Mikaeli Yule Mwana-Mfalme Mkuu Asimama
“Wakati huo Mikaeli atasimama, jemadari [mwana-mfalme, NW] mkuu, asimamaye upande wa wana wa watu wako.”—Danieli 12:1.
1. Ni mwendo gani wa wakati ujao wa matukio ya ulimwengu unaotangulia kuonwa katika Biblia, na ni swali gani linalozuka kuhusu watu wa Mungu kwa sababu ya mwendo huo?
YEHOVA ametoa onyo lenye haki: Hakutakuwa kamwe na amani duniani maadamu ushindani kati ya mfalme wa kaskazini na mfalme wa kusini unaendelea. Mamlaka hizi mbili sikuzote zingekuwa na masilahi yenye kuhitilafiana. Zaidi ya hilo, kwenye upeo wa uadui wao, mfalme wa kaskazini atatisha kuharibu hali ya kiroho ya watu wa Mungu kabla ya yeye ‘kufikilia [mwisho wake, NW].’ (Danieli 11:44, 45) Je! watu wa Mungu wataokoka shambulio hilo? Na ni jambo gani linalompata mfalme wa kusini wakati mshindani wake mkuu anapofikia mwisho wake?
2, 3. (a) Ni unabii gani ambao tunapata katika kitabu cha Ezekieli unaotusaidia kufahamu unabii juu ya mfalme wa kaskazini na mfalme wa kusini? (b) Kulingana na unabii wa Ezekieli, ni nini yatakayokuwa matokeo ya lile shambulio kuu la mwisho juu ya watu wa Mungu?
2 Unabii uliotolewa na Ezekieli aliyeishi wakati mmoja na Danieli unatusaidia kujibu maswali hayo. Ezekieli, pia, aliongozwa kwa roho aseme juu ya “ile sehemu ya mwisho kabisa ya zile siku,” naye alionya juu ya shambulio linalokuja juu ya ‘Gogu wa Magogu’ dhidi ya nchi ya watu wa Mungu. (Ezekieli 38:2, 14-16, NW; Danieli 10:14) Katika unabii huo, Gogu anamfananisha Shetani, na majeshi yake yanafananisha mawakili wote wa Shetani wa kidunia ambao wangefanya jaribio kali sana la mwisho la kuwafutilia mbali watu wa Mungu. Kwa kuwa shambulio hili, kama lile la mfalme wa kaskazini, linatukia katika ile sehemu ya mwisho kabisa ya zile siku, ni jambo la akili kukata maneno kwamba mfalme wa kaskazini ‘kuweka hema za kifalme kati ya bahari na mlima mtakatifu wa uzuri’ ni katika kuunga mkono shambulio la Gogu. (Danieli 11:40, 45) Je! shambulio hilo litafaulu?
3 Ezekieli alitabiri hivi: “Itakuwa katika siku hiyo, Gogu atakapokuja kupigana na nchi ya Israeli, asema Bwana [Yehova], ghadhabu yangu itapanda katika mianzi ya pua yangu. Nami nitamhukumu kwa tauni, na kwa damu; nami nitanyesha mvua ifurikayo, na mvua ya mawe makubwa sana, na moto na kiberiti juu yake, na vikosi vyake, na watu wa kabila nyingi walio pamoja naye.” (Ezekieli 38:18, 22) Hasha, shambulio hilo halitafanikiwa. Wakristo wa kweli watakombolewa, na umati wa watu wa Gogu wataharibiwa—Ezekieli 39:11.
4. Je! mfalme wa kusini ataokoka ule mwisho wa mfalme wa kaskazini? Ni unabii gani mwingine mbalimbali unaounga mkono jibu hili?
4 Kwa wazi, basi, wakati wa mwisho wa mfalme wa kaskazini ndio wakati wa mwisho kwa Gogu na umati wake wote, kutia na mfalme wa kusini. Hilo linapatana na unabii mwingine mbalimbali katika kitabu cha Danieli. Kwa mfano, twasoma kwamba baada ya Ufalme wa Mungu kusimamishwa, ‘ungevunja falme hizi zote [kutia wote wawili mfalme wa kaskazini na mfalme wa kusini] vipande vipande na kuziharibu, nao utasimama milele na milele.” (Danieli 2:44) Pia, katika njozi ya Danieli ya yule kondoo mume na yule beberu, mamlaka ya Uingereza na Amerika inawakilishwa na pembe ndogo. Pembe hii ndogo, “wakati wa mwisho wa ufalme wao,” inaangamizwa na chombo chenye nguvu zipitazo za kibinadamu, wala si na yule mfalme wa kaskazini: “Atavunjika, bila kazi ya mkono ya [kibinadamu].”—Danieli 7:24-27; 8:3-10, 20-25.
Mikaeli Yule Mwana-Mfalme Mkuu
5. Ni nani atakayekuwa Wakili Mkuu wa Yehova kwa ajili ya wokovu wa watu Wake, na ni kwa sababu gani hilo lafaa?
5 Kisha yule malaika anafunua yule Wakili ambaye Yehova atatumia kuleta mwisho wa mamlaka zote hizi. Yeye anasema hivi: “Wakati huo Mikaeli atasimama, jemadari [“mwana-mfalme,” NW] mkuu, asimamaye upande wa wana wa watu wako; na kutakuwa na wakati wa taabu, mfano wake haukuwapo tangu lilipoanza kuwapo taifa hata wakati uo huo; na wakati huo watu wako wataokolewa; kila mmoja atakayeonekana ameandikwa katika kitabu kile.” (Danieli 12:1) Mwanzoni mwa unabii wa yule malaika, Mikaeli aliripotiwa akipigania Israeli dhidi ya wana-wafalme wa Uajemi na Ugiriki. (Danieli 10:20, 21) Sasa, unabii huo unapokaribia mwisho, Mikaeli uyu huyu ‘anasimama’ kwa ajili ya watu wa Danieli. Ni nani shujaa huyo wa watu wa Mungu?
6, 7. (a) Kulingana na wanachuo fulani wa Jumuiya ya Wakristo, Mikaeli ni nani? (b) Ni ushuhuda gani wa Kibiblia unaotusaidia kumtambua vya kufaa Mikaeli?
6 Huko nyuma mapema katika miaka ya kuanzia 1800, mwanachuo wa Biblia Joseph Benson alisema kwamba maelezo juu ya Mikaeli kama vile yanavyopatikana katika Biblia “yanamdhihirisha wazi Masihi.” Mfuasi wa Luther wa karne ya 19 E. W. Hengstenberg alikubali kwamba “Mikaeli si mwingine ila Kristo.” Hali moja na hiyo, mwanatheolojia J. P. Lange, alipokuwa akitoa maelezo juu ya Ufunuo 12:7, aliandika hivi: “Sisi tunafahamu kwamba Mikaeli. . . tangu mwanzo, ni Kristo akiwa tayari kupiga vita dhidi ya Shetani.” Je! Biblia inaunga mkono utambulisho huo? Ndiyo, inafanya hivyo.a
7 Kwa mfano, kulingana na yule malaika, Mikaeli “atasimama.” Katika unabii wa malaika huyo “kusimama” au “kuwa wima” (Kiebrania, ‛a·madhʹ) kunaweza kumaanisha “kuunga mkono.” (Danieli 11:1) Kunaweza pia kudokeza kwa njia mbalimbali “kushinda,” “kuasi,” “kupinga,” au “kukinza.” (Danieli 11:6, 11, 14, 15, 16a, 17, 25) Lakini mara nyingi, kunamaanisha tendo la mfalme, ama kutwaa mamlaka yake ya kifalme au akitenda kwa matokeo katika cheo chake akiwa mfalme. (Danieli 11:2-4, 7, 16b, 20, 21, 25) Hii ndiyo maana inayofaa vizuri zaida maneno ya yule malaika katika Danieli 12:1. Na bila shaka inaunga mkono uhakika wa kwamba Mikaeli ni Yesu Kristo, kwa kuwa Yesu ndiyo Mfalme mwekwa wa Yehova, aliyepewa utume wa kuharibu mataifa yote kwenye Har–Magedoni. (Ufunuo 11:15; 16:14-16; 19:11-16) Pia inapatana na unabii mwingine mbalimbali unaoelekeza kwenye wakati ambapo Ufalme wa Mungu, chini ya Yesu Kristo, utendapo dhidi ya ulimwengu huu.—Danieli 2:44; 7:13, 14, 26, 27.
8, 9. (a) Hapo awali, ni nani waliokuwa ‘watu wa Danieli,’ na wao ni nani leo? (b) Kupendezwa kwingi kwa Mikaeli katika ‘watu wa Danieli’ kumeonyeshwaje katika muda wa vizazi vyote?
8 Kwa muda mrefu Mikaeli ameshirikishwa na ‘watu wa Danieli,’ Waisraeli. Yeye alikuwa pamoja nao jangwani, na aliwaunga mkono dhidi ya “wana-wafalme,” NW wa kiroho wa milki za kale. (Danieli 10:13, 21; Kutoka 23:20, 21; Yuda 9) Naye alizaliwa duniani akiwa mwanadamu Yesu ili awe Masihi aliyetumainiwa kwa muda mrefu, ule “uzao” alioahidiwa Abrahamu, babu ya Danieli. (Mwanzo 22:16-18; Wagalatia 3:16; Matendo 2:36) Kwa huzuni, Israeli wa asili kwa ujumla walimkataa Yesu; kwa sababu hiyo, Yehova aliwakataa wasiwe taifa lake la pekee. (Mathayo 21:43; Yohana 1:11) Yeye aliazimia kuweka jina lake juu ya taifa jipya, “Israeli wa Mungu” wa kiroho, ambalo washiriki walo walikuwa Wayahudi wa asili na wasio Wayahudi pia ambao wanaweka imani yao katika Yesu.—Wagalatia 6:16; Matendo 15:14; 1 Petro 2:9, 10.
9 Taifa hili jipya, kundi la Kikristo lililopakwa mafuta, lilianza kuishi katika 33 W.K. Na baada ya hapo lilitumikia likiwa Israeli wa Mungu. Tangu hapo hilo lingekuwa ndilo ‘watu wa Danieli.’ (Warumi 2:28, 29) Kabla ya ufufuo wake wa kwenda mbinguni katika 33 W.K., Yesu aliahidi angeendelea kuunga mkono ‘watu wa Danieli’ alipowaambia waliotazamia kuwa washiriki wa Israeli hao wapya hivi: “Tazama! mimi nipo pamoja na ninyi siku zote mpaka umalizio wa mfumo wa mambo.”—Mathayo 28:20, NW; Waefeso 5:23, 25-27.
“Kusimama” kwa Ajili ya Watu wa Danieli
10. Kulingana na maneno ya yule malaika kwa Danieli, Mikaeli atatendaje katika njia ya kukata maneno, na jambo hilo linazusha maswali gani?
10 Lakini sasa yule malaika asema kwamba Mikaeli atatenda katika njia fulani ya pekee. Akitumia neno ‘kusimama’ mara mbili, anasema hivi: “Wakati huo Mikaeli atasimama, jemadari [“mwana-mfalme,” NW] mkuu, asimamaye upande wa wana wa watu wako.” (Danieli 12:1) Inamaanisha nini inaposema kwamba Yesu ‘anasimama’? Na yeye anaweza ‘kusimamaje’ ikiwa tayari ‘anasimama upande wa watu wa Danieli’? Kabla ya kujibu maswali hayo ebu fikiria habari fulani ya msingi.
11. Ni katika njia gani ingefaa kusema kwamba Yesu amekuwa ‘akisimama’ tangu 1914?
11 Baada ya ufufuo wake katika 33 W.K., Yesu aliwaambia wafuasi wake hivi: “Mamlaka yote imepewa kwangu mimi katika mbingu na katika dunia.” (Mathayo 28:18, NW) Yesu ametumia mamlaka hiyo kwa muda mrefu juu ya watumishi wake wapakwa-mafuta walio duniani. (Wakolosai 1:13) Hata hivyo, wakati ulikuwa bado haujaja kwa Yesu atumie mamlaka akiwa mfalme wa Ufalme wa Mungu. Badala ya hivyo, baada ya kupaa kwake yeye ‘aliketi upande wa mkono wa kuume’ wa Mungu katika mbingu mpaka wakati wa kusimamishwa kwa Ufalme huo. (Mathayo 110:1, 2; Matendo 2:34, 35) Wakati huo ulifika katika 1914, “ule wakati uliowekwa.” (Danieli 11:29, NW) Katika mwaka huo, Yesu alitawazwa akiwa mfalme anayetawala wa Ufalme wa Mungu na mara hiyo, akiwa Mikaeli yule malaika mkuu, yeye alimtupa Shetani kutoka mbingu. (Ufunuo 11:15; 12:5-9) Hivyo tangu 1914 Yesu amekuwa ‘akisimama’ akiwa Mfalme.—Zaburi 2:6.
12, 13. Ni baraka gani zenye kutokeza ambazo watu wa Mungu wamekuwa wakifurahia kwa miaka mingi tangu 1914, zikionyesha kwamba Yesu amekuwa ‘akisimama upande wa watu wa Danieli’?
12 ‘Kusimama’ kwa Yesu kumekuwa baraka kubwa kwa ‘wana wa watu wa Danieli.’ Kutwaa kwake mamlaka ya kifalme na kumtupa Shetani kwenye dunia kulisafisha makao yao ya kimbingu ya wakati ujao. (Yohana 14:2, 3) Baada ya hapo, wale waliokuwa wamekwisha kufa wakiwa waaminifu wangeweza kufufuliwa kwenye urithi wao wa kimbingu. (1 Wathesalonike 4:16, 17) Mabaki yao ambao wangali duniani wamepatwa na mateso makubwa wakati wa vita ya ulimwengu ya kwanza, ambayo karibu ilisimamisha kazi yao ya kuhubiri. Lakini katika 1919 walihuishwa na kuletwa kwenye tamasha ya ulimwengu wakiwa taifa jipya.—Isaya 66:7, 8; Ufunuo 9:14; 11:11, 12.
13 Baada ya hapo, Yesu alitimiza ahadi yake ya ‘kukusanya kutoka ufalme wake vitu vyote vinavyoleta kukwaza na watu wanaovunja sheria.’ (Mathayo 13:41, NW) Katika njia hii, yeye amedumisha kundi safi la Wakristo wapakwa-mafuta ambao ‘wamemjua Mungu wao, wakashinda, na wakatenda kwa matokeo.’ Wamehubiri habari njema za Ufalme kuizunguka dunia, hivyo ‘wakiwapa wengi ufahamu.’ (Danieli 11:32, 33, NW; Mathayo 24:14) Tangu 1935, Yehova ameunga kwenye kundi hili hesabu inayoongezeka ya “kondoo wengine,” wanaopokea tumaini la kidunia na ambao kwa uaminifu wameshiriki katika kazi ya kuhubiri habari njema za Ufalme wa Mungu.—Yohana 10:16; Ufunuo 7:9, 14, 15.
14. Ni nini yamekuwa matokeo ya Yesu ‘kusimama upande wa watu wa Danieli’ muda wote wa siku za mwisho?
14 Kuwako kwenyewe kwa kikundi hiki cha Wakristo leo ni muujiza. Katika ulimwengu uliogawanyika kisiasa, wao wamedumisha hali kamili ya kutokuwamo wakiwa raia za ufalme wa Mungu. (Yohana 17:14) Kama matokeo, wamepatwa na mateso mikononi mwa wafalme wote wawili. Dini ya uwongo, pia, imefanya mipango ya werevu na ya hila ili wafutiliwe mbali wasiwepo. Badala ya jambo hilo kutokea, wao wamefanikiwa na leo wamepatikana katika zaidi ya nchi 200 na hesabu yao ni zaidi ya milioni tatu ya watu mmoja mmoja waaminifu. Wao wanafurahia paradiso ya kiroho chini ya utawala wa Kristo ambayo ni tofauti kabisa na giza na hali yenye huzuni ya ulimwengu huu. (Isaya 65:13, 14) Hivyo, Yesu amekuwa ‘akisimama upande wa wana wa watu’ wa Danieli muda wote wa hizi siku za mwisho.—Danieli 12:1.
Mikaeli ‘Asimama’
15. Ni katika njia gani Yesu ‘anasimama,’ na hilo linatukia wakati gani?
15 Basi inakuwaje kwamba Yesu, ambaye tayari ‘anasimama,’ ‘husimama’ wakati huo? (Danieli 12:1) Ni katika njia ya kwamba utawala wake, ni kana kwamba, unaingia katika hatua mpya. Ni wakati wake wa kutenda katika njia yenye kutokeza ili kuokoa ‘watu wa Danieli’ wasiangamizwe kabisa mikononi mwa serikali za kibinadamu. (Ezekieli 38:18, 19) “Wakati” unaotajwa hapa kwa wazi ni “wakati wa mwisho” wa mfalme wa kaskazini na mfalme wa kusini, wakati mfalme wa kaskazini anapotisha kuharibu hali ya kiroho ya watu wa Mungu. (Danieli 11:40-45) Kabla ya wakati huo, utawala wa Yesu umechukuliwa kwa uzito na wale tu walio raia zake waaminifu wa kidunia. (Zaburi 2:2, 3) Ingawaje, sasa, ni wakati wa “kufunuliwa kwake Bwana Yesu,” wakati kila mmoja atalazimika kutambua umaliki wake. (2 Wathesalonike 1:7, 8) Hilo litahusu kuangamizwa kwa majeshi yote yenye kupinga, kukifuatwa na Utawala wa Miaka Elfu wa Yesu na watawala wenzake, wakati Ufalme huo utakapokuwa serikali pekee juu ya wanadamu.—Ufunuo 19:19-21; 20:4.
16. ‘Kusimama’ kwa Yesu kunatokeza nini kwa mataifa yanayomkana Mungu?
16 Katika upatano wa jambo hili, yule malaika asema kwamba Mikaeli asimamapo, “kutakuwa na wakati wa taabu, mfano wake haukuwapo tangu lilipoanza kuwapo taifa hata wakati uo huo.” (Danieli 12:1; linganisha Mathayo 24:21.) Utakuwa wakati wa kuharibiwa kwa waovu na wa wokovu kwa waaminifu. (Mithali 2:21, 22) Ebu sikiliza itikio lenye kuogofya la wanadamu wasio waaminifu wakati huo: “[Wao waendelea kuiambia, NW] milima na miamba, Tuangukieni, tusitirini, mbele za uso wake yeye aketiye juu ya kiti cha enzi, na hasira ya Mwana-Kondoo. Kwa maana siku iliyo kuu, ya hasira yao, imekuja; naye ni nani awezaye kusimama?” —Ufunuo 6:16, 17.
17. Majeshi ya kidunia ya Shetani yatapatwa na nini wakati huo, kutia na mfalme wa kaskazini na mfalme wa kusini?
17 Matokeo ya huu “wakati wa taabu” juu ya majeshi ya kidunia ya Shetani yanaelezwa katika unabii wa Ezekieli dhidi ya Gogu wa Magogu hivi: “Utaanguka juu ya milima ya Israeli, wewe, na vikosi vyako vyote, na watu wa kabila nyingi walio pamoja na wewe.” (Ezekieli 39:4) Yeremia, akisema juu ya wakati uo huo wa taabu, alisema hivi: “Waliouawa na [Yehova, NW] siku ile watakuwapo, toka upande mmoja wa dunia hata upande wa pili.” (Yeremia 25:33) Utakuwa wakati wa taabu kweli kweli. Yesu atakomesha ile historia ya muda mrefu ya vita vya kibinadamu ‘asimamapo’ kuziondolea mbali mamlaka za kibinadamu zenye kulaumika.—Zaburi 46:9; 1 Wakorintho 15:25.
Waokokaji wa “Wakati wa Taabu”
18. (a) Itakuwaje kwa waabudu wa kweli wakati Mikaeli ‘asimamapo’? (b) Kunamaanisha nini ‘kuandikwa katika kitabu kile’?
18 Ingawa watu wa Mungu watahisi matokeo ya uhasama wa adui, huu utakuwa hasa “wakati wa taabu” kwa waovu. (Zaburi 37:20) Yule malaika aambia Danieli hivi: “Na wakati huo watu wako wataokolewa; kila mmoja atkayeonekana ameandikwa katika kitabu kile.” (Danieli 12:1) Wengi wa ‘wana wa watu wa Danieli’ watakuwa wamekwisha kufa na kupokea thawabu yao ya kimbingu kufikia wakati huu. Bila shaka, hao watashiriki pamoja na Mikaeli katika ushindi huu mkuu wa kijeshi. (Ufunuo 2:26, 27; Zaburi 2:8, 9) Wale watakaokuwa wanabaki duniani hawatakuwa na ushiriki wo wote katika vita hiyo, lakini watakuwa washika-ukamilifu, hivyo watakuwa waokokaji. (Ufunuo 17:14; Ufunuo 19:7, 8) Wenzi wao ule mkutano mkubwa, pia, watakuwa waokokaji. (Ufunuo 7:9, 14) Wote mabaki wapakwa-mafuta na kondoo wengine pia watathibitika hivyo kuwa ‘wameandikwa katika kitabu kile,’ yaani, majina yao yatakuwa yameandikwa kuwa wamo katika mstari wa kupokea zawadi ya uzima wa milele, ama katika mbingu ama katika dunia,—Kutoka 32:32, 33; Malaki 3:16; Yohana 10:16; Ufunuo 3:5.
19. (a) ‘Kusimama’ kwa Mikaeli kutaleteaje dunia amani? (b) Ni maswali gani yanayobaki kujibiwa?
19 Hao watakuwa na pendeleo la kuona kusimamishwa kwa amani halisi ya duniani pote. Watashuhudia utimizo wa ahadi ya Yehova: “Maana watenda mabaya wataharibiwa, bali wamngojao [Yehova, NW] ndio watakaoirithi [dunia, NW].” (Zaburi 37:9) Kwa sababu wakati huo Ufalme wa Mungu ndio utakaokuwa serikali pekee ya dunia, kila binadamu aliye hai atakuwa mtumishi wa Yehova. (Isaya 11:9) Hivyo, kwenye “wakati wa mwisho” wa wale wafalme wawili, Mikaeli “atasimama” ili awaletee wanadamu amani. Hakuna kurundika silaha kwa taifa lenye nguvu zaidi au mbinu nyingineyo yote inayoweza kuzuia tokeo hili. Je! hilo linamaanisha, basi, kwamba lazima sisi tungojee mpaka wakati huo ili tufurahie amani? Hapana, kuna aina ya amani ambayo Wakristo wanaweza kufurahia hata sasa—kwa kweli, aina bora ya amani kuliko kutokuwapo tu kwa vita. Ni amani gani hii? Unabii wa yule malaika aliopewa Danieli unaendela kuangaza nuru juu ya hili.
[Maelezo ya Chini]
a Kwa kuwa Mikaeli anaitwa malaika mkuu, wengine wanahisi kwamba kumtambulisha kuwa Yesu kwa njia fulani kunamwondolea Yesu adhama au cheo chake. (Yuda 9) Hata hivyo, ushuhuda wa utambulisho kama huo uliwaongoza wanachuo wa Jumuiya ya Wakristo waliotajwa hapo juu kutambua Mikaeli kuwa Yesu ijapokuwa uhakika wa kwamba kwa kudhania wao waliamini Utatu.
Je! Wewe Unakumbuka?
◻ Ni nani aliye Mikaeli yule Mwana-Mfalme Mkuu?
◻ Ni nani walio watu wa Danieli leo?
◻ Mikaeli anasimamaje leo upande wa watu wa Danieli?
◻ Mikaeli atasimamaje karibuni katika njia yenye kutokeza?
◻ Ni nani watakaookoka wakati wa kusimama kwa Mikaeli?
[Picha katika ukurasa wa 16]
Jaribio kali la mwisho la kufutilia mbali watu wa Mungu litashindwa —lakini jinsi gani?
[Picha katika ukurasa wa 18]
Wokovu utawajia watu wa Mungu wakati Mikaeli ‘asimamapo’ akomeshe ushindani wa wale wafalme wawili