga ndoa na watu wasioamini wana wajibu wa Kimaandiko wa kujitahidi kufanikisha ndoa yao. (1 Petro 3:1, 2) Mara nyingi, kutii shauri hilo zuri kumetokeza baraka kwamba, wenzi wa ndoa wasioamini wamebadili maoni yao kuelekea ibada ya kweli. Wengine hata wamekuwa Wakristo waaminifu waliobatizwa.—1 Wakorintho 7:16.

10. Wakristo waweza kujifunza nini kutokana na wanaume Waisraeli 111 waliofukuza wake zao?

¹⁰ Hata hivyo, kisa cha Waisraeli waliofukuza wake zao wageni hutoa somo bora kabisa kwa Wakristo waseja. Hawapaswi kuanza kuchumbia watu wa jinsia tofauti wasioamini. Huenda ikawa vigumu kuepuka uhusiano kama huo, hata kuwa jambo lenye kuumiza, lakini huo ndio mwenendo ulio bora zaidi ili mtu aendelee kupata baraka za Mungu. Wakristo wanaamuriwa hivi: “Msiwe wenye kufungwa nira isiyosawazika pamoja na wasio waamini.” (2 Wakorintho 6:14) Yampasa Mkristo yeyote mseja anayetaka kufunga ndoa apange kufanya hivyo na mwamini mwenzi aliye wa kweli.—1 Wakorintho 7:39.

11. Kama wanaume Waisraeli, twaweza kujaribiwaje kuhusiana na tunachofanya kuwa furaha yetu iliyo kuu?

¹¹ Katika njia nyingine tofauti pia, Wakristo wamejirekebisha wanapojulishwa kwamba wanafuata mwenendo usio wa Kimaandiko. (Wagalatia 6:1) Mara kwa mara, jarida hili limetambulisha mwenendo usio wa Kimaandiko ambao haungemstahilisha mtu kuendelea kuwa sehemu ya tengenezo la Mungu. Kwa kielelezo, katika 1973, watu wa Yehova walikuja kuelewa kikamili kwamba matumizi mabaya ya madawa ya kulevya na tumbaku ni dhambi nzito. Ili kufuata mwenendo wa kimungu, ni lazima “tujisafishe wenyewe kila unajisi wa mwili na wa roho.” (2 Wakorintho 7:1) Watu wengi waliguswa moyo na shauri hilo la Biblia; walikuwa tayari kupatwa na athari za kwanza za kuacha matumizi hayo ili waendelee kuwa sehemu ya watu safi wa Mungu. Mwelekezo wa Kimaandiko ulio wazi pia umetolewa kuhusu mambo ya kingono, mavazi, kujipamba, na kuchagua kwa hekima kazi ya kuajiriwa, tafrija, na muziki. Hata iwe tutajulishwa kanuni zipi za Kimaandiko, na tuthibitike kuwa tayari “kurekebishwa upya,” kama wale wanaume Waisraeli 111. (2 Wakorintho 13:11) Hilo litaonyesha kwamba pendeleo la kumwabudu Yehova kwa kushirikiana na watu wake watakatifu ‘hukuzwa zaidi ya furaha yetu iliyo kuu.’

12. Ni nini kilichotukia mwaka wa 455 K.W.K.?

¹² Baada ya kuripoti kisa kilichohusisha wake wageni, Biblia haituambii kilichotukia Yerusalemu kwa miaka 12 iliyofuata. Bila shaka majirani wa Israeli walikuja kuwa wenye uhasama zaidi kwa sababu ya kubatilishwa kwa mapatano mengi ya ndoa. Katika 455 K.W.K., Nehemia aliwasili Yerusalemu akisindikizwa na jeshi. Alikuwa amewekwa rasmi kuwa gavana wa Yuda naye alikuwa ameleta barua kutoka kwa mfalme wa Uajemi zilizomwidhinisha ajenge upya jiji.—Nehemia 2:9, 10; 5:14.

Upinzani Kutoka kwa Majirani Wenye Wivu

13. Ni mtazamo gani ulioonyeshwa na majirani wa Wayahudi, ambao walifuata dini zisizo za kweli, naye Nehemia alitendaje?

¹³ Majirani waliofuata dini zisizo za kweli walipinga kusudi la kuja kwa Nehemia. Viongozi wao walimtisha kwa kuuliza: “Je! mtaasi ninyi juu ya mfalme?” Akionyesha imani katika Yehova, Nehemia alijibu: “Mungu wa mbinguni, yeye atatufanikisha; kwa hiyo sisi, watumishi wake, tutaondoka na kujenga; lakini ninyi hamna sehemu, wala haki, wala kumbukumbu, katika Yerusalemu.” (Nehemia 2:19, 20) Marekebisho ya ukuta yalipoanza, adui haohao walidhihaki hivi: ‘Wayahudi hawa wanyonge wanafanya nini? Je, watayafua mawe katika chungu hizi za kifusi? Angepanda mbweha, angeubomoa ukuta wao wa mawe.’ Badala ya kujibu dhihaka hizo, Nehemia alisali hivi: “Sikia, Ee Mungu wetu; maana tunadharauliwa; ukawarudishie mashutumu yao juu ya vichwa vyao.” (Nehemia 4:2-4) Kwa kuendelea, Nehemia aliweka kielelezo hicho chema cha kumtegemea Yehova!—Nehemia 6:14; 13:14.

14, 15. (a) Nehemia alishughulikiaje tisho la jeuri la adui? (b) Mashahidi wa Yehova wameweza kuendeleaje na kazi yao ya ujenzi wa kiroho licha ya upinzani mkali?

¹⁴ Ili kutimiza mgawo wao muhimu wa kuhubiri, leo Mashahidi wa Yehova pia humtegemea Mungu. Wapinzani hujaribu kuzuia kazi hiyo kwa kuwadhihaki. Nyakati fulani, watu wenye kupendezwa na ujumbe wa Ufalme hukata tamaa kwa sababu hawawezi kuvumilia dhihaka hizo. Dhihaka zikishindwa, huenda wapinzani wakakasirika na kutumia vitisho vya jeuri. Wajenzi wa kuta za Yerusalemu walipatwa na jambo kama hilo. Lakini Nehemia alikataa kuogopeshwa. Badala yake, aliwapa wajenzi hao silaha za kujilinda dhidi ya shambulio la adui na kutia imani yao nguvu kwa kusema: “Msiwaogope; mkumbukeni Bwana, aliye mkuu mwenye kuogofya, mkawapiganie ndugu zenu, na wana wenu, na binti zenu, na wake zenu, na nyumba zenu.”—Nehemia 4:13, 14.

¹⁵ Kama ilivyokuwa katika siku za Nehemia, Mashahidi wa Yehova wameandaliwa vifaa ili waendelee na kazi yao ya ujenzi wa kiroho licha ya upinzani mkali. “Mtumwa mwaminifu na mwenye busara” amewaandalia chakula cha kiroho chenye kutia imani nguvu, ambacho huwawezesha watu wa Mungu kuwa na matokeo hata mahali ambapo kazi imepigwa marufuku. (Mathayo 24:45) Tokeo limekuwa kwamba, Yehova ameendelea kuwabariki watu wake kwa ongezeko kotekote duniani.—Isaya 60:22.

Matatizo ya Ndani

16. Ni matatizo gani ya ndani yaliyotisha roho ya wajenzi wa ukuta wa Yerusalemu?

¹⁶ Kadiri kujenga upya ukuta wa Yerusalemu kulivyosonga mbele na ukuta kurefuka zaidi, ndivyo kazi ilivyozidi kuwa ngumu. Huo ndio wakati ambapo tatizo fulani lilidhihirika ambalo lilitisha roho ya wajenzi hao wenye juhudi. Kwa sababu ya upungufu wa chakula, Wayahudi wengine waliliona kuwa jambo gumu kulisha familia zao na kulipa kodi kwa serikali ya Uajemi. Wayahudi matajiri zaidi waliwakopesha chakula na fedha. Hata hivyo, kinyume cha Sheria ya Mungu, Waisraeli maskini zaidi walilazimika kuweka mashamba yao na watoto wao kuwa rehani kwamba wangelipa fedha hizo kwa riba. (Kutoka 22:25; Mambo ya Walawi 25:35-37; Nehemia 4:6, 10; 5:1-5) Wenye kudai walikuwa wakitisha kutwaa mashamba yao na kuwalazimisha wauze watoto wao kuwa watumwa. Nehemia alikasirishwa sana na mtazamo huo usio na upendo wa kufuatia vitu vya kimwili. Alichukua hatua upesi ili kuhakikisha kwamba Yehova angeendelea kubariki kazi ya kujenga upya ukuta wa Yerusalemu.

17. Nehemia alifanya nini kuhakikisha kwamba Yehova angeendelea kubariki kazi ya ujenzi, na kukiwa na matokeo gani?

¹⁷ “Mkutano mkubwa” ulipangwa, naye Nehemia akawaonyesha waziwazi Waisraeli matajiri zaidi kwamba waliyokuwa wamefanya yalimchukiza Yehova. Kisha akawaomba wenye hatia, kutia ndani makuhani kadhaa, warudishe riba yote waliyokuwa wamechukua na kurudisha mashamba waliyokuwa wametwaa isivyo halali kutoka kwa wale ambao hawangeweza kulipa riba. Ni jambo la kustahili pongezi kwamba, wenye hatia walisema hivi: “Tutawarudishia na hatutawadai chochote. Tutafanya kama ulivyosema.” Hayo hayakuwa maneno matupu, kwa maana Biblia yasema kwamba ‘watu walifanya kama walivyokuwa wameahidi Nehemia.’ Nao mkutano wote ukamsifu Yehova.—Nehemia 5:7-13, Biblia Habari Njema.

18. Mashahidi wa Yehova wamekuja kujulikana kwa mtazamo gani?

¹⁸ Vipi siku yetu? Badala ya kuwa wanyonyaji, Mashahidi wa Yehova wanajulikana sana kwa mtazamo wao wa ukarimu kuelekea waamini wenzao na wengineo ambao wamekumbwa na janga. Kama ilivyokuwa katika siku ya Nehemia, mtazamo huo umetokeza maelezo mengi ya shukrani yenye kumletea Yehova sifa. Hata hivyo, wakati huohuo, “mtumwa mwaminifu na mwenye busara” amelazimika kutoa shauri la Kimaandiko juu ya mambo ya kibiashara na uhitaji wa kuepuka pupa ya unyonyaji kuelekea wengine. Katika nchi fulani ni jambo la kawaida kudai kiasi kikubwa mno cha mahari, lakini Biblia yaonya waziwazi kwamba watu wenye pupa na wanyang’anyi hawataurithi Ufalme wa Mungu. (1 Wakorintho 6:9, 10) Kuitikia vizuri kwa Wakristo wengi kuhusiana na shauri hilo, hutukumbusha jinsi Wayahudi hao walivyoiona dhambi ya kunyonya ndugu zao maskini zaidi.

Ukuta wa Yerusalemu Wakamilishwa

19, 20. (a) Ukamilishaji wa ukuta wa Yerusalemu ulikuwa na matokeo gani kwa wapinzani wa kidini? (b) Mashahidi wa Yehova wamepata ushindi gani katika nchi nyingi?

¹⁹ Licha ya upinzani wote huo, ukuta wa Yerusalemu ulikamilishwa kwa siku 52. Jambo hilo likawa na matokeo gani kwa wapinzani? Nehemia alisema: “Adui zetu wote waliposikia, ndipo makafiri wote waliotuzunguka wakaogopa, nao wakakata tamaa sana machoni pao wenyewe; maana waliitambua kazi hiyo ilivyotendwa na Mungu wetu.”—Nehemia 6:16.

²⁰ Leo, upinzani wa adui dhidi ya kazi ya Mungu unaendelea katika njia mbalimbali na katika mahali mbalimbali. Hata hivyo, mamilioni ya watu wameona ubatili wa kupinga Mashahidi wa Yehova. Kwa mfano, fikiria majaribio ya wakati uliopita ya kukomesha kazi ya kuhubiri katika Ujerumani ya Nazi, Ulaya Mashariki, na nchi nyingi za Afrika. Majaribio hayo yameshindwa, na watu wengi sasa hukubali kwamba ‘kazi yetu inatendwa na Mungu.’ Jambo hilo limewathawabisha kama nini waaminifu wa zamani ambao ‘walikuza ibada ya Yehova zaidi ya furaha yao iliyo kuu’ katika nchi!

21. Ni matukio gani muhimu yatakayochunguzwa katika makala ifuatayo?

²¹ Katika makala ifuatayo, tutapitia matukio muhimu yaliyoongoza kwenye shangwe ya kuwekwa wakfu kwa ukuta wa Yerusalemu uliojengwa upya. Pia tutachunguza jinsi ukamilishaji wa jiji tukufu lenye kunufaisha wanadamu wote unavyokaribia.

Je, Wakumbuka?

◻ Ezra na wengineo walifurahia Yerusalemu jinsi gani?

◻ Ezra na Nehemia walisaidia Wayahudi wengi wasahihishe makosa gani?

◻ Waweza kujifunza nini kutokana na simulizi linalohusisha Ezra na Nehemia?

[Picha katika ukurasa wa 15]

Hangaiko kuu la Nehemia lilikuwa Yerusalemu wala si kazi yake yenye fahari huko Shushani

[Picha katika ukurasa wa 17]

Kama Nehemia, twahitaji kusali ili kupata mwongozo wa Yehova na nguvu za kuendelea katika kazi yetu iliyo muhimu zaidi ya kuhubiri