Je! Kweli Mungu Anakujua?

“Ee BWANA [Yehova, NW] . . . umeelewa na njia zangu zote.” —ZABURI 139:1, 3.

1. Kuhisi kwamba ‘wengine hawaelewi’ yale mahangaiko, matatizo, na misongo tunayokabili, kumeenea kadiri gani?

JE! KWELI kuna yeyote anayeelewa yale mahangaiko, misongo, na matatizo unayokabili? Ulimwenguni pote kuna mamilioni ya watu, vijana kwa wazee, ambao hawana familia wala watu wa ukoo wanaojali yale yanayowapata. Hata ndani ya familia, wake wengi—naam, na waume pia—huhisi kwamba wenzi wao wa ndoa hawaelewi kikweli ile misongo inayowalemea. Nyakati nyingine, wanapinga hivi kwa kufadhaika: “Lakini huelewi!” Na vijana wengi wamelalamika kwamba hakuna anayewaelewa pia. Lakini, miongoni mwa wale ambao wametamani sana uelewevu mwingi zaidi kutoka kwa wengine ni watu fulani ambao maisha zao zimepata umaana zaidi baadaye. Hiyo inawezekanaje?

2. Ni nini kiwezacho kuwawezesha waabudu wa Yehova wawe na maisha zinazoridhisha sana?

² Ni kwa sababu, iwe wanadamu wenzao wanaelewa hisia zao kikamili au la, wao wana hakika kwamba Mungu huelewa yale yanayowapata na kwamba, wakiwa watumishi wake, wao hawahitaji kukabili matatizo yao wakiwa peke yao. (Zaburi 46:1) Zaidi ya hayo, Neno la Mungu pamoja na msaada wa wazee Wakristo wenye utambuzi huwasaidia kutazama ng’ambo ya matatizo yao ya kibinafsi. Maandiko huwasaidia wathamini kwamba utumishi wao wa uaminifu ni wenye thamani kubwa machoni pa Mungu na kwamba kuna wakati ujao salama kwa wale wanaomtumaini yeye na maandalizi ambayo amefanya kupitia Yesu Kristo.—Mithali 27:11; 2 Wakorintho 4:17, 18.

3, 4. (a) Kuthamini jambo la kwamba ‘Yehova ndiye Mungu’ na kwamba “ndiye aliyetuumba” kunatusaidiaje kupata shangwe katika utumishi wake? (b) Je! tuna uhakika kamili katika utunzaji wa Yehova wenye upendo?

³ Huenda ikawa wafahamu Zaburi 100:2, inayosema: “Mtumikieni BWANA [Yehova, NW] kwa furaha. Njoni mbele zake kwa kuimba [kilio chenye shangwe, NW].” Ni wangapi ambao kwa kweli humtolea Yehova ibada kwa njia hiyo? Sababu nzuri za kufanya hivyo zatolewa katika mstari wa 3, unaotukumbusha hivi: “Jueni kwamba BWANA [Yehova, NW] ndiye Mungu; ndiye aliyetuumba na sisi tu watu wake; tu watu wake, na kondoo wa malisho yake.” Katika maandishi-awali ya Kiebrania, humo anarejezewa kuwa ʼElo·himʹ, hivyo ikionyesha ukuu wake katika adhama, fahari, na ubora. Yeye ndiye Mungu pekee wa kweli. (Kumbukumbu la Torati 4:39; 7:9; Yohana 17:3) Watumishi wake hupata kuujua Uungu wake, si kama jambo walilofunzwa tu bali likiwa jambo walilojionea wenyewe na ambalo wanaonyesha uthibitisho walo kwa utii, itibari, na ujitoaji.—1 Mambo ya Nyakati 28:9; Warumi 1:20.

⁴ Kwa sababu Yehova ndiye Mungu aliye hai, awezaye hata kuona moyo wetu, hakuna kilichofichwa kisionekane na macho yake. Anafahamu kikamili yale yanayotendeka maishani mwetu. Yeye huelewa kile kinachosababisha matatizo tunayokabili pamoja na ule msukosuko wa kiakili na wa kihisiamoyo ambao huenda ukatokana nayo. Akiwa Muumba, atujua vema zaidi ya vile tunavyojijua wenyewe. Ajua pia namna ya kutusaidia tukabiliane na hali yetu na namna ya kuandaa kitulizo cha kudumu. Atatusaidia kwa upendo—kama vile mchungaji anayebeba mwana-kondoo kifuani pake—tunapomtumaini kwa moyo wetu wote. (Mithali 3:5, 6; Isaya 40:10, 11) Kujifunza Zaburi 139 kwaweza kuimarisha sana uhakika huo.

Yeye Aonaye Njia Zetu Zote

5. Kwamba Yehova ‘hutuchunguza’ kwamaanisha nini, na kwa nini hilo latamanika?

⁵ Kwa uthamini wenye kina kirefu, mtunga-zaburi Daudi aliandika hivi: “Ee BWANA [Yehova, NW] umenichunguza na kunijua.” (Zaburi 139:1) Daudi alikuwa na hakika kwamba Yehova hakumjua kijuu-juu tu. Mungu hakumwona Daudi kama vile wanadamu wangemwona, wakiona tu umbo lake la kimwili, uwezo wake wa kusema, au ustadi wake wa kucheza kinubi. (1 Samweli 16:7, 18) Yehova alikuwa ‘amechunguza’ utu wa Daudi wa ndani kabisa na alikuwa amefanya hivyo akiwa na hangaiko lenye upendo kwa ajili ya hali njema yake ya kiroho. Ikiwa wewe ni mmoja wa watumishi wa Yehova aliyejitoa, yeye akujua jinsi ileile alivyomjua Daudi. Je! hilo halichochei ndani yako hisia za shukrani na kicho pia?

6. Zaburi 139:2, 3 inaonyeshaje kwamba Yehova ajua kila jambo tunalofanya, hata fikira zetu zote?

⁶ Utendaji wote wa Daudi ulikuwa umefunuliwa uonekane na Yehova, na Daudi alifahamu hilo. “Wewe wajua kuketi kwangu na kuondoka kwangu,” mtunga-zaburi akaandika. “Umelifahamu wazo langu tokea mbali. Umepepeta kwenda kwangu na kulala kwangu, umeelewa na njia zangu zote.” (Zaburi 139:2, 3) Jambo la kwamba Yehova yumo mbinguni, mbali sana na dunia, halikumzuia asijue yale Daudi aliyokuwa akifanya au yale aliyokuwa akifikiri. Yeye ‘alipepeta,’ au kuchunguza kwa uangalifu, utendaji wa Daudi, wakati wa mchana na wa usiku pia, ili ajue asili yao.

7. (a) Kwa kutumia msingi wa matukio katika maisha ya Daudi, eleza baadhi ya mambo katika maisha zetu ambazo Mungu anafahamu. (b) Kufahamu hilo kwapaswa kutuathirije?

⁷ Kumpenda Mungu na kuwa na uhakika katika nguvu Zake za kuokoa kulipomsukuma Daudi akiwa kijana ajitolee kupigana na lile jitu la Kifilisti Goliathi, Yehova alijua hilo. (1 Samweli 17:32-37, 45-47) Baadaye, uadui wa watu uliposababishia moyo wa Daudi maumivu mengi, msongo ulipokuwa mkubwa sana hivi kwamba alilia machozi wakati wa usiku, alifarijiwa kwa kujua kwamba Yehova alisikia sala yake. (Zaburi 6:6, 9; 55:2-5, 22) Vilevile, moyo wenye kujaa shukrani ulipomsababisha Daudi atafakari juu ya Yehova wakati wa usiku bila usingizi, Yehova alifahamu hilo sana. (Zaburi 63:6; linganisha Wafilipi 4:8, 9.) Jioni moja wakati Daudi alipomtazama mke wa jirani akioga, Yehova alijua hilo pia, akaona yale yaliyotendeka wakati Daudi aliporuhusu tamaa yenye dhambi iondoshe fikira za Mungu akilini mwake, hata kwa kipindi kifupi. (2 Samweli 11:2-4) Baadaye, nabii Nathani alipotumwa kumwonyesha Daudi uzito wa dhambi yake, Yehova hakusikia tu maneno yaliyotoka kinywani mwa Daudi bali pia aliutambua moyo wenye kutubu yalimotoka. (2 Samweli 12:1-14; Zaburi 51:1, 17) Je! hilo lisitufanye tufikirie kwa uzito kule tunakokwenda, yale tunayofanya, na yale yaliyomo moyoni mwetu?

8. (a) ‘Maneno ya ulimini mwetu’ yana uvutano katika njia gani juu ya msimamo wetu na Mungu? (b) Udhaifu mbalimbali katika matumizi ya ulimi unaweza kushindwaje? (Mathayo 15:18; Luka 6:45)

⁸ Kwa kuwa Mungu ajua kila jambo tunalofanya, haitupasi kushangazwa kwamba anafahamu jinsi tunavyotumia kiungo fulani cha mwili hata ambacho ni kidogo kiasi cha ulimi. Mfalme Daudi aling’amua hilo, naye aliandika hivi: “Maana hamna neno ulimini mwangu usilolijua kabisa, BWANA [Yehova, NW].” (Zaburi 139:4) Daudi alijua vema kwamba wale ambao wangekaribishwa kuwa wageni hemani mwake Yehova wangekuwa watu wasiowachongea wengine na waliokataa kutumia ulimi wao kueneza vipande-vipande vya porojo vyenye kusisimua ambavyo vingeleta suto juu ya mjuani wa karibu. Wale ambao Yehova alipendelea wangekuwa watu waliosema kweli hata mioyoni mwao. (Zaburi 15:1-3; Mithali 6:16-19) Hakuna yeyote kati yetu awezaye kuudhibiti ulimi wetu kikamilifu, lakini Daudi hakukata maneno kidhaifu kwamba hakukuwa jambo ambalo angeweza kufanya ili kuboresha hali yake. Alitumia wakati mwingi akitunga na kuimba zaburi za sifa kwa Yehova. Pia alikiri kwa hiari uhitaji wake wa kupata msaada, akamwomba Mungu msaada huo. (Zaburi 19:12-14) Je! matumizi yetu ya ulimi yanahitaji pia ufikirio wenye sala?

9. (a) Lile simulizi kwenye Zaburi 139:5 linaonyesha nini kuhusu jinsi Mungu ajuavyo hali yetu kikamili? (b) Hilo lafanya tuwe na hakika juu ya nini?

⁹ Yehova hatuoni sisi wala hali yetu kutokana na maoni yenye mipaka tu. Anaona mambo yote, kutoka pande zote. Akitumia kielelezo cha jiji lililozingirwa, Daudi aliandika hivi: “Umenizingira nyuma na mbele.” Katika hali ya Daudi, Mungu hakuwa adui mwenye kuzingira; bali, alikuwa mlinzi mwangalifu. “Ukaniwekea mkono wako,” Daudi akaongeza, hivyo akionyesha jinsi Mungu anavyotumia udhibiti wake na himaya yake kwa ajili ya manufaa ya kudumu ya wale wanaompenda. “Maarifa hayo [ujuzi huo, NW] ni ya ajabu, yanishinda mimi. Hayadirikiki, siwezi kuyafikia,” Daudi akakiri. (Zaburi 139:5, 6) Yehova awajua watumishi wake kwa ukamili sana, na kabisa sana, hivi kwamba hatuwezi kuelewa jambo hilo kikamili. Lakini twajua ya kutosha ili kuwa na hakika kwamba Yehova hutuelewa kwelikweli na kwamba msaada anaoandaa utakuwa bora kabisa.—Isaya 48:17, 18.

Kokote Tuliko, Mungu Aweza Kutusaidia

10. Ni kweli gani yenye kutia moyo inayotolewa na lile simulizi la wazi kwenye Zaburi 139:7-12?

¹⁰ Akiona utunzaji wa Yehova wenye upendo kwa maoni mengine, mtunga-zaburi aendelea hivi: “Niende wapi nijiepushe na roho yako? Niende wapi niukimbie uso wako?” Hakuwa na tamaa ya kujaribu kumwepuka Yehova; bali, alijua kwamba kokote awezako kuwa, Yehova angejua na angeweza kumsaidia kwa roho takatifu. “Kama ningepanda mbinguni,” akaendelea, “Wewe uko; ningefanya kuzimu [Sheoli, NW] kitanda changu, Wewe uko. Ningezitwaa mbawa za asubuhi, na kukaa pande za mwisho za bahari; huko nako mkono wako utaniongoza, na mkono wako wa kuume utanishika. Kama nikisema, Hakika giza litanifunika, na nuru inizungukayo ingekuwa usiku; giza nalo halikufichi kitu, bali usiku huangaza kama mchana; giza na mwanga kwako ni sawasawa.” (Zaburi 139:7-12) Hakuna tuwezako kwenda, hakuna hali tuwezayo kukabili, ambayo ingetuweka mbali sana tusionekane na Yehova au tusiweze kufikiwa na roho yake ili itusaidie.

11, 12. (a) Uwezo wa Yehova wa kuona na kusaidia ulionyeshwaje katika hali ya Yona, hata ingawa Yona aliusahau kwa muda fulani? (b) Ono la Yona lapaswa litunufaisheje?

¹¹ Pindi moja nabii Yona alisahau jambo hilo. Yehova alikuwa amempa mgawo wa kuhubiri watu wa Ninawi. Kwa sababu fulani alihisi kwamba hakuweza kushughulikia mgawo huo. Wazo la kutumikia katika Ninawi lilimwogopesha Yona, labda kwa sababu ya ile sifa mbaya ya ukali wa Waashuru. Kwa hiyo alijaribu kujificha. Kwenye bandari ya Yopa, aliweza kusafiri kwenye merikebu iliyokuwa ikienda Tarshishi (linaloshirikishwa na Uhispania kwa ujumla, zaidi ya kilometa 3,500 magharibi mwa Ninawi). Hata hivyo, Yehova alimwona akipanda merikebu hiyo na kwenda kulala usingizi katika sehemu zayo za ndani. Mungu alijua kule Yona alikokuwa alipotupwa baharini baadaye, na Yehova alimsikia Yona alipoahidi kutoka tumboni mwa yule samaki mkubwa, kwamba angelipa nadhiri zake. Alipokombolewa na kurudishwa kwenye nchi kavu, Yona alipewa fursa tena ya kutimiza mgawo wake.—Yona 1:3, 17; 2:1–3:4.

¹² Ingalikuwa bora zaidi kama nini kwa Yona kuitegemea roho ya Yehova tangu mwanzoni imsaidie kutimiza mgawo wake! Lakini baadaye, Yona aliandika ono lake kwa unyenyekevu, na rekodi hiyo imewasaidia wengi tangu wakati huo wadhihirishe ule uhakika katika Yehova ambao ulionekana kuwa mgumu sana kwa Yona kupata.—Warumi 15:4.

13. (a) Eliya alikuwa ametimiza migawo gani kwa uaminifu kabla ya kumtoroka Malkia Yezebeli? (b) Yehova alimsaidiaje Eliya hata alipojaribu kujificha nje ya eneo la Israeli?

¹³ Ono la Eliya lilikuwa tofauti kidogo. Alikuwa amewasilisha kwa uaminifu amri ya Yehova kwamba Israeli wangepatwa na ukame ukiwa adhabu kwa ajili ya madhambi yao. (1 Wafalme 16:30-33; 17:1) Alikuwa ameunga mkono kwa ujasiri ibada ya kweli katika lile shindano kati ya Yehova na Baali kwenye Mlima Karmeli. Na alikuwa amefuliza hilo kwa kuwaua wale manabii 450 wa Baali kwenye bonde la mvo Kishoni. Lakini Malkia Yezebeli alipoahidi kwa hasira kali kumwua Eliya, Eliya alitoroka nchi hiyo. (1 Wafalme 18:18-40; 19:1-4) Je! Yehova alikuwako ili kumsaidia katika wakati huo mgumu? Kwa kweli, ndiyo. Ikiwa Eliya angalikuwa amepanda mlima mrefu, kana kwamba kwenda mbinguni; ikiwa angalikuwa amejificha katika pango lililo ndani sana ardhini, kana kwamba katika Sheoli; ikiwa angalikuwa ametorokea kisiwa fulani cha mbali kwa mwendo wa kasi kama ule wa nuru ya asubuhi inapoenea juu ya dunia—mkono wa Yehova ungalikuwa huko kumwimarisha na kumwongoza. (Linganisha Warumi 8:38, 39.) Na Yehova alimwimarisha Eliya si kwa kumpa tu chakula kwa ajili ya safari yake bali pia kwa maonyesho mazuri ajabu ya kani Yake ya utendaji. Alipoimarishwa hivyo, Eliya alianza mgawo wake wa kiunabii uliofuata.—1 Wafalme 19:5-18.

14. (a) Kwa nini isingefaa kukata maneno kwamba Mungu yupo kila mahali? (b) Katika nyakati za ki-siku-hizi Yehova amewategemeza watumishi wake kwa upendo wakiwa chini ya hali zipi? (c) Inawezekanaje kwamba hata ikiwa tungekuwa katika Sheoli, Mungu angekuwa huko?

¹⁴ Maneno ya kiunabii ya Zaburi 139:7-12 hayamaanishi kwamba Mungu yupo kila mahali, kwamba yeye binafsi yuko kotekote kwa wakati wote. Maandiko huonyesha vingine kwa wazi. (Kumbukumbu la Torati 26:15; Waebrania 9:24) Lakini, watumishi wake hawawi mbali sana kamwe asiweze kuwafikia. Ndivyo ilivyo kuhusu wale ambao migawo yao ya kitheokrasi imewapeleka sehemu za mbali. Ilikuwa hivyo kwa habari ya Mashahidi waaminifu-washikamanifu katika kambi za mateso za Nazi wakati wa Vita ya Ulimwengu 2, na ilikuwa hivyo kwa habari ya wamishonari waliotiwa katika uzuizi wa kufungiwa peke yao katika Uchina wakati wa miaka ya mwisho-mwisho ya 1950 na miaka ya mapema ya 1960. Ilikuwa hivyo kwa habari ya ndugu na dada zetu wapendwa katika nchi moja ya Afrika ya Kati waliolazimika kutoroka vijiji vyao na hata nchi hiyo, mara kwa mara. Inapohitajiwa, Yehova aweza kufikia hata Sheoli, kaburi la ujumla, na kurudisha waaminifu kupitia ufufuo.—Ayubu 14:13-15; Luka 20:37, 38.

Yule Ambaye Hutuelewa Kikweli

15. (a) Yehova aliweza kutazama ukuzi wetu tangu mapema kadiri gani? (b) Kadiri Mungu anavyotujua inaonyeshwaje kwa rejezeo la mtunga-zaburi kwenye figo?

¹⁵ Chini ya upulizio, mtunga-zaburi aelekeza fikira kwenye jambo la kwamba Mungu atujua sisi hata kabla ya wakati wa kuzaliwa kwetu, akisema hivi: “Maana Wewe ndiwe uliyeniumba mtima wangu [figo zangu, NW], uliniunga [ulinitunza nikiwa nimefichwa, NW] tumboni mwa mama yangu. Nitakushukuru kwa kuwa nimeumbwa kwa jinsi ya ajabu ya kutisha. Matendo yako ni ya ajabu, na nafsi yangu yajua sana.” (Zaburi 139:13, 14) Kuungana kwa jeni kutoka kwa baba yetu na mama yetu wakati wa kutungwa kwa mimba kwatokeza utaratibu unaokuwa na uvutano mkubwa sana juu ya uwezo wetu wa kimwili na wa kiakili. Mungu huelewa uwezo huo. Katika zaburi hii mtajo wa pekee watolewa juu ya figo, ambazo mara nyingi hutumiwa katika Maandiko kuwakilisha sehemu za ndani kabisa za utu.a (Zaburi 7:9; Yeremia 17:10) Yehova amejua mambo hayo madogo-madogo juu yetu tangu kabla ya sisi kuzaliwa. Yeye pia ndiye aliubuni mwili wa kibinadamu kwa ufikirio wenye upendo ili chembe iliyotungwa ndani ya tumbo la uzazi la mama hutokeza makao yenye ulinzi ili ‘kutunza kiinitete kikiwa kimefichwa’ na kukilinda kinapokua.

16. (a) Zaburi 139:15, 16 hukaziaje nguvu za kupenya za uwezo wa Mungu wa kuona? (b) Kwa nini hilo litutie moyo?

¹⁶ Kisha, akikazia nguvu za kupenya za uwezo wa Mungu wa kuona, mtunga-zaburi aongeza hivi: “Mifupa yangu haikusitirika kwako, nilipoumbwa kwa siri, nilipoungwa kwa ustadi pande za chini za nchi [yaonekana kuwa rejezeo la kishairi kwenye tumbo la uzazi la mama yake lakini likitaja kuumbwa kwa Adamu kutoka mavumbini]. Macho yako yaliniona kabla sijakamilika; chuoni mwako ziliandikwa zote pia, siku [sehemu za mwili] zilizoamriwa kabla hazijawa [dhahiri] bado.” (Zaburi 139:15, 16) Hakuna shaka lolote—iwe wanadamu wenzetu wanatuelewa au la, Yehova hutuelewa. Hilo lapasa lituathirije?

17. Tunapoona kazi za Mungu kuwa za ajabu, hilo hutusukuma tufanye nini?

¹⁷ Mwandishi wa Zaburi 139 alikiri kwamba kazi za Mungu alizokuwa akiandika juu yazo zilikuwa za ajabu. Je! wewe wahisi hivyo pia? Jambo lililo la ajabu humfanya mtu afikiri kwa kina kirefu au kuelekeza fikira kwa uangalifu sana. Yaelekea wewe huviitikia hivyo vitu vya kimwili vilivyoumbwa na Yehova. (Linganisha Zaburi 8:3, 4, 9.) Je! wewe pia huelekeza aina hiyo ya fikira kwenye yale ambayo amefanya katika kusimamisha Ufalme wa Kimesiya, kwenye yale anayofanya katika kuamuru habari njema zihubiriwe duniani pote, na kwenye njia ambayo kwayo Neno lake hugeuza nyutu za kibinadamu?—Linganisha 1 Petro 1:10-12.

18. Tukiona kazi ya Mungu kuwa yenye kutisha, hilo litatuathirije?

¹⁸ Je! wewe pia umepata kujionea kwamba kutafakari juu ya kazi ya Mungu ni jambo lenye kutisha, kwamba hilo hutokeza ndani yako hofu ifaayo, inayochochea kwa nguvu, iliyo na uvutano mkubwa juu ya utu wako na juu ya njia unayotumia maisha yako? (Linganisha Zaburi 66:5.) Ikiwa ndivyo, moyo wako utakusukuma kumhimidi Yehova, kumsifu, kufanya fursa za kuwaambia wengine juu ya kusudi lake na yale mambo mazuri ajabu ambayo amewawekea wale wanaompenda.—Zaburi 145:1-3.

[Maelezo ya Chini]

Elezo Lako Ni Nini?

◻ Kujua kwetu kwamba ‘Yehova ndiye Mungu’ kunatusaidiaje tumtumikie kwa kushangilia?

◻ Maisha zetu zinapaswa kuvutwaje kwa jambo la kwamba Mungu ajua kila jambo tunalofanya?

◻ Kwa nini jambo la kwamba hatufichwi kamwe tusionekane na Mungu ni lenye kutia moyo?

◻ Kwa nini Mungu aweza kutuelewa kwa njia ambazo hakuna binadamu awezaye?

◻ Kwa nini funzo kama hili hutufanya tutake kumhimidi Yehova?