Tunaweza Kutiaje Wema-adili Katika Imani Yetu?

“Katika imani yenu tieni na wema [wema-adili, NW].”—2 PETRO 1:5.

1, 2. Kwa nini tuwatazamie watu wa Yehova wafanye mambo yenye wema-adili?

YEHOVA hutenda sikuzote katika njia yenye wema-adili. Yeye hufanya mambo yenye uadilifu na yaliyo mema. Kwa hiyo, mtume Petro aliweza kusema juu ya Mungu kuwa yule aliyewaita Wakristo wapakwa kwa roho ‘kwa utukufu na wema-adili Wake.’ Ujuzi sahihi wa Baba yao wa kimbingu mwenye wema-adili ulikuwa umewaonyesha yale yaliyohitajiwa ili kufuatia maisha ya ujitoaji kimungu wa kweli.—2 Petro 1:2, 3.

² Mtume Paulo awahimiza Wakristo ‘wamwige Mungu, kama watoto wanaopendwa.’ (Waefeso 5:1, NW) Kama vile Baba yao wa kimbingu, waabudu wa Yehova wanapaswa kufanya mambo yenye wema-adili katika hali yoyote. Lakini wema-adili ni nini?

Kinachomaanishwa na Wema-Adili

3. “Wema-adili” umefasiliwaje?

³ Kamusi za ki-siku-hizi hufasili “wema-adili” kuwa “ubora wa kiadili; wema.” Ni “tendo na fikira zinazofaa; wema wa tabia.” Mtu mwenye wema-adili ni mwadilifu. Wema-adili umefasiliwa pia kuwa “kufuata kiwango cha yale yanayofaa.” Bila shaka, kwa Wakristo “kiwango cha yale yanayofaa” kinaamuliwa na Mungu na kueleweshwa wazi katika Neno lake Takatifu, Biblia.

4. Ni sifa zipi zinazotajwa kwenye 2 Petro 1:5-7 ambazo ni lazima Wakristo wajitahidi kusitawisha?

⁴ Wakristo wa kweli hufuata viwango vyenye uadilifu vya Yehova Mungu, nao wanaitikia ahadi zake zenye thamani kubwa kwa kuzoea imani. Wao pia hutii shauri hili la Petro: “Mkijitahidi sana kwa upande wenu, katika imani yenu tieni na wema [wema-adili, NW], na katika wema wenu maarifa [ujuzi, NW], na katika maarifa yenu kiasi [kujidhibiti, NW], na katika kiasi chenu saburi [uvumilivu, NW], na katika saburi yenu utauwa [ujitoaji kimungu, NW], na katika utauwa wenu upendano wa ndugu [shauku ya kidugu, NW], na katika upendano wa ndugu, upendo.” (2 Petro 1:5-7) Ni lazima Mkristo ajitahidi kusitawisha sifa hizo. Hilo halifanywi katika siku au miaka michache lakini linahitaji maisha yote yenye jitihada ya kuendelea. Kwani, kutia wema-adili katika imani yetu ni jambo gumu lenyewe!

5. Wema-adili ni nini kwa maoni ya Kimaandiko?

⁵ Mtunga-kamusi M. R. Vincent asema kwamba maana sanifu ya awali ya neno la Kigiriki linalofasiriwa “wema-adili” ilionyesha “ubora wa aina yoyote.” Petro alitumia namna yalo ya wingi aliposema kwamba Wakristo walipaswa wazitangaze “sifa bora,” au wema-adili, za Mungu. (1 Petro 2:9, NW) Kwa maoni ya Kimaandiko, wema-adili hausimuliwi kuwa jambo lisilotenda bali unasimuliwa kuwa “uwezo wa kiadili, nishati ya kiadili, nguvu za nafsi.” Alipotaja wema-adili, Petro alikuwa akifikiria ule ubora wa kiadili wenye ujasiri ambao watumishi wa Mungu wanatazamiwa kuonyesha na kudumisha. Hata hivyo, kwa kuwa sisi si wakamilifu, je, kweli tunaweza kufanya mambo yenye wema-adili machoni pa Mungu?

Si Wakamilifu Bali Wenye Wema-Adili

6. Ingawa sisi si wakamilifu, kwa nini yaweza kusemwa kwamba twaweza kufanya mambo yenye wema-adili machoni pa Mungu?

⁶ Tumerithi kutokamilika na dhambi, kwa hiyo huenda tukajiuliza jinsi tunavyoweza kwa kweli kufanya mambo yenye wema-adili machoni pa Mungu. (Warumi 5:12) Kwa hakika tunahitaji msaada wa Yehova ili tuwe na mioyo safi, inayoweza kutokeza mawazo, maneno, na matendo yenye wema-adili. (Linganisha Luka 6:45.) Baada ya kufanya dhambi kuhusiana na Bath-sheba, mtunga zaburi, Daudi, mwenye kutubu aliomba hivi: “Ee Mungu, uniumbie moyo safi, uifanye upya roho iliyotulia ndani yangu.” (Zaburi 51:10) Daudi alipokea msamaha wa Mungu na msaada uliohitajiwa ili kufuatia mwendo wenye wema-adili. Kwa hiyo, ikiwa tumekosea kwa uzito lakini tumekubali kwa toba msaada wa Mungu na wa wazee wa kutaniko, tunaweza kurudia kijia chenye wema-adili na kuendelea kuwa kwenye kijia hicho.—Zaburi 103:1-3, 10-14; Yakobo 5:13-15.

7, 8. (a) Ni lazima tufanye nini ikiwa tutaendelea kuwa wenye wema-adili? (b) Wakristo wana msaada gani katika kuwa wenye wema-adili?

⁷ Kwa sababu ya dhambi tuliyoirithi, ni lazima tuendelee kuwa na pigano la ndani ili tutende kulingana na wema-adili. Ikiwa tunaendelea kuwa wenye wema-adili, hatuwezi kujiruhusu kamwe kuwa watumwa wa dhambi. Badala ya hivyo, ni lazima tuwe “watumwa wa haki [uadilifu, NW],” sikuzote tukifikiri, tukisema, na kutenda kwa njia yenye wema-adili. (Warumi 6:16-23) Bila shaka, tamaa zetu za kimwili na mielekeo yetu yenye dhambi ni yenye nguvu, na tunakabili pigano kati ya mambo hayo na mambo yenye wema-adili ambayo Mungu adai kwetu. Kwa hiyo, tufanye nini?

⁸ Kwanza, tunahitaji kufuata mwongozo wa roho takatifu au kani ya utendaji ya Yehova. Kwa hiyo tunapaswa kutii shauri hili la Paulo: “Enendeni kwa Roho, wala hamtazitimiza kamwe tamaa za mwili. Kwa sababu mwili hutamani ukishindana na Roho, na Roho kushindana na mwili; kwa maana hizi zimepingana, hata hamwezi kufanya mnayotaka.” (Wagalatia 5:16, 17) Naam, tuna roho ya Mungu ikiwa kani ya uadilifu, na tuna Neno lake likiwa mwongozo wa mwenendo ufaao. Pia tuna ule msaada wenye upendo wa tengenezo la Yehova na lile shauri la “mtumwa mwaminifu mwenye akili.” (Mathayo 24:45-47) Hivyo, tunaweza kupiga vita kwa mafanikio dhidi ya mielekeo yenye dhambi. (Warumi 7:15-25) Bila shaka, wazo chafu likija akilini, ni lazima tuliondoshe upesi na kuomba msaada wa Mungu ili kukinza kishawishi chochote cha kutenda katika njia yoyote inayokosa wema-adili.—Mathayo 6:13.

Wema-Adili na Mawazo Yetu

9. Mwenendo wenye wema-adili unataka aina gani ya kufikiri?

⁹ Wema-adili huanza na njia ambayo mtu hufikiri. Ili kuwa na kibali cha kimungu, ni lazima tufikirie mambo yenye uadilifu, yaliyo mema, na yenye wema-adili. Paulo alisema hivi: “Ndugu zangu, mambo yo yote yaliyo ya kweli, yo yote yaliyo ya staha, yo yote yaliyo haki [yenye uadilifu, NW], yo yote yaliyo safi, yo yote yenye kupendeza, yo yote yenye sifa njema; ukiwapo wema [wema-adili, NW] wo wote, ikiwapo sifa nzuri yo yote, yatafakarini hayo.” (Wafilipi 4:8) Tunahitaji kukaza akili zetu juu ya mambo yenye uadilifu, yaliyo safi, na lolote lisilo lenye wema-adili halipasi lituvutie. Paulo aliweza kusema hivi: “Mambo mliyojifunza kwangu na kuyapokea, na kuyasikia na kuyaona kwangu, yatendeni hayo.” Sisi tukiwa kama vile Paulo—wenye wema-adili katika wazo, usemi, na tendo—tutakuwa washiriki wema na vielelezo vizuri katika maisha ya Kikristo, na ‘Mungu wa amani atakuwa pamoja nasi.’—Wafilipi 4:9.

10. Matumizi ya kibinafsi ya shauri la 1 Wakorintho 14:20 yatatusaidiaje tuendelee kuwa wenye wema-adili?

¹⁰ Ikiwa tunatamani kuendelea kuwa wenye wema-adili katika wazo na hivyo kumpendeza Baba yetu wa kimbingu, ni lazima tutumie shauri hili la Paulo: “Msiwe watoto katika akili zenu; lakini katika uovu mgeuzwe watoto wachanga, bali katika akili zenu mkawe watu wazima.” (1 Wakorintho 14:20) Hilo lamaanisha kwamba tukiwa Wakristo hatujaribu kupata ujuzi au uzoefu wa uovu. Badala ya kuruhusu akili zetu zifisidiwe katika njia hiyo, tunachagua kwa hekima kubaki bila ujuzi na kuwa wasiofahamu lolote kuhusu mambo hayo kama watoto wachanga. Wakati uleule, tunaelewa kikamili kwamba ukosefu wa adili na ukosaji ni dhambi machoni pa Yehova. Tamaa kubwa yenye kuhisiwa moyoni ya kumpendeza kwa kuwa wenye wema-adili itatunufaisha, kwani itatusukuma tuepuke namna chafu za vitumbuizo na uvutano mwingine mbalimbali wenye kufisidi kiakili wa ulimwengu huu ulio katika uwezo wa Shetani.—1 Yohana 5:19.

Wema-Adili na Usemi Wetu

11. Kuwa wenye wema-adili kunataka aina gani ya usemi, na kwa habari hiyo, tuna vielelezo vipi katika Yehova Mungu na Yesu Kristo?

¹¹ Ikiwa mawazo yetu ni yenye wema-adili, hilo lapasa liathiri sana yale tunayosema. Kuwa wenye wema-adili kunataka usemi safi, ufaao, ulio wa kweli, wenye kujenga. (2 Wakorintho 6:3, 4, 7) Yehova ni “Mungu wa kweli.” (Zaburi 31:5) Yeye ni mwaminifu katika shughuli zake zote, na ahadi zake ni za hakika kwa sababu yeye hawezi kusema uwongo. (Hesabu 23:19; 1 Samweli 15:29; Tito 1:2) Mwana wa Mungu, Yesu Kristo, “amejaa neema na kweli.” Alipokuwa duniani, aliisema kweli kama alivyoipokea kutoka kwa Baba yake. (Yohana 1:14; 8:40) Zaidi ya hayo, Yesu “hakutenda dhambi, wala hila haikuonekana kinywani mwake.” (1 Petro 2:22) Ikiwa sisi kwa kweli ni watumishi wa Mungu na Kristo, tutakuwa wenye kusema kweli na wanyoofu katika mwenendo, kama kwamba ‘tumejifunga kweli viunoni.’—Waefeso 5:9; 6:14.

12. Ili kuwa wenye wema-adili, ni lazima tuepuke aina zipi za usemi?

¹² Ikiwa sisi ni wenye wema-adili, kuna aina fulani za usemi tutakazoepuka. Tutaongozwa na shauri hili la Paulo: “Uchungu wote na ghadhabu na hasira na kelele na matukano yaondoke kwenu, pamoja na kila namna ya ubaya.” “Uasherati usitajwe kwenu kamwe, wala uchafu wo wote wala kutamani, kama iwastahilivyo watakatifu; wala aibu wala maneno ya upuzi wala ubishi; hayo hayapendezi; bali afadhali kushukuru.” (Waefeso 4:31; 5:3, 4) Wengine watapata kiburudisho wakiwa pamoja nasi kwa sababu mioyo yetu yenye uadilifu inatusukuma tuepuke usemi usio wa Kikristo.

13. Kwa nini ni lazima Wakristo waudhibiti ulimi?

¹³ Tamaa ya kumpendeza Mungu na kusema mambo yenye wema-adili itatusaidia tuudhibiti ulimi. Kwa sababu ya mielekeo yenye dhambi, sisi sote hujikwaa katika neno nyakati nyingine. Lakini, mwanafunzi Yakobo asema kwamba ‘tukitia lijamu katika vinywa vya farasi,’ wanakwenda kwa utii kokote tunakowaelekeza. Kwa hiyo, tunapaswa tujitahidi kuutia ulimi lijamu na kujaribu kuutumia katika njia zenye wema-adili tu. Ulimi usiodhibitiwa ni “ulimwengu wa uovu.” (Yakobo 3:1-7) Kila aina ya tabia mbovu ya ulimwengu huu usiomcha Mungu inashirikishwa na ulimi usiotiishwa. Ndio kisababishi cha mambo yenye madhara kama vile ushuhuda bandia, matukano, na uchongezi. (Isaya 5:20; Mathayo 15:18-20) Na wakati ulimi wenye utukutu unaposema maneno ya kutukana, yenye kumshusha mtu, au yenye uchongezi, umejaa sumu iwezayo kuua.—Zaburi 140:3; Warumi 3:13; Yakobo 3:8.

14. Ni lazima Wakristo waepuke aina gani mbili za usemi?

¹⁴ Kama vile Yakobo aonyeshavyo, lisingekuwa jambo lenye upatano ‘kumbariki Yehova’ kwa kusema mema juu ya Mungu kisha kuutumia ulimi vibaya ‘kuwalaani watu’ kwa kuita uovu juu yao. Ni dhambi kama nini kuimba sifa za Mungu kwenye mikutano kisha kwenda nje na kusema maovu juu ya waamini wenzetu! Maji matamu na machungu pia hayawezi kububujika kutoka katika chemchemi ileile. Ikiwa tunamtumikia Yehova, wengine wana haki ya kututazamia tuseme mambo yenye wema-adili badala ya kusema maneno ya kuchukiza. Kwa hiyo acheni tuepuke usemi mwovu na tujaribu kusema mambo yatakayowanufaisha washiriki wetu na kuwajenga kiroho.—Yakobo 3:9-12, NW.

Wema-Adili na Matendo Yetu

15. Kwa nini ni jambo la maana sana kuepuka kuchagua njia zenye vipengee?

¹⁵ Kwa kuwa ni lazima mawazo na usemi wa Kikristo uwe wenye wema-adili, namna gani matendo yetu? Kuwa na mwenendo wenye wema-adili ndiyo njia pekee ya kuwa na kibali cha Mungu. Hakuna mtumishi wa Yehova anayeweza kuachia mbali wema-adili, akichagua kuwa mdanganyifu na mwenye vipengee, na kufikiri kwa haki kwamba mambo hayo yangeweza kukubaliwa na Mungu. Mithali 3:32 yasema: “Mtu mkaidi [mwenye vipengee, NW] ni chukizo kwa BWANA, bali siri yake ni pamoja na wanyofu.” Ikiwa tunathamini sana uhusiano wetu na Yehova Mungu, maneno hayo yenye kuchochea fikira yanapasa yatuzuie tusitunge njama au kufanya lolote lenye vipengee. Kwani, miongoni mwa yale mambo saba yanayomchukiza Yehova ni “moyo unaotunga njama zenye madhara”! (Mithali 6:16-19, NW) Kwa hiyo, acheni tuepuke matendo kama hayo na kufanya mambo yenye wema-adili, kwa manufaa ya wanadamu wenzetu na kwa utukufu wa Baba yetu wa kimbingu.

16. Kwa nini ni lazima Wakristo wasishiriki katika matendo yoyote yenye unafiki?

¹⁶ Kuonyesha wema-adili kwataka tuwe wenye kufuatia yaliyo haki. (Waebrania 13:18) Mnafiki, ambaye matendo yake hayapatani na maneno yake, si mwenye wema-adili. Neno la Kigiriki linalofasiriwa “mnafiki” (hy·po·kri·tesʹ) lamaanisha “mtu anayejibu” na laonyesha pia mwigizaji wa jukwaani. Kwa kuwa waigizaji Wagiriki na Waroma walivaa vifuniko vya uso, neno hilo lilikuja kutumiwa kwa njia ya ufananisho kwa mtu anayejisingizia. Wanafiki ni “wasio waaminifu.” (Linganisha Luka 12:46 na Mathayo 24:50, 51, NW.) Unafiki (hy·poʹkri·sis) waweza pia kuonyesha uovu na ujanja. (Mathayo 22:18; Marko 12:15; Luka 20:23) Inasikitisha kama nini wakati mtu mwenye kutumaini anapodanganywa na tabasamu, kurai-rai, na matendo yaliyo masingizio tu! Lakini inachangamsha moyo tunapojua kwamba tunashughulika na Wakristo wenye kutumainika. Na Mungu hutubariki kwa ajili ya kuwa wenye wema-adili na kutokuwa wanafiki. Kibali chake kiko juu ya wale wanaoonyesha “shauku ya kidugu isiyo na unafiki” na walio na “imani isiyo na unafiki.”—1 Petro 1:22; 1 Timotheo 1:5, NW.

Wema-Adili Ni Wema Wenye Kutenda

17, 18. Tunapoonyesha tunda la roho la wema, tutashughulikaje na wengine?

¹⁷ Tukitia wema-adili katika imani yetu, tutajitahidi kuepuka kufikiri, kusema, na kufanya mambo yasiyokubalika kwa Mungu. Hata hivyo, kuonyesha wema-adili wa Kikristo kunataka pia tuzoee wema wenye kutenda. Kwa kweli, wema-adili umefasiliwa kuwa wema. Na wema ni tunda la roho takatifu ya Yehova, si zao la juhudi ya kibinadamu tu. (Wagalatia 5:22, 23) Tunapoonyesha tunda la roho la wema, tutasukumwa kufikiri yaliyo mema juu ya wengine na kuwapongeza kwa ajili ya sifa zao njema kujapokuwa kutokamilika kwao. Je! wamemtumikia Yehova kwa uaminifu kwa miaka mingi? Basi twapaswa kuwaonyesha staha na kusema mema juu yao na juu ya utumishi wao kwa Mungu. Baba yetu wa kimbingu huona ule upendo wanaoonyesha kwa ajili ya jina lake na matendo yao ya imani yenye wema-adili, na ndivyo tupaswavyo kufanya pia.—Nehemia 13:31b; Waebrania 6:10.

¹⁸ Wema-adili hutufanya tuwe wenye subira, wenye kuelewa mambo, wenye huruma. Ikiwa mwabudu mwenzetu wa Yehova amepatwa na taabu au mshuko wa moyo, tutasema kwa kumliwaza na kujaribu kumpa faraja, kama vile Baba yetu wa kimbingu mwenye upendo anavyotufariji. (2 Wakorintho 1:3, 4; 1 Wathesalonike 5:14) Tunawahurumia wale wenye huzuni, labda kwa sababu ya kupoteza mpendwa katika kifo. Ikiwa tunaweza kufanya lolote ili kuondosha kuteseka, tutalifanya, kwani roho yenye wema-adili huchochea tendo lenye upendo, na lenye fadhili.

19. Yaelekea wengine watatutendeaje ikiwa sisi ni wenye wema-adili katika wazo, neno, na tendo?

¹⁹ Kama vile tunavyombariki Yehova kwa kusema mema juu yake, yaelekea wengine watatubariki tukiwa wenye wema-adili katika wazo, neno, na tendo. (Zaburi 145:10) Mithali yenye hekima yasema hivi: “Baraka humkalia mwenye haki kichwani; bali jeuri hufunika kinywa chake mtu mwovu.” (Mithali 10:6) Mtu mwovu na mwenye jeuri anakosa wema-adili ambao ungempendekeza kwa wengine. Yeye avuna anachopanda, kwani watu kwa kweli hawawezi kumpa baraka yao kwa kusema mema juu yake. (Wagalatia 6:7) Mambo ni afadhali kama nini kwa wale wanaofikiri, wanaosema, na kutenda katika njia zenye wema-adili wakiwa watumishi wa Yehova! Wanapendwa, kutumainiwa, na kustahiwa na wengine, wanaosukumwa kuwabariki na kusema mema juu yao. Zaidi ya hayo, wema-adili wao wa kimungu hutokeza baraka ya Yehova iliyo bora sana.—Mithali 10:22.

20. Mawazo, usemi, na matendo yenye wema-adili yanaweza kuathirije kutaniko la watu wa Yehova?

²⁰ Kwa hakika mawazo, usemi, na matendo yenye wema-adili yatanufaisha kutaniko la watu wa Yehova. Waamini wenzetu wanapokuwa na mawazo yenye shauku, na yenye staha kuelekea mmoja na mwenzake, upendo wa kidugu husitawi miongoni mwao. (Yohana 13:34, 35) Usemi wenye wema-adili, kutia ndani pongezi na kitia-moyo cha moyo mweupe, huchochea hisia changamfu ya ushirikiano na umoja. (Zaburi 133:1-3) Na matendo yenye kuchangamsha moyo, ya wema-adili huwachochea wengine waitikie kwa njia iyo hiyo. Zaidi ya yote, kuzoea wema-adili wa Kikristo hutokeza kibali na baraka ya Baba yetu wa kimbingu mwenye wema-adili, Yehova. Kwa hiyo na tufanye lengo letu liwe kuitikia ahadi za Mungu zenye thamani kubwa kwa kuzoea imani. Kwa vyovyote vile acheni tujitahidi sana kutia wema-adili katika imani yetu.

Majibu Yako Ni Gani?

◻ Wewe ungefasilije “wema-adili,” na kwa nini watu wasio wakamilifu wanaweza kuwa wenye wema-adili?

◻ Wema-adili unataka mawazo ya aina gani?

◻ Wema-adili unapasa uathirije usemi wetu?

◻ Wema-adili unapasa uathirije matendo yetu?

◻ Ni zipi baadhi ya manufaa za kuwa mwenye wema-adili?

[Picha katika ukurasa wa 21]

Kwa kuwa maji matamu na machungu hayawezi kububujika kutoka katika chanzo kilekile, wengine wana haki ya kuwatazamia watumishi wa Yehova waseme mambo yenye wema-adili pekee