Uwe Mnyofu Katika Mambo Yote

“Sisi tunatumaini tuna dhamiri nyofu, kwa kuwa tunataka kujiendesha wenyewe kwa unyofu katika mambo yote.”​—WAEBRANIA 13:18, NW.

 1, 2. (a) Unyofu umeenda wapi katika wakati wetu? (b) Ni watu wa namna gani wanaohusika katika ukosefu wa unyofu?

WATU walio wazee-wazee wanaweza kukumbuka wakati ambao, katika mahali pengi, watu hawakuwa wakifunga milango yao kwa kufuli. Hawakufikiria kuibia wengine wala kuwapunja. Walipokopa pesa, walihisi wakilazimishwa na heshima yao kuzirudisha. Na ahadi yao ilikuwa ya kweli kabisa. Ni kweli kwamba ukosefu wa unyofu ulikuwako, lakini haukuwa umeenea kote kote. Lakini, leo kuiba, kusema uwongo, na kupunja ni mambo ya kawaida sana katika sehemu zote za ulimwengu. Na vitendo vingi vya ukosefu wa unyofu vinaanzwa na wale wanaoitwa waheshimiwa ati, ambao wanaishi na kufanya kazi katika ujirani mzuri-mzuri, wanavaa vizuri, huenda wakawa na dini fulani, na kujihesabu kuwa ni raia wema. Kwa kweli, ukosefu wa unyofu umeongezeka ukawa mbaya zaidi miongoni mwa wakuu wa serikali na biashara.

² Katika United States matendo makubwa-makubwa ya uhalifu zaidi ya milioni 11 ya ukosefu wa unyofu yanaripotiwa. Na kutoripoti mapato yote ambayo yanaweza kutozwa kodi kunajumlika kuwa dola zaidi ya bilioni 250 kwa mwaka. Mjini New York, karibu watu 100,000 wanaepuka kulipa nauli katika magari-moshi yanayosafiri chini ya ardhi​—kila siku. Mkuu mmoja alisema kwamba kama wapunjaji wote hao wangekamatwa, “tungefanya mfumo wa mahakama ulemewe na kazi nyingi muda wa miezi mingi.” Katika Japani, uchunguzi uliofanywa kuhusu walipaji kodi ulivumbua kwamba asilimia 95 walipunja kuhusiana na faida zinazotokana na malipo ya kodi, kutia ndani asilimia 92 ya wanasheria. Katika mwezi mmoja, watu zaidi ya 16,000 walishikwa wakiibia shirika la reli kwa kusafiri ndani ya magari-moshi bila kulipa.

 3. Ukosefu wa unyofu umeendeleaje kuenea katika ndoa?

³ Ukosefu wa unyofu umeongezeka katika maisha ya ndoa pia. Miaka kadha iliyopita uchunguzi mmoja ulifunua kwamba asilimia 30 ya wanawake Waamerika walioolewa “walijihusisha katika ngono nje ya ndoa.” Katika uchunguzi wa karibuni zaidi uliofanywa juu ya wanawake walioolewa zaidi ya 100,000, asilimia 50 walikiri wazi kuwa ‘mwanamke fulani amefanya ngono nje ya ndoa yake,’ angalau mara moja. Mtazamaji mmoja alieleza kwamba labda “asilimia 90 ya wanaume waliooa” wanapunja vivyo hivyo.

Sehemu ya“Siku za Mwisho”

 4. Kwa sababu gani ongozeko la ukosefu wa unyofu lisitushangaze sisi?

⁴ Si jambo la kushangaza watumishi wa Yehova kwamba ukosefu wa unyofu umeongezeka. Wao wanajua kwamba hiyo ni sehemu ya ile ishara ya hizi “siku za mwisho”. Neno la Mungu lilitabiri kwamba katika wakati wetu watu wangekuwa ‘wenye kujipenda wenyewe, wenye kupenda fedha, [wasio washikamanifu], wasiojizuia, wasiopenda mema, wenye mfano wa utawa, lakini wakikana nguvu zake, wakiendelea na kuzidi kuwa waovu.’ (2 Timotheo 3:1-4, 13) Kikundi cha wastadi kilikubali wazi kwamba watu ulimwenguni “wanazidi kusukuma kando kanuni za kawaida ambazo zimekuwapo kwa muda mrefu zinazohusu mema na mabaya na kufanya mambo bila kujali dhamiri.”

 5. Ni jambo gani lililotukia wakati hali inayofanana na siku zetu ilipokuwa katika ufalme wa kale wa Israeli wenye makabila kumi?

⁵ Hali iliyo ulimwenguni leo ni mbaya kuliko ilivyokuwa muda mfupi tu kabla Yehova hajatekeleza hukumu zake dhidi ya ufalme wa kale wa Israeli wenye makabila kumi. Juu ya wakati huo andiko la Hosea 4:1-3 (NW) linasimulia hivi: “Yehova ana kesi halali pamoja na wakaaji wa nchi, kwa maana hakuna ukweli wala fadhili za upendo wala maarifa ya kumjua Mungu katika nchi. Kuna kutamka laana na kuzoea udanganyifu na kuua na kuiba na kufanya uzinzi ambako kumetokea, na vitendo vya umwagaji damu vimegusa vitendo vingine vya umwagaji damu. Hiyo ndiyo sababu nchi itaomboleza na kila mkaaji atalazimika kutoweka mbali.” Hukumu kali ya Yehova ilitekelezwa 740 K.W.K. wakati aliporuhusu Ashuru ipindue Israeli, na mji wao Mkuu Samaria na kupeleka wakaaji uhamishoni.

 6. Kwa sababu Mungu atatekeleza hukumu juu ya mfumo huu wa mambo, na hukumu hiyo ni hakika kadiri gani?

⁶ Vivyo hivyo, Yehova ana “kesi halali” dhidi ya ulimwengu huu usio na unyofu. Maandiko yanaonyesha wazi kwamba ulimwengu wenyewe umehukumiwa vikali na Yehova nao ‘utatowekka mbali’ katika uharibifu. “Mbingu na dunia zilizopo sasa zimewekwa akiba kwa ajili ya moto nazo zimewekewa ile siku ya hukumu na kuharibiwa watu wenye kukana Mungu.” (2 Petro 3:7, NW) Utimizo wa maneno hayo ni hakika sana hivi kwamba neno la Mungu linausema kama kwamba tayari umekwisha kutokea: “Tazama! Yehova alikuja pamoja na maelfu kumi watakatifu wake, ili atekeleze hukumu juu ya wote, na kuwatia hatiani wote wenye kukana Mungu kuhusu matendo yao ya kukana Mungu walioyofanya kwa njia ya kukana Mungu.”​—Yuda 14, 15, NW.

 7. Mpaka Yehova atakapokomesha ulimwengu huu wenye ufisadi, ni mambo gani yenye kudai yanayokabili watumishi wake?

⁷ Hata hivyo, mpaka yeye atakapoukomesha ulimwengu huu wenye kukosa unyofu, watumishi wake wanalazimika kuishi ndani yao. Ingawa Wakristo wamo katika “ulimwengu,” kama Yesu alivyosema, “wao si sehemu ya ulimwengu.” (Yohana 17:11-14, NW) Hivyo, kila siku wao wanatakwa wafanye maamuzi ya kiadili yanayohusu unyofu. Hiyo ni kutia ndani hali zilizo kazini, shuleni, katika jamaa, au pamoja na marafiki. Katika mambo yote yanayowataka watumie dhamiri yao iliyozoezwa na Biblia, watumishi wa Yehova wanataka wahisi kama mtume Paulo alipotangaza hivi: “Sisi tunatumaini tuna dhamiri nyofu, kwa kuwa tunataka kujiendesha wenyewe kwa unyofu katika mambo yote.”​—Waebrania 13:18, NW.

Si Kwamba Tu Huo ‘Ndio Mwongozo Unaofaa Kabisa’

 8. Kwa sababu gani unyofu ndio mwongozo wa watumishi wa Yehova?

⁸ Imesemwa kwamba ‘unyofu ndio mwongozo unaofaa kabisa,’ ikimaanisha kwamba unyofu unaleta matokeo yenye mafaa. Lakini kwa Wakristo, jambo hilo haliishii hapo tu. Kwao, unyofu ndio mwongozo pekee. Kwa kuwa wao ni watumishi wa Yehova hawana wajibu wa kuiga ukosefu wa unyofu wa ulimwengu huu uliohukumiwa hatia​—hawana sababu yo yote ya kufanya hivyo. Badala yake, ni lazima waendeleze shughuli zao zote kupatana na sheria za Mungu. Na sheria zake hazijabadilika kuhusiana na jambo hilo.

 9. Sheria ya Yehova kwa Israeli wa kale ilikaziaje unyofu?

⁹ Kwa mfano, Yehova aliwaambia Israeli wa kale hivi: “Usizini. Usiibe. Usimshuhudie jirani yako uwongo. [Usitamani] . . . cho chote alicho nacho jirani yako.” (Kutoka 20:14-17) Hali moja na hayo, andiko la Mambo ya Walawi 19:11, 12 linasema: “Msiibe, wala msidanganye, wala msiambiane uongo. Msiape uongo kwa jina langu, hata ukalinajisi jina la Mungu wako; mimi ndimi [Yehova].”

10. Ukristo unakaziaje unyofu?

¹⁰ Sheria hizo zimerudiwa kutajwa kwa ajili ya Wakristo. Hivyo, Neno la Mungu linasema: “Au hamjui ya kuwa wadhalimu hawataurithi ufalme wa Mungu? Msidanganyike; waasherati hawataurithi ufalme wa Mungu, wala waabudu sanamu, wala wazinzi, wala wafiraji, wala walawiti, wala wevi, wala watamanio [wenye pupa, NW], wala walevi, wala watukanaji, wala wanyang’anyi.” (1 Wakorintho 6:9, 10) Wala mtu ye yote “anayeendeleza uwongo.” (Ufunuo 22:15, NW) Wote wanaotaka kuishi katika mfumo mpya wa Mungu lazima waonyeshe sifa zake, moja yazo ikiwa kwamba ‘Mungu hawezi kusema uwongo.’ (Tito 1:2;Waebrania 6:18) Asili ya ukosefu wa unyofu ni Shetani, “baba ya uwongo.”​—Yohana 8:44, NW.

11, 12. (a) Kwa sababu gani tujifunze unyofu sasa? (b) Kwa sababu gani tunahisi tuko salama katika tengenezo la Mungu linaloonekana?

¹¹ Kwa kuwa “uadilifu utakaa” katika “dunia mpya” ya Mungu iliyoahidiwa, “uadilifu ndio wakaaji wa nchi yenye kuzaa watajifunza kwa hakika.” (2 Petro 3:13; Isaya 26:9, NW) Hiyo ndiyo sababu hesabu inayoongezeka haraka sana ya wale wanaotazamiwa kuwa raia za dunia-paradiso sasa ‘wanafundishwa njia za Yehova.’ kutia ndani ile ya unyofu. (Isaya 2:3, 4) Hivyo, Neno la Mungu linashauri hivi: “Msiwe mkisemezana uwongo. Vueni utu wa kale pamoja na mazoea yao. (Wakolosai 3:9, NW) Inasema hivi pia: “Mwibaji asiibe tena’ bali afadhali afanye juhudi, akitenda kazi iliyo nzuri kwa mikono yake mwenye, apate kuwa na kitu cha kumgawia mhitaji.”​—Waefeso 4:28.

¹² Kwa hiyo ni lazima watumishi wa Yehova wawe wanyofu katika mambo yote. Kwa sababu hivyo ndivyo kila mmoja atakavyopaswa kuwa katika mfumo mpya, hivyo ndivyo ilivyo lazima watu wa Mungu wawe sasa. Na ni jambo la kufurahisha kama nini kushirikiana na jamii ya kimataifa ya mamilioni ya watu wanaositawisha unyofu! Tunahisi tuko salama kama nini katika paradiso hii ya kiroho ambayo ni zao la roho takatifu ya Mungu yenye nguvu nyingi, “ambayo Mungu amewapa wale wanaomtii yeye kuwa mtawala.” (Matendo 5:32, NW) Itofautishe hiyo na roho chafu ambayo imeuenea ulimwengu huu chini ya “mungu wa huu mfumo wa mambo,” Shetani Ibilisi.​—Wagalatia 5:19-24; 2 Wakorintho 4:4, NW.

Unyofu Unaonwa na Wengine

13, 14. Wengine wameelezaje juu ya unyofu wa watu wa Yehova?

¹³ Mara nyingi unyofu wa watu wa Mungu unaonwa na wengine. Kwa mfano, gazeti la Italia Il Piccolo lilitangaza barua moja kutoka kwa mmoja wa wasomaji walo ambayo ilisema hivi: “Ningetaka kushukuru bibi aliyejitambulisha kuwa Shahidi wa Yehova na akatoa uthibitisho wa kwamba ana unyofu unaostahili kufuatwa kwa kunirudishia, kupitia gazeti hili, kiasi kikubwa cha pesa nilichokuwa nimepoteza.” Katika United States, gazeti The Indianapolis Star liliandika juu ya mume na mke Mashahidi waliookota dola 4,000 na kurudishia mwenyewe. Gazeti hilo lilisema kwamba mume na mke huyo “hawakuwa ma shaka juu ya jambo ambalo lingewapasa wafanye.” Kwa sababu gani? Wao walisema: “Hatungeweza kuzichukua ziwe zetu. Sisi ni Mashahidi wa Yehova.”

¹⁴ Wakati Shahidi katika Mizuri alipookota dola 9,500 na kuwapelekea polisi, gazeti moja lilimtaja afisa mmoja kuwa akisema hivi: “Ni jambo linaloonekana mara chache mno mtu kuokota pesa za kiasi hicho naye azilete. Mimi siwezi kukumbuka kama kuna mtu ye yote ambaye amepata kufanya hivyo hapo kwanza. Lilikuwa jambo la kustaajabisha kweli kweli.” Kichapo hicho kilitaja kwamba Shahidi huyo “hakukaribisha kamwe wazo la kuchukua pesa zile ziwe zake mwenyewe.” Afisa aliye msimamizi alisema kwamba Shahidi huyo alikuwa amemfanya yeye arudiwe na imani ya kwamba kungali kuna watu fulani wanyofu kati ya wanadamu.” Naye Shahidi akajibu hivi: “Sisi kwa ujumla tunajivunia kuwa wanyofu katika mambo yote.”

15, 16. Ni mambo gani yaliyoonwa yanayoonyesha kwamba unyofu hata katika mambo madogo unaonwa na wengine?

¹⁵ Si lazima sisi tuwe wanyofu katika mambo makubwa tu. Unyofu unahitajiwa kabisa katika mambo madogo pia. (Luka 16:10) Kwa mfano, wakati jamaa moja ya Mashahidi ilipokaa katika hoteli moja ya Florida, mwana wao alichukua foronya bila kujua, akidhani ni fulana yake ya ndani. Jamaa hiyo ilitumia posta kurudisha foronya hiyo hotelini, naye meneja wa hoteli akaandika hivi: “Tungependa kuwashukuru ninyi sana kwa unyofu wenu. Ingawa huenda ikawa kurudisha foronya ni kitendo kilicho kawaida yenu ya kila siku, kwetu sisi lilikuwa jambo linalostahili sifa.” Vivyo hivyo, wakati mume na mke Mashahidi walipochukua kalamu ya kuandikia katika hoteli moja ya Georgia bila kukusudia kisha wakairudisha, meneja aliandika hivi: “Acheni mimi niwashukuru ninyi kwa kuutumia wakati mrudishe kalamu hiyo ya kuandikia mliyofunga pamoja na vitu vyenu bila kukusudia. Inaburudisha kupokea barua za namna ile mliyotupelekea kutoka kwa watu wanyofu na wenye kujali!”

¹⁶ Mvulana Shahidi aliye katika darasa la tano alikuwa akicheza mchezo wa besiboli shuleni. Alihusika na mchezo uliokaribia kushinda bao, lakini yeye alijua amekosea. Wanatimu wenzake walijaribu kusema hakukosea. Lakini ndipo mwanatimu wa upande wa upinzani akasema kwamba kulikuwa na njia moja tu hakika ya kujua ukweli ni upi. Alisema: “Mwulizeni yeye kama amekosea au la. Yeye ni Shahidi, na Mashahidi hawasemi uwongo.” Mwenendo mwema wa mvulana yule katika mambo ya kila siku ulikuwa umeonwa na wengine. Kwa kweli, kwa kuishi kulingana na viwango vya Mungu, hata “kwa vinywa vya watoto wachanga” sifa inaweza kumjia Yehova.​—Mathayo 21:16.

17, 18. Kanuni za Yehova zinazohusu unyofu zinaweza kuwa na matokeo gani mazuri juu ya watu wenye moyo mnyofu?

¹⁷ Katika Naijeria, mume wa Shahidi mmoja alimpinga sana mke asiende kwenye kusanyiko la mzunguko. Kwa hiyo yeye akamfuata huko na kujaribu kusababisha matata. Baada ya kipindi cha kusanyiko, mwanamume huyo akasema: “Sasa mimi nitawajaribu ninyi Mashahidi.” Wakati ambao hakukuwa na mtu wa kumtazama, alitoa pesa mfukoni, akazitia alama, akazikunja-kunja na kuziangusha chini. Baadaye, alitaja kwamba alikuwa amepoteza pesa zake. Lakini akaambiwa asiwe na wasiwasi kwa sababu pesa zingepatikana. Alirudi mahali alipokuwa ameziangusha pesa, lakini zikawa hazipo. “Aha,” akasema, “nimewashika ninyi watu mkipunja!” Halafu akaambiwa kwamba pesa hizo hazingetazamiwa kuwa hapo bali kwamba zingekuwa zimepelekwa kwenye Idara ya Vilivyopotea na Kupatikana. Na kwa kweli pesa hizo zilizotiwa alama zilikuwa kwenye idara hiyo naye akarudishiwa. Jambo hilo lilimtia moyo achunguze imani ambayo mke wake alifuata, na leo yeye ni mmoja wa Mashahidi wa Yehova.

¹⁸ Katika barua moja ambayo yaliandikiwa makao makuu ya ulimwengu ya Mashahidi wa Yehova katika New York, mwanamke mmoja ambaye si Shahidi alisema kwamba yeye alitaka kuwaeleza kisa kimoja kilichopata binti yake shuleni. Siku moja binti yake alikuwa ameibiwa kamba ya kuendeshea farasi. Miaka miwili baadaye, binti huyo alipokea barua iliyosema hivi: “Mpendwa Lili, hii ni kamba yako ya kuendeshea farasi uliyoibiwa miaka kadha iliyopita. Mimi ndimi niliyeichukua, lakini sasa mimi ni mmoja wa Mashahidi wa Yehova, na dhamiri yangu mpya hainiruhusu niendelee kukaa nayo. Nasikitika sana. Tafadhali unisamehe. Ndiyo, wale ambao wangetaka kutumikia Yehova ni lazima wasitawishe “dhamiri nyofu, kwa kuwa tunataka kujiendesha wenyewe kwa unyofu katika mambo yote.”​—Waebrania 13:18, NW.

Kuendelea Kuliweka Tengenezo Kuwa Safi

19. (a) Mkristo akifanya tendo lenye ukosefu wa unyofu, ni lazima afanye nini? (b) Ikiwa watu fulani wachache kati yetu wanazidi tu kufanya vitendo vyenye ukosefu wa unyofu, ni jambo gani litakalowapata, na kwa sababu gani?

¹⁹ Mtumishi wa Mungu akifanya kitendo chenye ukosefu wa unyofu bila kukusudia, hapo ni lazima afanye haraka kurekebisha mambo mara tu akiisha kujua au kuonyeshwa jambo alilofanya. Na ikiwa watu wachache mmoja mmoja walio kati yetu wanapoteza uthamini wao kwa kanuni za Biblia na kuendelea na mazoea yenye ukosefu wa unyofu, wao hawataruhusiwa wachafue watu wa Mungu. Watatengwa na ushirika. (1 Wakorintho 5:11-13) Katika jambo hilo tunaweza kutegemea usaidizi wa kimbingu, kwa maana Yesu alitabiri hivi: “Mwana wa Adamu atawatuma malaika zake, nao watakusanya kutoka katika ufalme wake machukizo yote, na hao watendao maasi . . . Ndipo wenye haki watakapong’aa kama jua katika ufalme wa Baba yao.​—Mathayo 13:41-43.

20, 21. (a) Kwa sababu gani tunaweza kuwaalika kwa uhakika watu wapole wamwabudu Yehova pamoja nasi? (b) Ni upande gani wa unyofu utakaozungumzwa katika makala inayofuata?

²⁰ Hivyo, tengenezo la Yehova linaendelea kuwekwa kuwa safi. Matokeo ni kwamba ‘linang’aa’ kwa uangavu kama kurunzi ili kuongoza watu wenye mioyo minyofu. Hiyo ndiyo sababu sisi tunaweza kuwaambia kwa uhakika wapole wa dunia hivi: “Njoni, twende juu mlimani [mahali au cheo kilichoinuliwa cha ibada ya kweli] kwa [Yehova] . . . naye atatufundisha njia zake, nasi tutakwenda katika mapito yake.​—Mika 4:2.

²¹ Kwa kuwa ni lazima watumishi wa Yehova wazoee unyofu katika mambo yote, bila shaka jambo hilo lingetia ndani shughuli zao za kibiashara pamoja na Mashahidi wengine. Hapo, pia, mambo yanayodai kuonyesha unyofu yanaweza kutokea. Ni nini baadhi ya mambo hayo? Sisi tunaweza kushughulikaje nayo? Makala inayofuata itazungumza upande huo wa unyofu.

Maulizo ya Kurudia

◻ Unyofu umeenda wapi katika wakati wetu? Kwa sababu gani?

◻ Neno la Mungu linasemaje juu ya uhitaji wa unyofu?

◻ Kwa sababu gani ni lazima sisi tusitawishe unyofu hata kabla ya mfumo mpya?

◻ Ni mambo gani yaliyoonwa yanayoonyesha ubora wa unyofu?

◻ Kuna uhakikisho gani ya kwamba unyofu utadumishwa kati yetu?

[Picha katika ukurasa wa 13]

Sasa hivi, wale wanaotazamiwa kuwa raia za mfumo mpya wa Mungu wanafundishwa katika njia ya unyofu ya Yehova