‘Hapana Amani kwa Wabaya’

“Hapana amani kwa wabaya; asema Mungu wangu.”—ISAYA 57:21.

 1, 2. (a) Watu wengi wanahisije juu ya wakati ujao wa wanadamu? (b) Ni nini yaliyo matokeo ya jitihada za kibinadamu za kuleta amani?

“MIMI daima nafahamu kwamba sekunde yo yote huenda ulimwengu ukalipuka usoni pangu.” Maneno haya yenye kushtua, yaliyonakiliwa kwenye gazeti Psychology Today, yalisemwa na mwanafunzi wa sekondari wa Amerika ya Kaskazini. Wakati fulani hivi karibuni, mwanafunzi huyo alihofia, vita ya nyukilia yaelekea itaangamiza wanadamu wote. Msichana mmoja Mrusi wa shule anaeleza matokeo ya vita ya nyukilia hivi: “Vitu vyote vilivyo hai vitaamgamia—hakuna nyasi, hakuna miti, hakuna mimea mibichi. Ni tazamio lenye kuogofya kama nini! Na bado, watu wanahisi jambo hilo linaweza kutokea kweli kweli. Katika uchunguzi wa hivi karibuni asilimia 40 ya watu wazima waliohojiwa maoni walihisi kwamba kulikuwako “uwezekano mkubwa” wa vita ya nyukilia kutokea kabla ya mwaka 2000.—Ona Luka 21:26.

² Viongozi wa ulimwengu pia wanahisi hatari hiyo. Baada ya ile vita ya ulimwengu ya mwisho, walisimamisha tengenezo la Umoja wa Mataifa ili kujaribu kuleta amani na usalama kwa wanadamu—lakini wapi. Badala yake, ile miaka ya baada ya vita imeona kusitawi kwa mashindano makali kati ya mataifa mawili yenye nguvu zaidi yenye silaha za nyukilia. Pindi kwa pindi, viongozi wa mataifa hayo wanakutana katika jitihada za kupunguza mkazo wa kimataifa lakini matokeo yanakuwa machache. Ijapokuwa uhakika wa kwamba viongozi wa kidini wanaombea amani, hali inafanana na ile iliyoelezwa na Isaya: “Mashujaa wao wanalia nje, wajumbe wa amani wanalia kwa uchungu.”—Isaya 33:7.

 3. Ni kwa sababu gani hakuna uwezekano wa kwamba wanadamu watafanikiwa katika jitihada zao za kufanyiza amani?

³ Wakristo wenye maarifa wanajua ni kwa sababu gani wanasiasa hawataleta kamwe amani yenye kudumu. Wao wanatambua kwamba maadamu binadamu wanajawa na ubinafsi, chuki, pupa, kiburi, na kujitafutia makuu, hakutakuwa na amani. (Linganisha Yakobo 4:1.) Na zaidi, matukio ya binadamu hayaongozwi kabisa na binadamu. Badala yake, Biblia inatuambia hivi: “Ulimwengu mzima umo katika uwezo wa yule mwovu.” (1 Yohana 5:19, NW; 2 Wakorintho 4:4) Hali ya wanadamu chini ya uwezo wa huyu ilielezwa vizuri na Isaya: “Wabaya wanafanana na bahari iliyochafuka; maana haiwezi kutulia, . . . Hapana amani kwa wabaya; asema Mungu wangu.”—Isaya 57:20, 21.

“Yule Mungu Atoaye Amani”

 4. Ni nani peke yake aliye na uwezo wa kuleta amani kwenye dunia?

⁴ Hili halimaanishi kwamba jamii ya kibinadamu haiwezi kunusurika uharibifu katika vita ya nyukilia ya wakati ujao. Linamaanisha tu kwamba ikiwa sisi tutaona amani, itakuwa lazima ije kutoka chanzo kilicho nje. Kwa furaha, Chanzo hicho kiko katika mtu wa Yehova Mungu, “yule Mungu atoaye amani.” (Warumi 16:20, NW) Yeye ana uwezo wa kupinga uvutano wa Shetani na amekusudia ‘kuwabariki watu wake kwa amani.’ (Zaburi 29:11, NW) Isitoshe, yeye ametoa ahadi hii yenye kuchangamsha moyo: “Wenye upole watairithi nchi, watajifurahisha kwa wingi wa amani.”—Zaburi 37:11.

 5. (a) Yehova alimtumiaje Danieli atupe sisi habari juu ya kusudi Lake la kuleta amani? (b) Ni kwa sababu gani inatupasa tuhangaikie unabii huu ulioandikwa na Danieli?

⁵ Miaka mingi iliyopita, Yehova alifunua maendeleo ya matukio ya kihistoria ambayo yangeongoza kwenye kuleta kwake amani duniani. Kupitia malaika, yeye alisema kwa nabii wake mwaminifu Danieli juu ya “ile sehemu ya mwisho kabisa ya zile siku,” wakati wetu wenyewe. (Danieli 10:14, NW) Yeye alitabiri ushindani wa leo wa mataifa yenye nguvu zaidi na akaonyesha kwamba utakoma karibuni katika njia ambayo haidhaniwi na lo lote la mataifa hayo. Naye aliahidi kwamba endeleo hilo lisilotazamiwa lingeleta amani halisi. Kwa Wakristo unabii huu ni wenye pendezi lenye muhimu sana. Unatupa ono la wazi la mahali tunaposimama katika mpito wa wakati na unatia nguvu azimio letu la kubaki katika kutokuwamo katika ushindani wa kimataifa huku tukingojea kwa saburi Mungu atende kwa ajili yetu.—Zaburi 146:3, 5.

Ushindani Waanza

 6. Toa muhtasari wa mambo yaliyotangulia ya kihistoria juu ya ushindani wa mataifa mawili yenye nguvu zaidi ya leo.

⁶ Ukweli ni kwamba ushindani wa leo wa mataifa yenye nguvu zaidi ya leo si jambo jipya kwenye tamasha ya ulimwengu. Badala yake, ni mwendelezo wa jambo lililoanza wakati mrefu uliopita. Baada ya anguko la milki ya ulimwengu ya Aleksanda Mkuu karibu na mwisho wa karne ya nne K.W.K., wawili wa viongozi wake wa kijeshi walitwaa mamlaka katika Siria na Misri. Ushindani wenye kudumu ambao hatimaye uliongoza kwenye ushindani wa leo wa mataifa yenye nguvu zaidi ulitokea kati yao na waandamizi wao—wanaosemwa kuwa mfalme wa kaskazini na mfalme wa kusini kwa sababu walikuwa kaskazini na kusini mwa nchi ya watu wa Mungu. Maendeleo ya kihistoria ya ushindani huu yalifunuliwa mapema kwa nabii Danieli kupitia malaika.

 7. (a) Tunajuaje kwamba kuna kiwango kikubwa cha roho isiyoonekana kwenye mambo ya kibinadamu? (b) Hapo awali, ni nani waliokuwa mfalme wa kaskazini na mfalme wa kusini, na ushindani wao ulianzaje?

⁷ Kwanza malaika huyu anaeleza jinsi yeye, akiungwa mkono na Mikaeli, alikuwa amekuwa akipigana dhidi ya ‘wana-wafalme’ wa roho wa Ajemi na Ugiriki. (Danieli 10:13, Dan 10:20–11:1, NW) Ono hili fupi kwenye makao ya kiroho linathibitisha kwamba mapambano ya kitaifa yanatia ndani zaidi ya binadamu wa vivi hivi. Kuna majeshi ya kishetani, au “wana-wafalme,” wanaounga mkono watawala wa kibinadamu wenye kuonekana. Lakini tangu nyakati za kale, watu wa Mungu wamekuwa wakiwa na “mwana-mfalme,” Mikaeli, kuwatia nguvu dhidi ya mamlaka hizi za kishetani. (Waefeso 6:12) Ndipo malaika huyo anapoelekeza fikira zetu kwenye ushindani kati ya Siria na Misri. Yeye anaanza hivi: “Na mfalme wa kusini atakuwa hodari, na mmoja wa wakuu [“wana-wafalme,” NW] wake.” (Danieli 11:5a) Mfalme wa kusini hapa alikuwa Tolemi wa Kwanza, mtawala wa Misri, aliyeteka Yerusalemu karibu 312 K.W.K. Kisha malaika yule anaelekeza kwa mfalme mwingine ambaye “atakuwa hodari kuliko yeye, naye atakuwa na mamlaka; mamlaka yake itakuwa mamlaka kubwa [kuliko uwezo wa kutawala wa huyo mmoja, NW].” (Danieli 11:5b) Huyo ni yule mfalme wa kaskazini akiwa mtu Seleuko wa Kwanza Nikato, ambaye ufalme wake, Siria, ukawa wenye nguvu zaidi ya Misri.

 8. Usahihi unaostahili kuangaliwa wa sehemu ya kwanza ya unabii wa malaika juu ya mfalme wa kaskazini na mfalme wa kusini una maana gani kwa Wakristo leo?

⁸ Malaika huyo anaendelea kutoa mambo mengi madogo madogo ya unabii juu ya ushindani wenye kuendelea kati ya watawala waandamizi wa Siria na Misri. (Danieli 11:6-19) Unabii huu mbalimbali ulikuwa sahihi sana hivi kwamba wengine wanahisi kwamba ni lazima kitabu cha Danieli kiwe kimeandikwa baada ya mambo hayo ya hakika.a Ingawaje, kwa Wakristo, usahihi wa unabii huu mbalimbali unaostahili kuangaliwa unatia nguvu imani yao katika zile sehemu za unabii huo ambazo zingali zitatimizwa wakati wa “ile sehemu ya mwisho kabisa ya zile siku.”

Mwana-Mfalme wa Lile Agano

 9. Tendo la mfalme wa kaskazini liliongozaje kwenye kuzaliwa kwa Yesu katika Bethlehemu?

⁹ Haitazamiwi kwamba malaika yule angezungumzia kila mtawala mmoja mmoja kuanzia Tolemi mpaka kwenye “ile sehemu ya mwisho kabisa ya zile siku.” Badala yake, tunafahamu kwamba baada ya mstari wa 19 unabii unaruka kwenye miaka iliyotangulia Wakati wa Kawaida wetu, tunaposoma hivi: “Na katika mahali pake [pa mfalme wa kaskazini] lazima asimame mmoja ambaye atafanya mtozaji kupita kwenye ule ufalme mzuri ajabu.” (Danieli 11:20, NW) Kufikia sasa, Siria ni mkoa wa Roma, na mfalme wa kaskazini anawakilishwa na mfalme Augusto Mroma. Ndiye aliyeagiza kuwe na sensa (kuandikishwa hesabu ya watu) ambayo matokeo yayo yalikuwa kuzaliwa kwa Yesu katika Bethlehemu badala ya katika Nazareti.—Luka 2:1-7; Mika 5:2.

10. Yule malaika alielekeza fikira zetu kwenye uhusiano gani mwingine kati ya mfalme wa kaskazini na Masihi?

¹⁰ Baada ya Augusto akaja Tiberio, mwanamume mwenye kukirihisha anayeelezwa na malaika kuwa “mtu astahiliye kudharauliwa.” (Danieli 11:21) Wakati wa utawala wake, uasi wa kijeshi wenye hatari kwenye mpaka wa upande wa kaskazini wa Milki ya Roma ulizuiwa na mpaka wenyewe ukarudia hali ya amani, jambo hilo likatimiza maneno ya unabii huu: “Zile silaha za furiko, hizo zitafurikishwa kwa sababu ya yeye, nazo zitavunjwa.” Kwa kuongeza, wakati wa utawala wake Yesu aliuawa na askari wa Kirumi katika utimizo wa unabii wa malaika kwamba “yule Kiongozi wa agano” angevunjwa.—Danieli 11:22; 9:27, NW.

Kwenye “Ule Wakati Uliowekwa”

11. (a) Katika l914 ni nani aliyepata utambulisho wa kuwa mfalme wa kaskazini na mfalme wa kusini? (b) Ni unabii gani uliotimizwa kwenye “ule wakati uliowekwa”?

¹¹ Mwishowe, unabii unatuleta kwenye “ule wakati uliowekwa,” katika 1914. (Danieli 11:27; Luka 21:24, NW) Kufikia sasa, kumekuwako badiliko katika utambulisho wa watu wa Mungu. Kwa kuwa Israeli wa mwili walimkataa Masihi, watu wa Yehova waliochaguliwa wamekuwa Israeli wa kiroho, kundi la Wakristo waliopakwa mafuta. (1 Petro 2:9, 10) Utambulisho wa wale wafalme wawili umebadilika pia. Uingereza ikiwa na mshirika wayo wa kisiasa United States ya Amerika, kwa wazi imekuwa ndiye mfalme wa kusini, huku mfalme wa kaskazini akiwa sasa Ujeremani. Vita ya Ulimwengu ya Kwanza ilitabiriwa kwa maneno haya: “Kwenye ule wakati uliowekwa [mfalme wa kaskazini] atarudi, na yeye kwa kweli atakuja dhidi ya kusini; lakini haitathibitika kuwa kwenye mwisho kama ilivyokuwa pale kwanza.” (Danieli 11:29, NW) Yule mfalme wa kusini alishinda vita hiyo. Hivyo hali ilikuwa tofauti na vile ilivyokuwa kweli “pale kwanza” yaani, wakati Roma yenye kushinda wote ilipokuwa mfalme wa kaskazini.

12. Eleza sehemu za matukio ya ulimwengu tangu 1914 yaliyotabiriwa katika maneno ya kiunabii ambayo malaika alimwambia Danieli.

¹² Malaika yule anaendelea kusimulia juu ya shindano kati ya wafalme hao wawili tangu 1914 na, hasa, kuhusu ile njia ambayo katika hiyo wote wawili wangepinga watu wa Yehova. Anatabiri pia kuonekana kwa “chukizo la uharibifu,” lililopo leo likiwa tengenezo la Umoja wa Mataifa. (Danieli 11:31) Kule kusimamishwa kwa UM kulikuwa jitihada ya kisiasa ambayo katika hiyo wafalme wote wawili walishirikiana ili kuleta amani. Lakini limehukumiwa kushindwa kwa sababu linapingana na ufalme wa Mungu.b (Mathayo 24:15; Ufunuo 17:3, 8) Na kwa kumalizia, yule malaika anaelekeza fikira zetu kwenye “wakati wa mwisho.”—Danieli 11:40.

“Wakati wa Mwisho.”

13. (a) Usemi huo “wakati wa mwisho” unaelekeza kwenye nini katika sehemu hii ya unabii? (b) Ni nani ambao wametimiza vyeo vya kuwa mfalme wa kaskazini na mfalme wa kusini tangu mwisho wa vita ya ulimwengu ya pili?

¹³ Huu ni wakati gani? Nyakati nyingine usemi huu “wakati wa mwisho” huelekeza kwenye wakati wa mwisho wa huu mfumo wa mambo, tangu 1914 kufika Har–Magedoni. (Danieli 8:17, 19; 12:4) Lakini matukio katika mwaka huo wa 1914, “ule wakati uliowekwa,” yalitabiriwa huko nyuma katika mstari wa 29, na unabii wa yule malaika umetuleta mbali kupita wakati huo.c Kwa sababu hiyo, “wakati wa mwisho” hapa katika mstari wa 40 lazima uwe ukielekeza kwenye hatua za mwisho za ule mng’ang’ano wenye muda wa miaka 2,300 kati ya mfalme wa kaskazini na mfalme wa kusini. Twaendelea kusoma, basi, tukipendezwa sana, kwa kuwa sasa twajifunza juu ya matukio yatakayotukia katika wakati ujao ulio karibu. Kufikia sasa, mabadiliko ya mamlaka katika tamasha ya ulimwengu yameongoza kwenye maendeleo zaidi katika utambulisho wa wale wafalme wawili. Tangu kuanguka kwa mamlaka za Nazi-Ufashisti mwishoni mwa Vita ya Ulimwengu ya Pili, tumeshuhudia uhindani kati ya mataifa mawili yenye nguvu zaidi, moja likiwakilishwa kuwa mfalme wa kaskazini, akitawala sana sana muungano wa mataifa ya kisosholisti, na lile jingine likiwakilishwa kuwa mfalme wa kusini, akitawala sana sana muungano wa mataifa ya kibepari.

14. Yule malaika anaelezaje aliye mfalme wa kaskazini?

¹⁴ Nia ya mfalme huyo wa karibuni zaidi wa kaskazini imeelezwa vizuri kwenye Danieli 11:37, 38: “Wala hataijali miungu ya baba zake . . . Lakini katika mahali pake atamheshimu [yeye atatoa utukufu, NW] [kwa] mungu wa ngome; na mungu ambaye baba zake hawakumjua atamheshimu [yeye atatoa utukufu, NW], kwa dhahabu, na fedha, na vito vya thamani, na vitu vipendezavyo.” Je! kuna ye yote anayeweza kushindwa kutambua maelezo hayo? Mfalme wa leo wa kaskazini anaendeleza rasmi fundisho la kutosadiki kuwako kwa Mungu, akikataa miungu ya kidini ya wafalme wa kaskazini waliomtangulia. Yeye anapendelea zaidi uwezo wa silaha, “mungu wa ngome.” Jambo hilo limesaidia sana kutokeza shindano la kuunda silaha la kiwazimu ambalo kwa ajili yalo wafalme hao wawili lazima washiriki daraka. Matumizi ya kila mwaka kwa ajili ya ulinzi ya mfalme wa kaskazini peke yake yalifikia karibu dola bilioni 300 katika 1985. Lo! ni dhabihu kubwa kama nini ya ‘dhahabu na fedha na vito vya thamani na vitu vipendezavyo’ ambayo imetolewa kwa mungu asiyetosheka wa silaha!

15, 16. (a) Mambo yataendeleaje kati ya mfalme wa kaskazini na mfalme wa kusini? (b) Hilo litamaanishi nini kwa watu wa Mungu?

¹⁵ Kwa hiyo, ni jambo gani mwishowe linalotokea kati ya hawa wafalme wawili? Yule malaika anasema hivi: “Na wakati wa mwisho [mwisho wa historia ya wafalme hao wawili] mfalme wa kusini atashindana naye; na mfalme wa kaskazini atamshambulia kama upepo wa kisulisuli, pamoja na magari ya vita, na wapanda farasi, na merikebu nyingi.’ (Danieli 11:40; Mathayo 24:3) Ni wazi kwamba, mashauriano hayatatui ushindani kati ya mataifa hayo mawili yenye nguvu zaidi. Ile mikazo inayosababishwa na ‘kushindana’ kwa mfalme wa kusini na mfalme wa kaskazini mwenye kutaka kupanua utawala wake huenda ikaingia katika hali kubwa au ndogo; lakini hatimaye, katika njia fulani, mfalme wa kaskazini atachochewa achukue tendo lenye jeuri zaidi lililoelezwa na Danieli.d

¹⁶ Hizi siku za kumalizia hasa ni ngumu kwa watu wa Mungu, ambao katika wakati wa karne hii, wamekuwa wakiteswa na wafalme wote wawili. Yule malaika alionya kwamba mfalme wa kaskazini “ataingia katika hiyo nchi ya uzuri [nchi ya Pambo, NW], na nchi nyingi zitapinduliwa.” Hiyo “nchi ya uzuri [nchi ya Pambo, NW]” kwa usemi wa mfano ni nchi ya watu wa Mungu. Maneno ya malaika lazima yamaanishe, basi, kwamba pamoja na kushinda mataifa mengi, mfalme wa kaskazini anashambulia hali ya kiroho ya watu wa Yehova. (Danieli 8:9; 11:41-44; Ezekieli 20:6) Katika mstari wa 45, unabii unaongeza hivi: “Naye ataweka hema zake za kifalme kati ya bahari na mlima mtakatifu wa uzuri [Pambo].” Kwa maneno mengine, yeye anajiweka katika hali ya kufanya shambulio la mwisho dhidi ya paradiso yao ya kiroho.

“Atafikilia [Mwisho Wake, NW]”

17. Ni jambo gani lisilotazamiwa litakalomchochea mfalme wa kaskazini?

¹⁷ Lakini kufikia wakati huo jambo fulani litakuwa limekwisha tokea ambalo wala mfalme wa kaskazini wala mfalme wa kusini hawakutangulia kuliona. Malaika yule anatabiri hivi: “Lakini [ripoti, NW] zitokazo mashariki na kaskazini zitamfadhaisha [mfalme wa kaskazini], naye atatoka kwa ghadhabu nyingi, ili kuharibu, na kuondolea mbali watu wengi.”—Danieli 11:44.

18. (a) Ni nini kilicho chanzo cha zile “ripoti” zilizotabiriwa na yule malaika? (b) Ni nini yatakayokuwa matokeo ya mwisho kwa mfalme wa kaskazini?

¹⁸ Ripoti hizo zitakuwa nini? Yule malaika hataji waziwazi, lakini yeye anafunua chanzo chazo. Zinatoka “mashariki,” na Yehova Mungu na Yesu Kristo wanadokezwa kuwa “wafalme wa mashariki.” (Ufunuo 16:12, HNWW) Ripoti hizo pia zinatoka “kaskazini,” na Biblia inasema kwa njia ya mfano kuhusu Mlima Sayuni, ule mji wa Mfalme mkuu Yehova kuwa ukiwa “pande za kaskazini.” (Zaburi 48:2) Kwa sababu hiyo, ni “ripoti” kutoka kwa Yehova Mungu na Yesu Kristo ndizo zinazompeleka mfalme wa kaskazini kwenye kampeni yake kubwa ya mwisho. Lakini matokeo yatakuwa yenye kumharibu. Mwisho wa mstari wa 45 unatuambia hivi: “Lakini atafikilia [mwisho wake, NW], wala hakuna atakayemsaidia.”

19. (a) Nini nini yatakayokuwa matokeo tofauti kwa ulimwengu huu na kwa “wanyofu”? (b) Ni maswali gani yanayobaki kujibiwa?

¹⁹ Kweli kweli, patakuwa “hapana amani kwa wabaya.” (Isaya 57:21) Badala yake, historia ya mfalme wa kaskazini itatiwa alama ya vita mpaka mwisho. Lakini kwa watumishi Wake waaminifu, Yehova anaahidi: “Wanyofu watakaa katika [“dunia,” NW] na wakamilifu watadumu ndani yake. Bali waovu watatengwa na [“dunia,” NW].” (Mithali 2:21, 22) Ni nini, hata hivyo, litakalompata mfalme wa kusini wakati mfalme wa kaskazini ‘atakapofikilia [mwisho wake, NW]’? Ni nini litakalowapata Wakristo wakati mfalme wa kaskazini ‘awekapo hema zake za kifalme’ katika mahali penye kutisha dhidi yao? (Danieli 11:45) Amani itakujaje mwishowe kwenye dunia? Yehova, amejibu maswali haya, kupitia malaika wake, kama vile tutaona katika makala zinazofuata.

[Maelezo ya Chini]

Je! Wewe Unaweza Kueleza?

◻ Ni viumbe gani wa kiroho wamekuwa wakihusika katika mambo ya kisiasa ya kibinadamu?

◻ Ni nani waliokuwa mfalme wa kaskazini na mfalme wa kusini katika 1914?

◻ Mfalme wa kaskazini wa leo anaabuduje mungu wa ngome?

◻ Ni mkazo gani utakaoletwa juu ya watu wa Mungu na Mfalme wa kaskazini?

◻ Mwishowe mfalme wa kaskazini atapatwa na nini?

[Ramani/Picha katika ukurasa wa 12]

(Ona mpangilio kamili katika nakala iliyochapishwa)

Bahari ya Kubwa

Siria

Uyahudi

Misri

[Picha Credit Line katika ukurasa wa 10]

U.S. National Archives