“Neno la Mungu Li Hai, Tena Lina Nguvu”
1, 2. (a) Ni nini kinachosababisha mabadiliko katika maisha za wale ambao huwa Wakristo? (b) Biblia yaweza kuathiri mtu kwa kina gani?
KATIKATI karne ya kwanza W.K., mtume Paulo aliliandikia barua kundi la Kikristo katika Roma. Humo alikazia takwa la kwamba Wakristo wa kweli walipaswa kufanya mabadiliko. Alisema: “Mwache kufanyizwa kwa mtindo wa huu mfumo wa mambo, bali mbadilishwe umbo kwa kugeuza akili zenu, mpate kujithibitishia wenyewe mapenzi ya Mungu yaliyo mema na yenye kukubalika na makamilifu.” (Warumi 12:2, NW) Ni nini hubadili umbo la wafuasi wa Yesu, kikigeuza njia yao yenyewe ya kufikiri? Kwa msingi, ni nguvu za Neno la Mungu, Biblia.
2 Paulo alionyesha jinsi Biblia yaweza kutuathiri kwa kina kirefu alipoandika hivi: “Neno la Mungu li hai, tena lina nguvu, tena lina ukali kuliko upanga uwao wote ukatao kuwili, tena lachoma hata kuzigawanya nafsi na roho, na viungo na mafuta yaliyomo ndani yake; tena li jepesi kuyatambua mawazo na makusudi ya moyo.” (Waebrania 4:12) Kweli kweli, nguvu zisizo za kawaida ambazo Biblia inazo kuleta mabadiliko hayo katika watu ni ithibati yenye kusadikisha kwamba hiyo si neno la binadamu tu.
3, 4. Ni kwa kadiri gani nyutu za Wakristo hubadilishwa?
3 Neno la Kigiriki lililotafsiriwa “mbadilishwe umbo” kwenye Warumi 12:2, NW, latokana na me·ta·mor·phoʹo. Laonyesha badiliko kamili, kama vile mbadilikoumbo (metamorphosis) wa kiwavi ili awe kipepeo. Ni lenye ukamili sana hivi kwamba Biblia hulinena kuwa badiliko la utu. Katika mstari mwingine wa Biblia, twasoma hivi: “Uvueni utu wa zamani pamoja na mazoea yake, na mjivike wenyewe utu mpya, ambao kupitia maarifa sahihi unafanywa mpya kulingana na mfano wa Yule aliyeuumba.”—Wakolosai 3:9, 10, NW.
4 Akiandikia kundi Korintho, Paulo alionyesha kadiri ya mabadiliko ya utu yaliyotukia katika karne ya kwanza. Alisema hivi: “Waasherati hawataurithi ufalme wa Mungu, wala waabudu sanamu, wala wazinzi, wala wafiraji, wala walawiti, wala wevi, wala watamanio, wala walevi, wala watukanaji, wala wanyang’anyi. Na baadhi yenu mlikuwa watu wa namna hii; lakini mlioshwa.” (1 Wakorintho 6:9-11) Ndiyo, watu wasiofuata adili na wenye magombano, wevi na walevi, walikuwa wamebadilishwa umbo wakawa Wakristo walio vielelezo vyema.
Mabadiliko ya Utu Leo
5, 6. Utu wa mwanamume mmoja kijana ulibadilishwaje kabisa na nguvu za Biblia?
5 Vivyo hivyo mabadiliko ya utu huonwa leo. Kwa kielelezo, mvulana mchanga katika Amerika Kusini aliachwa yatima akiwa wa miaka tisa. Alikua bila mwongozo wa wazazi na akakuza matatizo makubwa sana ya utu. Asimulia hivi: “Kufikia wakati nilipokuwa na miaka 18, nilikuwa nimezoelea kabisa dawa za kulevya na tayari nilikaa gerezani kwa muda fulani kwa kuiba ili niendeleze zoea hilo.” Ingawa hivyo, shangazi yake alikuwa mmoja wa Mashahidi wa Yehova, na hatimaye aliweza kumsaidia.
6 Mwanamume huyo kijana aeleza hivi: “Shangazi yangu alianza kujifunza Biblia pamoja nami, na baada ya miezi saba niliweza kuvunja lile zoea la dawa za kulevya.” Pia alivunja uhusiano na waandamani wake wa zamani akapata marafiki wapya miongoni mwa Mashahidi wa Yehova. Aendelea kusema hivi: “Waandamani hawa wapya, pamoja na funzo langu la Biblia la kawaida, waliniwezesha nifanye maendeleo na hatimaye niweke maisha yangu wakfu kutumikia Mungu.” Ndiyo, huyu ambaye hapo kwanza alikuwa mzoevu wa dawa za kulevya na mwivi sasa ni Mkristo mtendaji, anayeishi maisha safi. Badiliko hilo kubwa la utu lilitokezwaje? Kupitia nguvu za Biblia.
7, 8. Eleza jinsi tatizo la utu mgumu lilivyotatuliwa kwa msaada wa Biblia.
7 Kielelezo kingine chatoka kusini mwa Ulaya. Huko, mwanamume mmoja kijana alikua akiwa na tatizo gumu la utu: hasira kali. Alikuwa mtu wa vita daima. Wakati wa bishano moja la kijamaa, hata alipiga baba yake, akimwangusha chini! Ingawa hivyo, hatimaye alijifunza Biblia pamoja na Mashahidi wa Yehova na kuangalia amri ya Mungu katika kitabu cha Warumi: “Msimlipe mtu ovu kwa ovu. .. . Kama yamkini, kwa upande wenu, mkae katika amani na watu wote. Wapenzi, msijilipize kisasi, bali ipisheni ghadhabu.”—Warumi 12:17-19.
8 Maneno hayo yalimsaidia kung’amua jinsi udhaifu wake ulivyokuwa mbaya. Maarifa yenye kuongezeka ya Biblia yalisafisha dhamiri yake, ambayo nayo ilizuia hasira yake nyepesi. Wakati mmoja, alipokuwa amefanya maendeleo katika mafunzo yake, mtu asiyejuana naye alikasirika akamrushia matukano. Yule mwanamume kijana alihisi ile hasira kali aliyozoelea ikiamka ndani. Ndipo akahisi kitu kingine: hisia ya aibu; nayo ikamzuia kujiachilia ashindwe na kasirani yake. Akawa amekuza kujidhibiti (kujiweza), na hilo ni tunda la roho lililo la maana. (Wagalatia 5:22, 23, NW) Sasa utu wake ulikuwa tofauti, kwa msaada wa nguvu za Neno la Mungu.
9. Kulingana na Paulo, utu wetu hubadilishwa kwa chombo gani?
9 Ingawa hivyo, Biblia hutokezaje matokeo yenye nguvu jinsi hiyo? Paulo, kwenye Wakolosai 3:10, alisema kwamba nyutu zetu hubadilishwa kupitia maarifa sahihi, maarifa ambayo hupatikana katika Biblia. Lakini maarifa hubadilije watu?
Sehemu Yenye Kutimizwa na Maarifa Sahihi
10, 11. (a) Tutaliipo Biblia, sisi hujifunza nini juu ya vitabia vya utu vilivyo na visivyo vya kutamanika? (b) Ni nini zaidi ya maarifa kinachohitajiwa ili kutokeza badiliko katika utu wetu?
10 Kwanza, Biblia yatambulisha vitabia visivyotamanika vya utu ambavyo ni lazima vivuliwe. Hivi ni kutia ndani mambo kama “macho ya kiburi, ulimi wa uongo, na mikono imwagayo damu isiyo na hatia; moyo uwazao mawazo mabaya [unaotunga njama zenye kuumiza, NW]; miguu iliyo myepesi kukimbilia maovu; shahidi wa uongo asemaye uongo; naye apandaye mbegu za fitina kati ya ndugu.” (Mithali 6:16-19) Pili, Biblia hueleza tabia za kutamanika ambazo twapaswa kusitawisha, kutia na “upendo, shangwe, amani, ustahimilivu, fadhili, wema, imani, upole, kujidhibiti.”—Wagalatia 5:22, 23, NW.
11 Hayo maarifa sahihi husaidia mtu mwenye moyo mweupe ajichunguze aone ni tabia gani za utu ambazo ahitaji kusitawisha na ni zipi ambazo ni lazima aondolee mbali. (Yakobo 1:25) Hata hivyo, huo ni mwanzo tu. Zaidi ya maarifa, kichocheo chahitajiwa, kitu cha kumsukuma hivi kwamba atake kubadilika. Hapa tena, yeye ahitaji maarifa sahihi kutokana na Biblia.
Kuchochewa Kuwa Wema
12. Maarifa ya utu wa Mungu hutusaidiaje kubadilika?
12 Paulo alisema kwamba utu mpya wenye kutamanika hufinyangwa “sawasawa na mfano wake yeye aliyeuumba.” (Wakolosai 3:10) Kwa hiyo ni lazima utu wa Kikristo ushabihiane na utu wa Mungu mwenyewe. (Waefeso 5:1) Kupitia Biblia, utu wa Mungu wafunuliwa kwetu. Twaona shughuli zake pamoja na ainabinadamu na kuangalia kwa makini sifa zake nzuri, kama vile upendo, fadhili, wema, rehema, na uadilifu. Maarifa hayo husukuma mtu mwenye moyo wa kufuata haki apende Mungu na atake kuwa aina ya mtu ambaye Mungu huidhinisha. (Mathayo 22:37) Sisi tukiwa watoto wanaopenda, twataka kupendeza Baba yetu wa kimbingu, kwa hiyo twajaribu kuiga utu wake kwa kadiri tuwezavyo katika hali yetu dhaifu, ya kutokamilika.—Waefeso 5:1.
13. Ni maarifa gani yanayotufundisha ‘kupenda uadilifu na kuchukia kutotii sheria’?
13 Kichocheo chetu huimarishwa na maarifa ambayo Biblia hutoa juu ya zinakoongoza tabia za utu zilizo njema na mbaya pia. (Zaburi 14:1-5; 15:1-5; 18:20, 24) Twajifunza kwamba Daudi alibarikiwa kwa ujitoaji kimungu na upendo wake wa uadilifu lakini akateseka alipopoteza kujidhibiti. Twaona matokeo ya kuhuzunisha wakati sifa nzuri za Sulemani zilipotiwa ufisadi katika uzee wake. Baraka zilizotokana na unyoofu wa Yosia na Hezekia zatofautishwa na athari zenye maafa za udhaifu wa Ahabu na uasi-imani wenye kichwa kigumu wa Manase. (Wagalatia 6:7) Hivyo twajifunza ‘kupenda uadilifu na kuchukia kutotii sheria.’—Waebrania 1:9; Zaburi 45:7; 97:10, NW.
14. Ni nini yaliyo makusudi ya Yehova kwa ulimwengu na kwa watu mmoja mmoja waliomo?
14 Kichocheo hiki chaimarishwa hata zaidi na maarifa sahihi ya makusudi ya Mungu. Maarifa hayo hutusaidia tubadili ile ‘kani yenyewe inayotendesha akili zetu,’ ile roho ambayo huchochea fikira na vitendo vyetu. (Waefeso 4:23, 24, NW) Tutaliipo Biblia, sisi hujifunza kwamba Yehova hatavumilia uovu milele. Karibuni, ataharibu ulimwengu huu usio mwadilifu na kutokeza ‘mbingu mpya na dunia mpya ambamo uadilifu utakaa.’ (2 Petro 3:8-10, 13, NW) Nani ataishi katika ulimwengu mpya huo? “Wanyofu watakaa katika nchi [dunia, NW], na wakamilifu watadumu ndani yake. Bali waovu watatengwa na nchi [dunia, NW], nao wafanyao hila watang’olewa.”—Mithali 2:21, 22.
15. Ikiwa sisi twaamini kikweli mambo ambayo Biblia husema juu ya makusudi ya Yehova, hiyo itatuathirije sisi tukiwa watu?
15 Ikiwa twaamini kikweli ahadi hiyo, njia yote ya kufikiri kwetu itaathiriwa. Baada ya kutoa unabii juu ya uharibifu wa uovu, mtume Petro husema hivi: “Maadam kila kitu kitaharibiwa namna hiyo, je, ninyi mnapaswa kuwa watu wa namna gani? Mnapaswa kuishi kitakatifu na kumcha Mungu, mkiingojea Siku ile ya Mungu [Yehova, NW] na kuifanya ije upesi.” (2 Petro 3:11, 12, HNWW) Nyutu zetu zapasa kufinyangwa na tamaa yetu imara kuwa miongoni mwa wanyofu ambao watabakizwa waovu waharibiwapo.
16. Ni nyutu za aina gani ambazo hazitakuwa na nafasi katika ulimwengu mpya, na maarifa ya kujua hivyo yapasa kutuathirije sisi?
16 Kitabu cha Ufunuo huwaahidi wanyoofu kwamba, baada ya mwisho wa ulimwengu huu, “[Mungu] atafuta kila chozi katika macho yao, wala mauti haitakuwapo tena; wala maombolezo, wala kilio, wala maumivu hayatakuwapo tena; kwa kuwa mambo ya kwanza yamekwisha kupita.” Lakini ndipo huonya kwamba “waoga, na wasioamini, na wachukizao, na wauaji, na wazinzi, na wachawi, na hao waabuduo sanamu, na waongo wote” watakataliwa. (Ufunuo 21:4, 8) Ni jambo la hekima kama nini kuepuka sifa zisizotamanika ambazo Mungu atakataa kuruhusu katika ulimwengu mpya!
Msaada Kutoka Nje
17. Biblia hutushauri tutafute msaada wa aina gani?
17 Hata hivyo, wanadamu ni dhaifu, na ili wafanye mabadiliko kwa kawaida wao huhitaji jambo fulani ambalo ni zaidi ya kupashwa habari na kuchochewa tu. Wao huhitaji msaada wa kibinafsi, na Biblia hutuonyesha mahali ambapo twaweza kupata msaada huu. Kwa kielelezo, hiyo husema hivi: “Enenda pamoja na wenye hekima, nawe utakuwa na hekima; bali rafiki wa wapumbavu ataumia.” (Mithali 13:20) Vivyo hivyo, tukishirikiana na wale ambao hudhihirisha sifa ambazo twataka kusitawisha, tutasaidiwa sana kuwa zaidi kama wao.—Mwanzo 6:9; Mithali 2:20; 1 Wakorintho 15:33.
18, 19. Twahitaji kufanya nini ili tufunue akili na mioyo yetu kuelekea roho ya Mungu?
18 Zaidi ya hilo, Yehova mwenyewe huandaa msaada kwa namna ya roho takatifu —roho ile ile aliyotumia kufanya miujiza nyakati za mapema. Kweli kweli, sifa za juu zenye kutamanika za “upendo, shangwe, amani, ustahimilivu, fadhili, wema, imani, upole, kujidhibiti” huitwa “tunda la roho.” (Wagalatia 5:22, 23, NW) Sisi hupataje msaada wa roho takatifu? Kwa kuwa Biblia ilivuviwa na roho takatifu, tuisomapo au kuambia wengine juu yayo, tunafunua akili na moyo wetu kuingiwa na nguvu zenye usadikishi za roho hiyo. (2 Timotheo 3:16) Kweli kweli, Yesu aliahidi kwamba tunenapo kwa wengine juu ya tumaini letu, twaweza kujionea kitendo cha moja kwa moja cha roho hiyo.—Mathayo 10:18-20.
19 Zaidi ya hilo, Biblia huamuru hivi: “Katika kusali, mkidumu.” (Warumi 12:12) Kwa sala sisi humwambia Yehova mambo, humsifu, humshukuru, na huomba msaada wake. Tukiomba msaada ili tushinde tabia za utu zisizotamanika, kama vile hasira mbaya, ugumu wa kichwa, ututuo, au kiburi, roho ya Mungu itategemeza jitihada zozote tufanyazo kupatana na sala hiyo.—Yohana 1413, 14; Yakobo 1:5; 1 Yohana 5:14.
20. Kwa nini ni lazima Wakristo waendelee kujitahidi kuvaa utu mpya?
20 Paulo alipoandika hivi: “Mbadilishwe umbo kwa kugeuza akili zenu,” alikuwa akiandikia kundi la Wakristo wapakwa-mafuta waliobatizwa. (Warumi 1:7; 12:2, NW) Na katika Kigiriki cha asili, yeye alitumia namna ya kitenzi ambacho chadokeza maana ya kitendo kinachoendelea. Hiyo yadokeza kwamba mbadilikoumbo unaofanyizwa juu yetu na maarifa sahihi kutoka Biblia ni wenye mwendeleo. Sisi leo—kama Wakristo katika siku ya Paulo—tumezungukwa na ulimwengu wenye kujaa athari zinazotia ufisadi. Na sisi—kama wao—ni wasiokamilika, wenye elekeo la kufanya kosa. (Mwanzo 8:21) Hivyo, ni lazima tuendelee kujitahidi kushinda utu wa kale wenye ubinafsi na kuvaa ulio mpya, kama wao walivyofanya. Wakristo wa mapema walifanikiwa kwa kadiri kubwa hata wakatokeza kuwa tofauti kabisa na ulimwengu uliowazunguka. Leo Wakristo hufanya ivyo hivyo.
Kikundi cha Watu ‘Wenye Kufundishwa na Yehova’
21. Ni nini baadhi ya unabii wenye kutimizwa juu ya watu wa Mungu katika hizi siku za mwisho?
21 Kweli kweli, roho ya Mungu leo hutenda kazi si juu ya watu mmoja mmoja tu bali juu ya tengenezo zima la Wakristo, ambao hesabu yao inafikia mamilioni. Juu ya tengenezo hilo hutimizwa maneno ya kinabii ya Isaya: “Na mataifa mengi watakwenda na kusema, Njoni, twende juu mlimani kwa Bwana [Yehova, NW], nyumbani kwa Mungu wa Yakobo, naye atatufundisha njia zake, nasi tutakwenda katika mapito yake.” (Isaya 2:3) Unabii zaidi wa Isaya umetimizwa pia kwa habari yao: “Watoto wako wote watafundishwa na Bwana [Yehova, NW]; na amani ya watoto wako itakuwa nyingi.” (Isaya 54:13) Ni nani hawa ambao huwa na shangwe ya amani kwa sababu ya kufundishwa na Yehova?
22. (a) Ni nani leo ambao hufundishwa na Yehova? (b) Toa vielelezo kuonyesha kwamba watu wa nje hutambua kwamba Mashahidi wa Yehova ni tofauti.
22 Basi, angalia fungu hili lililotolewa katika barua ambayo New Haven Register liliandikiwa, gazeti la Amerika Kaskazini: “Uwe umekasirishwa na kuongoa kwao, kama vile mimi [au la], lazima usifu kujitoa wakfu kwao, uzima wao, kielelezo chao chenye kutokeza cha mwenendo wa kibinadamu na maisha yenye afya.” Mwandikaji alikuwa akiongea juu ya nani? Juu ya kikundi kile kile kilichozungumziwa na Herald ya Buenos Aires, Arjentina, iliposema: “Mashahidi wa Yehova wamejithibitisha kwa muda wote wa miaka kuwa wafanya kazi wenye bidii, wenye makini, wenye uwekevu, na raia wenye kumhofu Mungu.” Vivyo hivyo, gazeti la Italia La Stampa lilisema hivi: “Wao hawaepi kodi au kutafuta kuchenga kwa faida yao wenyewe sheria zenye kusumbua. Kanuni zao bora za kiadili za kupenda jirani, kukataa umashuhuri, kutokuwa na jeuri na kufuata haki kibinafsi. .. ni sehemu ya njia yao ya maisha ya ‘kila siku.’”
23. Kwa nini Mashahidi wa Yehova wakiwa tengenezo hutokeza kuwa ni tofauti?
23 Kwa nini Mashahidi wa Yehova wakiwa kikundi—kama Wakristo wa mapema—hutokeza kuwa tofauti? Katika mambo mengi, wao ni sawa na kila mtu mwingineye. Huzaliwa wakiwa na hali zile zile za kutokamilika, na wana matatizo yale yale ya kiuchumi na mahitaji ya kimsingi. Hata hivyo, wakiwa kundi la ulimwenguni pote, wao huruhusu Neno la Mungu likaze sana nguvu katika maisha zao. Udugu wa kimataifa wa Wakristo halisi ambao unatokana na jambo hilo ni kizibiti chenye nguvu kwamba Biblia ni Neno la Mungu lililovuviwa.—Zaburi 133:1.
Biblia Imevuviwa
24. Sala yetu ni nini kwa ajili ya watu wengi zaidi?
24 Katika makala mbili hizi, tumezungumzia mistari miwili tu ya kizibiti cha kuonyesha kwamba Biblia ni Neno la Mungu, si la binadamu. Iwe ni hekima ya Biblia isiyo na ulinganifu au ziwe ni nguvu zayo za kubadili watu ambazo wao hufikiria—au yawe ni mambo mengine mengi ambayo huitia alama kuwa haina kifani—watu wenye moyo mweupe hawawezi kushindwa kung’amua kwamba ni lazima iwe imevuviwa na Mungu. Sisi tukiwa Wakristo, twasali kwamba wengi zaidi watakuja kutambua ukweli huu. Halafu wao pia watatoa mwangwi wa maneno yenye shangwe ya mtunga zaburi: “Uangalie niyapendavyo mausia yako, Ee Bwana [Yehova, NW], unihuishe sawasawa na fadhili zako. Jumla ya neno lako ni kweli, na kila hukumu ya haki yako ni ya milele.”—Zaburi 119:159, 160.
Wewe Wakumbuka?
◻ Biblia ina tokeo gani juu ya Wakristo wa kweli?
◻ Maarifa sahihi husaidiaje kutubadili umbo?
◻ Biblia husaidiaje kutuchochea kusitawisha sifa zilizo njema na kushinda zilizo mbaya?
◻ Ni msaada gani unaopatikana katika kukuza sifa za kimungu?
◻ Ni kizibiti gani kinachoonwa miongoni mwa watu wa Yehova kwamba Biblia imevuviwa?
[Picha katika ukurasa wa 18]
Tokeo la kuhuzunisha kwa sababu ya Sulemani kukosa uaminifu katika uzee wake lapasa kutuchochea sisi tupende uadilifu na kuchukia kutotii sheria
[Picha katika ukurasa wa 20]
Tukiomba Yehova msaada, roho yake itazitia kani jitihada zozote tufanyazo ili kushinda tabia mbaya