Ni Nani ‘Atakayeponyoka’?
“Kila mtu aitiaye jina la Yehova ataokolewa.”—MATENDO 2:21.
1. Kwa nini Pentekoste 33 W.K. ilikuwa siku ya maana sana katika historia ya ulimwengu?
PENTEKOSTE 33 W.K. ilikuwa siku ya maana sana katika historia ya ulimwengu. Kwa nini? Kwa sababu siku hiyo taifa jipya lilizaliwa. Mwanzoni, halikuwa taifa kubwa sana—wanafunzi 120 tu wa Yesu waliokuwa wamekusanyika katika chumba cha juu huko Yerusalemu. Lakini leo, wakati ambapo mengi ya mataifa yaliyokuwako wakati huo yamesahaulika, taifa lililozaliwa katika hicho chumba cha juu lingali nasi. Jambo hilo la hakika ni la maana sana kwetu sote, kwa kuwa hilo ndilo taifa lililowekwa rasmi na Mungu liwe shahidi wake mbele ya wanadamu.
2. Ni matukio gani ya kimuujiza yaliyotia alama kuzaliwa kwa taifa jipya?
2 Taifa hilo jipya lilipoanza kuwako, matukio ya maana yaliyotimiza maneno ya kiunabii ya Yoeli yalitendeka. Twasoma juu ya matukio hayo kwenye Matendo 2:2-4: “Ghafula kukatokea kutoka mbinguni kelele sawa na ile ya pepezi yenye nguvu inayovuma kwa kasi, nayo ikajaza nyumba yote ambayo katika hiyo walikuwa wameketi. Na ndimi kama kwamba za moto zikawa zenye kuonekana kwao, nazo zikagawanywa huku na huku, na mmoja ukaketi juu ya kila mmoja wao, nao wote wakawa wenye kujazwa roho takatifu wakaanza kusema katika lugha tofauti, kama vile roho ilivyokuwa ikiwaruhusu kufanya tamko.” Kwa njia hiyo wanaume na wanawake hao waaminifu 120 wakawa taifa la kiroho, washiriki wa kwanza wa wale ambao mtume Paulo aliita “Israeli wa Mungu.”—Wagalatia 6:16.
3. Ni unabii upi wa Yoeli uliotimizwa kwenye Pentekoste 33 W.K.?
3 Umati ulikusanyika ili kuchunguza ile “pepezi yenye nguvu inayovuma kwa kasi,” na mtume Petro aliwafafanulia kwamba mmojawapo wa unabii mbalimbali wa Yoeli ulikuwa ukitimizwa. Unabii upi? Sikiliza yale aliyosema: “‘Katika siku za mwisho,’ Mungu asema, ‘nitamwaga baadhi ya roho yangu juu ya kila namna ya mwili, na wana wenu na mabinti zenu watatoa unabii na wanaume wenu vijana wataona maono na wanaume wenu wazee wataota ndoto; na hata juu ya watumwa wangu wanaume na juu ya watumwa wangu wanawake hakika mimi nitamwaga baadhi ya roho yangu katika siku hizo, nao watatoa unabii. Nami hakika nitatoa mambo ya ajabu mbinguni juu na ishara juu ya dunia chini, damu na moto na ukungu wa moshi; jua litageuzwa kuwa giza na mwezi kuwa damu kabla ya siku kubwa na yenye adhama ya Yehova kuwasili. Na kila mtu aitiaye jina la Yehova ataokolewa.’” (Matendo 2:17-21) Maneno aliyonukuu Petro yapatikana kwenye Yoeli 2:28-32, na utimizo wayo ulimaanisha kwamba muda wa taifa la Kiyahudi ulikuwa ukiyoyoma. “Siku kubwa na yenye adhama ya Yehova,” wakati wa kuhukumu Israeli lisilo jaminifu, ilikuwa karibu. Lakini ni nani ambao wangeokolewa, au wangeponyoka? Na hilo lilitangulia kuonyesha nini?
Unabii Kutimizwa Mara Mbili
4, 5. Kwa sababu ya matukio yanayokuja, Petro alitoa shauri gani, na ni kwa nini shauri hilo lilikuwa lenye kutumika hata baada ya wakati wake?
4 Katika miaka iliyofuata mwaka wa 33 W.K., Israeli la kiroho la Mungu lilisitawi, lakini taifa la kimwili la Israeli halikusitawi. Mwaka wa 66 W.K., Israeli la kimwili lilikuwa vitani dhidi ya Roma. Mwaka wa 70 W.K., Israeli karibu lilikoma kuwako, na Yerusalemu na hekalu lake likachomwa kabisa. Kwenye Pentekoste 33 W.K., Petro alitoa shauri zuri kwa sababu ya jambo hilo la huzuni kubwa lililokuwa likija. Akinukuu maneno ya Yoeli tena, alisema hivi: “Kila mtu aitiaye jina la Yehova ataokolewa.” Kila Myahudi mmoja-mmoja alipaswa kufanya uamuzi wa kibinafsi wa kuitia jina la Yehova. Hilo lilitia ndani kutii maagizo zaidi ya Petro: “Tubuni, na acheni kila mmoja wenu abatizwe katika jina la Yesu Kristo kwa msamaha wa dhambi zenu.” (Matendo 2:38) Wasikilizaji wa Petro walipaswa kumkubali Yesu aliye Mesiya, ambaye Israeli likiwa taifa lilikuwa limemkataa.
5 Maneno hayo ya Yoeli ya kiunabii yalikuwa na athari kubwa kwa wasikivu katika karne ya kwanza. Hata hivyo, yana athari kubwa hata zaidi leo kwa sababu, kama matukio katika karne ya 20 yaonyeshavyo, kumekuwa na utimizo wa pili wa unabii wa Yoeli. Acheni tuone ni jinsi gani.
6. Ni jinsi gani utambulisho wa Israeli wa Mungu ulianza kufanywa dhahiri mwaka wa 1914 ulipokaribia?
6 Baada ya kifo cha mitume, Israeli wa Mungu lilifunikwa na magugu ya Ukristo usio wa kweli. Hata hivyo, wakati wa mwisho, ulioanza mwaka wa 1914, utambulisho wa taifa hilo la kiroho ulipata kuwa dhahiri tena. Yote hayo yalikuwa katika utimizo wa mfano wa Yesu wa ngano na magugu. (Mathayo 13:24-30, 36-43) Mwaka wa 1914 ulipokaribia, Wakristo watiwa-mafuta walianza kujitenga wenyewe kutoka kwa Jumuiya ya Wakristo isiyo na uaminifu, wakikataa kwa ujasiri mafundisho yake yasiyo ya kweli na kuhubiri juu ya mwisho ujao wa “nyakati zilizowekwa rasmi za mataifa.” (Luka 21:24) Lakini vita ya ulimwengu ya kwanza, iliyozuka mwaka wa 1914, ilizusha masuala ambayo hawakuwa wamejitayarishia. Chini ya msongo mkubwa walipunguza mwendo, na baadhi yao waliridhiana. Kufikia mwaka wa 1918, utendaji wao wa kuhubiri ulikuwa karibu umekoma.
7. (a) Ni tukio gani lifananalo na Pentekoste 33 W.K., ambalo lilitokea mwaka wa 1919? (b) Kuanzia mwaka wa 1919, kumwagwa kwa roho takatifu ya Mungu kulikuwa na matokeo gani juu ya watumishi wa Yehova?
7 Hata hivyo, hilo halikudumu kwa muda mrefu. Kuanzia mwaka wa 1919, Yehova alianza kumwagia watu wake roho yake katika njia iliyokumbusha Pentekoste 33 W.K. Bila shaka, katika mwaka wa 1919 hakukuwa na kusema kokote kwa lugha na hakukuwa na pepezi yenye nguvu inayovuma kwa kasi. Twaelewa kutokana na maneno ya Paulo yaliyorekodiwa kwenye 1 Wakorintho 13:8 kwamba, wakati wa miujiza ulipita tangu zamani. Hata hivyo, roho ya Mungu ilidhihirika waziwazi katika 1919 wakati ambapo, kwenye mkusanyiko katika Cedar Point, Ohio, Marekani, Wakristo waaminifu walitiwa nguvu upya na kuanza kazi ya kuhubiri habari njema ya Ufalme. Mwaka wa 1922 walirudi Cedar Point, wakaamshwa na ule mwito “Tangazeni, tangazeni, tangazeni Mfalme na ufalme wake.” Kama ilivyokuwa imetukia katika karne ya kwanza, ulimwengu ulilazimishwa kuona matokeo ya kumwagwa kwa roho ya Mungu. Kila Mkristo aliyejiweka wakfu—mwanamume kwa mwanamke, mzee kwa kijana—alianza ‘kutoa unabii,’ yaani, kutangaza “mambo yenye fahari ya Mungu.” (Matendo 2:11) Sawa na Petro, waliwahimiza sana wasikivu: “Pateni kuokolewa kutokana na kizazi hiki kilicho kombo.” (Matendo 2:40) Wenye kuitikia wangeweza kufanyaje hivyo? Kwa kutii maneno ya Yoeli yapatikanayo kwenye Yoeli 2:32, NW: “Kila mtu aitiaye jina la Yehova ataponyoka.”
8. Tangu mwaka wa 1919, mambo yamesongaje mbele kuhusiana na Israeli wa Mungu?
8 Tangu miaka hiyo ya mapema, shughuli za Israeli wa Mungu zimesonga mbele. Kutiwa muhuri kwa watiwa-mafuta kwaonekana kuwa kumesonga mbele sana, na tangu miaka ya 1930 umati mkubwa wa wasikivu wenye tumaini la kidunia wametokea. (Ufunuo 7:3, 9) Wote wanahisi uharaka, kwa kuwa utimizo wa pili wa Yoeli 2:28, 29 waonyesha kwamba twakaribia siku ya Yehova iliyo kubwa zaidi, yenye kutia hofu, wakati wa kuharibiwa kwa mifumo ya ulimwenguni pote ya kidini, kisiasa, na kibiashara. Tuna kila sababu ya ‘kuitia jina la Yehova’ tukiwa na imani kamili kwamba atatukomboa!
Twaitiaje Jina la Yehova?
9. Ni baadhi ya mambo gani ambayo huhusika katika kuitia jina la Yehova?
9 Ni nini kinachohusishwa katika kuitia jina la Yehova? Muktadha wa Yoeli 2:28, 29 watusaidia kujibu swali hilo. Kwa kielelezo, Yehova hasikii kila mtu anayemwitia. Kupitia nabii mwingine, Isaya, Yehova aliwaambia Israeli hivi: “Nanyi mkunjuapo mikono yenu, nitaficha macho yangu nisiwaone; naam, mwombapo maombi mengi, sitasikia.” Kwa nini Yehova alikataa kulisikia taifa lake mwenyewe? Yeye mwenyewe aeleza: “Mikono yenu imejaa damu.” (Isaya 1:15) Yehova hatawasikia wowote ambao wana hatia ya damu au wanaotenda dhambi. Hiyo ndiyo sababu Petro aliwaambia Wayahudi siku ya Pentekoste watubu. Katika muktadha wa Yoeli 2:28, 29, twaona kwamba Yoeli pia akazia toba. Kwa kielelezo, kwenye Yoeli 2:12, 13, twasoma hivi: “Lakini hata sasa, asema BWANA, nirudieni mimi kwa mioyo yenu yote, na kwa kufunga, na kwa kulia, na kwa kuombolea; rarueni mioyo yenu, wala si mavazi yenu, mkamrudie BWANA, Mungu wenu; kwa maana yeye ndiye mwenye neema, amejaa huruma; si mwepesi wa hasira, ni mwingi wa rehema, naye hughairi mabaya.” Kuanzia 1919, Wakristo watiwa-mafuta walitenda kupatana na maneno hayo. Walitubu kushindwa kwao mbalimbali na wakaazimia kutoridhiana tena kamwe au kupunguza mwendo. Hilo lilifungua njia ili roho ya Mungu imwagwe. Kila mtu anayetaka kuitia jina la Yehova na kusikiwa lazima afuate mwendo uo huo.
10. (a) Toba ya kweli ni nini? (b) Yehova huitikiaje toba ya kweli?
10 Kumbuka kwamba, toba ya kweli ni zaidi ya kusema tu, “Nasikitika.” Waisraeli walikuwa wakirarua mavazi yao ya nje ili kuonyesha wingi wa hisia zao. Lakini Yehova asema hivi: “Rarueni mioyo yenu, wala si mavazi yenu.” Toba ya kweli hutoka moyoni, kutoka vina vyetu. Yatia ndani kuacha kosa kama tusomavyo kwenye Isaya 55:7: “Mtu mbaya na aache njia yake, na mtu asiye haki aache mawazo yake; na amrudie BWANA.” Yahusisha kuchukia dhambi, kama alivyofanya Yesu. (Waebrania 1:9) Kisha, twamtumainia Yehova atusamehe kwa msingi wa dhabihu ya fidia kwa sababu Yehova ni “mwenye neema, amejaa huruma; si mwepesi wa hasira, ni mwingi wa rehema.” Atakubali ibada yetu, sadaka ya unga na sadaka yetu ya kinywaji ya kiroho. Atatusikia tuitiapo jina lake.—Yoeli 2:14.
11. Ibada ya kweli yapaswa kuchukua mahali gani maishani mwetu?
11 Katika Mahubiri ya Mlimani, Yesu alitupatia jambo jingine la kukumbuka aliposema hivi: “Basi, fulizeni kutafuta kwanza ufalme na uadilifu wake.” (Mathayo 6:33) Ibada yetu haipasi kuonwa kivivi hivi, kama jambo tunalofanya kidesturi ili kupoza dhamiri yetu. Kumtumikia Mungu kwastahili sehemu ya kwanza maishani mwetu. Hivyo, Yehova aendelea kusema hivi kupitia Yoeli: “Pigeni tarumbeta katika Sayuni . . . Kusanyeni watu, litakaseni kusanyiko, kusanyeni wazee, kusanyeni watoto, na hao wanyonyao maziwa; bwana arusi na atoke chumbani mwake, na bibi arusi katika hema yake.” (Yoeli 2:15, 16) Kwa kawaida waliotoka tu kuoana hukengeuka, wakikaziana uangalifu. Lakini hata kwao, kumtumikia Yehova lazima kutangulizwe. Hakuna chochote kipaswacho kutangulia kukusanyika katika ibada ya kweli kwa Mungu wetu, tukiitia jina lake.
12. Ni uwezekano gani wa ukuzi unaoonekana katika ripoti ya Ukumbusho ya mwaka uliopita?
12 Tukikumbuka hilo, acheni tuchunguze takwimu zilizofunuliwa na Ripoti ya Mwaka wa Utumishi wa 1997 ya Mashahidi wa Yehova. Mwaka uliopita tulikuwa na kilele cha Wahubiri wa Ufalme 5,599,931—umati mkubwa kwelikweli wa wasifaji! Hudhurio kwenye Ukumbusho lilikuwa 14,322,226—idadi inayozidi wahubiri kwa zaidi ya watu milioni nane na nusu. Tarakimu hiyo yaonyesha uwezekano wa ajabu wa ukuzi. Wengi wa hao milioni nane na nusu, tayari walikuwa wakijifunza Biblia pamoja na Mashahidi wa Yehova wakiwa watu wenye kupendezwa au wakiwa watoto wa wazazi waliobatizwa. Idadi kubwa ya watu hao walikuwa wakihudhuria mkutano kwa mara ya kwanza kabisa. Kuwapo kwao kuliwapa Mashahidi wa Yehova fursa nzuri ya kupata kuwajua vizuri zaidi na kujitolea kuwasaidia wafanye maendeleo zaidi. Kisha, kulikuwa na wale ambao huhudhuria Ukumbusho kila mwaka na labda huhudhuria mikutano mingine michache, lakini hawafanyi maendeleo zaidi. Bila shaka, watu hao wanakaribishwa sana wahudhurie mikutano. Lakini twawasihi sana watafakari kwa uangalifu maneno ya kiunabii ya Yoeli na wafikirie kwa uangalifu hatua zaidi wanazopaswa kuchukua ili wawe na hakika kwamba Yehova atawasikia waitiapo jina lake.
13. Ikiwa tayari sisi tunaitia jina la Yehova, tuna daraka gani kuwaelekea wengine?
13 Mtume Paulo alikazia sehemu nyingine ya kuitia jina la Mungu. Katika barua yake kwa Waroma, aliyanukuu maneno haya ya kiunabii ya Yoeli: “Kila mtu aitiaye jina la Yehova ataokolewa.” Kisha alisababu hivi: “Watamwitiaje ambaye hawajaweka imani katika yeye? Nao watawekaje imani katika yeye ambaye hawajasikia? Nao watasikiaje bila mtu fulani kuhubiri?” (Waroma 10:13, 14) Ndiyo, wengine wengi ambao mpaka sasa hawajapata kumjua Yehova, wanahitaji kuitia jina lake. Wale wanaomjua Yehova tayari wana daraka sio la kuhubiri tu, bali pia la kuwafikia na kuwapa msaada huo.
Paradiso ya Kiroho
14, 15. Kwa sababu watu wa Yehova huitia jina lake katika njia impendezayo, wao huonea shangwe baraka gani za kiparadiso?
14 Hivyo ndivyo watiwa-mafuta na pia kondoo wengine waonavyo mambo, na tokeo ni kwamba, Yehova huwabariki. “BWANA alipoona wivu kwa ajili ya nchi yake, akawahurumia watu wake.” (Yoeli 2:18) Mwaka wa 1919, Yehova aliona wivu na kuwahurumia watu wake alipowarudisha na kuwaingiza katika milki yake ya utendaji wa kiroho. Hiyo kwa kweli ni paradiso ya kiroho, iliyofafanuliwa vizuri na Yoeli kwa kutumia maneno haya: “Ee nchi, usiogope; furahi na kushangilia; kwa kuwa BWANA ametenda mambo makuu. Msiogope, enyi wanyama wa kondeni; maana malisho ya jangwani yanatoa miche, na huo mti unazaa matunda yake, mtini na mzabibu inatoa nguvu zake. Furahini, basi, enyi wana wa Sayuni, mkamfurahie BWANA, Mungu wenu; kwa kuwa yeye huwapa ninyi mvua ya masika, kwa kipimo cha haki, naye huwanyeshea mvua, mvua ya masika, na mvua ya vuli, kama kwanza. Na sakafu za kupepetea zitajaa ngano, na mashinikizo yatafurika kwa divai na mafuta.”—Yoeli 2:21-24.
15 Ni simulizi lenye kupendeza kama nini! Bidhaa tatu kuu za kutegemeza uhai katika Israeli—nafaka, mafuta ya zeituni, na divai—pamoja na makundi mengi ya mifugo. Katika siku yetu maneno hayo ya kiunabii kwa kweli yanatimizwa kiroho. Yehova hutuandalia chakula chote cha kiroho tunachohitaji. Je, sisi sote hatupendezwi na wingi huo wenye kupewa na Mungu? Kwa kweli, kama Malaki alivyotabiri, Mungu wetu ‘amefungua madirisha ya mbinguni, na kutumwagia baraka, hata isiwepo nafasi ya kutosha.’—Malaki 3:10.
Mwisho wa Mfumo wa Mambo
16. (a) Kumwagwa kwa roho ya Yehova humaanisha nini kwa wakati wetu? (b) Wakati ujao una nini?
16 Yoeli atoa unabii juu ya kumwagwa kwa roho ya Yehova baada ya kutabiri hali ya kiparadiso ya watu wa Mungu. Petro aliponukuu unabii huo kwenye Pentekoste, alisema kwamba ulitimizwa “katika siku za mwisho.” (Matendo 2:17) Kumwagwa kwa roho ya Mungu huko nyuma, kulimaanisha kwamba siku za mwisho za mfumo wa mambo wa Kiyahudi zilikuwa zimeanza. Kumwagwa kwa roho ya Mungu juu ya Israeli wa Mungu katika karne ya 20 kwamaanisha kwamba tunaishi katika siku za mwisho za mfumo wa mambo wa ulimwenguni pote. Kwa sababu hiyo, wakati ujao una nini? Unabii wa Yoeli waendelea kutuambia hivi: “Nitaonyesha mambo ya ajabu katika mbingu na katika dunia, damu, na moto, na minara ya moshi. Jua litageuzwa kuwa giza, na mwezi kuwa damu, kabla haijaja hiyo siku ya BWANA iliyo kuu na itishayo.”—Yoeli 2:30, 31.
17, 18. (a) Ni siku gani itishayo ya Yehova ambayo ilikuja juu ya Yerusalemu? (b) Uhakika wa kuja kwa wakati ujao kwa siku ya Yehova itishayo, hutuchochea tufanye nini?
17 Mwaka wa 66 W.K., maneno hayo ya kiunabii yalianza kuwa kweli katika Yudea matukio yaliposonga kuelekea upeo wa siku ya Yehova itishayo, mwaka wa 70 W.K. Iliogofya kama nini wakati huo kuwa miongoni mwa watu wasiokweza jina la Yehova! Leo, matukio yenye kuogofya vivyo hivyo yako mbele, wakati ambapo mfumo wa mambo wa ulimwengu huu wote utaharibiwa mikononi mwa Yehova. Bado kuponyoka kwawezekana. Huo unabii waendelea kusema hivi: “Itakuwa ya kwamba mtu awaye yote atakayeliitia jina la BWANA ataponywa; kwa kuwa katika mlima Sayuni na katika Yerusalemu watakuwako watu watakaookoka, kama BWANA alivyosema; na katika mabaki, hao awaitao BWANA.” (Yoeli 2:32) Mashahidi wa Yehova ni wenye shukrani kwelikweli kujua jina la Yehova, nao wana itibari kamili kwamba atawaokoa wamwitiapo.
18 Hata hivyo, ni nini kitakachotukia siku kubwa na yenye adhama ya Yehova ishambuliapo ulimwengu huu katika kiruu chake chote? Hilo ndilo litakalozungumziwa katika makala ya funzo ya mwisho.
Je, Wakumbuka?
◻ Ni lini ambapo Yehova aliwamwagia watu wake roho yake kwa mara ya kwanza?
◻ Ni baadhi ya mambo gani ambayo huhusika katika kuitia jina la Yehova?
◻ Siku ya Yehova kubwa na yenye adhama ilikuja lini juu ya Israeli wa kimwili?
◻ Yehova huwabarikije wale waitiao jina lake leo?
[Picha katika ukurasa wa 15]
Taifa jipya lilizaliwa kwenye Pentekoste 33 W.K.
[Picha katika ukurasa wa 16, 17]
Mapema zaidi katika karne hii, Yehova aliwamwagia watu wake roho yake tena katika utimizo wa Yoeli 2:28, 29
[Picha katika ukurasa wa 18]
Ni lazima watu wasaidiwe kuitia jina la Yehova