Masomo Kutokana na Maandiko: Mika 1:1–7:20
Haki na Jina la Yehova Vyakwezwa
MNABII Mika aliishi katika karne ya nane K.W.K., wakati wa ibada ya sanamu na ukosefu wa haki katika Israeli na Yuda. Wakati huo haii zililingana sana na zile zilizopo leo hivi kwamba jumbe na maonyo ya Mika zinauhusu moja kwa moja wakati wetu. Na pia habari za mwelekeo chanya alizotokeza zinatupa sisi tumaini halisi katika ulimwengu unaotawalwa na Shetani.—1 Yohana 5:19.
Labda ujumbe wa Mika unatolewa muhtasari mzuri zaidi katika semi tatu zinazofuata: “Ole . . . kwa wale wanaozoea lililo baya.” “Yehova anaomba kurudishiwa nini kutoka kwako wewe ila kujizoeza haki na kupenda fadhili na kuwa na kiasi katika kutembea pamoja na Mungu wako?” “Sisi kwa upande wetu, tutatembea katika jina la Yehova Mungu wetu . . . milele.”—Mika 2:1; 6:8; 4:5, NW.
Ibada ya Sanamu Yalaumiwa Wazi
Yehova hawi na uvumilio usio na mwisho kuhusu watenda makosa. Ibada ya sanamu na uasi vimeenea sana katika Israeli na Yuda. Kwa sababu hiyo, Yehova anatumika kama shahidi dhidi yao. Mifano yao itapondwa-pondwa. Waabudu sanamu watakuwa ‘na upaa kama tai’ na watapelekwa uhamishoni.—1:1-16.
Kwa walio waaminifu, Yehova anathibitika kuwa Mungu wa tumaini. Watawala wa kimabavu wanaofanya njama wanalaumiwa wazi kuwa wezi na wanyang’anyi. Afa litawapiga. Hata hivyo ahadi ya kurudishwa inafanywa kwa “waliobaki wa Israeli.” “Nitawaweka pamoja kama kondoo,” asema Yehova.—2:1-13.
Yehova anatarajia haki izoewe na wale wanaochukua daraka miongoni mwa watu wake. Kwa viongozi wa Israeli wanaotumia daraka vibaya, inasemwa hivi: “Je! haiwapasi ninyi kujua hukumu [haki, NW]? ninyi mnaoyachukia mema, na kuyapenda mabaya; ninyi mnaowachuna watu ngozi yao, na nyama mifupani mwao.” Akiwa na ‘roho ya Yehova, ya hukumu [haki, NW] na uwezo,’ Mika anatangaza hukumu za Mungu dhidi yao. Anasema kwamba viongozi hao wasio na haki wanahukumu ili kupata mahongo, makuhani wanaagiza ili kupata bei, na wanabii wanazoea uaguzi ili kupata pesa. Kwa hiyo, Yerusalemu “utakuwa magofu” tu.—3:1-12.
Ujumbe wa Tumaini
Ibada ya kweli itazoewa duniani pote. Mika anatoa unabii kwamba “katika sehemu ya mwisho ya siku zile,” watu wa mataifa mengi wataagizwa katika njia za Yehova. Mungu atatoa hukumu, na vita haitakuwako tena. Waabudu wa kweli ‘watatembea milele katika jina la Yehova Mungu wao.’ Wajapokuwa katika hali ya kutengwa mbali na katika umivu, watu wake watakombolewa katika kiganja cha adui zao.—4:1-13, NW.
Tunaweza kuwa na uhakika katika Mkombozi aliyeahidiwa wa Mungu. Mtawala kutoka Bethlehemu atafanya uchungaji kwa nguvu za Yehova. ‘Kuokolewa kutoka kwa Mwashuri’ kunatabiriwa. Mabaki ya waabudu wa kweli watakuwa kama umande unaoburudisha na manyunyu tele, na namna zote za dini bandia na ushetani zitang’olewa.—5:1-15.
Haki ya Yehova itaenea Mahali Pote
Yehova anatarajia watu wake wakae kwa kufuata viwango vyake vya haki na uadilifu. Yeye amefanya nini kustahili ibada ovyoovyo? Amewafanyia mema watu wake. ‘Na Yehova anaomba kurudishiwa nini ila kwamba wao wajizoeze haki, kupenda fadhili, na kuwa wenye kiasi katika kutembea pamoja na Mungu wao?’ Wakiendelea katika jeuri na unyonyaji wao mwovu, wanachoweza kutarajia ni hukumu yake kali tu.—6:1-16, NW.
Tunapaswa kutegemea haki na rehema ya Yehova. Hata washiriki wa jamaa watakuwa adui. Lakini Mika anasema: “Nitamngojea Mungu wa wokovu wangu; Mungu wangu atanisikia.” Mnabii anategemea hukumu ya Yehova, akijua kwamba Mungu “hashiki hasira yake milele, kwa maana yeye hufurahia rehema [fadhili-upendo, NW].’’—7:1-20.
Masomo kwa leo: Yehova anatarajia watu wake wajizoeze haki. Kwa habari ya mazoea ya kibiashara, kwa kweli ni lazima Mkristo ajiulize hivi: “Je! naweza kuwa safi [kiadili, NW] nami nina mizani ya udhalimu, na mfuko wa mawe ya kupimia ya udanganyifu?” (6:11) Katika hizi siku za mwisho, ni lazima watu wote wa Yehova wachangie umoja wa tengenezo lake la kidunia na kukubali kuagizwa katika njia zake za amani. Inatupasa tufanye kila jambo liwezekanalo ili kukweza jina la Yehova na kuendeleza ibada ya kweli,—2:12; 4:1-4.
[Sanduku katika ukurasa wa 14]
MAANDIKO YA BIBLIA YACHUNGUZWA
○ 1:16—Katika Israeli, upaa ulishirikishwa na aibu, maombolezo, na taabu kubwa. (Isaya 3:24-26; 15:2, 3; Yeremia 47:5) Mataifa fulani ya kipagani yalifanya zoea la kunyoa vichwa vyao viwe upaa wakati wa majonzi kuhusu mtu wa ukoo aliyekufa. Ingawa upaa wa kiasili haukuonwa kuwa usio safi chini ya Sheria, Waisraeli hawakupaswa kunyoa vichwa vyao kwa kuomboleza kwa sababu walikuwa “taifa takatifu kwa Bwana [Yehova, NW].” (Kumbukumbu 14:1, 2) Hata hivyo, Mika aliambia Israeli na Yuda wakate nywele zao kwa sababu ya mwendo wao wa kuabudu sanamu ambao uliwakosesha ustahili wa kuwa kikundi cha watu watakatifu na kufanya wao na wazao wao wastahili utekwa. Neno la Kiebrania lililotafsiriwa hapa “tai” huenda likamaanisha tai mla mizoga aitwaye grifoni, mwenye weupe usio mwangavu mno chini ya kichwa chake. Ingawa si wa jamii moja na tai wa kawaida, anahesabiwa kuwa wa jamaa iyo hiyo.
○ 2:12—Maneno haya yanapata utimizo wa kisasa katika Israeli wa kiroho. (Wagalatia 6:16) Hasa kuanzia 1919 na kuendelea, njia ilifunguliwa wazi ili mabaki wapakwa-mafuta wakimbie kutoka utekwa wao katika Babuloni Mkubwa wa kidini. (Ufunuo 18:2) Kama vile Mika alivyotabiri, wao walikusanywa ‘pamoja kama kondoo, kama kundi la kondoo kati ya malisho yao.’ Kwa kadiri ambavyo “mkutano mkubwa” wa “kondoo wengine” umejiunga nao tangu 1935, kweli kweli ‘wamefanya mvumo kwa wingi wa watu.’—Ufunuo 7:9; Yohana 10:16.
○ 3:1-3—Huu ni utofautisho wa kugutusha kati ya Yehova, aliye Mchungaji mwenye fadhili, na viongozi wakatili wa watu wake wa kale katika siku ya Mika. Walishindwa kufanya utume wao wa kulinda kundi la kondoo kwa kujizoeza haki. Walinyonya kondoo wa kitamathali kwa ukatili si kwa kuwanyoa tu bali pia kwa ‘kuwachuna ngozi’—kama majibwa-mwitu. Hao wachungaji waovu walinyima watu haki, wakiwatiisha kwenye “vitendo vya umwagaji wa damu.” (3:10, NW) Kupitia hukumu zilizopotoshwa, wasio na kinga walipunjwa nyumba na riziki zao.—2:2; linganisha Ezekieli 34:1-5.
○ 4:3—Hizi “kabila nyingi” na “mataifa wenye nguvu” si mataifa na serikali za kisiasa. Bali, hawa ni watu mmoja mmoja kutoka mataifa yote, watu wanaojiondoa katika uhusiano na utukuzo wa taifa lao na kugeukia utumishi wenye muungamano katika mlima wa Yehova wa ibada ya kweli. (Isaya 2:2-4) Yehova ‘anafanya hukumu na kukemea [kunyoosha mambo, NW] kwa njia ya kiroho kwa ajili ya waamini hawa wanaochukua msimamo wao upande wa Ufalme wa Mungu. Watu hawa wa “mkutano mkubwa” wanajipatanisha na hukumu za kimungu, wakifua panga zao ziwe majembe ya plau na hivyo kuishi kwa amani pamoja na mashahidi wenzao wa Yehova.
○ 5:2—Labda Bethlehemu Efratha ilitambulishwa kwa kuitwa hivyo kwa sababu kuna miji miwili inayoitwa Bethlehemu. Mika anatambulisha ile iliyo katika Yuda, mwendo mfupi tu kusini ya Yerusalemu. Mji ule mwingine ulikuwa juu kaskazini, katika Zebuluni. (Yoshua 19:10, 15) “Efratha,” au “Efrata,” lilikuwa jina la mapema kwa Bethlehemu katika Yuda au eneo lililoizunguka. (Mwanzo 48:7; Ruthu 4:11) Utambulishi huo wenye maelezo marefu unakazia usahihi wa ahadi za Mungu za kiunabii kuhusu Mesiya.
○ 6:8—Mika hakuwa akipunguza thamani ya dhabihu zenye kulipia dhambi lakini alikuwa akikazia kilichokuwa na thamani kweli kweli machoni pa Yehova. (Linganisha Kumbukumbu 10:12.) Ili dhabihu hizo zikubalike kwa Yehova, ilikuwa lazima mtenda dhambi adhihirishe sifa za haki, fadhili, na kiasi. Leo, Yehova anatafuta sifa izo hizo katika utumishi wetu.—1 Wakorintho 13:4-8.
○ 7:4—Boma la mibigili na michongoma ni mimea inayoweza kushika nguo na kurarua mnofu. Hapa Mika alikuwa akieleza juu ya kuzorota kwa maadili ya taifa katika siku yake. Basi ushuhuda unaonyesha alimaanisha kwamba hata walio bora zaidi miongoni mwa Waisraeli walikuwa wenye kujaa umizo au umivu kama boma la mibigili na michongoma kwa mtu yeyote mwenye kukaribia mno.
[Picha katika ukurasa wa 15]
Mika alitabiri mahali pa kuzaliwa kwa Yesu