Sura Ya Kumi Na Tano
Yule Mwanamke Tasa Ashangilia
1. Kwa nini Sara alitamani sana kuzaa watoto, na alipatwa na nini?
SARA alitamani sana kuzaa watoto. Lakini jambo la kusikitisha lilikuwa kwamba yeye alikuwa tasa, na hilo lilimwuma sana. Siku zake, utasa ulionwa kuwa suto, lakini Sara hakuumwa na hilo tu. Alitamani sana kuona utimizo wa ahadi ya Mungu kwa mumewe. Abrahamu alipaswa kuwa baba wa mbegu ambayo ingekuwa baraka kwa familia zote za dunia. (Mwanzo 12:1-3) Hata hivyo, miongo mingi baada ya Mungu kutoa ahadi hiyo, bado mtoto hakutokea. Sara alizeeka angali hajapata mtoto. Huenda ikawa nyakati nyingine alijiuliza-uliza kama alikuwa amejiwekea matumaini ya bure. Lakini, siku moja kutamauka kwake kukageuka kuwa shangwe!
2. Kwa nini unabii ulioandikwa katika Isaya sura ya 54 utupendeze?
2 Shida ya Sara hutusaidia kuuelewa unabii ulioandikwa katika Isaya sura ya 54. Humo Yerusalemu anaambiwa mambo kana kwamba ni mwanamke tasa anayepata shangwe kubwa ya kuwa na watoto wengi. Yehova anawaonyesha watu wake wa kale hisia nyororo kwa kuwataja wote kwa ujumla kuwa mke wake wa mfano. Zaidi ya hilo, sura hii ya Isaya inatusaidia kufumbua sehemu muhimu inayohusiana na kile ambacho Biblia hukiita “siri takatifu.” (Waroma 16:25, 26) Nuru muhimu inaangazwa juu ya ibada safi leo kupitia kutambulishwa kwa “mwanamke” huyo na mambo yaliyotabiriwa katika unabii huo kuwa yatampata.
Yule “Mwanamke” Atambuliwa
3. Kwa nini “mwanamke” huyo tasa atakuwa na sababu ya kushangilia?
3 Sura ya 54 inaanza kwa hali ya furaha: “Imba, wewe [“mwanamke,” “NW”] uliye tasa, wewe usiyezaa; paza sauti yako kwa kuimba, piga kelele, wewe usiyekuwa na utungu; maana watoto [“wana,” “NW”] wake aliyeachwa ni wengi kuliko watoto wake yeye aliyeolewa, asema BWANA.” (Isaya 54:1) Isaya anasisimuka kama nini kusema maneno hayo! Na utimizo wake utawaletea faraja iliyoje Wayahudi walioko uhamishoni Babiloni! Wakati huo Yerusalemu bado atakuwa ukiwa. Kwa maoni ya kibinadamu, itaonekana ni kama hakuna kamwe tumaini la jiji hilo kukaliwa na watu tena, sawa na vile isivyo kawaida mwanamke tasa kutumainia kuzaa watoto siku za uzeeni. Lakini “mwanamke” huyu ana baraka kubwa wakati wake ujao—atapata nguvu za uzazi. Yerusalemu atachachawa kwa shangwe ya ajabu. Atamiminikwa tena na “wana,” au wakaaji.
4. (a) Mtume Paulo anatusaidiaje kuona kwamba bila shaka Isaya sura ya 54 ina utimizo mkubwa kuliko ule wa mwaka wa 537 K.W.K.? (b) “Yerusalemu la juu” ni nini?
4 Huenda ikawa Isaya hajui jambo hili, lakini unabii wake utakuwa na utimizo zaidi ya mmoja. Mtume Paulo ananukuu kutoka Isaya sura ya 54 na kueleza kwamba “mwanamke” huyo anamaanisha kitu muhimu sana kuliko jiji la kidunia la Yerusalemu. Anaandika hivi: “Yerusalemu la juu ni huru, nalo ni mama yetu.” (Wagalatia 4:26) Hilo “Yerusalemu la juu” ni nini? Kwa wazi si lile jiji la Yerusalemu lililo katika Nchi ya Ahadi. Jiji hilo ni la kidunia, wala haliko “juu” katika makao ya kimbingu. “Yerusalemu la juu” ni “mwanamke” wa kimbingu wa Mungu, tengenezo lake la viumbe-roho walio hodari.
5. Katika drama ya mfano iliyoonyeshwa kwenye Wagalatia 4:22-31, ni nani wanaofananishwa na (a) Abrahamu? (b) Sara? (c) Isaka? (d) Hagari? (e) Ishmaeli?
5 Ingawa hivyo, Yehova anawezaje kuwa na wanawake wawili wa mfano—mmoja wa kimbingu na yule mwingine wa kidunia? Je, hali hii inakosa upatano? Hata kidogo. Mtume Paulo anaonyesha kwamba jibu limo katika mfano wa kiunabii uliowekwa na familia ya Abrahamu. (Wagalatia 4:22-31; ona “Familia ya Abrahamu—Mfano wa Kiunabii,” katika ukurasa wa 218.) Sara, yule “mwanamke huru” aliyekuwa mke wa Abrahamu, anafananisha tengenezo la Yehova la viumbe-roho lililo kama mke. Naye Hagari, mjakazi aliyekuwa mke wa pili, au suria, wa Abrahamu anafananisha Yerusalemu la kidunia.
6. Tengenezo la Mungu la kimbingu lilipitia kipindi kirefu cha utasa katika maana gani?
6 Tukiwa na habari hizo za msingi, tunaanza kuona maana yenye kina kirefu ya Isaya 54:1. Baada ya miongo ya utasa, Sara alimzaa Isaka akiwa na umri wa miaka 90. Vivyo hivyo, tengenezo la Yehova la kimbingu lilipitia kipindi kirefu cha utasa. Kule nyuma katika Edeni, Yehova aliahidi kwamba “mwanamke” wake angetokeza ile “mbegu.” (Mwanzo 3:15, NW) Miaka zaidi ya 2,000 baadaye, Yehova alifanya agano lake pamoja na Abrahamu kuhusu ile Mbegu ya ahadi. Lakini “mwanamke” wa kimbingu wa Mungu alilazimika kungoja karne nyingi sana kabla ya kutokeza Mbegu hiyo. Hata hivyo, wakati ulifika watoto wa huyo aliyekuwa ‘mwanamke tasa’ wakawa wengi sana kuliko wale wa Israeli wa asili. Mfano unaohusu huyo mwanamke tasa unatusaidia kuona ni kwa nini malaika walikuwa na hamu nyingi sana ya kushuhudia ile Mbegu iliyotabiriwa ikiwasili. (1 Petro 1:12) Hilo lilitukia lini hatimaye?
7. “Yerusalemu la juu” lilipata pindi ya kushangilia wakati gani, kama vile ilivyotabiriwa kwenye Isaya 54:1, na kwa nini unajibu hivyo?
7 Kuzaliwa kwa Yesu akiwa mtoto wa kibinadamu hakika kulikuwa pindi ya kushangilia miongoni mwa malaika. (Luka 2:9-14) Lakini hilo silo tukio lililotabiriwa kwenye Isaya 54:1. Yesu alipozaliwa kwa roho takatifu mwaka wa 29 W.K., hapo ndipo alipopata kuwa mwana wa kiroho wa “Yerusalemu la juu,” akikubaliwa na Mungu mwenyewe peupe kuwa yeye ni ‘Mwana wake, mpendwa.’ (Marko 1:10, 11; Waebrania 1:5; 5:4, 5) Hapo ndipo yule “mwanamke” wa kimbingu wa Mungu alipopata sababu ya kushangilia, kwa kutimiza Isaya 54:1. Sasa hatimaye mwanamke huyo akawa ametokeza ile Mbegu iliyoahidiwa, yule Mesiya! Karne zake za utasa zikawa zimekwisha. Hata hivyo, huo haukuwa mwisho wa kushangilia kwake.
Huyo Mwanamke Tasa Apata Wana Wengi Sana
8. Kwa nini “mwanamke” wa kimbingu wa Mungu alikuwa na sababu ya kushangilia baada ya kutokeza ile Mbegu iliyoahidiwa?
8 Baada ya Yesu kufa na kufufuliwa baadaye, “mwanamke” wa kimbingu wa Mungu alishangilia kupokea Mwana huyo mwenye upendeleo akiwa “mzaliwa wa kwanza kutoka kwa wafu.” (Wakolosai 1:18) Kisha mwanamke huyo akaanza kutokeza wana zaidi wa kiroho. Kwenye Pentekoste ya 33 W.K., karibu wafuasi 120 wa Yesu walitiwa mafuta kwa roho takatifu, na kwa njia hiyo wakafanywa kuwa warithi-washirika pamoja na Kristo. Baadaye siku hiyo, wengine 3,000 waliongezwa. (Yohana 1:12; Matendo 1:13-15; 2:1-4, 41; Waroma 8:14-16) Jamii hiyo ya wana iliendelea kukua. Wakati wa karne za mapema za uasi-imani wa Jumuiya ya Wakristo, ukuzi huo ulipungua ukawa haba sana. Lakini, mambo yangebadilika katika karne ya 20.
9, 10. Maagizo ‘kupanua mahali pa hema’ yangemaanisha nini kwa mwanamke aliyeishi hemani nyakati za kale, na kwa nini huo ni wakati wa shangwe kwa mwanamke huyo?
9 Isaya anaendelea kutoa unabii juu ya kipindi fulani cha ukuzi wa kustaajabisha: “Panua mahali pa hema yako, na wayatandaze mapazia ya maskani yako; usiwakataze; ongeza urefu wa kamba zako; vikaze vigingi vya hema yako. Kwa maana utaenea upande wa kuume na upande wa kushoto; na wazao wako watawamiliki mataifa; wataifanya miji iliyokuwa ukiwa kukaliwa na watu. Usiogope; maana hutatahayarika; wala usifadhaike; maana hutaaibishwa; kwa kuwa utaisahau aibu ya ujana wako, pia mashutumu ya ujane wako hutayakumbuka tena.”—Isaya 54:2-4.
10 Hapa Yerusalemu anaambiwa mambo kana kwamba ni mke na mama anayekaa katika mahema, sawa na Sara. Anapobarikiwa kwa kupata familia inayoongezeka, umefika wakati wa mama huyo kuhakikisha kwamba nyumba yake inapanuliwa. Anahitaji kuongeza urefu wa mapazia yake na kamba zake na kuvipigilia imara vigingi vya hema mahali pake papya. Hiyo ni kazi inayomfurahisha, na kwa kuwa huo ni wakati wa shughuli nyingi, anaweza kusahau kwa urahisi miaka mingi aliyoitumia akihangaika bila kujua kama siku moja angezaa watoto wa kuendeleza ukoo wa familia.
11. (a) “Mwanamke” wa kimbingu wa Mungu alibarikiwaje mwaka wa 1914? (Ona kielezi-chini.) (b) Kuanzia mwaka wa 1919 na kuendelea, watiwa-mafuta walio duniani wamepata baraka gani?
11 Yerusalemu la kidunia lilibarikiwa kwa kupata wakati wa kujengwa upya jinsi hiyo baada ya ule uhamisho wa Kibabiloni. “Yerusalemu la juu” limebarikiwa hata zaidi.a Hasa tangu mwaka wa 1919, “wazao” wake watiwa-mafuta wamechanuka katika hali yao ya kiroho iliyorudishwa. (Isaya 61:4; 66:8) ‘Waliwamiliki mataifa’ katika maana ya kwamba walienea wakaingia nchi nyingi kuwatafuta wale ambao wangetaka kujiunga na familia yao ya kiroho. Matokeo ni kwamba, ukuzi mkubwa ulivuvumka kwa kukusanya wale wana watiwa-mafuta. Idadi yao ya mwisho ya 144,000 ilionekana kuwa imejazwa wakati fulani katikati ya ile miaka ya 1930. (Ufunuo 14:3) Wakati huo, kukusanywa kwa watiwa-mafuta kuliacha kuwa lengo kuu la kazi ya kuhubiri. Hata hivyo, mpanuko haukukoma eti kwa sababu mkusanyo wa watiwa-mafuta ulikoma.
12. Ni nani zaidi ya watiwa-mafuta ambao wamekusanywa wakaingizwa katika kutaniko la Kikristo tangu miaka ya 1930?
12 Yesu mwenyewe alitabiri kwamba licha ya yeye kuwa na “kundi dogo” la ndugu watiwa-mafuta, angekuwa pia na “kondoo wengine” ambao ni lazima waletwe ndani ya zizi la kondoo la Wakristo wa kweli. (Luka 12:32; Yohana 10:16) Ingawa waandamani hao waaminifu wa watiwa-mafuta hawamo miongoni mwa wana watiwa-mafuta wa “Yerusalemu la juu,” wanatimiza sehemu muhimu iliyotajwa na unabii zamani. (Zekaria 8:23) Kuanzia miaka ya 1930 hadi leo, “umati mkubwa” wa waandamani hao umekusanywa, matokeo yakawa ni mpanuko usio na kifani wa kutaniko la Kikristo. (Ufunuo 7:9, 10) Leo huo umati mkubwa una mamilioni ya watu. Mpanuko wote huo umetokeza uharaka wa kuongeza Majumba ya Ufalme, Majumba ya Kusanyiko, na ofisi za tawi. Maneno ya Isaya yanaonekana yamezidi kufaa sana. Ni pendeleo kama nini kuwa sehemu ya mpanuko huo uliotabiriwa!
Mama Anayewajali Wazao Wake
13, 14. (a) Inaonekana ni kama kuna ugumu gani wa kuelewa baadhi ya semi zinazoelekezwa kwa “mwanamke” wa kimbingu wa Mungu? (b) Ni ufahamu gani wa kina kirefu tunaoweza kupata kutokana na jinsi Mungu anavyotumia mifano ya uhusiano wa kifamilia?
13 Tumeona kwamba katika utimizo mkubwa zaidi, yule “mwanamke” wa unabii anawakilisha tengenezo la Yehova la kimbingu. Lakini baada ya kusoma Isaya 54:4, huenda tukashangaa ni jinsi gani tengenezo hilo la viumbe-roho limewahi kupata aibu au suto. Mistari inayofuata inasema kwamba “mwanamke” wa Mungu atakataliwa, ateswe, na kushambuliwa. Hata ataichochea ghadhabu ya Mungu. Maneno kama hayo yanawezaje kutumiwa kuhusu tengenezo la viumbe-roho walio wakamilifu ambao hawajawahi kamwe kutenda dhambi? Jibu linahusiana na hali ya familia.
14 Yehova anatumia uhusiano wa kifamilia—mume na mke, mama na watoto—kupasha watu kweli za kiroho zenye kina kirefu kwa sababu mifano hiyo ina maana sana kwa wanadamu. Iwe tumeona mengi au machache, mema au mabaya katika familia yetu wenyewe, inaelekea kwamba kwa kiasi fulani tunafahamu jinsi ndoa nzuri au uhusiano mzuri unavyopaswa kuwa kati ya mzazi na mtoto. Basi Yehova anatufundisha waziwazi kama nini kwamba yeye ana uhusiano mchangamfu, wa kindani na wa kuaminiana sana na halaiki kubwa za watumishi wake! Tena anatufundisha kwa njia yenye kuvutia kama nini kwamba tengenezo lake la kimbingu linawajali wazao wake watiwa-mafuta walio duniani! Wakati watumishi wa kibinadamu wanapoteseka, hata watumishi waaminifu wa kimbingu, yaani “Yerusalemu la juu,” wanateseka. Vivyo hivyo, Yesu alisema hivi: “Kwa kadiri ambayo mlimfanyia hilo mmoja wa wadogo zaidi sana wa ndugu zangu hawa [watiwa-mafuta], mlinifanyia mimi hilo.”—Mathayo 25:40.
15, 16. Utimizo wa kwanza wa Isaya 54:5, 6 ni gani, na utimizo wake ulio mkubwa zaidi ni gani?
15 Basi, haishangazi kwamba mengi ya maneno anayoambiwa “mwanamke” wa kimbingu wa Yehova yanaonyesha mambo ambayo huwapata watoto wake duniani. Yafikirie maneno haya: “Muumba wako ni mume wako; BWANA wa majeshi ndilo jina lake; na Mtakatifu wa Israeli ndiye Mkombozi wako; Yeye ataitwa Mungu wa dunia yote. Maana BWANA amekuita kama mke aliyeachwa na kuhuzunishwa rohoni, kama mke wakati wa ujana, atupwapo, asema Mungu wako.”—Isaya 54:5, 6.
16 Mke anayezungumziwa hapa ni nani? Katika utimizo wa kwanza ni Yerusalemu, akiwakilisha watu wa Mungu. Wakati wa uhamisho wao wa miaka 70 katika Babiloni, watahisi kana kwamba Yehova amewakataa na kuwaacha kabisa. Katika utimizo ulio mkubwa zaidi, maneno hayo yanarejezea “Yerusalemu la juu” na tukio lake la kutokeza ile “mbegu” hatimaye kwa kutimiza Mwanzo 3:15, NW.
Nidhamu ya Muda, Baraka za Milele
17. (a) Yerusalemu la kidunia litapatwaje na “furiko” la ghadhabu ya kimungu? (b) Ni ‘furiko’ gani lililowapata wana wa “Yerusalemu la juu”?
17 Unabii unaendelea kusema hivi: “Kwa kitambo kidogo nimekuacha; lakini kwa rehema nyingi nitakukusanya. Kwa ghadhabu ifurikayo nalikuficha uso wangu dakika moja; lakini kwa fadhili za milele nitakurehemu, asema BWANA, Mkombozi wako.” (Isaya 54:7, 8) Yerusalemu la kidunia linagharikishwa kwa ‘furiko’ la ghadhabu ya Mungu wakati majeshi ya Babiloni yatakapofanya shambulio mwaka wa 607 K.W.K. Huenda miaka yake 70 ya kukaa uhamishoni ikaonekana kuwa muda mrefu. Hata hivyo, majaribu hayo yanaendelea kwa “dakika moja” yakilinganishwa na baraka za milele zinazowangoja wenye kuitikia vema nidhamu wanayopewa. Hivyo hivyo, wana watiwa-mafuta wa “Yerusalemu la juu” walihisi kana kwamba walikuwa wamezidiwa na furiko la hasira kali ya kimungu, wakati Yehova alipowaruhusu washambuliwe na wanasiasa kwa kuchochewa na Babiloni Mkubwa. Lakini, kwa kutofautishwa na kipindi cha baraka za kiroho kilichofuata tangu mwaka wa 1919, baadaye nidhamu hiyo ilionekana kuwa ya muda mfupi kama nini!
18. Ni kanuni gani muhimu inayoweza kutambuliwa kuhusu hasira kali ya Yehova juu ya watu wake, na hiyo ingeweza kuwa na matokeo gani kwetu binafsi?
18 Mistari hii inaonyesha ukweli mwingine mkubwa—hasira kali ya Mungu inapita mbio, lakini rehema yake inadumu milele. Hasira yake huwaka juu ya ukosaji, lakini hudhibitiwa nyakati zote, huwa na kusudi fulani nyakati zote. Nasi tukiikubali nidhamu ya Yehova, hasira yake inakuwa ya “dakika moja,” kisha inapoa. Badala ya hasira hiyo kunakuwako “rehema nyingi”—msamaha wake na fadhili zake za upendo. Fadhili hizo zinadumu ‘milele.’ Basi, tunapotenda dhambi hatupaswi kusita-sita kutubu kisha kujaribu kurekebisha makosa tuliyomtenda Mungu. Ikiwa dhambi ni nzito, tunapaswa kuwafikia wazee wa kutaniko bila kukawia. (Yakobo 5:14) Ni kweli kwamba huenda nidhamu ikahitajika, na inaweza kuwa vigumu kuikubali. (Waebrania 12:11) Lakini itakuwa ya muda mfupi ikilinganishwa na baraka za milele zinazotiririka kwa kupokea msamaha wa Yehova Mungu!
19, 20. (a) Agano la upinde wa mvua ni nini, na linawahusuje wahamishwa walioko Babiloni? (b) ‘Agano la amani’ huwapa Wakristo watiwa-mafuta uhakikisho gani leo?
19 Sasa Yehova anawatolea watu wake uhakikisho wenye faraja: “Nitafanya kama nilivyofanya wakati wa Noa: wakati ule niliapa kwamba sitaifunika tena ardhi kwa gharika. Basi sasa naapa kwamba sitakukasirikia tena wala sitakukemea tena. Milima yaweza kutoweka, vilima vyaweza kuondolewa, lakini fadhili zangu hazitakuondoka, agano langu la amani halitaondolewa. Mimi Mwenyezi-Mungu nikuhurumiaye nimesema.” (Isaya 54:9, 10, “BHN”) Baada ya Gharika, Mungu alifanya agano—ambalo nyakati nyingine huitwa agano la upinde wa mvua—pamoja na Noa na kila nafsi nyingine iliyo hai. Yehova aliahidi kutoleta uharibifu tena juu ya dunia kwa kutumia furiko la duniani pote. (Mwanzo 9:8-17) Hiyo inamaanisha nini kwa Isaya na watu wake?
20 Inafariji kujua kwamba adhabu ambayo ni lazima iwapate—ule uhamisho wa miaka 70 katika Babiloni—itatukia mara moja tu. Ikimalizika, haitatukia tena. Baada ya hapo, ‘agano la Mungu la amani’ litaanza kutumika. Neno la Kiebrania la “amani” halimaanishi kutokuwako kwa vita tu bali pia “hali njema ya kila aina.” Kwa upande wa Mungu, agano hilo ni la kudumu. Vilima na milima inaweza kutoweka kwa urahisi kuliko fadhili za upendo wa Mungu kuelekea watu wake waaminifu. Lakini inasikitisha kwamba hatimaye taifa lake la kidunia litashindwa kutimiza upande wao wa agano hilo, livunje-vunje amani yake lenyewe kwa kumkataa Mesiya. Hata hivyo, wana wa “Yerusalemu la juu” walifanya vema zaidi. Kipindi chao kigumu cha nidhamu kilipomalizika, walikuwa na uhakikisho wa kulindwa na Mungu.
Usalama wa Kiroho wa Watu wa Mungu
21, 22. (a) Kwa nini “Yerusalemu la juu” linasemwa kwamba linateswa na kurushwa na tufani? (b) Hali yenye baraka ya “mwanamke” wa kimbingu wa Mungu ingemaanisha nini kuhusu “wazao” wake duniani?
21 Yehova anaendelea kutabiri kwamba watu wake waaminifu watapata usalama: “Ewe uliyeteswa, uliyerushwa na tufani, usiyetulizwa, tazama, nitaweka mawe yako kwa rangi nzuri [“chokaa ngumu,” “NW”], nitaweka misingi yako kwa yakuti samawi. Nami nitaifanya minara yako ya akiki nyekundu, na malango yako ya almasi, na mipaka yako yote ya mawe yapendezayo. Na watoto wako wote watafundishwa na BWANA; na amani ya watoto wako itakuwa nyingi. Utathibitika katika haki; utakuwa mbali na kuonewa, kwa maana hutaogopa; na mbali na hofu, kwa maana haitakukaribia. Tazama, yamkini watakusanyana; lakini si kwa shauri langu. Watu wo wote watakaokusanyana juu yako wataanguka kwa ajili yako.”—Isaya 54:11-15.
22 Ni wazi kuwa “mwanamke” wa Yehova katika makao ya roho hajawahi kuteswa moja kwa moja wala kurushwa-rushwa na tufani. Lakini aliteseka wakati “wazao” wake watiwa-mafuta duniani walipoteseka, hasa walipokuwa katika utekwa wa kiroho katika kile kipindi cha mwaka wa 1918 mpaka mwaka wa 1919. Hata hivyo, wakati yule “mwanamke” wa kimbingu anapokwezwa, hiyo inaonyesha kwamba wazao wake pia wanakwezwa. Basi, yafikirie maelezo ya kuvutia sana yanayotolewa kuhusu “Yerusalemu la juu.” Wazo linalotokezwa na mawe yake ya thamani juu ya malango, “chokaa ngumu” ya bei ghali, misingi yake, na hata mipaka yake ni kwamba yeye ana “uzuri, fahari, utakato, nguvu, na uimara,” kama vile kichapo kimoja cha marejezo kinavyosema. Ni nini kingewafanya Wakristo watiwa-mafuta wawe na hali ya usalama na baraka jinsi hiyo?
23. (a) ‘Kufundishwa na Yehova’ kumekuwa na matokeo gani juu ya Wakristo watiwa-mafuta katika siku za mwisho? (b) Watu wa Mungu wamebarikiwa kwa ‘mipaka ya mawe yapendezayo’ katika maana gani?
23 Mstari wa 13 wa Isaya sura ya 54 unaandaa jibu—wote ‘watafundishwa na Yehova.’ Yesu mwenyewe aliyatumia maneno ya mstari huo kuhusu wafuasi wake watiwa-mafuta. (Yohana 6:45) Nabii Danieli alitabiri kwamba katika huu “wakati wa mwisho,” watiwa-mafuta wangebarikiwa kwa ujuzi mwingi wa kweli na ufahamu wa kiroho wenye kina kirefu. (Danieli 12:3, 4) Ufahamu huo wenye kina kirefu umewawezesha wawe katika mstari wa mbele kuongoza kazi ya uelimishaji iliyo kubwa kupita zote katika historia, wakieneza ufundishaji wa kimungu katika dunia yote. (Mathayo 24:14) Wakati huo huo, ufahamu huo wenye kina kirefu umewasaidia waone tofauti kati ya dini ya kweli na ya uwongo. Isaya 54:12 inataja ‘mipaka ya mawe yapendezayo.’ Tangu mwaka wa 1919, Yehova amewapa watiwa-mafuta ufahamu unaozidi kuwa wazi daima juu ya mipaka—mistari ya kiroho isiyopasa kurukwa—akiwaweka kando wawe tofauti na dini ya uwongo na mambo ya ulimwengu yasiyo ya kimungu. (Ezekieli 44:23; Yohana 17:14; Yakobo 1:27) Kwa njia hiyo wanawekwa kando wawe watu wa Mungu mwenyewe.—1 Petro 2:9.
24. Tunaweza kuhakikishaje kwamba tunafundishwa na Yehova?
24 Hivyo, inafaa kila mmoja wetu ajiulize, ‘Je, mimi ninafundishwa na Yehova?’ Hatupokei ufundishaji huo kwa kuketi tu. Ni lazima tutie bidii. Tukilisoma Neno la Mungu kwa ukawaida na kulitafakari, na tukitwaa maagizo kwa kusoma vichapo vyenye msingi wa Biblia vinavyochapishwa na “mtumwa mwaminifu na mwenye busara” na kujitayarisha kwa ajili ya mikutano ya Kikristo na kuihudhuria, kweli tutafundishwa na Yehova. (Mathayo 24:45-47) Tukijitahidi kutumia yale tunayojifunza na kubaki tukiwa macho na wenye kulinda kiroho, ufundishaji wa kimungu utatutofautisha na wale walio katika ulimwengu huu usiomhofu Mungu. (1 Petro 5:8, 9) Isitoshe, ufundishaji huo utatusaidia ‘kumkaribia Mungu.’—Yakobo 1:22-25; 4:8.
25. Ahadi ya Mungu ya amani inamaanisha nini kwa watu wake nyakati za kisasa?
25 Pia unabii wa Isaya unaonyesha kwamba watiwa-mafuta wanabarikiwa kwa amani nyingi. Je, hiyo inamaanisha kwamba hawashambuliwi kamwe? Haimaanishi hivyo, bali Mungu huwapa uhakikisho kwamba hataagiza mashambulio hayo yafanyike wala hatayaruhusu yafanikiwe. Tunasoma hivi: “Tazama, nimemwumba mhunzi avukutaye moto wa makaa, akatoa silaha kwa kazi yake; nami nimemwumba mharibu ili aharibu. Kila silaha itakayofanyika juu yako haitafanikiwa na kila ulimi utakaoinuka juu yako katika hukumu utauhukumu kuwa mkosa. Huu ndio urithi wa watumishi wa BWANA, na haki yao inayotoka kwangu mimi, asema BWANA.”—Isaya 54:16, 17.
26. Kwa nini tunafarijika kujua kwamba Yehova ndiye Muumba wa wanadamu wote?
26 Kwa mara ya pili katika sura hii ya Isaya, Yehova anawakumbusha watumishi wake kwamba yeye ndiye Muumba. Mapema kidogo, anamwambia mke wake wa mfano kwamba yeye ndiye ‘Muumba’ wake. Sasa anasema kwamba yeye ndiye Muumba wa wanadamu wote. Mstari wa 16 unaeleza juu ya mhunzi anayepulizia hewa kwenye makaa ya kuvipasha moto vyombo vyake vya uhunzi, huku akiunda silaha zake za uharibifu, na pia unaonyesha shujaa wa vita, aliye “mharibu ili aharibu.” Watu kama hao wanaweza kuwaogopesha wanadamu wenzao, lakini watawezaje kutumainia kumzidi nguvu Muumba wao mwenyewe? Kwa hiyo leo, hata kama majeshi yaliyo na nguvu zaidi ulimwenguni yatawashambulia watu wa Yehova, hayataweza kupata mafanikio kamili. Kwa nini hayataweza?
27, 28. Tunaweza kuwa na uhakika wa jambo gani katika nyakati hizi zenye msukosuko, na ni kwa nini tunajua kwamba mashambulio ya Shetani juu yetu hayatafanikiwa?
27 Wakati wa kufanya shambulio la uharibifu juu ya watu wa Mungu na ibada yao ya roho na kweli umekwisha. (Yohana 4:23, 24) Yehova alimruhusu Babiloni Mkubwa afanye shambulio moja lililofanikiwa kwa muda. Kwa muda mfupi, “Yerusalemu la juu” liliona wazao wake wakikaribia kunyamazishwa wakati kazi ya kuhubiri duniani ilipokaribia kukomeshwa kabisa. Hilo halitatukia tena ng’o! Sasa jiji hilo linawashangilia wana wake, kwani hawawezi kushindwa kiroho. (Yohana 16:33; 1 Yohana 5:4) Ni kweli kwamba silaha za ushambulizi zimeundwa kuwapinga, na bado zitaundwa. (Ufunuo 12:17) Lakini silaha hizo hazijafaulu na hazitafaulu. Shetani hana silaha yoyote ya kuizima imani na bidii motomoto ya watiwa-mafuta na waandamani wao. Amani hii ya kiroho ndio ‘urithi wa watumishi wa Yehova,’ kwa hiyo hakuna mtu anayeweza kuwapokonya amani hiyo.—Zaburi 118:6; Waroma 8:38, 39.
28 Ndiyo, ulimwengu wa Shetani hauna kamwe kitu kitakachoweza kuikomesha kazi na ibada safi ya daima ambayo Mungu anapewa na watumishi wake waliojiweka wakfu. Wazao watiwa-mafuta wa “Yerusalemu la juu” wamefarijiwa sana na uhakikisho huo. Na umewafariji pia washiriki wa ule umati mkubwa. Tunapozidi kujua mengi juu ya tengenezo la Yehova la kimbingu na jinsi linavyoshughulika na waabudu wa Yehova duniani, imani yetu itazidi kuwa yenye nguvu. Maadamu imani yetu ina nguvu, silaha za Shetani zitakuwa za bure kabisa zinapotumiwa kupigana nasi!
[Maelezo ya Chini]
a Kulingana na Ufunuo 12:1-17, “mwanamke” wa Mungu alibarikiwa sana kwa kuzaa ‘mzao’ wa maana sana—si mwana-roho mmoja tu, bali ni Ufalme wa Kimesiya ulio mbinguni. Uzawa huo ulitukia mwaka wa 1914. (Ona Ufunuo—Upeo Wao Mtukufu U Karibu!, ukurasa wa 177-186.) Unabii wa Isaya unakaza fikira juu ya shangwe ambayo mwanamke huyo anahisi kwa sababu ya baraka ambayo Mungu anawapa wana wake watiwa-mafuta walio duniani.
[Sanduku katika ukurasa wa 218, 219]
Familia ya Abrahamu —Mfano wa Kiunabii
Mtume Paulo alieleza kwamba familia ya Abrahamu inatumika kuwa drama ya mfano, mfano wa kiunabii unaoonyesha uhusiano wa Yehova pamoja na tengenezo lake la kimbingu na pamoja na taifa la kidunia la Israeli chini ya agano la Sheria ya Kimusa.—Wagalatia 4:22-31.
Abrahamu, akiwa kichwa cha familia, anawakilisha Yehova Mungu. Hiari ya Abrahamu ya kumtoa Isaka mwanawe mpendwa awe dhabihu inatangulia kuwa kivuli cha hiari ya Yehova ya kumtoa Mwanawe mwenyewe aliye mpendwa sana awe dhabihu ya dhambi za wanadamu.—Mwanzo 22:1-13; Yohana 3:16.
Sara anafananisha “mke” wa kimbingu wa Mungu, yaani tengenezo lake la viumbe-roho. Tengenezo hilo la kimbingu linaelezwa kwa kufaa kuwa mke wa Yehova, kwa sababu linashirikiana na Yehova kindani, linanyenyekea ukichwa wake, na linaonyesha ushirikiano kamili katika utimizaji wa makusudi yake. Mke huyo anaitwa pia “Yerusalemu la juu.” (Wagalatia 4:26) “Mwanamke” huyo huyo anatajwa kwenye Mwanzo 3:15, na ameonyeshwa katika njozi kwenye Ufunuo 12:1-6, 13-17.
Isaka ni ufananisho wa Mbegu ya kiroho ya mwanamke wa Mungu. Kwa msingi, mbegu hiyo ni Yesu Kristo. Hata hivyo, ilikuja pia kuhusisha ndugu watiwa-mafuta wa Kristo, wanaofanywa kuwa wana wa kiroho na kuwa warithi-washirika pamoja na Kristo.—Waroma 8:15-17; Wagalatia 3:16, 29.
Hagari, mke wa pili, au suria, wa Abrahamu alikuwa mtumwa. Kwa kufaa anafananisha Yerusalemu la kidunia, ambapo mfumo wa Sheria ya Kimusa ulitawala, ukiwafunua wote wanaoifuata kuwa watumwa wa dhambi na kifo. Paulo alisema kwamba ‘Hagari anamaanisha Sinai, mlima ulio Arabuni,’ kwa sababu agano la Sheria lilianzishwa huko.—Wagalatia 3:10, 13; 4:25.
Ishmaeli, mwana wa Hagari, anafananisha Wayahudi wa karne ya kwanza, wale wana wa Yerusalemu ambao walikuwa wangali watumwa wa Sheria ya Kimusa. Kama vile Ishmaeli alivyomnyanyasa Isaka, ndivyo Wayahudi hao walivyowanyanyasa Wakristo, waliokuwa wana watiwa-mafuta wa Sara wa mfano, yaani “Yerusalemu la juu.” Na sawa na vile Abrahamu alivyowafukuza Hagari na Ishmaeli, hatimaye Yehova alitupa Yerusalemu na wana wake waasi.—Mathayo 23:37, 38.
[Picha katika ukurasa wa 220]
Baada ya ubatizo wake, Yesu alitiwa mafuta kwa roho takatifu, na andiko la Isaya 54:1 likaanza kupata utimizo wake ulio wa maana zaidi
[Picha katika ukurasa wa 225]
Yehova aliuficha uso wake kwa “dakika moja” ili usionwe na Yerusalemu
[Picha katika ukurasa wa 231]
Je, shujaa wa vita na mhunzi wanaweza kumzidi nguvu Muumba wao?