Je, Watu Wote Watapata Kupendana?
WAKILI mmoja alikuwa ametoka tu kusema kwamba ili kupata “uhai udumuo milele,” ni lazima tumpende Mungu kwa moyo wote na kuwapenda majirani wetu kama tunavyojipenda. Yesu alimpongeza wakili huyo akamwambia: “Ulijibu kwa usahihi; ‘endelea kufanya hilo nawe utapata uhai.’” (Luka 10:25-28; Mambo ya Walawi 19:18; Kumbukumbu la Torati 6:5) Lakini, mtu huyo akitaka kujithibitisha kuwa mwadilifu, akauliza: “Ni nani kwa kweli aliye jirani yangu?”
Bila shaka wakili huyo alimtarajia Yesu aseme, “Wayahudi wenzako.” Lakini Yesu alisimulia hadithi kuhusu Msamaria mmoja mwenye ujirani, ambayo ilionyesha kwamba watu wasiokuwa wa jamii yetu pia ni majirani wetu. (Luka 10:29-37; Yohana 4:7-9) Katika huduma yake Yesu alikazia kwamba kumpenda Mungu na kumpenda jirani yetu ndizo amri kubwa zaidi za Muumba wetu.—Mathayo 22:34-40.
Lakini, je, kuna kikundi chochote cha watu ambacho kimepata kupenda kikweli majirani wake? Je, inawezekana kweli kwa watu wote kupendana?
Muujiza wa Karne ya Kwanza
Yesu aliwaambia wafuasi wake kwamba wao wangetambuliwa na upendo ambao hauzingatii mipaka ya kijamii, kitaifa, na mingineyo mingi. Yeye alisema: “Mimi ninawapa nyinyi amri mpya, kwamba mpendane; kama vile nimewapenda nyinyi, kwamba nyinyi pia mpendane.” Kisha akaongezea: “Kwa hilo wote watajua kwamba nyinyi ni wanafunzi wangu, mkiwa na upendo miongoni mwenu wenyewe.”—Yohana 13:34, 35; 15:12, 13.
Mafundisho ya Yesu kuhusu upendo, yakiungwa mkono na kielelezo chake, yalitokeza muujiza katika karne ya kwanza. Wafuasi wake walimwiga Bwana-mkubwa wao, wakijifunza kupendana kwa njia iliyovutia na kustaajabisha kotekote. Tertullian, ambaye ni mwandikaji wa karne ya pili na ya tatu W.K., alinukuu watu wasio Wakristo wakiwapongeza wafuasi wa Yesu: ‘Tazama jinsi wanavyopendana mmoja na mwenzake, na namna walivyo tayari kufa kwa ajili ya mmoja na mwenzake.’
Kwa kweli, mtume Yohana aliandika: “Sisi tuko chini ya wajibu kutoa nafsi zetu kwa ajili ya ndugu zetu.” (1 Yohana 3:16) Yesu hata alifundisha wafuasi wake wawapende maadui wao. (Mathayo 5:43-45) Kunakuwa na matokeo gani watu wanapopendana kikweli kama tu walivyofundishwa na Yesu?
Inaonekana profesa mmoja wa siasa alitafakari swali hilo. Akauliza, kama ilivyorekodiwa katika The Christian Century: “Je, yeyote aweza kuwazia Yesu akirusha gruneti za mkono kwa maadui wake, akitumia bunduki, akitengeneza miali-mrusho, akiangusha mabomu ya nyuklia au akirusha kombora la ICBM litakaloua au kulemaza maelfu ya akina mama na watoto?”
Akijibu, profesa huyo alisema: “Swali hilo ni la upuzi sana hivi kwamba hata halistahili jibu.” Basi akauliza: “Ikiwa Yesu hangefanya hivyo na wakati uleule awe mwaminifu, basi twaweza kufanyaje hivyo na tuwe waaminifu kwake?” Basi, hatupaswi kushangaa kwa msimamo wa kutokuwamo waliouchukua wafuasi wa mapema wa Yesu, na ambao umethibitishwa sana katika vitabu vingi vya historia. Fikiria mifano miwili tu.
Kitabu Our World Through the Ages, cha N. Platt na M. J. Drummond chasema: “Wakristo walikuwa na tabia tofauti sana na Waroma. . . . Kwa kuwa Kristo alikuwa amehubiri amani, wao walikataa kuwa wanajeshi.” Na The Decline and Fall of the Roman Empire, cha Edward Gibbon, chasema: “[Wakristo wa mapema] walikataa ushirika wowote wa bidii katika usimamizi wa kiserikali au ulinzi wa kijeshi wa ile milki. . . . Haikuwezekana kwa Wakristo kujitwalia sifa ya kuwa askari bila kukana wajibu wao ulio mtakatifu zaidi.”
Vipi Leo?
Je, kuna mtu yeyote leo anayeonyesha upendo kama wa Kristo? Kitabu Encyclopedia Canadiana chasema: “Kazi ya Mashahidi wa Yehova ni kuamshwa na kuanzishwa tena kwa Ukristo wa kale uliofuatwa na Yesu na mitume wake . . . Wote ni ndugu.”
Jambo hilo lamaanisha nini? Lamaanisha kwamba Mashahidi wa Yehova hawaruhusu jambo lolote—iwe jamii, taifa, au kabila—liwafanye wachukie majirani wao. Wala hawawezi kuua mtu yeyote, kwa kuwa kwa njia ya mfano wao wamefua panga zao ziwe majembe na mikuki yao iwe miundu, kama Biblia ilivyotabiri watumishi wa kweli wa Mungu wangefanya.—Isaya 2:4.
Si ajabu kwamba uhariri mmoja katika Sacramento Union la California ulisema: “Yatosha kusema kwamba ikiwa ulimwengu wote ungeishi kwa imani ya Mashahidi wa Yehova umwagikaji wa damu na chuki ungekoma, na upendo ungetawala kama mfalme”!
Vivyo hivyo, mwandikaji mmoja wa gazeti Ring la Hungaria alisema: “Nimefikia mkataa wa kwamba kama Mashahidi wa Yehova ndio wangeishi duniani peke yao vita vingekoma, na kazi ya pekee ambayo polisi wangefanya ingekuwa kuelekeza magari na kutoa pasipoti.”
Katika gazeti moja la kanisa la Italia Andare alle genti, mtawa mmoja wa Roma Katoliki pia alisifu sana Mashahidi: “Wao hukataa aina yoyote ya ujeuri na bila kuasi wao huvumilia majaribu mengi wanayopata kwa sababu ya itikadi zao . . . Ulimwengu ungekuwa tofauti kama nini ikiwa sisi sote tungeamka asubuhi moja tukiwa sote tumeazimia kutochukua silaha tena, hata tupatwe na nini, kama tu Mashahidi wa Yehova!”
Mashahidi wamejulikana kwa kuchukua hatua ya kuwasaidia majirani wao. (Wagalatia 6:10) Katika kitabu chake Women in Soviet Prisons, Mlatvia mmoja alisema alikuwa mgonjwa sana alipokuwa akifanya kazi katika gereza la Potma katikati ya miaka ya 1960. “Muda wote niliokuwa mgonjwa [Mashahidi] walikuwa wauguzi wenye bidii. Singeweza kupokea utunzi bora kuliko huo, hasa katika hali za kambi.” Akaongezea: “Mashahidi wa Yehova hujiona wakiwa na wajibu wa kusaidia kila mtu, hata awe wa dini gani au taifa gani.”
Hivi majuzi vyombo vya habari vya umma vya Jamhuri ya Cheki vilitaja mwenendo wa Mashahidi katika kambi za mateso. Likieleza juu ya sinema ya masimulizi iitwayo “Makao Yaliyopotea,” iliyotayarishwa katika jiji la Brno, gazeti la habari Severočeský deník lilisema: “Ni jambo la kutokeza kwamba hata watu wenye kutumainika waliokuwa nao [Wayahudi waliookoka wa Cheki na Slovakia] wametoa ushuhuda wa kuvutia sana kuhusu wafungwa hawa Mashahidi wa Yehova. ‘Wao walikuwa watu wenye moyo mkuu sana, ambao sikuzote walikuwa wakitusaidia kwa njia yoyote ile ambayo wangeweza, ingawa walikuwa wakihatarisha uhai wao,’ wengi walisema. ‘Walisali kwa niaba yetu, kana kwamba tulikuwa wa familia zao; walitutia moyo tusichoke.’”
Lakini, namna gani kuhusu kuwapenda wale wanaokuchukia? Je, inawezekana?
Upendo Hushinda Chuki
Fundisho la Yesu kuhusu kuwapenda maadui linapatana na mithali moja ya Biblia: “Adui yako akiwa ana njaa, mpe chakula; tena akiwa ana kiu, mpe maji ya kunywa.” (Mithali 25:21; Mathayo 5:44) Kuhusu matokeo mazuri ya kupokea uangalifu wenye upendo kutoka kwa wale ambao zamani walionwa kuwa maadui, mwanamke mmoja mweusi ambaye hivi majuzi alipata kuwa mmoja wa Mashahidi wa Yehova aliandika hivi: “Pindi kwa pindi moyo wangu umechangamka kiasi cha kutiririsha machozi kutokana na upendo wa kweli wa Mashahidi weupe, watu ambao majuzi tu ningewaua bila kusita kwa kutetea mapinduzi.”
Shahidi mmoja Mfaransa alisimulia kwamba jirani yake alimripoti mama yake kwa polisi wa Gestapo wakati wa Vita ya Ulimwengu ya Pili. “Mama yangu akafungwa miaka miwili katika kambi za mateso za Ujerumani, ambako nusura afe,” binti huyo alieleza. “Baada ya vita, polisi wa Ufaransa walitaka Mama aitie sahihi hati ambayo ingemtia hatiani mwanamke huyo kuwa alishirikiana na Wajerumani. Lakini mama yangu alikataa.” Baadaye, huyo jirani alishikwa na kansa yenye kufisha. Huyo binti alisema: “Mama yangu alitumia muda mwingi akifanya miezi ya mwisho ya uhai wa jirani huyo kuwa afadhali kwa kadiri awezavyo. Sitasahau kamwe ushindi huo wa upendo dhidi ya chuki.”
Bila shaka, watu wanaweza kujifunza kupendana. Watu ambao zamani walikuwa maadui—Watutsi na Wahutu, Wayahudi na Waarabu, Waarmenia na Waturuki, Wajapani na Wamarekani, Wajerumani na Warusi, Waprotestanti na Wakatoliki—wote wameunganishwa na kweli ya Biblia!
Kwa kuwa mamilioni ya watu ambao zamani walikuwa na chuki sasa wanapendana, kwa hakika watu wote ulimwenguni wanaweza. Lakini, ni kweli kwamba badiliko kubwa sana litahitajiwa ikiwa watu wote watapendana. Badiliko hilo litatokeaje?
[Picha katika ukurasa wa 7]
Wazungu na Waafrika nchini Afrika Kusini
Wayahudi na Waarabu
Wahutu na Watutsi
Kwa njia ya mfano, Mashahidi wamefua panga zao ziwe majembe