Sura Ya Kumi Na Moja

“Msiwatumainie Wakuu”

Isaya 50:1-11

1, 2. (a) Wayahudi hawasikizi shauri gani lililopuliziwa, na matokeo ni nini? (b) Kwa nini Yehova anauliza hivi: “Iko wapi hati ya talaka”?

“MSIWATUMAINIE wakuu, wala binadamu ambaye hakuna wokovu kwake. . . . Heri ambaye Mungu wa Yakobo ni msaada wake, na tumaini lake ni kwa BWANA, Mungu wake, aliyezifanya mbingu na nchi.” (Zaburi 146:3-6) Laiti Wayahudi wanaoishi siku za Isaya wangefuata shauri la mtunga-zaburi! Laiti wangemtumainia “Mungu wa Yakobo” kuliko kuitumainia Misri au taifa jingine lolote la kipagani! Ndipo, wakati ambapo adui za Yuda wangemvamia, Yehova angechukua hatua kumlinda. Hata hivyo, Yuda amekataa kumwomba Yehova msaada. Matokeo ni kwamba, Yehova ataruhusu jiji la Yerusalemu liharibiwe, na wakaaji wa Yuda wapelekwe utekwani Babiloni.

² Yuda atajilaumu mwenyewe. Hana haki ya kudai kwamba uangamivu wake umetokea kwa sababu Yehova ametenda hila au amepuuza agano lake na taifa hilo. Muumba si mvunja-maagano. (Yeremia 31:32; Danieli 9:27; Ufunuo 15:4) Yehova anakazia uhakika huo kwa kuwauliza Wayahudi hivi: “Iko wapi hati ya talaka ya mama yenu, ambayo kwa hiyo naliachana naye?” (Isaya 50:1a) Chini ya Sheria ya Kimusa, mwanamume anayemtaliki mke wake ni lazima ampe hati ya talaka. Kisha mwanamke huyo anakuwa huru kuwa wa mwanamume mwingine. (Kumbukumbu la Torati 24:1, 2) Katika maana ya mfano, Yehova amempa Israeli, ule ufalme ulio dada ya Yuda, hati ya jinsi hiyo, lakini Yuda hakupewa.a Bado Yehova ndiye ‘mume na mmilikaji’ wa Yuda. (Yeremia 3:8, 14, NW) Yuda hayuko huru kamwe kuwa mwenzi wa mataifa ya kipagani. Uhusiano wa Yehova pamoja na Yuda utaendelea “mpaka Shilo [Mesiya] aje.”—Mwanzo 49:10, NW.

 3. Kwa nini Yehova ‘anawauza’ watu wake?

³ Vilevile, Yehova anauliza Yuda hivi: “Nimewauza ninyi kwa nani katika watu wanaoniwia?” (Isaya 50:1b) Wayahudi hawatapelekwa katika utekwa Babiloni kulipia deni fulani ambalo Yehova amejiletea. Yehova si kama Mwisraeli maskini anayelazimika kumaliza madeni yake kwa kuwauza watoto wake kwa mkopeshaji. (Kutoka 21:7) Bali, Yehova anaonyesha sababu halisi itakayofanya watu wake wafanywe watumwa: “Ninyi mliuzwa kwa sababu ya maovu yenu; tena mama yenu ameachwa kwa sababu ya makosa yenu.” (Isaya 50:1c) Wayahudi ndio wamemwacha Yehova; siye amewaacha.

4, 5. Yehova anawaonyeshaje watu wake upendo, lakini Yuda anaitikiaje?

⁴ Swali la Yehova linalofuata linaonyesha wazi kwamba anawapenda watu wake: “Basi, nilipokuja, mbona hapakuwa na mtu? nilipoita, mbona hapakuwa na mtu aliyenijibu?” (Isaya 50:2a) Ni kana kwamba Yehova ameingia nyumbani mwa watu wake kwa kutumia watumishi wake manabii kuwasihi wamrudie kwa mioyo yao yote. Lakini wao wamekaa kimya. Wayahudi hao wanaona ni afadhali wapate msaada kwa kumtegemea mwanadamu wa ardhini, na nyakati nyingine hata wanageukia Misri.—Isaya 30:2; 31:1-3; Yeremia 37:5-7.

⁵ Je, Misri ni mwokozi wa kutegemeka kuliko Yehova? Inaonekana kwamba Wayahudi hao wasio waaminifu wameyasahau matukio yaliyoongoza kwenye kuzaliwa kwa taifa lao karne nyingi mapema. Yehova anawauliza hivi: “Je! mkono wangu ni mfupi, hata nisiweze kukomboa? au je! mimi sina nguvu za kuponya? Tazama, kwa kukemea kwangu naikausha bahari, mito ya maji naifanya kuwa jangwa; samaki wao wanuka kwa sababu hapana maji, nao wafa kwa kiu. Mimi nazivika mbingu weusi, nami nafanya nguo ya magunia kuwa kifuniko chao.”—Isaya 50:2b, 3.

6, 7. Yehova alionyeshaje nguvu zake za kuokoa wakati Misri ilipotokeza tisho?

⁶ Mwaka wa 1513 K.W.K., Misri ilikuwa mkandamizi—si mkombozi aliyetumainiwa—wa watu wa Mungu. Waisraeli walikuwa watumwa katika nchi hiyo ya kipagani. Lakini Yehova akawakomboa, nao ulikuwa ukombozi wa kusisimua kama nini! Kwanza alileta Mapigo Kumi juu ya nchi hiyo. Baada ya pigo la kumi lenye maangamizi makubwa zaidi, Farao wa Misri aliwahimiza Waisraeli waondoke nchini. (Kutoka 7:14–12:31) Lakini, punde tu baada ya hapo, Farao akabadili nia. Akavikusanya vikosi vyake, akashika njia kwenda kuwashurutisha Waisraeli warudi Misri. (Kutoka 14:5-9) Jeshi la askari Wamisri likiwa nyuma ya Waisraeli, na Bahari Nyekundu ikiwa mbele yao, Waisraeli wakawa mtegoni! Lakini Yehova alikuwapo kuwapigania.

⁷ Yehova akawazima Wamisri kwa kuweka nguzo ya wingu kati yao na Waisraeli. Upande wa Wamisri wa wingu hilo kubwa kulikuwako giza, lakini katika upande wa Waisraeli kukawa na nuru. (Kutoka 14:20) Hapo basi, huku majeshi ya Misri yakiwa yamebanwa, Yehova “akaifanya bahari irudi nyuma kwa upepo wa nguvu utokao mashariki, usiku kucha, akaifanya bahari kuwa nchi kavu.” (Kutoka 14:21) Maji yakiisha kutenganishwa, watu wote—wanaume, wanawake, na watoto—wakaweza kuivuka salama Bahari Nyekundu. Watu wa Yehova walipofika mbali kuikaribia ng’ambo ya pili ya ufuo, Yehova akaliinua wingu. Wamisri wakatifua vumbi wakiwafuata na kujivurumisha baharini. Watu wa Yehova waliposalimika ufuoni, Yehova akayafungulia maji, yakazamisha Farao na majeshi yake. Hivyo ndivyo Yehova alivyowapigania watu wake. Lo, ni kitia-moyo kilichoje kwa Wakristo leo!—Kutoka 14:23-28.

 8. Mwishowe wakaaji wa Yuda wanaenda uhamishoni kwa kupuuza maonyo gani?

⁸ Kufikia wakati wa Isaya, miaka mia saba imepita tangu kuwe na ushindi huo wa kimungu. Yuda sasa ni taifa kamili. Nyakati nyingine, linafanya mapatano ya kibalozi na serikali za kigeni, kama vile Ashuru na Misri. Lakini viongozi wa mataifa hayo ya kipagani hawatumainiki. Kila wakati, wao huweka masilahi yao wenyewe mbele ya maagano yoyote wanayoyafanya pamoja na Yuda. Manabii wanaongea kwa jina la Yehova na kuwaonya watu wasiwatumainie wanadamu hao, lakini wapi, wanaziba masikio. Mwishowe, Wayahudi watahamishiwa Babiloni wakae huko miaka 70 ya kutumikishwa. (Yeremia 25:11) Hata hivyo, Yehova hatawasahau watu wake, wala hatawatupilia mbali kwa wakati usio dhahiri. Wakati uliowekwa ukifika, atawakumbuka, awafungulie njia ya kurejea kwenye nchi yao wakarudishe ibada safi. Kwa kusudi gani? Ili wajitayarishe kwa ajili ya kuja kwa Shilo, yule atakayetiiwa na watu wote!

Shilo Aja

 9. Shilo ni nani, naye ni mwalimu wa aina gani?

⁹ Karne zinapita. “Kikomo kamili cha wakati” kinawasili, kisha yule aitwaye Shilo, yaani Bwana Yesu Kristo, anatokea duniani. (Wagalatia 4:4; Waebrania 1:1, 2) Kwa kuwa Yehova amemteua mwandamani wake wa karibu zaidi kuwa Msemaji wake kwa Wayahudi, hiyo inaonyesha kwamba Yehova anawapenda sana watu wake. Yesu anakuwa msemaji wa aina gani? Wa hali ya juu kabisa! Licha ya Yesu kuwa msemaji, yeye ni mwalimu pia—Mwalimu Stadi. Hiyo haishangazi, kwa maana anafunzwa na Mfunzi wa ajabu—Yehova Mungu mwenyewe. (Yohana 5:30; 6:45; 7:15, 16, 46; 8:26) Jambo hilo linahakikishwa na yale ambayo Yesu anasema kiunabii kupitia Isaya: “Bwana MUNGU amenipa ulimi wa hao wafundishwao, nipate kujua jinsi ya kumtegemeza kwa maneno [“neno,” “NW”] yeye aliyechoka, huniamsha asubuhi baada ya asubuhi; huniamsha, sikio langu lipate kusikia kama watu wafundishwao.”—Isaya 50:4.b

10. Yesu anaigaje upendo wa Yehova kwa watu Wake, na anaitikiwa jinsi gani?

¹⁰ Kabla Yesu hajaja duniani, alifanya kazi akiwa karibu na Baba yake mbinguni. Uhusiano mchangamfu ulio kati ya Baba na Mwana unaelezwa kishairi kwenye Mithali 8:30: “Ndipo nilipokuwa pamoja naye [Yehova], kama stadi wa kazi; . . . nikifurahi daima mbele zake.” Yesu alipata shangwe kubwa kwa kumsikiliza Baba yake. Aliwapenda “wanadamu” jinsi Baba yake alivyowapenda. (Mithali 8:31) Yesu anapokuja duniani, anamjibu ‘kwa neno yeye aliyechoka.’ Anaanza huduma yake kwa kusoma kifungu chenye faraja kutoka unabii wa Isaya: “Roho ya Yehova iko juu yangu, kwa sababu alinitia mafuta kutangaza habari njema kwa walio maskini, . . . kuacha waliopondeka waende zao wakiwa wameachiliwa.” (Luka 4:18; Isaya 61:1) Lo, habari njema kwa maskini! Burudisho kwa waliochoka sana! Tangazo hilo linapaswa kuwaletea watu shangwe iliyoje! Wengine wanashangilia—lakini si wote. Mwishowe, wengi wanazikataa sifa zinazotambulisha kwamba Yesu alifundishwa na Yehova.

11. Ni nani wanaokuja chini ya nira pamoja na Yesu, nao wanapata nini?

¹¹ Hata hivyo, wengine wanataka kusikia mengi zaidi. Wanaterema kupata mwaliko huu wa Yesu unaochangamsha moyo: “Njoni kwangu, nyinyi nyote mnaomenyeka na kulemezwa mizigo, nami hakika nitawaburudisha nyinyi. Chukueni nira yangu juu yenu na mjifunze kutoka kwangu, kwa maana mimi ni mwenye tabia-pole na wa hali ya chini moyoni, nanyi mtapata burudisho kwa ajili ya nafsi zenu.” (Mathayo 11:28, 29) Kati ya watu wanaomkaribia Yesu, kuna wale wanaume ambao baadaye wanakuwa mitume wake. Wanajua kwamba ili waje wawe na Yesu chini ya nira moja, ni lazima watie bidii. Mojawapo la mambo yanayohusika katika bidii hiyo ni kuzihubiri habari njema za Ufalme hadi miisho ya dunia. (Mathayo 24:14) Mitume na wanafunzi wengine wanapojihusisha na kazi hiyo, wanakuta kwamba kwa kweli inaburudisha nafsi zao. Kazi hiyo hiyo inatimizwa na Wakristo waaminifu leo, nao wanapata shangwe za namna ile ile kwa kuishiriki.

Yeye Si Mkaidi

12. Yesu anaonyesha kwamba anamtii Baba yake wa kimbingu kwa njia zipi?

¹² Yesu hasahau kamwe kusudi lake la kuja duniani—kufanya mapenzi ya Mungu. Maoni yake yametabiriwa hivi: “Bwana MUNGU amenizibua sikio langu, wala sikuwa mkaidi, wala sikurudi nyuma.” (Isaya 50:5) Yesu anamtii Mungu daima. Hata anafikia kusema hivi: “Mwana hawezi kufanya hata kitu kimoja kwa uanzisho wake mwenyewe, ila tu kile atazamacho Baba akifanya.” (Yohana 5:19) Katika maisha yake kabla hajawa mwanadamu, Yesu alifanya kazi akiwa karibu na Baba yake kwa mamilioni, hata mabilioni, ya miaka. Na anaendelea kufuata maagizo ya Yehova baada ya kuja duniani. Basi sembuse sisi wafuasi wa Kristo wasio wakamilifu kujichunga sana ili tufuate mwelekezo wa Yehova!

13. Ni mambo gani yanayomngoja Yesu kule mbele, lakini anaonyeshaje kuwa ana moyo mkuu?

¹³ Mwana mzaliwa pekee wa Yehova ananyanyaswa na baadhi ya wale wanaomkataa, na jambo hilo pia limetabiriwa: “Naliwatolea wapigao mgongo wangu, na wang’oao ndevu mashavu yangu; sikuficha uso wangu usipate fedheha na kutemewa mate.” (Isaya 50:6) Kulingana na unabii, Mesiya atateswa na kuaibishwa na wapinzani wake. Yesu anajua ataaibishwa. Na anajua atanyanyaswa hivyo kwa kadiri gani. Hata hivyo, wakati wake duniani unapokaribia kumalizika, haonyeshi hofu. Anapiga moyo konde akiwa mgumu kama gumegume na kwenda Yerusalemu, ambako uhai wake wa kibinadamu utakoma. Huko njiani, Yesu anawaambia wanafunzi wake hivi: “Sisi hapa, tunasonga mbele kupanda kwenda Yerusalemu, na Mwana wa binadamu atakabidhiwa kwa makuhani wakuu, na waandishi, nao watamhukumu adhabu ya kifo na watamkabidhi kwa watu wa mataifa, nao watamfanyia ucheshi na watamtemea mate na kumpiga mijeledi na kumuua, lakini siku tatu baadaye atafufuliwa.” (Marko 10:33, 34) Dhuluma yote hiyo itachochewa na makuhani wakuu na waandishi, wanaume ambao kulingana na kiwango cha ujuzi wao wanapaswa kutambua kwamba haifai kutenda hivyo.

14, 15. Maneno ya Isaya kwamba Yesu angepigwa na kuaibishwa yanatimizwaje?

¹⁴ Usiku wa Nisani 14, 33 W.K., Yesu yumo katika bustani ya Gethsemane pamoja na baadhi ya wafuasi wake. Anasali. Ghafula, kundi la wafanya-ghasia linatokea na kumpeleka kizuizini. Lakini yeye haogopi. Anajua Yehova yu pamoja naye. Yesu anawahakikishia mitume wake waliojawa na hofu kuwa kama angalitaka angaliweza kumsihi Baba yake apeleke malejioni zaidi ya 12 ya malaika ili kumwokoa, lakini anaongezea hivi: “Katika kisa hicho, Maandiko yangetimizwaje?”—Mathayo 26:36, 47, 53, 54.

¹⁵ Kila jambo lililotabiriwa kuhusu majaribu na kifo cha Mesiya linatimia. Baada ya kesi iliyoundwa kilaghai kufanyika mbele ya Sanhedrini, Yesu anahojiwa na Pontio Pilato, naye anaagiza Yesu apigwe viboko. Askari Waroma ‘wanampiga kichwani kwa tete na kumtemea mate.’ Hivyo maneno ya Isaya yanatimizwa. (Marko 14:65; 15:19; Mathayo 26:67, 68) Ingawa Biblia haitaji kwamba baadhi ya ndevu za Yesu zinang’olewa—hiyo ikiwa ni ishara ya madharau mengi—hakuna shaka kwamba inatukia hivyo, sawa na vile Isaya alivyotabiri.c—Nehemia 13:25.

16. Yesu anaonyesha mwenendo wa namna gani anapopatwa na mikazo mikali mno, na kwa nini haoni aibu?

¹⁶ Yesu anaposimama mbele ya Pilato, haombiombi kwamba uhai wake usikomeshwe, bali anadumisha heshima yake kwa utulivu, akijua kwamba ni lazima afe ili Maandiko yatimizwe. Gavana huyo Mroma anapoonyesha wazi kwamba ana mamlaka ya kumhukumu Yesu auawe au afunguliwe, Yesu anajibu hivi bila woga: “Wewe hungekuwa na mamlaka hata kidogo dhidi yangu isipokuwa uwe ulikuwa umepewa hiyo kutoka juu.” (Yohana 19:11) Askari wa Pilato wanamtenda Yesu mambo yasiyo ya ubinadamu, lakini wanashindwa kumtia aibu. Mbona aone aibu? Yeye haadhibiwi kwa haki kwa sababu ya kukiuka sheria fulani. Bali, ananyanyaswa kwa ajili ya uadilifu. Kwa habari hiyo, unabii zaidi wa Isaya unatimizwa: “Bwana MUNGU atanisaidia; kwa sababu hiyo sikutahayari, kwa sababu hiyo nimekaza uso wangu kama gumegume, nami najua ya kuwa sitaona haya.”—Isaya 50:7.

17. Yehova amemtegemeza Yesu kwa njia zipi muda wote wa huduma yake?

¹⁷ Yesu anafaulu kuwa na moyo mkuu kwa sababu anamtumaini Yehova kabisa. Jinsi anavyojichukua inaonyesha kwamba anayafuata maneno haya ya Isaya kwa ukamili: “Yeye anipatiaye haki yangu yu karibu; ni nani atakayeshindana nami? Na tusimame pamoja; ni nani aliye hasimu yangu? Na anikaribie basi. Tazama, Bwana MUNGU atanisaidia; ni nani atakayenihukumu kuwa mkosa? tazama hao wote watachakaa kama vazi; nondo atawala.” (Isaya 50:8, 9) Siku ya ubatizo wa Yesu, Yehova anamtangaza kuwa mwenye haki akiwa mwana wa kiroho wa Mungu. Kwa kweli, sauti ya Mungu mwenyewe inasikiwa pindi hiyo ikisema hivi: “Huyu ni Mwana wangu, mpendwa, ambaye nimemkubali.” (Mathayo 3:17) Maisha ya Yesu ya kidunia yanapokaribia kumalizika, anaposali akiwa amepiga magoti katika bustani ya Gethsemane, ‘malaika kutoka mbinguni anamtokea na kumtia nguvu.’ (Luka 22:41-43) Kwa hiyo Yesu anajua kwamba Baba yake anaukubali mwendo wa maisha yake. Mwana huyu mkamilifu wa Mungu hajatenda dhambi. (1 Petro 2:22) Adui zake wanamshtaki kwa uwongo kuwa mvunja-Sabato, mlevi, na mtu mwenye roho waovu, lakini Yesu havunjiwi heshima na mashtaka yao ya uwongo. Mungu yuko pamoja naye, basi ni nani awezaye kumpinga?—Luka 7:34; Yohana 5:18; 7:20; Waroma 8:31; Waebrania 12:3.

18, 19. Wakristo watiwa-mafuta wamepatwa na mambo gani yaliyompata Yesu pia?

¹⁸ Yesu anawaonya wanafunzi wake hivi: “Ikiwa wameninyanyasa mimi, watawanyanyasa nyinyi pia.” (Yohana 15:20) Muda si muda, mambo yanayotukia yanathibitisha ukweli wa maneno hayo. Kwenye Pentekoste ya 33 W.K., roho takatifu inawajilia wanafunzi waaminifu wa Yesu, na hapo kutaniko la Kikristo linazaliwa. Haujapita muda, viongozi wa kidini wanajaribu kuikandamiza kazi ya kuhubiri ya wanaume na wanawake hao waaminifu ambao sasa wanashirikiana na Yesu wakiwa sehemu ya “mbegu ya Abrahamu” na kufanywa wana wa kiroho wa Mungu. (Wagalatia 3:26, 29; 4:5, 6) Ingawa Wakristo watiwa-mafuta wanasimama imara upande wa uadilifu, tangu karne ya kwanza mpaka sasa wamelazimika kushindana na propaganda za uwongo na mnyanyaso mkatili sana kutoka kwa adui za Yesu.

¹⁹ Na bado wanayakumbuka maneno ya Yesu yenye kutia moyo: “Wenye furaha ni nyinyi watu wawashutumupo na kuwanyanyasa nyinyi na kusema kwa uwongo kila namna ya jambo ovu dhidi yenu kwa ajili yangu. Shangilieni na kuruka kwa shangwe, kwa kuwa thawabu yenu ni kubwa katika mbingu.” (Mathayo 5:11, 12) Hivyo basi, Wakristo watiwa-mafuta wanaona fahari hata chini ya shambulio kali kupita yote. Hata wapinzani wao wasemeje, Mungu amekwisha kuwatangaza rasmi kuwa waadilifu. Machoni pake, wao ‘hawana waa na lawama yoyote.’—Wakolosai 1:21, 22.

20. (a) Ni akina nani wanaowaunga mkono Wakristo watiwa-mafuta, nao wamejionea nini? (b) Ni jinsi gani Wakristo watiwa-mafuta na “kondoo wengine” wanavyokuja kuwa na ulimi wa wale waliofundishwa?

²⁰ Nyakati za kisasa, Wakristo watiwa-mafuta wanaungwa mkono na “umati mkubwa” wa “kondoo wengine.” Wao pia wanasimama upande wa uadilifu. Kwa hiyo, wameteseka pamoja na ndugu zao watiwa-mafuta na “wamefua kanzu zao na kuzifanya nyeupe katika damu ya Mwana-Kondoo.” Yehova amewatangaza rasmi kuwa waadilifu wakiwa na tazamio la kuiokoka “dhiki kubwa.” (Ufunuo 7:9, 14, 15; Yohana 10:16; Yakobo 2:23) Hata ikiwa wapinzani wao wanaonekana kuwa wenye nguvu sasa hivi, unabii wa Isaya unasema kwamba wakati wa Mungu ukiwadia, wapinzani hao watakuwa kama vazi lililoliwa na nondo, linalofaa kutupiliwa mbali tu. Kwa sasa, Wakristo watiwa-mafuta na “kondoo wengine” pia wanaendelea kuwa na nguvu kwa kusali kwa ukawaida, kujifunza Neno la Mungu, na kuhudhuria mikutano ya ibada. Hivyo wanafundishwa na Yehova na kujifunza kusema wakitumia ulimi wa wale waliofundishwa.

Litumainie Jina la Yehova

21. (a) Ni nani wale wanaotembea katika nuru, na kuna matokeo gani kwao? (b) Ni nini kinachowapata wale wanaotembea gizani?

²¹ Sasa angalia utofautiano wa kushangaza: “Nani kati yenu amchaye Mwenyezi-Mungu? Nani anayetii maneno ya mtumishi wake? Kama yupo atembeaye gizani bila taa, amtumainie Mwenyezi-Mungu, na kumtegemea Mungu wake.” (Isaya 50:10, “Biblia Habari Njema”) Wale wanaoisikiliza sauti ya Yesu Kristo, Mtumishi wa Mungu, hutembea katika nuru. (Yohana 3:21) Si kwamba tu wanalitumia jina la Mungu, Yehova, bali pia wanamtumainia mwenye jina hilo. Hata ikiwa wakati mmoja walitembea gizani, sasa hawawaogopi wanadamu. Wanamwegemea Mungu. Lakini, wale wanaoendelea kutembea gizani wanashikwa na hali ya kumwogopa mwanadamu. Ndivyo ilivyo kuhusu Pontio Pilato. Ingawa anajua kwamba Yesu hana hatia ya mambo ya uwongo ambayo ameshtakiwa, woga unamzuia ofisa huyo Mroma kumfungua Yesu. Askari Waroma wanamwua Mwana wa Mungu, lakini Yehova anamfufua na kumvika taji la utukufu na heshima. Namna gani Pilato? Kulingana na mwanahistoria Myahudi Flavius Josephus, miaka minne tu baada ya kifo cha Yesu, mtu mwingine alipewa cheo cha Pilato cha kuwa gavana Mroma, kisha Pilato akaagizwa arudi Roma kujibu mashtaka ya kosa zito. Namna gani wale Wayahudi waliosababisha kifo cha Yesu? Muda unaopungua miongo minne baadaye, majeshi ya Roma yaliharibu Yerusalemu na kusababisha wakaaji wake wauawe au wapelekwe utumwani. Hakuna matazamio maangavu kwa wale wanaopendelea giza!—Yohana 3:19.

22. Kwa nini kuwategemea wanadamu ili kupata wokovu ni upumbavu wa mwisho?

²² Kuwategemea wanadamu ili kupata wokovu ni upumbavu wa mwisho. Unabii wa Isaya unaeleza sababu: “Tazama, ninyi nyote mwashao moto, mjifungiao hiyo mienge; endeni ninyi katika mwali wa moto wenu, na katikati ya mienge [“cheche,” “NW”] mliyoiwasha. Mtayapata haya kwa mkono wangu; mtalala kwa huzuni.” (Isaya 50:11) Viongozi wa kibinadamu hutokea na kutokomea. Mtu mwenye karama ya kipekee huenda akanasa fikira za watu kwa muda. Lakini hata mwanadamu aliye na moyo mweupe pepepe ana mipaka ya mambo awezayo kutimiza. Badala ya mtu huyo kuwasha moto unaowaka kwa fujo, kama vile wafuasi wake wanavyotazamia, huenda akawasha “cheche” chache tu, zenye kiasi kidogo cha mwanga na joto kisha zinafifia upesi. Kwa upande mwingine, wale wanaomtumainia Shilo, yule Mesiya wa Mungu aliyeahidiwa, hawatakata tamaa kamwe.

[Maelezo ya Chini]

[Picha katika ukurasa wa 155]

Wayahudi wanawategemea watawala wa kibinadamu badala ya Yehova

[Picha katika ukurasa wa 156, 157]

Kwenye Bahari Nyekundu, Yehova aliwalinda watu wake kwa kuweka nguzo ya wingu kati yao na Wamisri