Talaka Biblia Inasema Nini Hasa?

“K1TU ambacho Mungu amefungia nira pamoja mtu asikitenganishe.” (Mathayo 19:​6, NW ) Tunasikia mara nyingi maneno hayo yanayojulikana sana yaliyosemwa na Yesu Kristo yakinukuliwa kuwa tangazo rasmi la hatima katika sherehe ya ndoa.

Ingawa hivyo, je! kwa maneno hayo Yesu alimaanisha kwamba ndoa zote zinapasa kuwa za kudumu na kwamba hakupasi kuwa na talaka yo yote ile? Kwa kuyachukua maneno yale yenyewe tu, ingeonekana kama kwamba ndivyo ilivyo. Hata hivyo, ni jambo gani lililosukuma Yesu kutoa taarifa kama hiyo? Je! yeye alikuwa akipangilia jambo jipya?

‘Haikuwa Hivyo Tangu Mwanzoni’

Taarifa ya Yesu iliyonukuliwa juu ilikuwa sehemu ya jibu lake kwa swali hili la Mafarisayo: “Je! ni jambo la kisheria mwanamume kutaliki mke wake juu ya kila namna ya sababu? ” (Mathayo 19:​3-6, NW ) Kwa kutotosheka na jibu walilopata, Mafarisayo walizidi kumswali kwa kuuliza hivi: “Mbona, basi, Musa aliamrisha kutoa cheti cha kumwondosha na kumtaliki? ” Hapo basi, Yesu akasema: “Musa, kwa kufikiria ugumu wa mioyo yenu, aliwafanyia ninyi mruhusio wa kutaliki wake zenu, lakini haijawa hivyo tangu mwanzoni.” Ndipo akaongezea: “Mimi nawaambia ninyi kwamba ye yote anayetaliki mke wake, isipokuwa juu ya sababu ya uasherati, na anaoa mwingine afanya uzinzi.”​—⁠Mathayo 19:​7-9, NW.

Lazima sisi tuangalie kwamba taarifa ya Yesu, “haijawa hivyo tangu mwanzoni,” ilitolewa kwa kurejezea talaka iliyotimilizwa kwa ‘kutoa cheti cha kumwondosha.’ Ndiyo kusema, wakati Mungu alipoanzilisha ndoa ya kwanza kati ya Adamu na Hawa, yeye hakuwaandalia “kila namna ya sababu” iwe ya kuvunja ndoa yao. Wakiwa mume na mke wakamilifu, wao walikuwa na kila sababu ya kufanikisha ndoa yao. Ingefanikiwa ikiwa wao wangeendelea kuishi kulingana na sheria na mwelekezo wa Mungu.

Wakati aina ya binadamu ilipopepesuka ndani ya dhambi na kutokamilika, ndoa ilipepesuka hivyo hivyo. (Warumi 5:12) Kwa kuwa wanadamu hawakuwa tena wakamilifu, mahusiano ya kibinadamu yaliingiwa na migogoro na kutiwa madoa na ubinafsi, pupa, na kujipenda. Hilo ndilo jambo ambalo Yesu alirejezea kuwa ni “ugumu wa mioyo,” jambo ambalo lilifanya Sheria ya Musa iiachie nafasi talaka. Na bado, Yesu aliwakumbusha Mafarisayo hivi: “Haijawa hivyo tangu mwanzoni.” Sasa, chini ya hali zisizokamilika, wenzi wa ndoa wanapaswa kutia jitihada inayohitajiwa kutatua magumu na matatizo yo yote badala ya kuyatumia kama sababu au maudhuru ya kuvunja ndoa yao. Hata hivyo, Yesu alionyesha kwamba kuna sababu moja ya pekee, yaani, uasherati. Ukosefu wa uaminifu katika ndoa unaweza kuwa sababu za kuvunja ndoa.

Inapendeza kuangalia ni jinsi gani maelezo juu ya hiki kifungu cha maneno, “isipokuwa juu ya sababu ya uasherati,” yametokezwa kuunga mkono maoni fulani juu ya talaka. Wenye mamlaka Wakatoliki wanaondoshea mbali kifungu hiki kwa sababu ya kwamba masimulizi ya ulinganifu yaliyo katika Marko na Luka hayanacho. Hata hivyo, Cyclopedia ya McClintock na Strong inaeleza hivi: “Upatanisho wa wazi wa vifungu hivyo lazima upatikane katika kanuni ya kwamba ni lazima utofautiano ulio katika hati yenye maelezo kamili zaidi udhihirishe maana ya hati yenye maelezo mafupi zaidi, ikiwa jambo hilo linaweza kufanywa bila kutumia nguvu. Sasa, kwa kuwa talaka ya sababu hiyo moja ilikubaliwa na watu wote, huenda ikawa Marko na Luka waliona wasitaje jambo hilo kwa sababu lilikuwa la wazi.”

Watu fulani wanabisha kwamba kwa kuwa Yesu alitumia neno “uasherati” (Kigiriki, por·neiʹa) wala si “uzinzi” (Kigiriki, moi·kheiʹa), bila shaka alimaanisha kitendo fulani kisichofaa kilichofanywa kabla ya ndoa ambacho kingetangua na kufuta ndoa ile. Kusema hivyo kunaviwekea vizuizi vya bure maana ya neno lile. Wenye mamlaka mbalimbali wanatambua kwamba por·neiʹa linamaanisha “ukosefu wa usafi wa kiadili, ukahaba, umalaya, uasherati,” na kwamba kwenye Mathayo 19:9 “linasimamia, au linatia ndani, uzinzi.” Wengine wanabishania kwamba Yesu alikuwa akitaja uasherati kama tu kielelezo kimoja miongoni mwa sababu nyingi za talaka. Kwa uwazi, kusema hivyo ni kutumia nguvu kuingiza maoni yao katika hilo andishi la awali.

Kutokana na yaliyotangulia, ni wazi kwamba Biblia haisemi ndoa zote zinabaki zikiwa za kudumu na hakuna talaka inayoruhusiwa kwa sababu yo yote ile. Kwa upande ule mwingine, Biblia inaandaa msingi mmoja tu unaokubalika wa talaka, yaani, “sababu ya uasherati.”

“Acheni Ndoa Iheshimike”

Kwa kuruhusu kuwe na sababu ya talaka, je! Biblia inatia moyo talaka? Je! ruhusa hiyo inafanya ndoa iwe kitu kidogo tu au kuinyang’anya fahari yayo? Au je! kwa kuruhusu sababu moja tu ya talaka, Biblia inaweka himila ya kupita kiasi juu ya wale wanaofunga ndoa?

Tofauti kabisa na hivyo, Biblia inasema juu ya ndoa kuwa kimoja cha vifungo vyenye ukaribu na usiri zaidi ambavyo watu wawili wanaweza kufurahia. “Mwanamume ataacha baba yake na mama yake na lazima aambatane na mke wake na wao lazima wawe mnofu mmoja,” unasema usimulizi wa Mwanzo wa ndoa ya kwanza. (Mwanzo 2:​24, NW ) Na wenzi wa ndoa wanapaswa kulinda uhusiano huu wa “mnofu mmoja” kuwa kitu chenye thamani kubwa. “Acheni ndoa iheshimike miongoni mwa wote, na kitanda cha ndoa kiwe bila unajisi,” inashauri Biblia.​—⁠Waebrania 13: 4, NW.

Mara nyingi imesemwa, kwa njia fulani, kwamba msingi wa ndoa ya kudumu na yenye furaha si upendo wa kimahaba bali ni ukosefu wa ubinafsi. Hivyo ndivyo hasa Biblia inavyoonyesha. Inasema hivi: “Waume wanapaswa kuwa wakipenda wake zao kama miili yao wenyewe. Yeye ambaye anapenda mke wake anajipenda mwenyewe, kwa maana hakuna mtu amepata kamwe kuchukia mnofu wake mwenyewe; bali yeye anaulisha na kuutunza sana, kama vile Kristo pia anavyolifanyia kundi. . . . Kwa upande ule mwingine, mke anapaswa kuwa na staha ya kina kirefu kwa mume wake.” (Waefeso 5:​28-33, NW ) Na kwa usemi wa kutoboa wazi, Biblia inashauri hivi: “Acheni mume atolee mke wake haki yake; lakini acheni mke pia afanye hali kadhalika kwa mume wake. Mke hajizoezi mamlaka juu ya mwili wake mwenyewe, bali mume wake anafanya hivyo; hali kadhalika, pia, mume hajizoezi mamlaka juu ya mwili wake mwenyewe, bali mke wake anafanya hivyo. Msiwe I mkinyimana mtu na mwenzake jambo hilo “​—⁠ 1 Wakorintho 7:​3-5, NW.

Wakati wenzi wote wawili wanapokuwa na nia ya kukaa kwa kufuata mashauri hayo yenye hekima, haielekei sana kwamba ndoa yao itazorota kufikia hatua ambapo mmoja wao angegeukia mapenzi nje ya ndoa, na hivyo awe kwa kweli anaharibu ule uhusiano wa “mnofu mmoja.” Hata ikiwa mmoja wa wenzi wa ndoa hakubali kanuni hizo za Biblia, mwenzi yule mwitikadi anaweza kuwa na uhakika wa kwamba njia ya Mungu ingali ndiyo bora zaidi, na matatizo mengi ya ndoa yanaweza kutatuliwa au kuepukwa hivyo.

Basi, badala ya kupendekeza talaka kama njia ya kukomesha ndoa isiyo na furaha, Biblia inahimiza Wakristo wajitahidi kushikanisha ndoa yao na kuifanya iwe yenye furaha. “Shangilia pamoja na mke wa ujana wako,” inasema mithali moja ya Biblia. “Wewe na uwe katika mzumbao wasaa wote pamoja na upendo [wa mke].”​—⁠Mithali 5:​18, 19, NW.

Je! Talaka Ndilo Jibu?

Namna gani ikiwa mwenzi wa mtu wa ndoa anakuwa asiye mwaminifu? Kwa uhakika, kutoaminika katika ndoa kunafanyiza mgogoro mkubwa. Yule mwenzi mzinifu ameleta maumivu makali na mteseko juu ya asiye na hatia, ambaye ana haki ya Kimaandiko ya kutaliki mwenye hatia na kufunga upya ndoa. Lakini je! ni lazima kuwe na talaka? Je! hiyo tu ndiyo hatua ya kugeukia?

Ni lazima tuzingatie akilini kwamba ingawa Yehova Mungu ameandaa sababu ya haki kwa ajili ya talaka, Biblia inasema hivi pia juu yake: “Yeye amechukia utaliki.” (Malaki 2:​16, NW ) Badala ya kurukia kwa haraka kauli ya kwamba talaka ndio utatuzi wa peke yake, mtu angeweza kufikiria ule uwezekano wa kunyooshea rehema na msamaha. Kwa sababu gani?

Talaka haitaondoa kwa lazima lile umizo na uchungu, bali rehema na msamaha utafanya hivyo, hasa wakati mkoseaji anapojuta kikweli juu ya kosa lile. Upendo wenye kuonyeshwa wakati huo wa mgogoro mkubwa huenda kwa kweli ukaimarisha ndoa ile. Kuwa na maoni hayo kutasaidia mwenzi asiye na hatia akadirie ni njia gani iliyo bora zaidi ya kufuata, akikumbuka maneno ya Yesu: “Wenye furaha ni walio na rehema, kwa kuwa wao wataonyeshwa rehema.”​—⁠Mathayo 5:​7, NW; linganisha Hosea 3:​1-5.

Ya kupimwa katika mizani pia ni matatizo ambayo huenda yakatokea kuhusiana na watoto wakiwa katika jamaa yenye mzazi mmoja. Upweke wa mtalikiwa, pia, unastahili kufikiriwa. Kwa mwanamke, matatizo yanaongezewa na uhakika wa kwamba katika sehemu zilizo nyingi za ulimwengu leo, bado wanawake wamo katika hali ya kutofaidika kiuchumi. Baada ya kuwa mtunza-maskani kwa miaka kadha, ni vigumu kwa mama mseja kurudi kazini na kuweza kuambatana na wengine kwa kimo kile kile.

Wanawake fulani wanahisi kwamba wanapokuwa wamefunga ndoa, inawapasa wajitayarishie uwezekano wa talaka. Huenda wao wakajiandikisha katika shule za pekee au kusitawisha kazi zao za maisha ili kudumu wakijitegemea kipesa. Kama mtu anapaswa au hapaswi kufuatia mwendo huo ni uamuzi wa kibinafsi. Hata hivyo, badala ya kutumia wakati na nishati kujitayarishia jambo ambalo ni uwezekano, je! haingekuwa akiba ya hekima zaidi kutia wakati na nishati katika kujenga ndoa yenye furaha na ya kudumu? Kwa kujitahidi kusitawisha tunda la roho ya Mungu na kudumisha maoni yenye afya kiroho, mwanamke Mkristo ataelekea kushangilia kwa kuwa na upendo na sifa ya mume wake. Anaweza pia kuwa na uhakika katika ahadi ya Mungu kwamba yeye anajali mahitaji ya wale wanaotafuta kwanza Ufalme.​—⁠Mathayo 6:33; Mithali 31:​28-30; Wagalatia 5:​22, 23, NW.

Utatuzi wa Mwisho Kabisa

Maadamu sisi tunaishi katika mfumo huu wa mambo usiokamilika, tunaweza kutazamia kwamba kutakuwa na matatizo katika ndoa. Hata hivyo, kwa kufuata mashauri yenye hekima ya Biblia, yanaweza kupunguzwa au kushughulikiwa kwa matokeo mazuri. Zaidi ya hilo, wanaume na wanawake walio na nia ya kuishi kulingana na viwango vya Yehova katika ndoa na katika maeneo mengine ya maisha wamebarikiwa kwa kuwa na lile tazamio la kuingia mfumo mpya ambamo “uadilifu utakaa.”​—⁠2 Petro 3:​13, NW.

Katika mfumo huo, aina ya binadamu itakuwa huru bila yale madhara na matokeo yote ya kusikitisha ya dhambi na kutokamilika. Maadamu mpango wa ndoa unaendelea kuwa hapa duniani, kiwango kitakuwa kama ‘ilivyokuwa tangu mwanzoni.’ Kweli kweli, kitu ambacho Mungu amefungia nira pamoja mtu asikitenganishe.

[Picture on page 5]

Yesu alisema nini juu ya talaka?

[Picture on page 7]

Katika Ulimwengu Mpya, hakutakuwa na matatizo ya ndoa yanayoongoza kwenye talaka