Familia, Sifuni Mungu Mkiwa Sehemu ya Kutaniko Lake
“Katika makusanyiko nitamhimidi BWANA.”—ZABURI 26:12.
1. Mbali na kujifunza na kutoa sala nyumbani, ni nini iliyo sehemu muhimu ya ibada ya kweli?
KUMWABUDU Yehova hutia ndani sala na kujifunza Biblia nyumbani, na vilevile utendaji tukiwa sehemu ya kutaniko la Mungu. Waisraeli wa kale waliamriwa “wakusanye watu, wanaume na wanawake na watoto,” ili wajifunze sheria ya Mungu kusudi watembee katika njia yake. (Kumbukumbu la Torati 31:12; Yoshua 8:35) Wazee na “vijana waume na wanawali” walitiwa moyo washiriki katika kulisifu jina la Yehova. (Zaburi 148:12, 13) Mipango sawa na hiyo hutumika katika kutaniko la Kikristo. Katika Majumba ya Ufalme kotekote duniani, wanaume, wanawake, na watoto hushiriki kwa hiari katika vipindi vinavyohusisha wasikilizaji, na wengi hufurahia kushiriki.—Waebrania 10:23-25.
2. (a) Kwa nini kujitayarisha ni muhimu katika kusaidia wachanga wafurahie mikutano? (b) Ni kielelezo cha nani ambacho ni muhimu?
2 Ni kweli kwamba huenda ikawa vigumu kuwasaidia wachanga wazoee kawaida yenye kujenga ya utendaji wa kutaniko. Huenda tatizo likawa nini ikiwa watoto fulani wanaohudhuria mikutano pamoja na wazazi wao hawaonekani kufurahia mikutano? Bila shaka, watoto wengi hukaza fikira zao kwa kipindi kifupi nao huchoshwa haraka. Kujitayarisha kwaweza kusaidia kutatua tatizo hilo. Bila kujitayarisha, watoto hawawezi kushiriki kwenye mikutano kwa njia yenye maana. (Mithali 15:23) Bila kujitayarisha, itakuwa vigumu kwao kufanya maendeleo ya kiroho yanayoridhisha. (1 Timotheo 4:12, 15) Ni nini kiwezacho kufanywa? Kwanza, wazazi wahitaji kujiuliza kama wao wenyewe hujitayarisha kwa ajili ya mikutano. Kielelezo chao ni uvutano wenye nguvu. (Luka 6:40) Kupanga kwa uangalifu kwa ajili ya funzo la familia kwaweza pia kuwa jambo muhimu.
Kuimarisha Moyo
3. Kwa nini jitihada ya pekee yapasa kufanywa wakati wa funzo la familia ili kuimarisha mioyo, na hilo lahitaji nini?
3 Funzo la familia halipaswi kuwa wakati wa kujaza ujuzi akilini tu, bali lapaswa kuwa wakati wa kuimarisha mioyo. Hilo lahitaji kufahamu matatizo yanayokabili washiriki wa familia na pia kuhangaikia kwa upendo kila mmoja wao. Yehova “ni mchunguzi wa moyo.”—1 Mambo ya Nyakati 29:17, NW.
4. (a) Inamaanisha nini ‘kupungukiwa na akili’? (b) Ni nini kinachohusika katika ‘kupata hekima’?
4 Yehova huona nini anapochunguza mioyo ya watoto wetu? Wengi wao wangesema kwamba wanampenda Mungu, na jambo hilo lastahili pongezi. Hata hivyo, mtu mchanga au aliyeanza kujifunza karibuni juu ya Yehova, hana uzoefu mwingi kuhusu njia za Yehova. Kwa kuwa hana uzoefu, huenda akawa ‘amepungukiwa na akili,’ kama vile Biblia isemavyo. Labda si nia zake zote zilizo mbaya, lakini itachukua muda kuweka moyo wake katika hali itakayompendeza Mungu kikweli. Hilo latia ndani kupatanisha mawazo, tamaa, shauku, hisia, na miradi ya mtu maishani, na yale Mungu hukubali, kwa kadiri iwezekanavyo kwa wanadamu wasiokamilika. Mtu ‘anapata hekima’ anaporekebisha yule mtu wa ndani kwa njia ya kimungu.—Mithali 9:4; 19:8.
5, 6. Wazazi wanaweza kuwasaidiaje watoto wao ‘wapate akili’?
5 Je, wazazi wanaweza kuwasaidia watoto wao ‘wapate hekima’? Ni kweli kwamba hakuna binadamu awezaye kuweka hali nzuri ya moyoni ndani ya mtu mwingine. Kila mmoja wetu amepewa hiari, na mengi hutegemea yale ambayo sisi hujiruhusu tufikirie. Hata hivyo, kwa busara, wazazi wanaweza kufanya mtoto wao ajieleze na kujua yaliyo moyoni mwake, na msaada anaohitaji. Tumia maswali kama ‘Unahisije kuhusu hili?’ na ‘Nawe ungependa kufanya nini hasa?’ Kisha, usikilize kwa subira. Usitende kwa kupita kiasi. (Mithali 20:5) Hali yenye fadhili, uelewevu, na upendo ni muhimu ikiwa unataka kuufikia moyo.
6 Ili kuimarisha mielekeo ijengayo, zungumzia mara nyingi matunda ya roho—kila sehemu yake—na kujitahidi mkiwa familia kuyasitawisha. (Wagalatia 5:22, 23) Imarisha upendo kwa Yehova na kwa Yesu Kristo, si kwa kusema tu kwamba twapaswa kuwapenda lakini kwa kuzungumzia sababu zinazofanya tuwapende na jinsi tunavyoweza kuonyesha upendo huo. (2 Wakorintho 5:14, 15) Imarisha tamaa ya kufanya yanayofaa kwa kusababu juu ya manufaa zitakazotokana na kufanya hivyo. Imarisha tamaa ya kuepuka kabisa mawazo mabaya, usemi, na mwenendo kwa kuzungumzia matokeo mabaya ya kufanya hivyo. (Amosi 5:15; 3 Yohana 11) Onyesha jinsi mawazo, usemi, na mwenendo—uwe mzuri au mbaya—uwezavyo kuathiri uhusiano wa mtu na Yehova.
7. Ni nini kiwezacho kufanywa ili kuwasaidia watoto watatue matatizo na kufanya maamuzi katika njia itakayowaweka karibu na Yehova?
7 Mtoto anapokuwa na tatizo au anapohitaji kufanya uamuzi muhimu, tungeweza kumwuliza hivi: ‘Wewe unafikiri Yehova anaonaje jambo hili? Ni nini ambalo unajua kumhusu Yehova linalokufanya useme hivyo? Je, umesali kwake kuhusu hilo?’ Kwa kuanza mapema iwezekanavyo, saidia watoto wako wasitawishe namna ya maisha ambayo jitihada nyingi hufanywa sikuzote ili kuhakikisha mapenzi ya Mungu ni nini, kisha kuyafanya. Wanapopata kuwa na uhusiano wa karibu na wa kibinafsi na Yehova, watafurahia kutembea katika njia zake. (Zaburi 119:34, 35) Jambo hilo litaimarisha ndani yao uthamini wa pendeleo la kushirikiana na kutaniko la Mungu wa kweli.
Kujitayarisha kwa Ajili ya Mikutano ya Kutaniko
8. (a) Ni nini kiwezacho kutusaidia tutie ndani ya funzo letu la familia mambo yote yanayohitaji uangalifu? (b) Funzo hili ni muhimu jinsi gani?
8 Kuna mambo mengi yanayohitaji uangalifu wakati wa funzo la familia. Unaweza kuyashughulikiaje yote? Haiwezekani kufanya mambo yote wakati uleule. Lakini huenda ukaona kwamba kuandika orodha kunasaidia. (Mithali 21:5) Mara kwa mara, pitia orodha hiyo na uchunguze kile kinachohitaji uangalifu wa pekee. Pendezwa kipekee na maendeleo ya kila mshiriki wa familia. Mpango huo wa funzo la familia ni sehemu muhimu ya elimu ya Kikristo, inayotuandaa kwa maisha ya sasa na kututayarisha kwa uhai udumuo milele utakaokuja.—1 Timotheo 4:8.
9. Ni miradi gani kuhusiana na kujitayarisha kwa ajili ya mikutano ambayo huenda tukashughulikia hatua kwa hatua wakati wa mafunzo yetu ya familia?
9 Je, funzo la familia yako latia ndani kujitayarisha kwa ajili ya mikutano ya kutaniko? Kuna mambo kadhaa mnayoweza kushughulikia hatua kwa hatua mnapojifunza pamoja. Baadhi ya mambo hayo yaweza kuchukua muda wa majuma kadhaa, miezi kadhaa, au hata miaka kadhaa ili kuyatimiza. Fikiria miradi hii: (1) kila mmoja katika familia kuwa tayari kutoa maelezo kwenye mikutano ya kutaniko; (2) kila mmoja kujitahidi kutoa maelezo katika maneno yake mwenyewe; (3) kutia ndani maandiko katika maelezo; na (4) kuchanganua habari kwa lengo la kuitumia kibinafsi. Mambo hayo yote yanaweza kusaidia mtu aitumie kweli katika maisha yake mwenyewe.—Zaburi 25:4, 5.
10. (a) Twaweza kutoaje uangalifu kwa kila mkutano wa kutaniko? (b) Kwa nini hilo lafaa?
10 Hata ikiwa funzo lenu la familia kwa kawaida hutegemea somo la Mnara wa Mlinzi la kila juma, usipuuze umuhimu wa kujitayarisha kibinafsi au mkiwa familia kwa ajili ya Funzo la Kitabu la Kutaniko, Shule ya Huduma ya Kitheokrasi, na Mkutano wa Utumishi. Hizo pia ni sehemu muhimu za programu ya kutufundisha kutembea katika njia ya Yehova. Huenda mara kwa mara mkaweza kujitayarisha kwa ajili ya mikutano yote mkiwa kikundi cha familia. Kwa kujifunza pamoja, ustadi wenu wa kujifunza utaboreka. Tokeo likiwa kwamba manufaa nyingi zaidi zitapatikana kutokana na mikutano yenyewe. Kati ya mambo mengine, zungumzieni manufaa za kujitayarisha kwa ukawaida kwa ajili ya mikutano hiyo na umuhimu wa kuwa na wakati hususa uliotengwa kwa ajili ya kufanya hivyo.—Waefeso 5:15-17.
11, 12. Kutayarisha kwa ajili ya kuimba katika mikutano kwaweza kutunufaishaje, na jambo hilo laweza kufanywaje?
11 Kwenye Mikusanyiko ya “Njia ya Mungu ya Maisha,” tulitiwa moyo tujitayarishe kwa ajili ya sehemu nyingine ya mikutano—kuimba. Je, umefanya hivyo? Kufanya hivyo kwaweza kukazia kweli za Biblia katika akili na mioyo yetu na wakati huohuo kufanya tufurahie zaidi mikutano ya kutaniko.
12 Kujitayarisha ambako hutia ndani kusoma na kuzungumzia maana ya maneno katika nyimbo zilizoratibiwa kwaweza kutusaidia kuimba kutoka moyoni. Katika Israeli la kale, ala za muziki zilitumiwa sana katika ibada. (1 Mambo ya Nyakati 25:1; Zaburi 28:7) Je, kuna mmoja katika familia yenu ambaye hupiga ala fulani ya muziki? Kwa nini msitumie ala hiyo kujizoeza wimbo mmoja kati ya nyimbo zitakazoimbwa juma hilo, kisha mwimbe mkiwa familia. Mnaweza pia kutumia kaseti za nyimbo hizo. Katika nchi fulani ndugu zetu huimba vizuri bila ala za muziki. Wanapotembea barabarani au wanapohubiri shambani, mara nyingi hufurahia kuimba nyimbo ambazo zimeratibiwa kuimbwa kwenye mikutano ya kutaniko juma hilo.—Waefeso 5:19.
Kujitayarisha kwa Ajili ya Utumishi wa Shambani Mkiwa Familia
13, 14. Kwa nini mazungumzo yanayotayarisha mioyo yetu kwa ajili ya huduma ya shambani ni yenye thamani?
13 Kutolea wengine ushahidi juu ya Yehova na kusudi lake ni sehemu muhimu ya maisha yetu. (Isaya 43:10-12; Mathayo 24:14) Tuwe vijana au wazee, tunafurahia kazi hii zaidi nasi hupata matokeo zaidi ikiwa tumejitayarisha. Tunaweza kufanyaje hivyo katika familia?
14 Ni muhimu kutayarisha mioyo yetu, sawa na vile ilivyo na mambo yote yanayohusu ibada yetu. Twahitaji kuzungumzia kile tutakachofanya na pia sababu ya kukifanya. Katika siku za mfalme Yehoshafati, watu walifundishwa sheria ya Mungu, lakini Biblia hutuambia kwamba “hawakuwa wametayarisha mioyo yao.” Jambo hilo lilifanya iwe rahisi kwao kushawishiwa na mambo ambayo yangeweza kuwaondoa katika ibada ya kweli. (2 Mambo ya Nyakati 20:33; 21:11, NW) Mradi wetu si kuweza kuripoti tu saa nyingi tunazotumia katika utumishi wa shambani, wala si kuangusha tu fasihi. Huduma yetu yapaswa kuwa wonyesho wa upendo wetu kwa Yehova na kwa watu wanaohitaji fursa ya kuchagua uhai. (Waebrania 13:15) Ni utendaji ambao sisi ni “wafanyakazi wenzi wa Mungu.” (1 Wakorintho 3:9) Ni pendeleo lililoje! Tunaposhiriki katika huduma, sisi hufanya hivyo kwa kushirikiana na malaika watakatifu. (Ufunuo 14:6, 7) Wakati wa mazungumzo ya familia ndio ufaao zaidi kuimarisha uthamini kwa kazi hiyo, iwe ni kwenye funzo letu la kila juma au iwe ni tunapozungumzia andiko kutoka katika Kuyachunguza Maandiko Kila Siku, linalohusiana na kazi hiyo!
15. Ni wakati gani tunaweza kujitayarisha kwa ajili ya utumishi wa shambani tukiwa familia?
15 Je, wewe mara kwa mara hutumia wakati wa funzo la familia ili kusaidia washiriki wa jamaa yako wajitayarishe kwa ajili ya utumishi wa shambani? Kufanya hivyo kwaweza kuwa na manufaa makubwa. (2 Timotheo 2:15) Kwaweza kusaidia kufanya utumishi wao uwe wenye maana na wenye matokeo. Mara kwa mara, huenda ukatenga kipindi chote cha funzo kwa ajili ya kujitayarisha huko. Huenda ukashughulikia mara nyingi zaidi sehemu za huduma ya shambani katika mazungumzo mafupi-mafupi mwishoni mwa kila funzo la familia au wakati mwingineo katika juma.
16. Zungumzia thamani ya kila hatua iliyoorodheshwa kwenye fungu hili.
16 Huenda vipindi vya funzo la familia vikakazia mfululizo wa hatua, kama hizi zifuatazo: (1) Kutayarisha wonyesho uliofanyiwa mazoezi vizuri kutia ndani andiko linalosomwa kutoka katika Biblia ikiwa fursa yapatikana. (2) Kuhakikisha kwamba, ikiwezekana kila mmoja ana mfuko wake mwenyewe wa utumishi wa shambani, Biblia, daftari, kalamu, trakti, na fasihi nyinginezo katika hali nzuri. Si lazima mfuko wa utumishi uwe ghali bali ni lazima uwe nadhifu. (3) Kuzungumzia mahali na jinsi ya kutoa ushahidi wa vivi hivi. Fuatilia kila mojawapo ya hatua hizi za maagizo kwa pindi ambazo mnahubiri pamoja katika utumishi wa shambani. Toa madokezo yenye kusaidia, lakini usishauri juu ya mambo mengi kupita kiasi.
17, 18. (a) Ni kujitayarisha kwa aina gani tukiwa familia kuwezako kufanya huduma yetu ya shambani iwe na matokeo zaidi? (b) Ni sehemu gani ya kujitayarisha huko iwezayo kufanywa kila juma?
17 Kufanya wanafunzi ndiyo sehemu kubwa ya kazi ambayo Yesu Kristo aliwapa wafuasi wake. (Mathayo 28:19, 20) Kufanya wanafunzi huhusisha mengi zaidi ya kuhubiri. Kufundisha kwahitajiwa. Funzo la familia yako laweza kukusaidiaje uwe na matokeo katika kufanya hivyo?
18 Mkiwa familia, zungumzieni watu ambao ingefaa mfanye ziara za kuwarudia. Huenda baadhi yao wakawa wamekubali fasihi; huenda wengine wakawa walisikiliza tu. Huenda ikawa mlikutana nao mlipokuwa mkihubiri nyumba hadi nyumba au mkitoa ushahidi wa kivivi hivi sokoni au shuleni. Acheni Neno la Mungu liwaongoze. (Zaburi 25:9; Ezekieli 9:4) Amueni ni nani kila mmoja wenu anataka kumrudia juma hilo. Ni nini kitakachozungumziwa? Mazungumzo ya familia yanaweza kusaidia kila mshiriki ajitayarishe. Andikeni maandiko hususa mtakayotumia pamoja na wenye kupendezwa na vilevile mambo yafaayo kutoka katika broshua Mungu Anataka Tufanye Nini? au kitabu Ujuzi Uongozao Kwenye Uhai Udumuo Milele. Usijaribu kuzungumzia mambo mengi mno kwenye ziara moja ya kurudia. Mwachie mwenye nyumba swali ambalo litajibiwa katika ziara itakayofuata. Kwa nini msifanye iwe sehemu ya kawaida ya familia ya kila juma ya kupanga ni ziara zipi za kurudia ambazo kila mmoja atafanya, wakati atakapozifanya, na kile atarajiacho kutimiza. Kufanya hivyo kwaweza kusaidia huduma ya shambani ya familia nzima iwe na matokeo zaidi.
Endelea Kuwafundisha Njia ya Yehova
19. Ikiwa washiriki wa familia wataendelea kutembea katika njia ya Yehova, ni lazima wapatwe na nini, na ni nini huchangia jambo hilo?
19 Kuwa kichwa cha familia katika ulimwengu huu mwovu ni jambo gumu. Shetani na roho waovu wake hujitahidi sana kuharibu hali ya kiroho ya watumishi wa Yehova. (1 Petro 5:8) Isitoshe, leo nyinyi wazazi mna mkazo mwingi, hasa nyinyi wazazi msio na wenzi. Ni vigumu kupata wakati wa kufanya mambo yote ambayo mngependa kufanya. Lakini jitihada hiyo inafaa, hata ikiwa mnaweza kutumia dokezo moja kwa wakati mmoja, na kuboresha hatua kwa hatua programu yenu ya funzo la familia. Ni thawabu inayochangamsha kuona wale walio karibu zaidi nawe wakitembea katika njia ya Yehova. Ili kutembea kwa mafanikio katika njia ya Yehova, washiriki wa familia wanahitaji kufurahia kuwa kwenye mikutano ya kutaniko na kufurahia kushiriki katika huduma ya shambani. Ili jambo hilo litimizwe, kujitayarisha kwahitajiwa—kujitayarisha kunakoimarisha moyo na kuandaa kila mmoja wetu kushiriki kwa njia yenye maana.
20. Ni nini kiwezacho kuwasaidia wazazi zaidi wawe na aina ya furaha inayoonyeshwa kwenye 3 Yohana 4?
20 Mtume Yohana aliandika hivi kuhusu wale aliosaidia kiroho: “Sina kisababishi cha shukrani kilicho kikubwa zaidi kuliko mambo haya, kwamba niwe nikisikia kwamba watoto wangu waendelea kutembea katika kweli.” (3 Yohana 4) Mafunzo ya familia yanayofanywa kukiwa na malengo hususa akilini na vichwa vya familia wanaoshughulika na mahitaji ya kila mshiriki wa familia kwa njia ya fadhili na yenye kusaidia, waweza kufanya mengi kuwezesha familia ishiriki furaha hiyo. Kwa kusitawisha uthamini kwa njia ya Mungu ya maisha, wazazi wanasaidia familia ifurahie njia iliyo bora kabisa ya maisha.—Zaburi 19:7-11.
Je, Waweza Kueleza?
◻ Kwa nini kujitayarisha kwa ajili ya mikutano ni muhimu kwa watoto wetu?
◻ Wazazi waweza kuwasaidiaje watoto wao ‘wapate akili’?
◻ Funzo la familia laweza kusaidiaje katika kujitayarisha kwa ajili ya mikutano?
◻ Kujitayarisha kwa ajili ya utumishi wa shambani tukiwa familia kwaweza kutusaidiaje tuwe wenye matokeo zaidi?
[Picha katika ukurasa wa 20]
Funzo la familia yako laweza kutia ndani kujitayarisha kwa ajili ya mikutano ya kutaniko
[Picha katika ukurasa wa 21]
Kujizoeza kwa ajili ya kuimba kwenye mikutano ni kwenye manufaa