Je! Upaji Wako Ni Dhabihu?

Maoni Yaliyosawazika Juu ya Michango

BAADA ya kuwafundisha watu mambo mengi katika hekalu, Yesu “aliketi chini huku yale masanduku ya hazina yakiwa mahali penye kuonekana na akaanza kuona jinsi kundi la watu lilivyokuwa likitumbukiza pesa ndani ya masanduku ya hazina.” (Marko 12:41, NW) Jambo lililofuata ni ule usimulizi unaojulikana sana wa kisarafu cha mjane. Lakini kwa sababu gani Yesu aliketi pale na kuwatazama watu wakifanya toleo lao? Je! yeye hakuambia wanafunzi wake kwamba wao hawapaswi hata kuwacha mkono wao wa kushoto ujue jambo ambalo mkono wao wa kuume unafanya wakati wao walipotoa zawadi zao za rehema?—Mathayo 6:3, NW.

Mapema zaidi, Yesu alikuwa amewalaumu waziwazi viongozi wa kidini kwa kutumia njia zisizo na vizuizi vya dhamiri ‘kumeza nyumba za wajane.’ Yeye alisema kwamba wanadini ‘hawa watapokea hukumu nzito zaidi.’ (Marko 12:40, NW) Ili kufundisha somo fulani, ndipo yeye aligeuza fikira zake kwenye jambo ambalo watu walikuwa wakifanya kule kwenye masanduku ya hazina. Leo, wakati sisi tunaposikia mengi sana juu ya zile pesa nyingi zinazohusika katika matengenezo ya kikanisa, utumizi mbaya wa pesa hizo, na mitindo ya maisha yenye wingi wa kupita kiasi ya wale wanaosimamia mambo, ingetufaa sisi tusikilize kwa ukaribu yale ambayo Yesu alitaka kusema​—Tafadhali soma Marko 12:41-44.

Yale Masanduku ya Hazina

Usimulizi unaeleza kwamba Yesu “aliketi chini huku yale masanduku ya hazina yakiwa mahali penye kuonekana.” Kwa wazi hiyo ilikuwa katika ule Ua wa Wanawake, ambamo masanduku kadha yaliwekwa kando-kando ya kuta ili watu watumbukize matoleo yao humo. Pokeo la Kiyahudi linatuambia kwamba yote pamoja yalikuwa masanduku 13. Katika Kiebrania masanduku hayo yaliitwa tarumbeta, kwa sababu yalikuwa na kisehemu wazi upande wa juu ambacho kilikuwa na umbo la kengele ya tarumbeta. Inasemwa kwamba ‘hakuna mmoja aliyeingia katika hekalu bila kuingiza kitu fulani ndani.’

Profesa Mfaransa Edmond Stapfer, katika kitabu chake Palestine in the Time of Christ (1885), alitoa maelezo marefu juu ya hayo masanduku ya hazina. Usimulizi wake unatupa sisi mwono wa ndani kwa kadiri fulani kuhusu maisha ya kidini ya watu wa wakati huo, hasa kwa habari ya michango yao kuelekea utumishi mbalimbali kwenye hekalu.

“Kila sanduku lilikuwa kwa ajili ya kitu tofauti, ambacho kilionyeshwa na mwandiko katika ulimi wa Kiebrania. La kwanza liliandikwa: Shekeli mpya-mpya; yaani, shekeli zilizowekwa kando kwa ajili ya gharama za mwaka wa sasa. La pili: Shekeli kuukuu; yaani, shekeli zilizowekwa wakfu kwa gharama za mwaka uliotangulia. La tatu: Hua-turturi na njiwa wachanga; pesa ambazo ziliingizwa ndani ya sanduku hilo ndiyo bei iliyolipwa na wale ambao ilikuwa lazima watoe hua-turturi wawili au njiwa wachanga wawili, mmoja akiwa toleo la kuteketeza, yule mwingine akiwa dhabihu kwa ajili ya dhambi. Juu ya lile sanduku la nne iliandikwa hivi: Matoleo ya kuteketeza; pesa hizo zililipia zile gharama za yale matoleo mengine ya kuteketeza. Lile la tano lilikuwa limeandikwa hivi: Kuni, na lilikuwa na zawadi ambazo waaminifu walitoa kwa ajili ya ununuzi wa kuni za madhabahu. Lile la sita: Uvumba (pesa za kununua uvumba). Lile la saba: Kwa ajili ya patakatifu (pesa kwa ajili ya kiti-cha-rehema). Masanduku sita yaliyobaki yaliandikwa hivi: Matoleo ya hiari ya mtu.”

Ule mtajo uliohusu masanduku mawili ya kwanza ulimaanisha kodi ya kichwa ya nusu-shekeli (drakma mbili za pesa za Kigiriki) ambazo kila mtu mzima mwanamume alitakwa na sheria alipe kwa ajili ya utunzaji wa hekalu, kwa ajili ya utumishi uliofanywa humo, na dhabihu za kila siku zilizotolewa kwa ajili ya taifa zima. Mara nyingi kodi hiyo ilikusanywa katika mitaa halafu ikaletwa kwenye hekalu.​—Mathayo 17:24.

Watu walitakwa na Sheria watoe matoleo mbalimbali pia kwa ajili yao wenyewe. Matoleo fulani yalikuwa kwa ajili ya dhambi zilizotendwa, mengine kwa ajili ya sababu za kisherehe, na bado mengine kwa sababu ya kujitoa kwao na shukrani zao. Masanduku yaliyotiwa alama ya “Hua-turturi na njiwa wachanga” na “Matoleo ya kuteketeza” yangekuwa ya makusudi hayo. “Ndani ya Tarumbeta ya Tatu,” kinasema kitabu The Temple, Its Ministry and Services, “wale wanawake ambao walipaswa kuleta hua-turturi kwa ajili ya toleo la kuteketeza na toleo la dhambi walitumbukiza pesa zenye kulingana na bei ya hua hao. Na pesa hizo zilichukuliwa kila siku kisha hesabu ya hua-turturi wenye kulingana na pesa hizo wakatolewa kama toleo.” Inaelekea hilo ndilo jambo ambalo wazazi wa kitoto kichanga Yesu walifanya.—Ona Luka 2:22-24; Walawi 12:6-8.

Halafu kulikuwa na matoleo kwa ajili ya kuni na uvumba uliotumiwa kwenye madhabahu na kwa ajili ya matoleo ya kupenda kwa mtu mwenyewe. Tena, kulingana na Profesa Stapfer, “ikiwa mtu ye yote alitoa pesa kwa ajili ya kuni au uvumba, kulikuwa kiasi cha chini kilichokuwa hakibadiliki-badiliki, na kiasi chenye kupungua hicho hakingeweza kutolewa. Lilihitajiwa kabisa kutoa angalau bei ya konzi moja la uvumba, au magogo mawili ya kuni yenye urefu wa diraa moja na yaliyo makubwa-makubwa. “

Sisi tunajifunza nini kutokana na yote hayo? Inaonekana wazi sana kwamba Waisraeli walikuwa na madaraka mengi sana kuelekea utunzaji wa ile tabanakulo na baadaye hekalu katika Yerusalemu, ambapo palikuwa mahali pa kati pa ibada ya kweli. Dhabihu na matoleo zilikuwa sehemu ya maana sana ya ibada yao. Kwa hakika, Sheria iliamuru kwamba “hakuna anayepaswa kuonekana mbele za Yehova mkono mtupu.” (Kumbukumbu 16:16, NW) Lakini maoni yao yalikuwa nini juu ya wajibu huo mbalimbali?

Maoni Yenye Kutofautiana

Maandishi ya Biblia yanaonyesha kwamba wale watu walikuwa watoaji sana na wakarimu katika wakati wa Musa na Daudi na baadaye wakati wa utawala wa Yehoashi na Yosia. (Kutoka 36:3-7; 1 Nyakati 29:1-9; 2 Nyakati 24:4-14; 34:9, 10) Wao walikuwa na furaha ya kushiriki katika kujenga nyumba ya Yehova na kuitunza daima na pia katika kuiendeleza ibada ya kweli. Msisimko wao wa moyoni ulielezwa vizuri na maneno ya Daudi wakati yeye aliposema: “Nalifurahi waliponiambia, na twende nyumbani kwa BWANA [Yehova, NW].” —Zaburi 122:1.

Hata hivyo, roho hiyo ya ukarimu haikushirikiwa na wote. Kwa mfano, tunasoma kwamba katika siku za Malaki, makuhani walikuwa wakitolea Yehova “kilichopatikana kwa udhalimu, na kilema, na kilicho kigonjwa.” Badala ya kufurahia sana pendeleo lao la utumishi, wao walisema: “Tazama! Ni uchovu kama nini!”—Malaki 1:13, NW.

Hali moja na hiyo, katika wakati wa Yesu wengine walitumia kwa faida hali hiyo ili kuendeleza masilahi zao wenyewe. Wale wabadili-pesa wenye sifa mbaya hekaluni, kwa mfano, hawakuwa pale ili kubadili pesa tu. Badala ya hivyo, wao walitumia kwa faida yao wenyewe uhakika wa kwamba ni shekeli za Kiebrania tu ambazo zilikubalika kama matoleo, na wote wenye pesa za Kiroma au Kigiriki wangelazimika kuzibadili na nyingine. Kulingana na Alfred Edersheim, mtungaji-vitabu mmoja juu ya historia ya Kiyahudi, “wanabenki waliruhusiwa kutoza meah moja ya fedha, au karibu robo moja ya dinari moja [mshahara wa mfanya kazi kwa kazi ya siku moja] kutokana na kila nusu-shekeli.” Ikiwa jambo hilo ni sahihi, si vigumu kuona kwamba pasipo shaka biashara hiyo ilikuja kuwa yenye kuleta faida kubwa sana na si vigumu kuona sababu iliyofanya hao viongozi wa kidini wakasirikie sana Yesu wakati alipofukuza wabadili-pesa.

“Kutokana na Upungukio Wake”

Yote hayo yanazidi tu kukazia kielezi cha Yesu juu ya mchango mdogo wa yule mjane maskini, ambao bila shaka yeye aliutumbukiza ndani ya moja ya masanduku yale yaliyotiwa alama ya “matoleo ya hiari ya mtu.” Kwa kuwa alikuwa mjane, yeye hakutakwa kutoa kodi ya kichwa, na kwa sababu hakuwa na mali nyingi, labda yeye hakuweza kutimiza matakwa yale ya chini sana ya kutoa matoleo ya kuteketeza au kuni au matoleo ya uvumba. Hata hivyo, mwanamke huyo alitaka kufanya jambo fulani kuonyesha upendo wake kwa Yehova. Yeye hakutaka kuachwa nje bila kuhesabiwa au kuliacha tu jambo hilo liwe la wale ambao ‘wangeweza kulipia gharama.’ Yesu alisema: “Mwanamke huyo, kwa sababu ya upungukio wake, ametumbukiza ndani vyote ambavyo yeye alikuwa navyo, riziki yake yote.”—Marko 12:44, NW.

Kuna masomo mengi yenye thamani kubwa ambayo sisi tunaweza kujifunza kutokana na usimulizi huo. Labda lile lililo la kutokeza zaidi, ni kwamba, ingawa sisi sote tuna lile pendeleo la kutoa tegemezo kwenye ibada ya kweli kwa mali zetu za kimwili, jambo lililo la thamani kweli kweli machoni pa Mungu, si kutoa kwetu kile ambacho sisi tunaweza kuondolea mbali na bado tusipate hasara sana, bali ni kutoa kile ambacho ni cha thamani kubwa kwetu sisi. Kwa maneno mengine, je! sisi tunatoa kitu fulani ambacho hatutakikosa kweli kweli? Au utoaji wetu ni dhabihu kweli kweli?

Kuendeleza Ibada ya Kweli Leo

Leo, Mashahidi wa Yehova wanaendeleza ibada ya kweli kwa kuhubiri kwa juhudi “habari njema hizi za ufalme . . . katika dunia yote inayokaliwa.” (Mathayo 24:14, NW) Kutimiza furushi hilo la kazi duniani pote linatia ndani si jitihada, wakati, na nishati zilizowekwa wakfu tu bali pia gharama kubwa sana. Kile 1987 Yearbook of Jehovah’s Witnesses kinaripoti kwamba “wakati wa 1986, jumla ya dola 23,545,801.70 zilitumiwa katika tegemezo la kifedha la .. . wamisionari 2,762, mapainia wa pekee 13,351, na waangalizi na wake zao kwa ajili ya mizunguko na wilaya 3,353 za ulimwengu.” Hiyo ilikuwa ni pamoja na “gharama nyingi katika ununuzi, ujenzi, na urekebishaji wa majengo; katika kupata vifaa vya karahana na afisi kwenye makao makuu na katika matawi 93 ya Sosaiti; na katika kuandalia mahitaji ya kimwili ya wenye kujitolea 8,920 ambao wanatumikia katika jamaa za Betheli.”

‘Pesa hizo zinatoka wapi?’ ni swali ambalo linaulizwa mara nyingi. Tofauti na makanisa ya Jumuiya ya Wakristo, Mashahidi wa Yehova hawakusanyi sadaka wala kupeleka bahasha za kuomba-omba mchango. Badala ya hivyo, masanduku ya michango—kama yale masanduku ya hazina ya nyakati za Kibiblia—yanasimamishwa kwenye Majumba ya Ufalme yao. Nyakati nyingine, masanduku mengine huenda yakasimamishwa kwa ajili ya makusudi yaliyotajwa wazi, kama vile ujenzi wa Majumba ya Ufalme au Majumba ya Makusanyiko au kusaidia wamisionari kuhudhuria mikusanyiko katika nchi ya kwao. Michango inaweza pia kupelekwa moja kwa moja kwenye afisi ya Sosaiti katika nchi yako, ili kuendeleza kazi ya kuhubiri ulimwenguni pote.

Wewe unaona jinsi gani njia hizo nyingi tofauti-tofauti ambavyo michango inatolewa? Je! wewe, kama watu fulani katika siku ya Malaki, unaziona kama mzigo wenye kuchosha, labda ukisema katika moyo wako: “Tazama! Ni uchovu kama nini!”? Au wewe, kama yule “mjane maskini,” unaziona kama nafasi za kuonyesha juhudi yako na hangaikio kwa ibada ya kweli na tamaa yako ya kuheshimu Yehova kwa vitu vyako vyenye thamani kubwa? Usisahau swali lile lenye kuhusika: Je! upaji wako ni dhabihu?

“‘Mnitahini mimi kabisa, tafadhali, katika jambo hili,’ Yehova wa majeshi amesema, ‘kama mimi sitafungulia ninyi watu malango-furiko ya mbingu na kwa kweli niwamwagilie kabisa ninyi baraka mpaka kuwe hakuna upungukio zaidi.’” (Malaki 3:10, NW) Usitawi wa kiroho na mpanuko wa ulimwenguni pote miongoni mwa watu wa Yehova unathibitisha kwamba Yehova anafanya hilo tayari. Sisi na tuendelee kumpa Yehova toleo ambalo ni dhabihu kweli kweli.

[Sanduku katika ukurasa wa 30]

JINSI WATU FULANI WANAVYOCHANGIA KAZI YA UFALME

◻ ZAWADI: Michango ya pesa inayofanywa kwa kujitolea inaweza kupelekwa moja kwa moja kwenye afisi ya tawi la kwenu ya Sosaiti. Mali kama vile rasilmali za urithi, na pia vito vyenye thamani au vitu vingine vya bei kubwa, vinaweza kuchangwa pia. Barua fupi ikisema kwamba huo ni mchango wa moja kwa moja inapasa ifuatane na michango hiyo.

◻ MPANGO WA MCHANGO WENYE MASHARTI: Pesa zinaweza kupewa kwa Sosaiti ya Mnara wa Mlinzi zishikiliwe zikiwa amana, kukiwa na uandalizi wa kwamba kikitokea kisa cha uhitaji wa kibinafsi, zitarudishwa kwa mwenye kuchanga.

◻ BIMA: Sosaiti ya Mnara wa Mlinzi inaweza kutajwa kuwa mfadhiliwa wa mpango wa bima ya maisha au katika mpango-ramani wa kustaafu kazi/malipo ya uzeeni. Sosaiti inapaswa kujulishwa juu ya mipango yo yote kama hiyo.

◻ AMANA: Akiba za malimbikizi ya benki zinaweza kuwekwa zikiwa amana kwa ajili ya Sosaiti. Jambo hilo likifanywa, tafadhali ipashe habari Sosaiti. Rasilmali za hisa, thamana, na nyanja na majengo zinaweza pia kuchangwa chini ya mpango wa kunufaisha mwenye kuchanga wakati wa muda wa maisha yake. Njia hiyo huondolea mbali ile gharama na mashaka-mashaka yanayotokana na ule mpango wa kuthibitisha usahihi wa wasia, huku njia hiyo ikihakikisha kwamba Sosaiti itapokea uwanja au jengo hilo ikiwa kifo kitatukia.

◻ MAWASIA: Uwanja na majengo au pesa zinaweza kupangiwa ziwe urithi wa Sosaiti ya Mnara wa Mlinzi kupitia wasia wenye kufikilizwa kisheria. Nakala moja inapasa kupelekwa kwa Sosaiti.

Kwa habari zaidi na mashauri kuhusu mambo hayo, andikia afisi ya tawi la kwenu ya Sosaiti.