Yehova Amkweza Mtumishi Wake wa Kimesiya — Watchtower MAKTABA KWENYE MTANDAO

Sura Ya Kumi Na Nne

Yehova Amkweza Mtumishi Wake wa Kimesiya

1, 2. (a) Toa mfano wa hali iliyokabiliwa na Wayahudi wengi mapema katika karne ya kwanza W.K. (b) Yehova alikuwa amefanya uandalizi gani wa kuwasaidia Wayahudi waaminifu wamtambue Mesiya?

WAZIA kwamba utakutana na mheshimiwa fulani. Wakati na mahali pamekwisha pangwa. Lakini kuna tatizo: Hujui sura yake, na atasafiri kwa utulivu, bila vigelegele vya kujionyesha. Utamtambuaje? Ingefaa uwe na maelezo kamili kumhusu.

² Mapema katika karne ya kwanza W.K., Wayahudi wengi walikabili hali kama hiyo. Walikuwa wakimtazamia Mesiya—mwanamume ambaye angekuwa mashuhuri kupita wote waliopata kuishi. (Danieli 9:24-27; Luka 3:15) Lakini Wayahudi waaminifu wangepaswa kumtambuaje? Yehova alikuwa amewatumia manabii Waebrania kuandika maelezo kamili ya matukio yaliyohusiana na Mesiya ili watu wenye ufahamu waweze kumtambua bila kukosea.

3. Ni maelezo gani kuhusu Mesiya yameandaliwa kwenye Isaya 52:13–53:12?

³ Labda ule unabii ulioandikwa kwenye Isaya 52:13–53:12 ndio unaoeleza wazi zaidi juu ya Mesiya kuliko unabii mwingine wote wa Kiebrania ulioandikwa kumhusu. Zaidi ya miaka 700 mapema, Isaya alifafanua, si sura ya kimwili ya Mesiya, bali mambo yale yaliyokuwa ya maana zaidi. Yaani, alifafanua kusudi la mateso yake na jinsi ambavyo yangempata, na pia habari hususa za kifo chake, mazishi yake, na kukwezwa kwake. Sisi tutachangamshwa mioyo na kuimarishwa imani kwa kuufikiria unabii huu na utimizo wake.

“Mtumishi Wangu”—Yeye Ni Nani?

4. Baadhi ya wasomi Wayahudi wametoa maoni gani kuhusu utambulisho wa “mtumishi,” lakini kwa nini maoni hayo hayapatani na unabii wa Isaya?

⁴ Muda mfupi uliopita Isaya amekuwa akisimulia habari za kufunguliwa kwa Wayahudi kutoka uhamishoni Babiloni. Sasa anatazama mbele kwenye tukio kubwa hata zaidi anapoandika maneno ya Yehova: “Tazama, mtumishi wangu atatenda kwa busara [“ufahamu wenye kina,” “NW”], atatukuzwa, na kuinuliwa juu, naye atakuwa juu [“atakwezwa,” “NW”] sana.” (Isaya 52:13) “Mtumishi” huyu ni nani hasa? Muda wa karne zilizopita, wasomi Wayahudi walitoa maoni mbalimbali. Wengine wao walidai kwamba aliwakilisha taifa zima la Israeli likiwa uhamishoni Babiloni. Lakini maelezo hayo hayapatani na unabii wenyewe. Mtumishi wa Mungu anateseka kwa hiari yake. Ingawa hana hatia, anateseka kwa ajili ya dhambi za wengine. Hakika maelezo hayo hayapatani na hali ya taifa la Kiyahudi, lililoingia uhamishoni kwa sababu ya njia zake zenye dhambi. (2 Wafalme 21:11-15; Yeremia 25:8-11) Wengine walidai kwamba Mtumishi huyo aliwakilisha watu wa vyeo vya juu ambao walijiona kuwa wenye haki katika Israeli, na kwamba watu hao walipatwa na mateso kwa ajili ya Waisraeli wenye dhambi. Hata hivyo, nyakati za kuteseka katika Israeli, hakuna kikundi fulani cha watu hususa kilichotaabika kwa ajili ya kingine.

5. (a) Wasomi fulani Wayahudi wameonyesha matumizi gani kuhusu unabii wa Isaya? (Ona kielezi-chini.) (b) Yule Mtumishi anatambulishwa wazi kuwa nani katika kitabu cha Biblia cha Matendo?

⁵ Kabla ya kufika kwa Ukristo, na kwa kadiri fulani wakati wa zile karne za mapema za Wakati wa Kawaida, wasomi wachache Wayahudi walitumia unabii huu kumhusu Mesiya. Usahihi wa kutumia unabii huo kwa njia hiyo unaonekana katika Maandiko ya Kigiriki ya Kikristo. Kitabu cha Matendo kinaripoti kwamba yule towashi Mwethiopia aliposema kuwa hajui ni nani anayetambuliwa kuwa Mtumishi wa unabii wa Isaya, Filipo ‘alimtangazia habari njema juu ya Yesu.’ (Matendo 8:26-40; Isaya 53:7, 8) Vivyo hivyo, vitabu vingine vya Biblia humtambulisha Yesu Kristo kuwa ndiye Mtumishi wa Kimesiya wa unabii wa Isaya.a Tunapozungumzia unabii huu, tutaona ulinganifu mbalimbali usioweza kukanushwa uliopo kati ya yule ambaye Yehova anamwita “mtumishi wangu” na Yesu wa Nazareti.

6. Unabii wa Isaya unaonyeshaje kwamba Mesiya atafanikiwa kuyatimiza mapenzi ya kimungu?

⁶ Unabii unaanza kwa kueleza mafanikio ya mwisho ya Mesiya katika kuyatimiza mapenzi ya kimungu. Neno “mtumishi” linaonyesha kwamba yeye atakubali kufuata mapenzi ya Mungu, kama vile mtumishi anavyokubali kufuata mapenzi ya mkubwa wake. Kwa kufanya hivyo, “atatenda kwa [“ufahamu wenye kina,” NW].” Ufahamu ni uwezo wa kuona hali fulani kindani. Kutenda kwa ufahamu wenye kina ni kutenda kwa akili. Kitabu kimoja cha marejezo husema hivi kuhusu kitenzi cha Kiebrania kilichotumiwa hapa: “Wazo kuu la neno hilo ni kushughulikia mambo kwa uangalifu na kwa hekima. Yeye anayeshughulikia mambo kwa hekima atapata mafanikio.” Uhakika wa kwamba Mesiya atafanikiwa unaonekana kutokana na vile unabii unavyosema ‘atainuliwa juu na kukwezwa sana.’

7. Yesu Kristo ‘alitendaje kwa ufahamu wenye kina,’ na ‘ameinuliwa juu na kukwezwa sana’ jinsi gani?

⁷ Kweli Yesu ‘alitenda kwa ufahamu wenye kina,’ akaonyesha kuwa anaelewa unabii mbalimbali wa Biblia uliotumika kumhusu, akaongozwa na unabii huo kuyafanya mapenzi ya Baba yake. (Yohana 17:4; 19:30) Matokeo yakawa nini? Baada ya Yesu kufufuliwa na kupaa mbinguni, “Mungu alimkweza kwenye cheo cha juu zaidi akampa kwa fadhili jina lililo juu ya kila jina jingine.” (Wafilipi 2:9; Matendo 2:34-36) Halafu, mwaka wa 1914 Yesu aliyetukuzwa akainuliwa juu hata zaidi. Yehova alimkweza kwenye kiti cha Ufalme wa Kimesiya. (Ufunuo 12:1-5) Naam, ‘aliinuliwa juu na kukwezwa sana.’

‘Kumkodolea Macho kwa Kustaajabu’

8, 9. Wakati Yesu aliyekwezwa atakapokuja kufikiliza hukumu, watawala wa kidunia watatendaje, na kwa nini?

⁸ Mataifa na watawala wao watatendaje kuhusu Mesiya aliyekwezwa? Tukiyaruka kwa muda yale maelezo yaliyo katika mabano katika sehemu ya pili ya mstari wa 14, unabii unasema hivi: “Kama vile wengi walivyokustaajabia . . . ndivyo atakavyowasitusha mataifa mengi; wafalme watamfumbia vinywa vyao; maana mambo wasiyoambiwa watayaona; na mambo wasiyoyasikia watayafahamu.” (Isaya 52:14a, 15) Kwa maneno hayo, Isaya anaeleza, si juu ya kutokea kwa Mesiya mara ya kwanza, bali juu ya kukabiliana kwake na watawala wa kidunia mara ya mwisho.

⁹ Yesu aliyekwezwa atakapokuja kufikiliza hukumu juu ya mfumo huu wa mambo usiomhofu Mungu, watawala wa kidunia ‘watamstaajabia.’ Ni kweli kuwa watawala wa kibinadamu hawatamwona kihalisi Yesu aliyetukuzwa. Lakini wataona dalili za waziwazi za kuthibitisha nguvu zake akiwa Mpiganaji wa kimbingu mwenye kumtetea Yehova. (Mathayo 24:30) Watalazimika kulifahamu jambo ambalo hawajawahi kusikia likisimuliwa na viongozi wa kidini—kwamba Yesu ndiye Mfikilizaji wa hukumu za Mungu! Mtumishi aliyekwezwa watakayekutana naye atatenda kwa njia ambayo hawaitazamii.

10, 11. Inaweza kusemwaje kwamba Yesu aliharibiwa sura katika karne ya kwanza, na sura yake imeharibiwaje leo?

¹⁰ Kulingana na maelezo yaliyo katika mabano katika mstari wa 14, Isaya anasema hivi: “Uso wake ulikuwa umeharibiwa sana zaidi ya mtu ye yote, na umbo lake [“lenye fahari,” “NW”] zaidi ya wanadamu.” (Isaya 52:14b) Je, Yesu aliharibiwa sura kwa njia fulani? Sivyo. Ingawa Biblia haitoi maelezo kamili juu ya sura ya Yesu, hakuna shaka kwamba huyo Mwana mkamilifu wa Mungu alikuwa na sura na uso wa kupendeza. Ushuhuda unaonyesha kwamba maneno ya Isaya yanataja aibu ambayo Yesu alitendwa. Yeye aliwafichua kwa ujasiri viongozi wa kidini wa siku zake kuwa wanafiki, waongo, na wauaji; nao wakajibu kwa kumtukana. (1 Petro 2:22, 23) Walimshtaki kuwa ni mvunja-sheria, mkufuru, mdanganyi, mchochezi juu ya serikali ya Roma. Hivyo, washtaki hawa wa uwongo waliharibu uso wa Yesu kwa kumharibia sifa kabisa.

¹¹ Leo sifa ya Yesu inaendelea kuharibiwa. Watu walio wengi hufikiri kwamba Yesu ni kitoto kichanga katika hori ya ng’ombe au ni jamaa mwenye uso wa msiba akiwa amepigiliwa misumari msalabani, akiwa na taji la miiba kichwani na huku uso wake ukiwa umekunjamana vibaya kwa maumivu makali. Makasisi wa Jumuiya ya Wakristo ndio wamehimiza maoni hayo. Wameshindwa kuonyesha kwamba Yesu ni Mfalme wa kimbingu aliye hodari, ambaye mataifa watatoa hesabu mbele yake. Hivi karibuni, watawala wa kibinadamu watakapokabiliana na Yesu aliyekwezwa, watalazimika kushughulika na Mesiya mwenye “mamlaka yote mbinguni na juu ya dunia”!—Mathayo 28:18.

Nani Atazisadiki Habari Njema Hizi?

12. Maneno yaliyo kwenye Isaya 53:1 yanatokeza maswali gani ya kuvutia?

¹² Baada ya kueleza jinsi ambavyo Mesiya amebadilika sura kwa njia ya kustaajabisha, yaani akaacha ‘kuharibika uso’ akawa mwenye ‘kukwezwa sana,’ Isaya anauliza hivi: “Ni nani aliyesadiki habari mliyoileta [“jambo lililosikiwa nasi,” “NW”]? Na mkono wa BWANA amefunuliwa nani?” (Isaya 53:1) Maneno haya ya Isaya yanatokeza maswali ya kuvutia: Je, unabii huu utatimizwa? Je, ‘mkono wa BWANA,’ unaowakilisha uwezo wa Yehova wa kutokeza nguvu nyingi, utajifunua na kuyatimiza maneno hayo?

13. Paulo alionyeshaje kwamba unabii wa Isaya ulitimizwa katika Yesu, na kulikuwako itikio gani?

¹³ Bila shaka jibu ni ndiyo! Katika barua yake kwa Waroma, Paulo ananukuu maneno ya Isaya kuonyesha kwamba unabii uliosikiwa na kuandikwa na Isaya ulitimia katika Yesu. Kutukuzwa kwa Yesu baada ya mateso yaliyompata duniani kulikuwa habari njema. “Hata hivyo,” anasema Paulo akiwataja Wayahudi wasioamini, “si wote waliotii habari njema. Kwa maana Isaya asema: ‘Yehova, ni nani aliyeweka imani katika jambo lililosikiwa kutoka kwetu?’ Kwa hiyo imani hufuata jambo lisikiwalo. Nalo jambo lisikiwalo ni kupitia neno juu ya Kristo.” (Waroma 10:16, 17) Ingawa hivyo, inasikitisha kwamba ni wachache katika siku za Paulo walioziamini habari njema juu ya Mtumishi wa Mungu. Kwa nini?

14, 15. Mesiya anapaswa kuingia duniani akiwa na hali gani?

¹⁴ Kisha unabii unawaeleza Waisraeli sababu za maswali yaliyoandikwa katika mstari wa 1 na, unapofanya hivyo, unaonyesha ni kwa nini wengi hawatamkubali Mesiya: “Alikua mbele zake [mtazamaji] kama mche mwororo, na kama mzizi katika nchi kavu; yeye hana umbo [“lenye fahari,” “NW”] wala uzuri; na tumwonapo hana uzuri hata tumtamani.” (Isaya 53:2) Hapa tunaiona hali ambayo Mesiya atapaswa kuingia nayo duniani. Atapaswa kuanza kwa hali ya chini, aonekane na watazamaji kama asiyeweza kuwa mtu wa maana. Zaidi ya hilo, atapaswa kuwa kama mche tu, kikonyo chororo, kinachokua juu ya shina au tawi la mti. Pia atapaswa kuwa kama mzizi unaotegemea maji katika udongo mkavu, usioweza kuzaa. Na hatapaswa kuja kwa sherehe na fahari—atakuja bila majoho ya kifalme, bila mataji yoyote yanayometameta. Bali, atapaswa kuanza kwa hali ya chini, bila kujionyesha.

¹⁵ Huo ni ufafanuzi mzuri kama nini kuhusu mwanzo wa Yesu wa hali ya chini akiwa binadamu! Maria, yule Myahudi bikira, alimzaa katika chaa cha ng’ombe, katika mji mdogo uitwao Bethlehemu.b (Luka 2:7; Yohana 7:42) Maria na mume wake, Yosefu, walikuwa maskini. Siku 40 hivi baada ya Yesu kuzaliwa, walileta toleo la dhambi lililoruhusiwa iwapo watu walikuwa maskini, yaani “njiwa-tetere au hua wachanga wawili.” (Luka 2:24; Mambo ya Walawi 12:6-8) Baadaye, Maria na Yosefu wakakaa Nazareti, Yesu akakulia huko katika familia kubwa, ambayo inaelekea ilikuwa na riziki ya kiasi tu.—Mathayo 13:55, 56.

16. Ni kweli kwamba Yesu hakuwa na ‘umbo lenye fahari’ wala ‘uzuri’ jinsi gani?

¹⁶ Alipokuwa binadamu, ilionekana ni kama Yesu hakutia mizizi yake katika udongo unaofaa. (Yohana 1:46; 7:41, 52) Ingawa alikuwa mwanadamu mkamilifu aliye mzao wa Mfalme Daudi, hali zake za chini hazikumpa kamwe ‘umbo lenye fahari’ wala ‘uzuri’—angalau machoni pa wale waliokuwa wakimtazamia Mesiya atoke katika asili yenye kuvutia zaidi. Kwa kuchochewa na viongozi wa kidini Wayahudi, watu wengi waliongozwa kumpuuza na hata kumdharau. Mwishowe halaiki za watu hazikuona kitu cha kupendeza katika huyo Mwana mkamilifu wa Mungu.—Mathayo 27:11-26.

“Alidharauliwa na Kukataliwa na Watu”

17. (a) Isaya anaanza kueleza nini, na kwa nini anaandika kwa kutumia usemi wa wakati uliopita? (b) Ni nani ‘waliomdharau’ na ‘kumkataa’ Yesu, na jinsi gani?

¹⁷ Sasa Isaya anaanza kueleza kirefu jinsi Mesiya atakavyoonwa na kutendewa: “Alidharauliwa na kukataliwa na watu; mtu wa huzuni nyingi [“aliyekusudiwa maumivu,” “NW”], ajuaye sikitiko [“ugonjwa,” “NW”]; na kama mtu ambaye watu humficha nyuso zao, alidharauliwa wala hamkumhesabu kuwa kitu.” (Isaya 53:3) Kwa kuwa Isaya ana uhakika kwamba maneno yake yatatimizwa, anaandika kwa kutumia wakati uliopita, kana kwamba yamekwisha timizwa. Je, kweli Yesu Kristo alidharauliwa na kukataliwa na watu? Ndivyo hasa! Viongozi wa kidini waliojiona kuwa waadilifu, na pia wafuasi wao, walimwona kuwa mtu wa kuchukiza kuliko wanadamu wote. Walimwita rafiki ya wakusanya-kodi na makahaba. (Luka 7:34, 37-39) Walimtemea mate usoni. Walimpiga ngumi na kumtukana. Walimchekacheka kwa dhihaka. (Mathayo 26:67) ‘Watu wa Yesu mwenyewe hawakumkaribisha,’ kwani walishawishiwa na adui hawa wa ukweli.—Yohana 1:10, 11.

18. Kwa kuwa Yesu hakupata kuwa mgonjwa kamwe, alikuwaje ‘mtu aliyekusudiwa maumivu, ajuaye ugonjwa’?

¹⁸ Akiwa mwanadamu mkamilifu, Yesu hakuwahi kuwa mgonjwa. Na bado yeye alikuwa ‘mtu aliyekusudiwa maumivu, ajuaye ugonjwa.’ Maumivu na magonjwa hayo hayakuwa yake mwenyewe. Yesu alitoka mbinguni akaingia katika ulimwengu mgonjwa. Aliishi miongoni mwa wenye kuteseka na kuumia, lakini hakuwaepuka wale waliokuwa wagonjwa, ama kimwili ama kiroho. Akiwa kama tabibu mwenye kujali, alifahamu sana mateso ya watu waliokuwa karibu naye. Isitoshe, aliyaweza mambo yasiyowezwa na tabibu aliye binadamu wa kawaida.—Luka 5:27-32.

19. Ni uso wa nani ‘uliofichwa,’ na adui za Yesu walionyeshaje kwamba ‘walimhesabu kuwa si kitu’?

¹⁹ Hata hivyo, adui za Yesu walikuwa na maoni ya kwamba yeye ndiye mgonjwa, wakawa hawamtaki. Uso wake ‘ulifichwa’ usionekane, lakini si kwa sababu ya yeye kuficha uso asionwe na wengine. Wakati The New English Bible inapotafsiri Isaya 53:3, inatumia kifungu cha maneno “kitu ambacho watu wanageuza macho kwingineko ili waache kukiona.” Wapinzani wa Yesu walimwona kuwa chukizo kubwa, hata wakageuka kumwepuka kana kwamba yeye ni maudhi yasiyostahili kutazamwa. Walimwona kuwa mwenye thamani isiyozidi bei ya mtumwa. (Kutoka 21:32; Mathayo 26:14-16) Walimpa heshima ndogo kuliko ile waliyompa yule mwuaji Baraba. (Luka 23:18-25) Lo! kweli walimwonyesha Yesu upeo wa madharau.

20. Maneno ya Isaya yanawatolea watu wa Yehova faraja gani leo?

²⁰ Watumishi wa Yehova leo wanaweza kupata faraja nyingi kutokana na maneno ya Isaya. Nyakati nyingine, huenda wapinzani wakawafanyia waabudu waaminifu wa Yehova madharau au kuwatendea kana kwamba wao si kitu. Hata hivyo, kama ilivyokuwa kuhusu Yesu, jambo la maana ni jinsi ambavyo Yehova Mungu anatuona kuwa watu wenye thamani. Ingawa wanadamu ‘walimwona Yesu kuwa si kitu,’ hiyo haikugeuza thamani yake kubwa machoni pa Mungu!

‘Alidungwa kwa Makosa Yetu’

21, 22. (a) Mesiya alichukua na kujitwika nini kwa ajili ya wengine? (b) Wengi walimwonaje Mesiya, na kuteseka kwake kulifikia upeo gani?

²¹ Kwa nini Mesiya alilazimika kuteseka na kufa? Isaya anaeleza hivi: “Hakika ameyachukua masikitiko [“magonjwa,” “NW”] yetu, amejitwika huzuni zetu [“maumivu yetu,” “NW”]; lakini tulimdhania ya kuwa amepigwa [“kwa tauni,” “NW”], amepigwa na Mungu, na kuteswa. Bali alijeruhiwa [“alikuwa akidungwa,” “NW”] kwa makosa yetu, alichubuliwa kwa maovu yetu; adhabu ya amani yetu ilikuwa juu yake, na kwa kupigwa kwake sisi tumepona. Sisi sote kama kondoo tumepotea [“tumetanga-tanga,” “NW”]; kila mmoja wetu amegeukia njia yake mwenyewe; na BWANA ameweka juu yake maovu yetu sisi sote.”—Isaya 53:4-6.

²² Mesiya alichukua magonjwa ya wengine na kujitwika maumivu yao. Ni kana kwamba aliinua mizigo yao, akaiweka juu ya mabega yake mwenyewe na kuichukua. Na kwa kuwa ugonjwa na maumivu ni matokeo ya hali yenye dhambi ya wanadamu, Mesiya alizichukua dhambi za wengine. Wengi hawakuelewa sababu ya mateso yake na waliamini kwamba Mungu alikuwa akimwadhibu, akimpiga kwa tauni ya ugonjwa wa kuchukiza sana.c Kuteseka kwa Mesiya kulifikia upeo alipodungwa, akachubuliwa, na kujeruhiwa. Maneno hayo yanakazia sana kifo chenye jeuri na maumivu. Lakini kifo chake kina nguvu za kufunika dhambi; kinaandaa msingi wa kuwarudishia hali njema wale wanaotanga-tanga katika makosa na dhambi, kuwasaidia waweze kupata amani pamoja na Mungu.

23. Yesu alijitwikaje mateso ya wengine?

²³ Yesu alijitwikaje mateso ya wengine? Gospeli ya Mathayo inanukuu Isaya 53:4 ikisema hivi: “Watu walimletea watu wengi waliopagawa na roho waovu; naye akafukuza hao roho kwa kusema neno, naye akaponya wote waliokuwa na hali mbaya; ili kupate kutimizwa lile lililosemwa kupitia Isaya nabii, akisema: ‘Yeye mwenyewe alichukua magonjwa yetu na kuchukua maradhi yetu.’” (Mathayo 8:16, 17) Kwa kuwaponya wale waliomjia wakiwa na maradhi mbalimbali, Yesu alijitwika mateso yao. Na maponyo hayo yalitumia nguvu zake. (Luka 8:43-48) Uwezo wake wa kuponya magonjwa ya aina zote—ya kimwili na ya kiroho—ulithibitisha kwamba alitiwa nguvu za kusafisha watu dhambi.—Mathayo 9:2-8.

24. (a) Kwa nini ilionekana machoni pa watu wengi ni kama Yesu ‘alipigwa kwa tauni’ na Mungu? (b) Kwa nini Yesu aliteseka na kufa?

²⁴ Na bado, watu wengi waliona ni kama Yesu ‘alipigwa kwa tauni’ na Mungu. Kwani je, yeye hakuteseka kwa uchochezi wa viongozi waheshimiwa wa kidini? Hata hivyo, kumbuka kwamba hakuteseka kwa sababu ya dhambi zozote alizozitenda mwenyewe. “Kristo aliteseka kwa ajili yenu,” anasema Petro, “akiwaachia kigezo ili nyinyi mfuate hatua zake kwa ukaribu. Yeye hakufanya dhambi, wala udanganyo haukupatikana kinywani mwake. Yeye mwenyewe alichukua dhambi zetu katika mwili wake mwenyewe juu ya mti, ili tupate kuachana kabisa na dhambi na kuishi kuelekea uadilifu. Na ‘kwa mapigo yake mliponywa.’” (1 Petro 2:21, 22, 24) Wakati mmoja sisi sote tulipotea katika dhambi, ‘kama kondoo, tukipotea njia.’ (1 Petro 2:25) Hata hivyo, Yehova alimtumia Yesu kuandaa ukombozi kututoa katika hali yetu yenye dhambi. Aliweka maovu yetu ‘juu yake Yesu.’ Yesu asiye na dhambi aliteseka kwa hiari ili alipie adhabu ya dhambi zetu. Kwa kuteseka isivyostahili katika kifo cha aibu juu ya mti, alifanya iwezekane sisi tupatanishwe na Mungu.

‘Alijiacha Aumizwe’

25. Tunajuaje kwamba Mesiya aliteseka na kufa kwa hiari?

²⁵ Je, Mesiya alikuwa na hiari ya kuteseka na kufa? Isaya anasema hivi: “Alionewa, lakini alinyenyekea [“alikuwa akijiacha aumizwe,” “NW”], wala hakufunua kinywa chake; kama mwana-kondoo apelekwaye machinjoni, na kama vile kondoo anyamazavyo mbele yao wakatao manyoya yake; naam, hakufunua kinywa chake.” (Isaya 53:7) Katika usiku wa mwisho wa maisha yake, Yesu angaliweza kuagiza “malejioni zaidi ya kumi na mawili ya malaika” yaje kumsaidia. Lakini yeye alisema hivi: “Katika kisa hicho, Maandiko yangetimizwaje kwamba lazima itendeke kwa njia hii?” (Mathayo 26:53, 54) “Mwana-Kondoo wa Mungu” hakutokeza upinzani wowote. (Yohana 1:29) Makuhani wakuu na wanaume wazee walipomshtaki kwa uwongo mbele ya Pilato, Yesu “hakutoa jibu.” (Mathayo 27:11-14) Hakutaka kusema lolote ambalo lingaliweza kumvuruga asitimize mapenzi ya Mungu kumhusu. Yesu alikuwa na hiari ya kufa akiwa Mwana-Kondoo wa dhabihu, akijua vema kabisa kwamba kifo chake kingekomboa wanadamu watiifu kutoka kwenye dhambi, ugonjwa, na kifo.

26. “Kizuizi” kilitumiwaje na wapinzani wa Yesu?

²⁶ Sasa Isaya anaeleza kirefu juu ya kuteseka na kuaibishwa kwa Mesiya. Nabii huyo anaandika hivi: “Kwa kuonewa na kuhukumiwa [“kwa sababu ya kizuizi na hukumu,” “NW”] aliondolewa; na maisha yake ni nani atakayeisimulia? [“na ni nani atakayejihangaisha kujua hata mambo madogo madogo kuhusu kizazi chake?” “NW”] Maana amekatiliwa mbali na nchi ya walio hai; alipigwa kwa sababu ya makosa ya watu wangu.” (Isaya 53:8) Yesu alipochukuliwa na adui zake mwishowe, wapinzani hao wa kidini waliweka “kizuizi” kwa jinsi ambavyo walishughulika naye. Haimaanishi kwamba walisitasita kuonyesha chuki yao, bali kwamba walimzuia au kumnyima kutendewa haki. Katika tafsiri yake ya Isaya 53:8, Septuagint ya Kigiriki inasema “kuaibishwa” badala ya “kizuizi.” Adui za Yesu walimwaibisha kwa kumnyima haki ya kutendewa bila kuonewa, haki ambayo hata mhalifu wa kawaida anaistahili. Kesi ya Yesu ilisikizwa kwa njia ya kupuuza haki kabisa. Jinsi gani hivyo?

27. Viongozi wa kidini Wayahudi walipokuwa wakisikiza kesi ya kushtakiwa kwa Yesu, walipuuza sheria zipi, na walivunja Sheria ya Mungu kwa njia zipi?

²⁷ Kwa kupiga moyo konde wammalize Yesu, viongozi wa kidini Wayahudi walivunja sheria zao wenyewe. Kulingana na mapokeo, Sanhedrini haingeweza kusikiza kesi ya kifo mahali penginepo, isipokuwa katika ukumbi wa mawe yaliyochongwa, ndani ya eneo la hekalu peke yake, wala si katika nyumba ya kuhani wa cheo cha juu. Kesi kama hiyo ilipasa kufanywa mchana, wala si baada ya jua kushuka. Na katika kesi ya kifo, uamuzi wa kuhukumu mtu kuwa mwenye hatia ulipasa kutangazwa siku ile iliyofuata kumalizika kwa kesi. Hivyo basi, hakuna kesi ambazo zingeweza kusikizwa usiku wa kuamkia Sabato au sikukuu. Sheria zote hizo zilipuuzwa katika kesi ya kusikiza mashtaka ambayo Yesu alifanyiwa. (Mathayo 26:57-68) Kwa ubaya zaidi, viongozi hao wa kidini waliivunja Sheria ya Mungu kimachomacho wakati wa kushughulikia kesi hiyo. Kwa mfano, waliona ni afadhali watoe rushwa ili kumnasa Yesu. (Kumbukumbu la Torati 16:19; Luka 22:2-6) Waliwasikiza mashahidi wa uwongo. (Kutoka 20:16; Marko 14:55, 56) Tena walitunga hila ili wafungue mwuaji, na kwa njia hiyo wakajiletea hatia ya damu, wao wenyewe na nchi yao. (Hesabu 35:31-34; Kumbukumbu la Torati 19:11-13; Luka 23:16-25) Hivyo basi, hakukuwa na “hukumu,” wala kesi haikusikizwa kwa haki ili iamuliwe kwa usahihi na bila upendeleo.

28. Ni nini ambacho adui za Yesu hawakufikiria katika uamuzi wao?

²⁸ Je, adui za Yesu walichunguza waone mwanamume huyo aliyekuwa akifanyiwa kesi mbele yao alikuwa nani hasa? Isaya anauliza swali kama hilo: “Ni nani atakayejihangaisha kujua hata mambo madogo madogo kuhusu kizazi chake?” Huenda neno “kizazi” likamaanisha ukoo wa mtu, au mambo yanayohusiana na asili yake. Yesu alipofanyiwa kesi mbele ya Sanhedrini, washiriki wa baraza hilo hawakufikiria mambo yaliyohusiana na asili yake—kwamba aliyatimiza matakwa ya Mesiya aliyeahidiwa. Badala yake, walimshtakia kukufuru, wakakata kesi kwamba anastahili kufa. (Marko 14:64) Baadaye, gavana Mroma Pontio Pilato alikazwa mpaka akakubali kufanya vile alivyoambiwa, akamhukumu Yesu kutundikwa mtini. (Luka 23:13-25) Hivyo ndivyo Yesu ‘alivyokatiliwa mbali’ katikati ya maisha yake, akiwa na umri wa miaka 33 1/2 tu.

29. Yesu alifanyiwaje kaburi “pamoja na wabaya” na “pamoja na matajiri”?

²⁹ Kwa habari ya kifo na mazishi ya Mesiya, sasa Isaya anaandika hivi: “Wakamfanyia kaburi pamoja na wabaya; na pamoja na matajiri katika kufa kwake; ingawa hakutenda jeuri, wala hapakuwa na hila kinywani mwake.” (Isaya 53:9) Yesu alikuwaje pamoja na waovu na matajiri pia alipokufa na kuzikwa? Siku ya Nisani 14, 33 W.K., alikufa juu ya mti wa kufikiliza hukumu ya kifo, nje ya kuta za Yerusalemu. Kwa kuwa alitundikwa mtini kati ya watenda maovu wawili, kwa kadiri fulani alifanyiwa kaburi pamoja na wabaya katika maana hiyo. (Luka 23:33) Hata hivyo, baada ya Yesu kufa, Yosefu, mwanamume tajiri wa kutoka Arimathea, alipiga moyo konde akamwomba Pilato ruhusa ya kuushusha mwili wa Yesu auzike. Yosefu, akiwa pamoja na Nikodemo, aliutayarisha mwili ili uzikwe, akauweka katika kaburi lake lililochimbwa karibuni. (Mathayo 27:57-60; Yohana 19:38-42) Kwa hiyo Yesu alifanyiwa kaburi pamoja na matajiri pia.

“Bwana Aliridhika Kumchubua”

30. Yehova aliridhika kumchubua Yesu katika maana gani?

³⁰ Kisha Isaya anasema jambo la kugutusha: “BWANA aliridhika kumchubua; amemhuzunisha; utakapofanya nafsi yake kuwa dhabihu kwa dhambi [“toleo la hatia,” “NW”], ataona uzao wake, ataishi siku nyingi, na mapenzi ya BWANA yatafanikiwa mkononi mwake; ataona mazao ya taabu ya nafsi yake, na kuridhika. Kwa maarifa yake mtumishi wangu mwenye haki atawafanya wengi kuwa wenye haki [“ataletea wengi msimamo wenye uadilifu,” “NW”]; naye atayachukua maovu yao.” (Isaya 53:10, 11) Kwa kweli ingewezekanaje Yehova aridhike kumwona mtumishi huyu mwaminifu akiwa amechubuka? Ni wazi kwamba si Yehova binafsi aliyemtesa Mwana wake mpendwa. Adui za Yesu walikuwa na lawama kamili kwa yale waliyomtenda. Lakini Yehova aliwaruhusu watende ukatili. (Yohana 19:11) Kwa sababu gani? Hakika huyo Mungu wa hisia-mwenzi na huruma nyororo aliumia kumwona Mwanawe asiye na hatia akiteseka. (Isaya 63:9; Luka 1:77, 78) Hakika Yehova hakuchukizwa na Yesu kwa vyovyote. Hata hivyo, Yehova aliridhishwa na hiari ya Mwanawe kuteseka kwa ajili ya baraka zote ambazo zingetokana na mateso yake.

31. (a) Yehova aliitoaje nafsi ya Yesu iwe “toleo la hatia”? (b) Baada ya taabu zote zilizompata Yesu akiwa mwanadamu, ni hakika kwamba yeye anaridhishwa na jambo gani hasa?

³¹ Kwanza, Yehova aliitoa nafsi ya Yesu iwe “toleo la hatia.” Hivyo basi, Yesu alipopaa kurudi mbinguni, aliingia mbele za Yehova, akiwa na ubora wa uhai wake wa kibinadamu uliotolewa dhabihu uwe toleo la hatia, na Yehova alifurahi kuukubali kwa niaba ya wanadamu wote. (Waebrania 9:24; 10:5-14) Yesu alijipatia “uzao” kupitia toleo lake la hatia. Akiwa “Baba wa milele,” anaweza kuwapa uhai—uhai wa milele—wale wanaodhihirisha imani katika damu yake iliyomwagwa. (Isaya 9:6) Baada ya taabu zote zilizompata Yesu akiwa nafsi ya kibinadamu, yeye anaridhika kama nini kuwa na tazamio la kuwakomboa wanadamu kutoka katika dhambi na kifo! Na bila shaka anaridhika hata zaidi kujua kwamba uaminifu wake wa maadili ulimwandalia Baba yake wa kimbingu jibu kwa ajili ya dhihaka kali za Adui Yake, Shetani Ibilisi.—Mithali 27:11.

32. Yesu anatumia “maarifa” gani ‘kuletea wengi msimamo wenye uadilifu,’ na ni nani wanaopata msimamo huo?

³² Baraka nyingine inayotokana na kifo cha Yesu ni kwamba analetea “wengi msimamo wenye uadilifu,” hata sasa. Isaya anasema kwamba anafanya hivyo “kwa maarifa yake.” Ushuhuda unaonyesha kwamba hayo ni maarifa ambayo Yesu alijipatia kwa kuwa mwanadamu na kuteseka isivyo haki kwa kumtii Mungu. (Waebrania 4:15) Baada ya kuteseka hadi kifo, Yesu aliweza kuandaa dhabihu iliyohitajiwa ili kuwasaidia wengine wapate msimamo wenye uadilifu. Ni nani wanaopata msimamo huo wenye uadilifu? Kwanza, ni wafuasi wake watiwa-mafuta. Kwa sababu wanadhihirisha imani katika dhabihu ya Yesu, Yehova anawatangaza kuwa waadilifu kwa tazamio la kuwafanya wawe wanawe, na kuwafanya warithi-washirika na Yesu. (Waroma 5:19; 8:16, 17) Halafu “umati mkubwa” wa “kondoo wengine” unadhihirisha imani katika damu ya Yesu iliyomwagwa na kufurahia msimamo wenye uadilifu wakiwa na tazamio la kuwa rafiki za Mungu na kuwa waokokaji wa Har-Magedoni.—Ufunuo 7:9; 16:14, 16; Yohana 10:16; Yakobo 2:23, 25.

33, 34. (a) Ni jambo gani la kuchangamsha mioyo yetu tunalojifunza kuhusu Yehova? (b) “Walio wengi” ambao Mtumishi wa Kimesiya anapokea “sehemu” akiwa miongoni mwao ni akina nani?

³³ Mwisho, Isaya anaeleza juu ya ushindi mbalimbali wa Mesiya: “Kwa hiyo nitamgawia sehemu pamoja na wakuu [“walio wengi,” “NW”], naye atagawanya nyara pamoja nao walio hodari; kwa sababu alimwaga nafsi yake hata kufa, akahesabiwa pamoja na hao wakosao. Walakini alichukua dhambi za watu wengi, na kuwaombea wakosaji.”—Isaya 53:12.

³⁴ Maneno ya kumalizia ya sehemu hii ya unabii wa Isaya yanafundisha jambo fulani la kuchangamsha moyo kuhusu Yehova: Yeye anawathamini wale wanaobaki wakiwa waaminifu-washikamanifu kwake. Hiyo inaonyeshwa na ahadi ya kwamba ‘atamgawia’ Mtumishi wa Kimesiya ‘sehemu pamoja na walio wengi.’ Inaonekana kwamba maneno haya yametokana na ile desturi ya kugawana nyara za vita. Yehova anauthamini uaminifu-mshikamanifu wa waaminifu “wengi” wa nyakati za kale, miongoni mwao wakiwamo Noa, Abrahamu, na Yobu, na amewawekea “sehemu” katika ulimwengu wake mpya unaokuja. (Waebrania 11:13-16) Na atamgawia Mtumishi wake wa Kimesiya sehemu jinsi hiyo hiyo. Hakika Yehova hatamwacha Mtumishi huyo akose thawabu kwa uaminifu wake wa maadili. Sisi pia tunaweza kukaa na uhakikisho wa kwamba Yehova ‘hatasahau kazi yetu na upendo tunaoonyesha kwa ajili ya jina lake.’—Waebrania 6:10.

35. Ni akina nani “walio hodari” ambao Yesu anagawana nyara nao, na nyara hizo ni nini?

³⁵ Mtumishi wa Mungu atapata nyara za vita pia kwa kuwashinda adui zake. Atagawana nyara hizo na “walio hodari.” Hao “walio hodari” ni akina nani katika utimizo wa jambo hilo? Ni wanafunzi wa Yesu walio wa kwanza kuushinda ulimwengu kama alivyofanya—wale raia 144,000 wa “Israeli wa Mungu.” (Wagalatia 6:16; Yohana 16:33; Ufunuo 3:21; 14:1) Basi, nyara hizo ni nini? Ushuhuda unaonyesha kwamba zinahusisha “zawadi zikiwa wanadamu,” ambazo kwa njia ya mfano inaweza kusemwa kwamba Yesu anampokonya Shetani zawadi hizo na kulipatia kutaniko la Kikristo. (Waefeso 4:8-12) Wale 144,000 “walio hodari” wanapewa pia sehemu ya nyara nyingine. Kwa sababu ya kuushinda ulimwengu, wanamnyang’anya Shetani msingi wowote wa kumdhihaki Mungu vikali. Wanamkweza Yehova kwa kumwonyesha ujitoaji usiovunjika, wakiufanya moyo wake ushangilie.

36. Je, Yesu alijua kwamba alikuwa akiutimiza unabii kuhusu Mtumishi wa Mungu? Eleza.

³⁶ Yesu alijua kwamba alikuwa akiutimiza unabii kuhusu Mtumishi wa Mungu. Katika usiku aliokamatwa, aliyanukuu maneno yaliyoandikwa kwenye Isaya 53:12 akayatumia yamhusu yeye mwenyewe: “Nawaambia nyinyi kwamba lazima hili ambalo limeandikwa litimizwe katika mimi, yaani, ‘Naye alihesabiwa pamoja na waasi-sheria.’ Kwa maana kile kinihusucho mimi kinakuwa na utimizo.” (Luka 22:36, 37) Inasikitisha kwamba Yesu alitendwa kama mwasi-sheria. Aliuawa kama mvunja-sheria, akiwa ametundikwa kati ya wanyang’anyi wawili. (Marko 15:27) Hata hivyo, alivumilia suto hilo kwa hiari, akijua vema kabisa kwamba alikuwa akitufanyia upatanisho. Kwa njia hiyo alisimama kati ya watenda dhambi na pigo la adhabu ya kifo, naye mwenyewe akalipokea pigo hilo.

37. (a) Maandishi ya kihistoria kuhusu maisha ya Yesu na kifo chake hutuwezesha kutambua nini? (b) Kwa nini tunapaswa kumshukuru Yehova Mungu na Mtumishi wake aliyekwezwa, Yesu Kristo?

³⁷ Maandishi ya kihistoria kuhusu maisha ya Yesu na kifo chake hutuwezesha kumtambua bila kukosea: Yesu Kristo ndiye Mtumishi wa Kimesiya wa unabii wa Isaya. Inatupasa tushukuru kama nini kwamba Yehova alionyesha hiari ya kumwacha Mwanawe mpendwa atimize fungu la kiunabii la Mtumishi, akiteseka na kufa ili sisi tuweze kukombolewa kutoka katika dhambi na kifo! Hivyo Yehova alituonyesha upendo mkubwa sana. Waroma 5:8 husema hivi: “Mungu apendekeza upendo wake mwenyewe kwetu kwa kuwa, tulipokuwa tungali watenda-dhambi, Kristo alikufa kwa ajili yetu.” Vilevile inatupasa tumshukuru kama nini Yesu Kristo, yule Mtumishi aliyekwezwa, kwa kumwaga nafsi yake kwa hiari hadi kifo chenyewe!

[Maelezo ya Chini]

a Targumi ya Jonathan ben Uzziel (karne ya kwanza W.K.), iliyotafsiriwa na J. F. Stenning, inasema hivi inapofasiri Isaya 52:13: “Tazama, mtumishi wangu, Yule Mtiwa-Mafuta (au, yule Mesiya), atapata ufanisi.” Hivyo hivyo, Talmudi ya Kibabiloni (karibu karne ya tatu W.K.) inasema hivi: “Yule Mesiya—jina lake nani? . . . [; wale] wa nyumba ya Rabi [husema, Yule mgonjwa], kwa kuwa inasemwa, ‘Hakika yeye amebeba magonjwa yetu.’”—Sanhedrin 98b; Isaya 53:4.

b Nabii Mika alitaja kwamba Bethlehemu ni “mdogo kuwa miongoni mwa elfu za Yuda.” (Mika 5:2) Na bado, Bethlehemu huyo mdogo aliipata heshima isiyo na kifani ya kuwa mji ambamo Mesiya alizaliwa.

c Neno la Kiebrania lililotafsiriwa ‘kupigwa kwa tauni’ linatumiwa pia kuhusu ukoma. (2 Wafalme 15:5) Wasomi fulani wanasema kwamba, wazo ambalo Wayahudi fulani walipata kutokana na Isaya 53:4 ni kwamba Mesiya angekuwa mwenye ukoma. Talmudi ya Kibabiloni hutumia mstari huu kuhusu Mesiya, ikimwita “yule msomi mwenye ukoma.” Tafsiri ya Kikatoliki iitwayo Douay Version, inatoa wazo moja na Vulgate ya Kilatini kwa kuufasiri mstari huo hivi: “Tumemfikiria kana kwamba ni mwenye ukoma.”

[Chati katika ukurasa wa 212]

MTUMISHI WA YEHOVA

Jinsi Yesu Alivyotimiza Fungu la Kuwa

UNABII

TUKIO

UTIMIZO

Isa. 52:13

Atukuzwa na kukwezwa

Mdo. 2:34-36; Flp. 2:8-11; 1 Pet. 3:22

Isa. 52:14

Alisingiziwa na kuharibiwa sifa

Mt. 11:19; 27:39-44, 63, 64; Yn 8:48; 10:20