Mashahidi Dhidi ya Miungu Bandia
“Ninyi ni mashahidi wangu, asema BWANA, na mtumishi niliyemchagua.”—ISAYA 43:10.
1. Mungu wa kweli ni nani, na ni katika njia zipi yeye ni mkuu kuliko miungu mingi inayoabudiwa leo?
MUNGU wa kweli ni nani? Leo, swali hili muhimu sana lakabili wanadamu wote. Ingawa wanadamu huabudu miungu mingi sana, ni Mmoja tu awezaye kutupa uhai na kutupa wakati ujao wenye furaha. Ni kwa Mmoja tu yaweza kusemwa hivi: “Ndani yake yeye tunaishi, tunakwenda, na kuwa na uhai.” (Matendo 17:28) Hakika, ni Mungu mmoja tu aliye na haki ya kuabudiwa. Kama ile korasi ya kimbingu katika kitabu cha Ufunuo inavyosema: “Umestahili wewe, Bwana [“Yehova,” NW] wetu na Mungu wetu, kuupokea utukufu na heshima na uweza; kwa kuwa wewe ndiwe uliyeviumba vitu vyote, na kwa sababu ya mapenzi yako vilikuwako, navyo vikaumbwa.”—Ufunuo 4:11.
2, 3. (a) Shetani alipingaje kwa uwongo haki ya Yehova ya kuabudiwa? (b) Tokeo la dhambi ya Hawa lilikuwa nini kwake na kwa watoto wake, na tokeo lilikuwa nini kwa Shetani?
2 Katika bustani ya Edeni, Shetani alipinga kwa uwongo haki ya Yehova ya kuabudiwa. Akitumia nyoka, alimwambia Hawa kwamba akiasi dhidi ya sheria ya Yehova na kula kutokana na mti ambao Yehova alikuwa amekataza, Hawa mwenyewe angekuwa kama Mungu. Maneno yake yalikuwa haya: “Mungu anajua ya kwamba siku mtakayokula matunda ya mti huo, mtafumbuliwa macho, nanyi mtakuwa kama Mungu, mkijua mema na mabaya.” (Mwanzo 3:5) Hawa alimwamini nyoka akala tunda lililokatazwa.
3 Bila shaka, Shetani alisema uwongo. (Yohana 8:44) Njia pekee ambayo Hawa alikuja kuwa “kama Mungu” alipotenda dhambi ilikuwa kwamba alijichukulia daraka la kuamua yaliyokuwa mema na yaliyokuwa mabaya, jambo ambalo angemwachia Yehova. Na ujapo uwongo wa Shetani, hatimaye Hawa alikufa. Hivyo, mfaidikaji wa pekee kutokana na dhambi ya Hawa alikuwa Shetani. Kwa kweli, lengo la Shetani ambalo hakutaja alipomshawishi Hawa atende dhambi lilikuwa kwamba yeye mwenyewe awe mungu. Hawa alipotenda dhambi, akawa mfuasi wake wa kwanza wa kibinadamu, na upesi akaungwa mkono na Adamu. Wengi wa watoto wao hawakuzaliwa tu “katika dhambi” bali pia waliangukia uvutano wa Shetani, na punde si punde, ulimwengu mzima uliofarakishwa na Mungu wa kweli ukawapo.—Mwanzo 6:5; Zaburi 51:5.
4. (a) Mungu wa ulimwengu huu ni nani? (b) Kuna uhitaji mkubwa wa nini?
4 Ulimwengu huo uliharibiwa katika Furiko. (2 Petro 3:6) Baada ya Furiko ulimwengu wa pili uliofarakishwa na Yehova ukasitawi, na ungali upo. Biblia yasema hivi kuuhusu: “Ulimwengu wote unakaa katika nguvu ya yule mwovu.” (1 Yohana 5:19, NW) Kwa kutenda dhidi ya roho na sheria ya Yehova, ulimwengu huu unatumikia makusudi ya Shetani. Yeye ni mungu wao. (2 Wakorintho 4:4) Lakini, kwa msingi yeye ni mungu asiyeweza kufanya lolote. Hawezi kufanya watu wawe na furaha au kuwapa uhai; ni Yehova pekee awezaye kufanya hivyo. Hivyo, ni lazima watu wanaotaka maisha yenye maana na ulimwengu ulio mzuri zaidi kwanza wajifunze kwamba Yehova ndiye Mungu wa kweli kisha wajifunze kufanya mapenzi yake. (Zaburi 37:18, 27, 28; Mhubiri 12:13) Kwa hiyo kuna uhitaji mkubwa kwa wanaume na wanawake wenye imani kutoa ushahidi, au kutangaza kweli, kuhusu Yehova.
5. Ni “wingu [gani] kubwa la mashahidi” alilotaja Paulo? Taja baadhi ya majina ya watu anaoorodhesha.
5 Tangu pale mwanzoni, watu hao mmoja-mmoja wenye imani wamekuwapo katika ulimwengu. Mtume Paulo, katika Waebrania sura ya 11, atoa orodha yao ndefu na kuwaita “wingu kubwa la mashahidi.” (Waebrania 12:1) Mwana wa pili wa Adamu na Hawa, Abeli, alikuwa wa kwanza katika orodha ya Paulo. Henoko na Noa wanatajwa pia katika wakati wa kabla ya Furiko. (Waebrania 11:4, 5, 7) Atajwaye sana ni Abrahamu, babu ya jamii ya Kiyahudi. Abrahamu, anayeitwa “rafiki wa Mungu,” akaja kuwa babu ya Yesu, “shahidi aliye mwaminifu na wa kweli.”—Yakobo 2:23; Ufunuo 3:14.
Ushahidi wa Abrahamu kwa Ajili ya Kweli
6, 7. Ni kwa njia zipi maisha na matendo ya Abrahamu yalitoa ushahidi kwamba Yehova ndiye Mungu wa kweli?
6 Abrahamu alitumikaje akiwa shahidi? Kwa imani yake yenye nguvu na kwa utii wake mwaminifu-mshikamanifu kwa Yehova. Alipoambiwa atoke jiji la Uru na kuishi maisha yake yaliyobaki katika bara la mbali, Abrahamu alitii. (Mwanzo 15:7; Matendo 7:2-4) Mara nyingi, makabila yenye kuhama-hama huacha maisha yao ya kuhama-hama na kuishi maisha yenye usalama zaidi ya jijini. Hivyo, Abrahamu alipoacha jiji akaishi katika mahema, alionyesha uthibitisho wenye nguvu wa tumaini lake katika Yehova Mungu. Utii wake ulikuwa ushahidi kwa watazamaji. Yehova alimbariki sana Abrahamu kwa ajili ya imani yake. Ingawa aliishi katika mahema, Abrahamu alifanikiwa sana kimwili. Loti na familia yake walipotekwa, Yehova alimpa Abrahamu ufanisi alipowafuata, hivi kwamba aliweza kuwaokoa. Mke wa Abrahamu alizaa mwana akiwa na umri wa uzee, na hivyo ahadi ya Yehova kwamba Abrahamu angekuwa baba ya mbegu ilithibitishwa. Kupitia Abrahamu, watu walitambua kwamba Yehova ni Mungu aliye hai anayetimiza ahadi zake.—Mwanzo 12:1-3; 14:14-16; 21:1-7.
7 Alipokuwa akirudi akitoka kumwokoa Loti, Abrahamu alilakiwa na Melkizedeki, mfalme wa Salemu (baadaye iliyoitwa Yerusalemu), aliyemkaribisha Abrahamu, akisema: “Na abarikiwe Abramu wa Mungu Aliye Juu Zaidi,” (NW). Mfalme wa Sodoma vilevile alimlaki akitaka kumpa zawadi. Abrahamu alikataa. Kwa nini? Hakutaka kuwe na shaka lolote kuhusu ni nani aliyekuwa Chanzo cha baraka zake. Alisema: “Nimeinua mkono wangu kwa BWANA [“Yehova,” NW], Mungu Aliye juu sana, Muumba mbingu na nchi, ya kuwa sitatwaa uzi wala gidamu ya kiatu wala cho chote kilicho chako, usije ukasema, Nimemtajirisha Abramu.” (Mwanzo 14:17-24) Abrahamu alitoa ushahidi mzuri kama nini!
Taifa la Mashahidi
8. Musa alionyeshaje imani kubwa katika Yehova?
8 Musa, uzao wa Abrahamu, vilevile yuko katika orodha ya Paulo ya mashahidi. Musa aliacha utajiri wa Misri na baadaye akakabili kijasiri mtawala wa mamlaka hiyo kubwa ya ulimwengu ya wakati huo ili kuongoza watoto wa Israeli kwenye uhuru. Alipata wapi moyo mkuu? Kutokana na imani yake. Paulo asema hivi: “[Musa] alistahimili kama amwonaye yeye asiyeonekana.” (Waebrania 11:27) Miungu ya Misri ilikuwa yenye kuonekana, inayoweza kuguswa. Hata leo, sanamu zao huvutia watu. Lakini Yehova, ingawa haonekani, alikuwa halisi sana kwa Musa kuliko miungu hiyo yote bandia. Musa hakuwa na shaka kwamba Yehova alikuwapo na kwamba angethawabisha waabudu Wake. (Waebrania 11:6) Musa akawa shahidi mwenye kutokeza sana.
9. Taifa la Israeli lilikuwa limtumikieje Yehova?
9 Baada ya kuongoza Waisraeli kupata uhuru, Musa akawa mpatanishi wa agano kati ya Yehova na wazao wa Abrahamu kupitia Yakobo. Tokeo likawa kwamba taifa la Israeli likaja kuwapo likiwa mali ya kipekee ya Yehova. (Kutoka 19:5, 6) Kwa mara ya kwanza, ushahidi wa kitaifa ulikuwa utolewe. Maneno ya Yehova kupitia Isaya, miaka yapata 800 iliyopita, yalitumika kimsingi tangu kuanzishwa kwa taifa hilo: “Ninyi ni mashahidi wangu, asema BWANA, na mtumishi niliyemchagua; mpate kujua, na kuniamini, na kufahamu ya kuwa mimi ndiye.” (Isaya 43:10) Taifa hili jipya lingetumikiaje likiwa mashahidi wa Yehova? Kwa imani yao na utii wao na kupitia matendo ya Yehova kwa niaba yao.
10. Ni katika njia gani kazi zenye nguvu za Yehova kwa niaba ya Israeli zilitoa ushahidi, na kwa matokeo gani?
10 Miaka yapata 40 baada ya kuanzishwa kwalo, Israeli lilikuwa linakaribia kutwaa Bara Lililoahidiwa. Wapelelezi walienda kupeleleza jiji la Yeriko, na Rahabu, mkazi wa Yeriko, akawalinda. Kwa nini? Alisema hivi: “Tumesikia jinsi BWANA [“Yehova,” NW] alivyoyakausha maji ya bahari ya Shamu mbele yenu, hapo mlipotoka Misri, tena mambo hayo mliyowatendea wafalme wawili wa Waamori waliokuwa huko ng’ambo ya Yordani, yaani, Sihoni na Ogu, mliowaangamiza kabisa. Na mara tuliposikia hayo mioyo yetu iliyeyuka, wala haukusalia ujasiri wo wote katika mtu awaye yote, kwa sababu yenu; kwa kuwa BWANA [“Yehova,” NW], Mungu wenu, yeye ndiye Mungu, katika mbingu juu na katika nchi chini.” (Yoshua 2:10, 11) Ripoti ya kazi zenye nguvu za Yehova zilimsukuma Rahabu na familia yake kuacha Yeriko na miungu yake bandia na kumwabudu Yehova pamoja na Israeli. Kwa wazi, Yehova alikuwa ametoa ushahidi wenye nguvu sana kupitia Israeli.—Yoshua 6:25.
11. Ni daraka gani wazazi wote Waisraeli walikuwa nalo kuhusu kutoa ushahidi?
11 Waisraeli walipokuwa wangali Misri, Yehova alimtuma Musa kwa Farao na kusema: “Ingia wewe kwa Farao; kwa kuwa mimi nimeufanya moyo wake mzito, nipate kuzionyesha ishara zangu hizi kati yao; nawe upate kusema masikioni mwa mwanao, na masikioni mwa mjukuu wako, ni mambo gani niliyotenda juu ya Misri, na ishara zangu nilizozifanya kati yao; ili mpate kujua ya kuwa mimi ndimi BWANA [“Yehova,” NW].” (Kutoka 10:1, 2) Waisraeli wenye utii wangewaambia watoto wao juu ya matendo makuu ya Yehova. Watoto wao nao wangewaambia watoto wao, na ingefanywa hivyo toka kizazi hadi kizazi. Hivyo, matendo yenye nguvu ya Yehova yangekumbukwa. Leo vilevile, wazazi wana daraka la kutoa ushahidi kwa watoto wao.—Kumbukumbu la Torati 6:4-7; Mithali 22:6.
12. Baraka ya Yehova kwa Sulemani na kwa Israeli ilitumikaje ikiwa ushahidi?
12 Baraka nyingi za Yehova kwa Israeli wakati lilipokuwa lenye uaminifu zilitumika zikiwa ushahidi kwa mataifa jirani. Kama alivyosema Musa baada ya kupitia baraka zilizoahidiwa za Yehova: “Na mataifa yote ya duniani watakuona umeitwa kwa jina la BWANA [“Yehova,” NW], nao watakuwa na hofu kwako.” (Kumbukumbu la Torati 28:10) Sulemani alipewa hekima na mali kwa sababu ya imani yake. Katika utawala wake taifa lilipata ufanisi sana na kufurahia amani ya muda mrefu. Kuhusu wakati huo twasoma hivi: “Wakaja wa mataifa yote ili waisikie hekima ya Sulemani, toka wafalme wote wa ulimwengu, waliokuwa wamepata habari za hekima yake.” (1 Wafalme 4:25, 29, 30, 34) Aliyekuwa mashuhuri miongoni mwa wageni wa Sulemani alikuwa malkia wa Sheba. Baada ya kujionea mwenyewe baraka ya Yehova kwa taifa hilo na mfalme walo, alisema hivi: “Na ahimidiwe BWANA [“Yehova,” NW], Mungu wako, aliyependezwa nawe, ili akuweke juu ya kiti chake cha enzi, kuwa mfalme wake BWANA [“Yehova,” NW], Mungu wako; kwa kuwa Mungu wako amewapenda Israeli.”—2 Mambo ya Nyakati 9:8.
13. Ni nini huenda ulikuwa ushahidi wenye matokeo zaidi wa Israeli, nasi tungali tunanufaikaje nao?
13 Mtume Paulo alitaja kile ambacho labda kilikuwa ndicho ushahidi wenye matokeo zaidi wa Israeli. Alipokuwa akizungumza juu ya Israeli la kimwili pamoja na kutaniko la Kikristo katika Roma, yeye alisema: “Wamekabidhiwa mausia ya Mungu.” (Warumi 3:1, 2) Tangu Musa, Waisraeli fulani waaminifu walipuliziwa kuandika shughuli za Yehova pamoja na Israeli, na vilevile shauri lake, sheria zake, na unabii wake mbalimbali. Kupitia maandishi haya waandikaji hao wa kale walitoa ushahidi kwa vizazi vyote vya wakati ujao—kutia ndani kizazi chetu cha leo—kwamba kuna Mungu mmoja tu, na jina lake ni Yehova.—Danieli 12:9; 1 Petro 1:10-12.
14. Kwa nini baadhi ya watu waliomtolea Yehova ushahidi walinyanyaswa?
14 Kwa kusikitisha, mara nyingi Israeli lilikataa kudhihirisha imani, ikimlazimu Yehova kutuma mashahidi kwa taifa lake mwenyewe. Wengi wao walinyanyaswa. Paulo alisema kwamba baadhi yao “walijaribiwa kwa dhihaka na mapigo, naam, kwa mafungo, na kwa kutiwa gerezani.” (Waebrania 11:36) Mashahidi waaminifu kwelikweli! Lasikitisha kama nini kwamba mara nyingi wao walinyanyaswa na washiriki wenzao wa taifa teule la Yehova! (Mathayo 23:31, 37) Hakika, dhambi ya taifa ilikuja kuwa kubwa sana hivi kwamba katika 607 K.W.K., Yehova akaleta Wababiloni waharibu Yerusalemu na hekalu lalo na kupeleka wengi wa Waisraeli waliookoka uhamishoni. (Yeremia 20:4; 21:10) Je, huo ulikuwa ndio mwisho wa ushahidi wa kitaifa kwa jina la Yehova? La.
Jaribu la Miungu
15. Ushahidi ulitolewaje hata katika uhamisho wa Babiloni?
15 Hata wakiwa uhamishoni katika Babiloni, washiriki waaminifu wa taifa hilo hawakusita kutoa ushahidi kuhusu Uungu na uwezo wa Yehova. Kwa mfano, Danieli alifasiri kwa ujasiri ndoto za Nebukadreza, akamweleza Belshaza maandishi yaliyokuwa ukutani, na kukataa kuridhiana mbele ya Dario juu ya suala la sala. Wale Waebrania watatu vilevile, walipokataa kuinamia sanamu fulani, walitoa ushahidi mzuri ajabu kwa Nebukadreza.—Danieli 3:13-18; 5:13-29; 6:4-27.
16. Yehova alitabirije kurudi kwa Israeli kwenye bara lao, na kusudi la kurudi huko lilikuwa nini?
16 Hata hivyo, Yehova alikusudia kwamba ushahidi wa kitaifa utolewe tena katika Israeli. Ezekieli, aliyetoa unabii miongoni mwa Wayahudi waliokuwa uhamishoni Babiloni, aliandika juu ya azimio la Yehova kuhusu lile bara lililoharibiwa kabisa: “Nitaongeza watu juu yenu, nyumba yote ya Israeli, naam, yote pia; nayo miji itakaliwa na watu, na mahali palipoharibika patajengwa.” (Ezekieli 36:10) Kwa nini Yehova afanye hivyo? Hasa kuwa ushahidi kwa jina lake mwenyewe. Kupitia Ezekieli alisema hivi: “Sitendi hili kwa ajili yenu, Ee nyumba ya Israeli, bali kwa ajili ya jina langu takatifu, mlilolitia unajisi katika mataifa.”—Ezekieli 36:22; Yeremia 50:28.
17. Ni nini muktadha wa maneno ya Isaya 43:10?
17 Ilikuwa pindi ambayo Isaya alikuwa akitoa unabii kuhusu kurudi kwa Israeli kutoka uhamisho wa Babiloni kwamba alipuliziwa kuandika maneno ya Isaya 43:10, akisema kwamba Israeli lilikuwa shahidi wa Yehova, mtumishi wake. Katika Isaya 43 na 44, Yehova afafanuliwa kuwa Muumba, Mfanyi, Mungu, Aliye Mtakatifu, Mwokozi, Mkombozi, Mfalme na Mfanyiza wa Israeli. (Isaya 43:3, 14, 15; 44:2) Uhamisho wa Israeli uliruhusiwa utukie kwa sababu taifa hilo lilikataa kwa kurudia-rudia kumtukuza kulingana na cheo chake. Hata hivyo, wangali walikuwa watu wake. Yehova alikuwa amewaambia: “Usiogope, maana nimekukomboa; nimekuita kwa jina lako, wewe u wangu.” (Isaya 43:1) Uhamisho wa Israeli katika Babiloni ungeisha.
18. Kukombolewa kwa Israeli kutoka Babiloni kulithibitishaje kwamba Yehova ndiye Mungu wa pekee wa kweli?
18 Hakika, Yehova alifanya kuwekwa huru kwa Israeli kutoka Babiloni kuwa jaribu la miungu. Yeye alitoa wito kwa miungu bandia ya mataifa ilete mashahidi wayo, naye alitaja Israeli kuwa shahidi wake. (Isaya 43:9, 12) Alipoweka huru Israeli kutoka uhamishoni, alithibitisha kwamba miungu ya Babiloni haikuwa miungu hata kidogo na kwamba yeye ndiye Mungu wa pekee wa kweli. (Isaya 43:14, 15) Yapata miaka 200 kabla ya tukio hilo, alipomtaja Sairasi Mwajemi kuwa mtumishi wake katika kuweka huru Wayahudi, alitoa uthibitisho zaidi wa Uungu wake. (Isaya 44:28) Israeli lingewekwa huru. Kwa nini? Yehova aeleza: “Ili [Israeli] wazitangaze sifa zangu.” (Isaya 43:21) Hilo lingetokeza fursa zaidi ya kutoa ushahidi.
19. Ni ushahidi gani uliotolewa na ombi la Sairasi kwa Waisraeli warudi Yerusalemu na kwa matendo ya Wayahudi waaminifu baada ya kurudi huko?
19 Wakati huo ulipofika, Sairasi Mwajemi alishinda Babiloni kama ilivyokuwa imetabiriwa. Sairasi, ingawa alikuwa mpagani, alitangaza Uungu wa Yehova alipotoa tangazo kwa Wayahudi waliokuwa Babiloni: “Kila mtu katika ninyi nyote mlio watu wake, Mungu wake na awe pamoja naye, na akwee mpaka Yerusalemu, ulioko Yuda, akaijenge nyumba ya BWANA [“Yehova,” NW], Mungu wa Israeli, (yeye ndiye Mungu), iliyoko Yerusalemu.” (Ezra 1:3) Wayahudi wengi waliitikia. Wao walitembea kurudi Bara Lililoahidiwa na kujenga madhabahu katika mahali pa kale pa hekalu. Wajapovunjika moyo na kupata upinzani mkali, hatimaye waliweza kujenga upya hekalu na jiji la Yerusalemu. Hayo yote yalitendeka, kama Yehova mwenyewe alivyokuwa amesema, “si kwa uwezo, wala si kwa nguvu, bali kwa roho [yake].” (Zekaria 4:6) Matimizo haya yalitoa uthibitisho zaidi kwamba Yehova ndiye Mungu wa kweli.
20. Ujapo udhaifu mbalimbali wa Israeli, ni nini laweza kusemwa kuhusu kutoa kwao ushahidi kwa jina la Yehova katika ulimwengu wa kale?
20 Hivyo, Yehova aliendelea kutumia Israeli, ingawa lilikuwa taifa la watu wasiokamilika na nyakati nyingine hata wenye kuasi, kuwa shahidi wake. Katika ulimwengu wa kabla ya Ukristo, taifa hilo, likiwa na hekalu lalo na ukuhani walo, liliwakilisha kitovu cha ulimwengu cha ibada ya kweli. Yeyote asomaye Maandiko ya Kiebrania juu ya matendo ya Yehova kuhusu Israeli hawezi kuwa na shaka lolote kamwe kwamba kuna Mungu mmoja tu wa kweli, na jina lake ni Yehova. (Kumbukumbu la Torati 6:4; Zekaria 14:9) Hata hivyo, ushahidi mkubwa hata zaidi ulikuwa utolewe kwa jina la Yehova, nasi tutazungumzia jambo hili katika makala ifuatayo.
Je, Wakumbuka?
◻ Abrahamu alitoaje ushahidi kwamba Yehova ndiye Mungu wa kweli?
◻ Ni sifa gani yenye kutokeza ya Musa iliyomwezesha kuwa shahidi mwaminifu?
◻ Ni katika njia gani Israeli lilitoa ushahidi wa kitaifa kuhusu Yehova?
◻ Kukombolewa kwa Israeli kutoka Babiloni kulionyeshaje kwamba Yehova ndiye Mungu wa pekee wa kweli?
[Picha katika ukurasa wa10]
Kupitia imani yake na utii wake, Abrahamu alitoa ushahidi wenye kutokeza kwa Uungu wa Yehova