Sura Ya Kumi Na Saba
Wageni Wakusanywa Kwenye Nyumba ya Mungu ya Sala
1, 2. Ni tangazo gani la kusisimua lililotolewa mwaka wa 1935, na tangazo hilo lilikuwa sehemu ya jambo gani?
SIKU ya Ijumaa, Mei 31, 1935, Joseph F. Rutherford alihutubia umati katika mkusanyiko huko Washington, D.C. Alizungumzia jinsi “umati mkubwa” ambao mtume Yohana aliona katika njozi unavyoweza kutambuliwa. Kwenye kilele cha hotuba yake, Ndugu Rutherford alisema hivi: “Wote wale walio na tumaini la kuishi milele duniani wanaombwa wasimame.” Mmoja wa wale waliohudhuria alisema kwamba “zaidi ya nusu ya wasikilizaji walisimama.” Halafu msemaji akasema: “Tazameni! Umati mkubwa!” Mwingine aliyekuwako anakumbuka hivi: “Kwanza kukawa kimya, kisha nderemo, halafu kelele za kushangilia zikavuma kwa muda mrefu.”—Ufunuo 7:9.
2 Hiyo ilikuwa hatua muhimu sana ya unabii uliokuwa ukiendelea kutimizwa. Unabii huo uliandikwa miaka 2,700 hivi mapema na unapatikana katika Isaya sura ya 56 katika Biblia zetu. Unabii huo una ahadi za kufariji na vilevile maonyo makali, sawasawa na unabii mwingine mwingi ulio katika Isaya. Unabii huo unatimizwa kwanza kuhusiana na watu wa agano la Mungu wa siku za Isaya mwenyewe, lakini unaendelea kutimizwa muda wa karne zote mpaka siku zetu.
Matakwa ya Wokovu
3. Ni lazima Wayahudi wafanye nini ikiwa wanatafuta wokovu kutoka kwa Mungu?
3 Isaya sura ya 56 inaanza kwa kuwapa Wayahudi onyo la upole. Hata hivyo, waabudu wote wa kweli wanapaswa kusikiza yale ambayo nabii anaandika. Tunasoma hivi: “BWANA asema hivi, Shikeni hukumu, mkatende haki; kwa maana wokovu wangu u karibu kuja, na haki yangu kufunuliwa. Heri afanyaye haya, na mwanadamu ayashikaye sana; azishikaye sabato asizivunje, auzuiaye mkono wake usifanye uovu wo wote.” (Isaya 56:1, 2) Ni lazima wakaaji wa Yuda wanaotafuta wokovu kutoka kwa Mungu waitii Sheria ya Kimusa, wakishika haki na kuishi maisha ya uadilifu. Kwa nini? Kwa sababu Yehova mwenyewe ni mwadilifu. Wale wanaofuatia uadilifu wanafurahi kwa sababu ya kukubaliwa na Yehova.—Zaburi 144:15b.
4. Kwa nini kushika Sabato ni muhimu katika Israeli?
4 Unabii huo unakazia kushika Sabato kwa sababu Sabato ni sehemu muhimu ya Sheria ya Kimusa. Kwa kweli, mojawapo ya sababu zinazofanya wakaaji wa Yuda wapelekwe uhamishoni hatimaye ni kwamba wanapuuza Sabato. (Mambo ya Walawi 26:34, 35; 2 Mambo ya Nyakati 36:20, 21) Sabato ni ishara ya uhusiano wa pekee kati ya Yehova na Wayahudi, na wale wanaoishika Sabato wanaonyesha kwamba wanauthamini uhusiano huo. (Kutoka 31:13) Zaidi ya hilo, kuishika Sabato kungewakumbusha watu wa siku za Isaya kwamba Yehova ndiye Muumba. Vilevile kungewakumbusha rehema anazowaonyesha. (Kutoka 20:8-11; Kumbukumbu la Torati 5:12-15) Mwishowe, kuishika Sabato kungeandaa mpangilio mzuri wa kumwabudu Yehova kwa ukawaida. Kwa sababu ya kupumzika mara moja kwa juma bila kufanya kazi yao ya kawaida, wakaaji wa Yuda wangepata nafasi ya kusali, kujifunza, na kutafakari.
5. Kimsingi, Wakristo wanaweza kutumiaje lile shauri la kuishika Sabato?
5 Namna gani Wakristo? Je, kile kitia-moyo cha kuishika Sabato kinawahusu wao pia? La, hakiwahusu moja kwa moja kwa kuwa Wakristo hawako chini ya ile Sheria, na hivyo hawajawekewa takwa la kuishika Sabato. (Wakolosai 2:16, 17) Ingawa hivyo, mtume Paulo alieleza kwamba kuna “pumziko la sabato” kwa ajili ya Wakristo waaminifu. Hilo “pumziko la sabato” linahusu pia kuwa na imani katika dhabihu ya fidia ya Yesu ili kupata wokovu, na kuacha kutegemea matendo peke yake. (Waebrania 4:6-10) Kwa hiyo, maneno ya unabii wa Isaya kuhusu Sabato yanawakumbusha watumishi wa Yehova leo umuhimu wa kuwa na imani katika mpango wa Mungu wa wokovu. Vilevile maneno hayo ni kikumbusha kizuri sana kwamba kuna uhitaji wa kusitawisha uhusiano wa karibu pamoja na Yehova na kuwa wa kawaida katika ibada, bila kigeugeu.
Faraja kwa Mgeni na Towashi
6. Sasa fikira zinaelekezwa kwenye vikundi gani viwili?
6 Sasa Yehova anahutubia vikundi viwili vinavyotaka kumtumikia, lakini vikundi hivyo vinahesabiwa kuwa havistahili kuingia katika kutaniko la Kiyahudi chini ya Sheria ya Kimusa. Tunasoma hivi: “Mgeni, aambatanaye na BWANA, asiseme hivi, Hakika yake BWANA atanitenga na watu wake; wala towashi asiseme, Mimi ni mti mkavu.” (Isaya 56:3) Hofu ya mgeni ni kwamba uhusiano wake na Israeli utakatiliwa mbali. Naye towashi ana wasiwasi kwamba hatapata kamwe watoto wa kuendeleza jina lake. Vikundi vyote viwili vinapaswa kuwa na moyo mkuu. Kabla hatujaona sababu, acheni tuchunguze vikundi hivyo vina msimamo gani chini ya Sheria kuhusiana na taifa la Israeli.
7. Sheria inawawekea mipaka gani wageni walio katika Israeli?
7 Wageni wasiotahiriwa hawakubaliwi kushiriki katika ibada pamoja na Israeli. Kwa mfano, hawaruhusiwi kushiriki kula sikukuu ya Kupitwa. (Kutoka 12:43) Wageni ambao hawavunji sheria za nchi kwa kuzipuuza wanafurahia kutendewa haki na kuonyeshwa ukaribishaji, lakini uhusiano wao na taifa hilo si wa kudumu. Ni kweli kwamba wengine wao wanaikubali Sheria kabisa, na wale ambao ni wanaume wanaonyesha hivyo kwa kutahiriwa. Ndipo sasa wanakuwa waongofu wenye pendeleo la kuabudu katika ua wa nyumba ya Yehova, na wanaonwa kuwa sehemu ya kutaniko la Israeli. (Mambo ya Walawi 17:10-14; 20:2; 24:22) Ingawa hivyo, hata waongofu si washiriki kamili katika agano la Yehova pamoja na Israeli, na hawapewi urithi wa ardhi katika Nchi ya Ahadi. Wageni wengine wanaweza kusali kwa kulielekea hekalu, na inaonekana kwamba wanaweza kutoa dhabihu kupitia makuhani, mradi tu dhabihu hizo zinapatana na Sheria. (Mambo ya Walawi 22:25; 1 Wafalme 8:41-43) Lakini Waisraeli hawapaswi kuwa na ushirika wa karibu pamoja na wageni hao.
Matowashi Wanapokea Jina la Kudumu Milele
8. (a) Matowashi walionwaje chini ya Sheria? (b) Matowashi walitumiwaje katika mataifa ya kipagani, na nyakati nyingine neno “towashi” linaweza kuwa na maana gani?
8 Matowashi wanakatazwa kuwa washirika kamili wa taifa la Israeli, hata ikiwa wamezaliwa na wazazi Wayahudi.a (Kumbukumbu la Torati 23:1) Nyakati za Biblia, matowashi katika mataifa fulani ya kipagani walitumiwa kwa makusudi ya pekee. Kulikuwako desturi ya kukomesha nguvu za uzazi katika baadhi ya wana waliotekwa vitani. Matowashi waliwekwa kuwa maofisa katika maeneo ya mabaraza ya kifalme. Towashi angeweza kuwa ‘mlinzi wa wanawake,’ ‘mlinzi wa masuria,’ au mtumishi wa malkia. (Esta 2:3, 12-15; 4:4-6, 9) Hakuna ushuhuda wa kuonyesha kwamba Waisraeli walifuata mazoea hayo wala wa kuonyesha kwamba matowashi walitafutwa sana ili waandikwe kazi ya kuwatumikia wafalme Waisraeli.b
9. Yehova anawaambia matowashi halisi maneno gani ya kutuliza moyo?
9 Matowashi halisi katika Israeli wanawekewa mipaka ya kushiriki katika ibada ya yule Mungu wa kweli. Isitoshe, wanashushiwa sana heshima kwa sababu hawawezi kuzaa watoto wa kuendeleza jina la familia yao. Basi, maneno yafuatayo ya unabii huu yanafariji kweli kweli! Tunasoma hivi: “BWANA awaambia hivi matowashi, wanaozishika sabato zangu, na kuyachagua mambo yanipendezayo, na kulishika sana agano langu; Nitawapa hawa nyumbani mwangu, na ndani ya kuta zangu, kumbukumbu na jina, lililo jema kuliko kuwa na wana na binti; nitawapa jina lidumulo milele, lisilokatiliwa mbali.”—Isaya 56:4, 5.
10. Hali ya matowashi ilibadilika lini, nao wamefunguliwa njia ya kupata pendeleo gani tangu wakati huo?
10 Naam, wakati utafika kusiwe na kitu cha kumzuia towashi halisi kuwa mtumishi wa Yehova anayekubalika kabisa. Ikiwa matowashi watatii, watakuwa na “kumbukumbu,” au mahali, katika nyumba ya Yehova, tena wawe na jina lililo bora kuliko kuwa na wana na mabinti. Hiyo inatukia lini? Inatukia baada ya kifo cha Yesu Kristo. Wakati huo, mahali pa agano la kale la Sheria palichukuliwa na agano jipya, na mahali pa Israeli halisi pakachukuliwa na “Israeli wa Mungu.” (Wagalatia 6:16) Tangu wakati huo, wote wale wanaodhihirisha imani wameweza kumtolea Mungu ibada inayokubalika. Sasa jambo la maana si tofauti za kimwili, wala si hali ya mwili wa mtu. Wale wanaovumilia kwa uaminifu, hata kama wana hali gani ya kimwili, ndio watakaopata “jina lidumulo milele, lisilokatiliwa mbali.” Yehova hatawasahau. Majina yao yataandikwa katika ‘kitabu chake cha ukumbusho,’ kisha watapokea uhai wa milele wakati wa Mungu ukifika.—Malaki 3:16; Mithali 22:1; 1 Yohana 2:17.
Wageni Wanaabudu Pamoja na Watu wa Mungu
11. Wageni wanatiwa moyo wafanye nini ili wazipokee baraka?
11 Nayo hali ya wageni itakuwaje? Sasa unabii unaelekezwa kwao tena, naye Yehova ana maneno ya kuwafariji sana. Isaya anaandika hivi: “Wageni, walioandamana na BWANA ili wamhudumu, na kulipenda jina la BWANA, kuwa watumishi wake; kila aishikaye sabato asiivunje, na kulishika sana agano langu; Nitawaleta hao nao hata mlima wangu mtakatifu, na kuwafurahisha katika nyumba yangu ya sala; makafara yao na dhabihu zao zitakubaliwa juu ya madhabahu zangu; kwa maana nyumba yangu itaitwa nyumba ya sala kwa mataifa yote.”—Isaya 56:6, 7.
12. Unabii wa Yesu kuhusu “kondoo wengine” ulielewekaje wakati mmoja?
12 Katika wakati wetu, “wageni” wamejitokeza hatua kwa hatua. Kabla ya vita ya ulimwengu ya kwanza, ilieleweka kwamba idadi ya wenye kupata wokovu ingekuwa kubwa kuliko ya wale wenye tumaini la kutawala pamoja na Yesu mbinguni, ambao leo tunawatambua kuwa Israeli wa Mungu. Wanafunzi wa Biblia waliyajua maneno ya Yesu yaliyoandikwa kwenye Yohana 10:16: “Nina kondoo wengine, ambao si wa zizi hili; hao pia lazima niwalete, nao watasikiliza sauti yangu, nao watakuwa kundi moja, mchungaji mmoja.” Ilieleweka kwamba hao “kondoo wengine” ni jamii ya kidunia. Lakini, wengi wa wanafunzi wa Biblia waliamini kwamba hao kondoo wengine wangetokea wakati wa Utawala wa Milenia ya Yesu Kristo.
13. Kwa nini ilifikiriwa kwamba bila shaka kondoo wanaotajwa katika Mathayo sura ya 25 watatokea wakati wa siku za umalizio wa mfumo huu wa mambo?
13 Mwishowe, andiko fulani linalohusiana na hilo ambalo linawataja kondoo, likaeleweka zaidi. Mathayo sura ya 25 ina mfano ambao Yesu alitoa wa kondoo na mbuzi. Kulingana na mfano huo, kondoo wanapokea uhai wa milele kwa sababu wanawaunga mkono ndugu za Yesu. Kwa hiyo, wao ni jamii iliyo kando na iliyo tofauti na ndugu za Kristo waliotiwa mafuta. Mwaka wa 1923, wakati wa mkusanyiko mmoja huko Los Angeles, California, Marekani, maelezo yalitolewa kuonyesha kwamba ni lazima kondoo hao watokee wakati wa siku za umalizio wa mfumo huu wa mambo, wala si wakati wa Utawala wa Milenia ya Yesu. Kwa nini? Kwa sababu Yesu alitoa mfano huo alipokuwa akijibu swali hili: “Ni wakati gani mambo haya yatakuwa, nayo itakuwa ni nini ishara ya kuwapo kwako na ya umalizio wa mfumo wa mambo?”—Mathayo 24:3.
14, 15. Maendeleo yalifanywaje kuhusu kuuelewa msimamo wa kondoo wengine katika wakati wa mwisho?
14 Wakati wa miaka ya 1920, watu mmoja-mmoja walioshirikiana na Wanafunzi wa Biblia walikuja kuhisi kuwa roho ya Yehova haikuwa ikiwapa ushuhuda wa kwamba wana mwito wa kimbingu. Lakini walikuwa watumishi wenye bidii wa Mungu Aliye Juu Zaidi. Mwaka wa 1931, msimamo wao ulieleweka vema zaidi wakati kitabu Vindication kilipochapishwa. Kichapo hicho Vindication kilitoa maelezo juu ya njozi ya “mtu yule” mwenye kidau cha wino cha mwandishi. Maelezo hayo yalikuwa sehemu ya mazungumzo ya mstari kwa mstari kuhusu kitabu cha Ezekieli. (Ezekieli 9:1-11) “Mtu” huyo anaonekana akipita katika Yerusalemu na kutia alama katika paji za nyuso za wale wanaougua na kulia kwa sababu ya machukizo yanayofanywa humo. “Mtu yule” anawakilisha ndugu za Yesu, wale mabaki ya Wakristo watiwa-mafuta walio hai duniani wakati wa kuhukumiwa kwa Yerusalemu wa ufananisho, yaani Jumuiya ya Wakristo. Watu waliotiwa alama ni kondoo wengine wanaoishi wakati huo. Njozi inaonyesha kwamba watu hao hawaguswi wakati wafishaji wanaoelekezwa na Yehova wanapoleta kisasi juu ya jiji hilo lenye uasi-imani.
15 Mwaka wa 1932, tamasha ya kiunabii inayohusu Mfalme Yehu wa Israeli pamoja na Yehonadabu, yaani yule mtu asiye Mwisraeli aliyemwunga Yehu mkono katika kuangamiza ibada ya Baali, ilieleweka zaidi. Ilionyeshwa ni jinsi gani kondoo wengine wanavyowaunga mkono ndugu watiwa-mafuta wa Kristo. Mwishowe, mwaka wa 1935 kondoo wengine wanaoishi wakati wa mwisho wa mfumo huu wa mambo wakatambuliwa kuwa ndio umati mkubwa ambao mtume Yohana aliona katika njozi. Jambo hilo lilielezwa kwanza kwenye ule mkusanyiko uliotajwa mapema kidogo, uliofanyika Washington, D.C., wakati ambapo Joseph F. Rutherford alinyoosha mkono akauelekeza kwa wale walio na tumaini la kidunia kuonyesha kwamba hao ndio ule “umati mkubwa.”
16. “Wageni” wanafurahia mapendeleo na madaraka gani?
16 Kwa njia hiyo ikazidi kuonekana hatua kwa hatua kwamba “wageni” hao wanahusika sana katika makusudi ya Yehova siku hizi za mwisho. Wanamjia Israeli wa Mungu ili kumwabudu Yehova. (Zekaria 8:23) Wanamtolea Mungu dhabihu zinazokubalika wakiwa pamoja na taifa hilo la kiroho, na wanaingia katika pumziko la sabato. (Waebrania 13:15, 16) Isitoshe, wao wanaabudu kwenye hekalu la Mungu la kiroho ambalo ni “nyumba ya sala kwa ajili ya mataifa yote,” kama lile hekalu la Yerusalemu. (Marko 11:17) Wanadhihirisha imani katika dhabihu ya fidia ya Yesu Kristo, ‘wakifua kanzu zao na kuzifanya nyeupe katika damu ya Mwana-Kondoo.’ Nao wanamtumikia Yehova daima, ‘wakimtolea utumishi mtakatifu mchana na usiku.’—Ufunuo 7:14, 15.
17. Wageni wa kisasa wanashika agano jipya jinsi gani?
17 Wageni hawa wa kisasa wanashika agano jipya katika maana ya kwamba wanaposhirikiana na Israeli wa Mungu, wanafurahia faida na baraka nyingi zinazopatikana kupitia agano hilo. Ingawa wao si washiriki wa agano hilo, wanatii kwa moyo wote sheria zinazoshirikishwa nalo. Hivyo sheria ya Yehova imo katika mioyo yao, nao wanapata kujua kwamba Yehova ndiye Baba yao wa kimbingu na Mwenye Enzi Kuu anayewapita wote.—Yeremia 31:33, 34; Mathayo 6:9; Yohana 17:3.
18. Ni kazi gani ya ukusanyaji inayotimizwa wakati wa mwisho?
18 Unabii wa Isaya unaendelea kusema hivi: “Hili ni tamko langu mimi Bwana Mwenyezi-Mungu ninayewakusanya Waisraeli waliotawanyika. Licha ya hao niliokwisha kukusanya, nitawakusanya watu wengine wajumuike nao.” (Isaya 56:8, “BHN”) Katika wakati wa mwisho, Yehova amewakusanya “Waisraeli waliotawanyika,” yaani mabaki watiwa-mafuta. Kwa kuongezea hilo, anawakusanya wengine, yaani umati mkubwa. Wakiwa pamoja wanaabudu kwa amani na upatano chini ya uangalizi wa Yehova na Mfalme aliyemtawaza, Kristo Yesu. Kwa sababu wao ni waaminifu-washikamanifu kwa serikali ya Yehova kupitia Kristo, Mchungaji Mwema amewafanya wawe kundi la kondoo wenye umoja na shangwe.
Walinzi Vipofu, Mbwa Wasio na Sauti
19. Hayawani wa kondeni na wa mwituni wanapewa mwaliko gani?
19 Baada ya maneno hayo machangamfu yenye kujenga, kunatokea badiliko la kushangaza kabisa. Yehova yuko tayari kuwatendea rehema wageni na matowashi. Lakini wengi wanaodai kuwa washirika wa kutaniko la Mungu wanalaumiwa vikali na wanatazamia kuhukumiwa. Isitoshe, hata hawastahili mazishi ya heshima, bali kile tu wanachostahili ni kunyafuliwa na hayawani walafi. Hivyo, tunasoma hivi: “Enyi hayawani wote wa nyikani, njoni, Mle, enyi hayawani wote wa mwituni.” (Isaya 56:9) Hayawani hawa watakula karamu gani? Unabii utaeleza. Na hiyo huenda ikatukumbusha msiba unaowangoja wale wanaompinga Mungu kwenye vita inayokuja ya Har-Magedoni. Maiti zao waliochinjwa zinaachiwa ndege wa mbinguni ili wazimeze-meze.—Ufunuo 19:17, 18.
20, 21. Ni makosa gani yanayofanya viongozi wa kidini wawe viongozi bure wa kiroho?
20 Unabii unaendelea kusema hivi: “Walinzi wake ni vipofu, wote pia hawana maarifa; wote ni mbwa walio bubu, hawawezi kulia; huota ndoto, hulala, hupenda usingizi. Naam, mbwa hao wana choyo sana, hawashibi kamwe; na hao ni wachungaji wasioweza kufahamu neno; wote pia wamegeuka upande, wazifuate njia zao wenyewe, kila mmoja kwa faida yake, toka pande zote. Husema, Njoni, nitaleta divai, na tunywe sana kileo; na kesho itakuwa kama leo, sikukuu kupita kiasi.”—Isaya 56:10-12.
21 Viongozi wa kidini wa Yuda wanadai kuwa wanamwabudu Yehova. Wanadai kuwa wao ni “walinzi” wake. Lakini, wao ni vipofu kiroho, hawana sauti, wamelala usingizi. Ikiwa wanashindwa kuendelea kushika zamu ya ulinzi na kutangaza onyo la hatari, wana faida gani? Walinzi hao wa kidini hawaelewi mambo, hawafai kuwapa watu walio kama kondoo mwelekezo wa kiroho. Zaidi ya hilo, wao ni wafisadi. Tamaa zao ni za ubinafsi na haziwezi kutoshelezwa. Badala ya kufuata mwelekezo wa Yehova, wanatafuta njia yao wenyewe, wanakimbilia faida isiyo ya haki, wanakunywa mno kileo, na kuwatia wengine moyo wafanye hivyo hivyo. Kwa sababu wamezubaa sana hivi kwamba hawatambui kuwa hukumu ya Yehova inakaribia, wanawaambia watu hakuna wasiwasi, mambo ni shwari.
22. Viongozi wa kidini wa siku za Yesu wanafananaje na wale wa Yuda ya kale?
22 Pale mwanzoni mwa unabii wake, Isaya alitumia semi kama hizo za mfano kueleza tabia za viongozi wa kidini wa Yuda wasio waaminifu—walilewa, wakasinzia, na kukosa ufahamu kwa njia ya kiroho. Walitwika watu mzigo wa mapokeo ya wanadamu, wakasema uwongo mwingi wa kidini, wakatumainia Ashuru iwasaidie badala ya kumtegemea Mungu. (2 Wafalme 16:5-9; Isaya 29:1, 9-14) Ni wazi kwamba hawajajifunza somo lo lote. Jambo la kuhuzunisha ni kwamba viongozi wa aina hiyo hiyo ndio waliokuwako karne ya kwanza. Badala ya kuzikubali habari njema walizoletewa na Yesu, Mwana wa Mungu mwenyewe, walimkataa wakatunga hila auawe. Yesu aliwaita “viongozi vipofu” bila kuwaficha, kisha akasema kwamba “ikiwa kipofu aongoza kipofu, wote wawili wataanguka ndani ya shimo.”—Mathayo 15:14.
Walinzi wa Leo
23. Ni unabii gani wa Petro ambao umetimizwa kuhusu viongozi wa kidini?
23 Mtume Petro alionya kwamba walimu wa uwongo pia wangetokea ili kuwapoteza Wakristo. Aliandika hivi: “Kulikuja pia kuwa na manabii wasio wa kweli miongoni mwa watu [wa Israeli], kama pia kutakavyokuwa na walimu wasio wa kweli miongoni mwenu. Hawahawa wataleta ndani kimya-kimya mafarakano yenye kuangamiza na watakana hata mmiliki aliyewanunua, wakijiletea wenyewe uangamizo wa kasi.” (2 Petro 2:1) Matokeo yamekuwa nini kwa sababu ya walimu hao wa uwongo kuleta mafundisho ya uwongo na migawanyiko? Matokeo ni Jumuiya ya Wakristo, ambayo viongozi wake wa kidini leo husali ili Mungu abariki rafiki zao wa kisiasa, kisha wanawaahidi rafiki hao kwamba kuna matazamio mema wakati ujao. Viongozi wa kidini wa Jumuiya ya Wakristo wameonekana wazi kuwa ni vipofu, hawana sauti, tena wamelala usingizi wa kutojali mambo ya kiroho.
24. Kuna umoja gani kati ya Israeli wa kiroho na wageni?
24 Hata hivyo, Yehova analeta mamilioni ya wageni katika nyumba yake kuu ya kiroho ya kutolea sala, ili waabudu pamoja na mabaki wa mwisho wa Israeli wa Mungu. Ijapokuwa wageni hawa wametoka katika mataifa, makabila, na lugha nyingi, wana umoja kati yao wenyewe na pamoja na Israeli wa Mungu. Wanasadiki kwamba wokovu unaweza kuletwa na Yehova Mungu peke yake, kupitia Yesu Kristo. Kumpenda Yehova kunawachochea wajiunge na ndugu watiwa-mafuta wa Kristo kutoa sauti ya kutangaza imani yao waziwazi. Na wanafarijiwa sana na maneno ya mtume aliyepuliziwa ambaye aliandika hivi: “Ukitangaza hadharani lile ‘neno katika kinywa chako mwenyewe,’ kwamba Yesu ni Bwana, na kudhihirisha imani moyoni mwako kwamba Mungu alimfufua kutoka kwa wafu, utaokolewa.”—Waroma 10:9.
[Maelezo ya Chini]
a Baadaye, neno “towashi” lilimaanisha pia kuhusu ofisa aliyetumika eneo la barazani, bila kumaanisha kukatwa kiungo cha uzazi. Bila shaka yule Mwethiopia aliyebatizwa na Filipo alikuwa towashi katika maana hiyo. Sababu ni kwamba, inaonekana towashi huyo alikuwa mwongofu kwa sababu alibatizwa kabla njia haijafunguliwa ya kuingia kwa watu wasiotahiriwa, wasio Wayahudi.—Matendo 8:27-39.
b Ebed-meleki, ambaye alimwokoa Yeremia, na angeweza kwenda kwa Mfalme Sedekia bila kuzuiwa na mtu yeyote, anaitwa towashi. Inaonekana kwamba anatajwa kuwa towashi katika maana ya kuwa ofisa wa eneo la barazani, wala si katika maana ya kukatwa kiungo.—Yeremia 38:7-13.
[Picha katika ukurasa wa 250]
Sabato ingeandaa nafasi ya kusali, kujifunza, na kutafakari
[Picha katika ukurasa wa 256]
Msimamo wa kondoo wengine ulielezwa wazi mkusanyikoni Washington, D.C., mwaka wa 1935 (chini ni ubatizo, kulia ni programu)
[Picha katika ukurasa wa 259]
Hayawani wanaalikwa waje kula karamu
[Picha katika ukurasa wa 261]
Wageni na Israeli wa Mungu wana umoja kati yao wenyewe