Jitu la Kiunabii​—Anguko Lalo Litamaanisha Nini?

NEBUKADREZA, yule mtawala mwenye nguvu nyingi wa Babuloni, aliona nini katika usingizi wake miaka zaidi ya 2,500 iliyopita? Ikiwa baada ya kuamka angeweza kukumbuka, je! yeye angejua kwamba katika sanamu moja tu alikuwa ameona muhtasari uliohusu wakati ujao wa ulimwengu?

Alipoamka, Mfalme Nebukadreza wa Milki ya Babuloni aliita wanajimu na watu wake wenye hekima. Aliwataka wamkumbushe ndoto yake na kuieleza maana.

Lakini ni nani anayeweza kueleza jambo ambalo halijui? Watu wenye hekima waliduwaa. Lakini, Yehova aliwezesha Danieli mhamishwa Myahudi aeleze maana ya ndoto ile na kumwambia mfalme juu ya matukio ya wakati ujao. Acheni tufuatane na maelezo ya Danieli juu ya ndoto hiyo, kwa kuwa inahusu wakati wetu wenyewe.

Sanamu ya Kifumbo

Danieli anaanza kwa kueleza juu ya sanamu kubwa mno yenye kichwa cha dhahabu, kifua na mikono ya fedha, tumbo na mapaja ya shaba, miguu ya chuma, na nyayo za chuma na udongo. Jiwe fulani linapiga nyayo za sanamu hiyo halafu linaiharibu kabisa. Kisha, jiwe hilo linakuwa mlima mkubwa wenye kuijaza dunia yote. (Danieli 2:31-35) Hiyo ndiyo ndoto aliyoisahau mfalme! Yote ilimaanisha nini?

Danieli anamwambia mfalme kwamba zile sehemu za sanamu hiyo zinafananisha serikali kubwa za ulimwengu ambazo zingefuatana. Wanachuo wengi wa kidini wanakubaliana na wazo lililotolewa katika ensaiklopedia fulani ya Biblia linalosema hivi: “Ukweli ulio mkuu hasa wa (Danieli sura 2) ni kwamba siku fulani ufalme wa Mungu utachukua mahali pa milki zote za kibinadamu.” Siku hiyo itakuja wakati gani? Unabii wa Danieli unatoa habari za maana zinazohusu ulizo hilo.

Kichwa na Mwili

“Wewe, Ee Mfalme, u mfalme wa wafalme, na Mungu wa mbinguni amekupa ufalme, na uwezo, na nguvu, na utukufu; . . . wewe u kichwa kile cha dhahabu.” Hivyo, kile kichwa kilifananisha Mfalme Nebukadreza na ukoo wa wafalme ulioanza naye.​—Danieli 2:37, 38.

“Na baada ya zamani zako utainuka ufalme mwingine, mdogo kuliko wewe; na ufalme mwingine wa tatu wa shaba, utakaoitawala dunia yote.” (Danieli 2:39) Baada ya Babuloni, milki ya muungano wa Wamedi na Waajemi ilichukua zamu ya kuwa ndiyo serikali kubwa ya ulimwengu ya habari ya Biblia. Ilifuatwa na Milki ya Ugiriki, ambayo, ikiwa chini ya uongozi wa Aleksanda Mkuu, ilipanua utawala wayo juu ya eneo lililo kubwa kuliko lile la milki yo yote ya ulimwengu iliyoitangulia.

“Ufalme wa Nne”​—Ufunguo wa Kujulisha Kile Kitendawili

Zile falme tatu za kwanza zilitokea na zikatoweka ulimwenguni sawasawa na vile Danieli alivyosema katika unabii chini ya uongozi wa Mungu. Lakini kwetu sisi ni jambo la maana zaidi kutambua ule “ufalme wa nne.” Kwa sababu gani? Kwa sababu ni wakati wa ufalme huo kwamba ile sanamu ya ndoto ni lazima ianguke, na tunahitaji kujua anguko layo linahusu nini. Sikiliza wakati Danieli anapotoa habari zaidi.

“Na ufalme wa nne utakuwa na nguvu mfano wa chuma; kwa maana chuma huvunja vitu vyote na kuvishinda; na kama chuma kisetavyo vitu hivi vyote, ndivyo utakavyovunja-vunja na kuseta.” (Danieli 2:40) Je! ufalme huo wa nne unafananisha Milki ya Roma tu, ambayo ilifuata Ugiriki ikiwa ndiyo serikali kubwa ya ulimwengu? Hapana, kwa sababu mbalimbali.

Kitabu cha Danieli chenyewe kinatupa sisi kipindi cha wakati wa kuwapo kwa sanamu hiyo, kwa maana ilisemwa hivi: “[Mungu] amejulisha Mfalme Nebukadreza litakalotukia katika sehemu ya mwisho ya siku.” (Danieli 2:28, NW) Maneno hayo yanaonyesha kwamba utimizo wa mwisho wa njozi ile ungetukia katika wakati ujao wa mbali, baada ya wakati wa milki za Ugiriki na Roma.

Mtume Yohana, mwandikaji mwingine wa Biblia, alitaja pia “walfame,” au serikali za ulimwengu. Kuhusu hizo yeye aliandika hivi: “[Nao] ni wafalme saba. Watano wamekwisho kuanguka, na mmoja yupo, na mwingine hajaja bado.” Kabla ya Ufalme wa Mungu kujiingiza, serikali moja zaidi ya ulimwengu ingekuja (ikifuata Milki ya Roma, ambayo ndiyo ‘iliyokuwapo’ siku za Yohana). Serikali hiyo ya ulimwengu ingetiwa ndani pia katika ule “ufalme wa nne” wa unabii wa Danieli. (Ufunuo 17:10-14; Danieli 2:40) Tunajifunza nini kutokana na historia inayohusu jambo hilo?

Kwa sababu ya kusimamishwa kupitia ushindi mwingi wa kijeshi, Serikali ya Ulimwengu ya Kiroma haikumalizika wakati mfalme wayo wa mwisho alipoondolewa katika Roma na Odoacer kiongozi Mjeremani, mwaka 476 W.K. Kwa karne nyingi, Roma iliendelea kutawala Ulaya kisiasa, na hasa kidini kwa sababu ya mfumo wa kimwinyi uliofanya kila mtu awe kwanza chini ya bwana-shamba wake, kisha chini ya mfalme, na mwisho chini ya papa. Kwa kweli, papa ndiye aliyehukumu mambo yaliyo ya maana akiwa ndiye mahakama ya mwisho na angeweza kuwafanya wafalme wajitiishe chini ya mapenzi yake kwa kuwaondoa katika ushirika wa kanisa na kwa kuwapiga maruruku.a Ni kama vile The Columbia History of the World kinavyosema: “Kanisa lilikuwa ndiyo serikali kubwa zaidi ya Ulaya.”

Mwaka 1534, Mfalme Henri wa Nane wa Uingereza alijifanya mwenyewe kichwa cha Kanisa la Uingereza, bila kuitegemea Roma Hivyo yeye alijiondoa katika mshiko huo Lakini alianza pia kukiunda kile chombo kikuu cha kijeshi cha mamlaka ya Uingereza sawa na vile Eric Delderfield anavyosema katika kitabu chake Kings and Queens of England: “Henri aliendeleza kazi ya baba yake ya kufanyiza Jeshi la Baharini lenye uhodari. . . . Wakati wa kufa kwake Henri alikuwa ameongezea meli karibu 80 kwenye zile nyingine za Jeshi la Baharini na kwa hiyo akaanzisha ushindani kwa nguvu za wanajeshi wa baharini wa Hispania.”

Baada ya kupita karne nyingi, serikali ya Uingereza iligeuzwa ikawa milki kubwa sana ambayo Daniel Webster, mwanasiasa Mwamerika mwenye sifa wa karne 19, aliieleza kuwa “serikali ambayo, kwa makusudi ya kushinda na kutiisha maeneo ya kigeni, Roma haiwezi kulinganishwa nayo hata ilipokuwa imejipatia utukufu ulio mwingi zaidi,—serikali ambayo imeacha alama zayo juu ya uso wa dunia nzima kwa kuwa na mali nyingi na vituo vya kijeshi.” Baada ya muda mfupi Milki ya Uingereza ilihusiana kwa ukaribu sana pamoja na koloni zayo za zamani za Amerika Kaskazini katika mambo ya kisiasa na kijeshi. Hivyo yule mfalme wa saba wa Ufunuo 17:10 akatokea, ile Serikali ya Ulimwengu ya Muungano wa Waingereza na Waamerika.

Kulingana na yaliyosemwa juu ya ile sanamu ya ndoto, “mbegu za wanadamu,” au watu wa kawaida tu, zingeshiriki sehemu kubwa zaidi katika serikali wakati wa huyo “mfalme” wa mwisho. (Danieli 2:42, 43) Historia ya kisasa inathibitisha kwamba jambo hilo limetukia kikweli, huku demokrasi au ‘serikali za watu’ zikichukua mahali pa wafalme wengi, malkia, au serikali nyingine zenye mtawala mwenye amri peke yake. Kati ya serikali za leo, zilizofananishwa na vile vidole kumi vya nyayo za sanamu, baadhi yazo ni kama chuma, yaani, zenye chama kimoja au zenye kutumia mamlaka kwa mabavu. Lakini nyingine zikiwa tawala za kisoshalisti au za kidemokrasi, ni zenye kupindika kama udongo.

Lile Anguko

Kama inavyoonyeshwa katika unabii wa Danieli, wakati zile serikali zilizofananishwa na nyayo zingekuwa katika mamlaka​—na hiyo inamaanisha wakati wetu​—mwisho wa ile sanamu kubwa ungekuwa unakaribia. Sanamu hiyo itaanguka, si kwa sababu ya udhaifu wa nyayo zilizofanywa kwa chuma kilichochanganywa na udongo, bali kwa sababu ya kupigwa na kupondwa-pondwa na “jiwe” la mfano. “Jiwe” hilo linafananisha nini? Ni Ufalme wa Kimasihi ambao ulitazamiwa ‘uvunje falme hizi zote vipande-vipande’ na kuwa ‘mlima mkubwa unaoijaza dunia yote.’​—Danieli 2:34, 35, 44.b

“Ndoto hii ni ya hakika, na tafsiri yake ni thabiti,” anasema Danieli. (Danieli 2:45) Utimizo wa kwanza wa matabiri mawili hayo​—mmoja juu ya uharibifu wa Babuloni na ule mwingine ukihusu mfuatano wa serikali za ulimwengu​—unatuhakikishia kwamba mambo yaliyobaki kutimizwa yatatukia katika wakati unaofaa. Hilo litatia ndani uharibifu wa ile sanamu ya ndoto kwa kuchukuliwa hatua na Ufalme wa Mungu.

Vitabu vingine vya Biblia vina matabiri ya maana sana kuhusu makusudi ya Mungu. Mnara wa Mlinzi unazungumza mengi ya mambo hayo, toleo baada ya toleo, na kueleza maana yayo kuhusu wakati wetu. Kwa hiyo mbona wewe usiwe msomaji wa kawaida wa gazeti hili, ikiwa hujaanza kufanya hivyo? Kwa njia hiyo unaweza kujifunza mengi zaidi juu ya Yehova Mungu, “yeye afunuaye siri,” na juu ya baraka zisizohesabika ambazo Ufalme wake utaleta duniani hivi karibuni.​—Danieli 2:28.

[Maelezo ya Chini]

[Picha katika ukurasa wa 7]