Baraka ya Yehova Inatajirisha
“Itakuwa shida tajiri kuingia katika ufalme wa mbinguni.”—MATHAYO 19:23.
INGEKUWAJE kama mtu fulani angekujulisha kwamba, “Wewe umekuwa tajiri!”? Watu wengi wangesisimuka kuambiwa hivyo, kama ingemaanisha kwamba wao ni matajiri wa pesa, ardhi, au vitu vya anasa. Lakini fikiria jambo hilo linalohusu mali kulingana na maoni haya: “Baraka ya [Yehova] hutajirisha, wala hachanganyi huzuni nayo.”—Mithali 10:22.
1, 2. Ni tofauti gani, inayoweza kuonyeshwa kati ya namna za mali?
2 Mungu alipokuwa akishughulika na wazee wa ukoo wa kale na taifa la Israeli, yeye alibariki uaminifu wao kwa kuwapa ufanisi. (Mwanzo 13:2; Kumbukumbu 28:11,12; Ayubu 42:10-12) Mfalme Sulemani ni mmoja wa wale waliobarikiwa hivyo. Yeye akawa na utajiri mwingi ajabu. Hata hivyo alijifunza kutokana na mambo yaliyompata kwamba maisha yenye kutegemea mali za kimwili “ni ubatili na kujilisha upepo.” (Mhubiri 2:4-11; 1 Wafalme 3:11-13; 9:14, 28; 10:10) Kwa hiyo Sulemani alipoandika, “Baraka ya [Yehova] hutajirisha,” yeye hakuwa akikazia mali za kimwili. Alikuwa akiutaja ukweli wa kwamba ukiwa na baraka ya Mungu, maisha yako hayawezi kulinganishwa na ya wale wasiomtumikia yeye kwa sababu wewe una utajiri mwingi kuliko wao. Jinsi gani hivyo?
3. Ni kwa njia gani wewe ni tajiri kweli kweli ikiwa una baraka ya Mungu?
3 Ikiwa wewe ni Mkristo, unaweza kufurahia kibali ya Yehova sasa na kupokea kutoka kwake baraka nyingi, kwa mfano, hekima ya kimungu. Unaweza kukubaliwa katika kundi ambalo ni jamaa ya Wakristo ambao kwa kadiri kubwa ni wenye furaha, wenye kukutumaini na kupendezwa nawe. Sheria za Mungu zinakukinga na ugonjwa na hatari nyingi. Pia una sababu ya kutumainia ulinzi wa kimungu uipite ile “dhiki kubwa” iliyo mbele ya mfumo huu mbovu—halafu utumainie kupata uzima katika Paradiso isiyo na mwisho itakayofuata hapa duniani. Kwa hiyo, unaona, ukiwa na baraka na mataraja hayo mazuri ajabu, unaweza kweli kweli kusema, “Mimi ni tajiri!”—Mathayo 24:21, 22.
4. Ungewezaje kuhatirisha hali yako ya kuwa tajiri kiroho? (Ufunuo 3:17, 18)
4 Ingawa hivyo, “utajiri” wako wa kuwa na baraka za Yehova ungeweza kuelekea kuharibiwa na mali za namna nyingine, yaani, pesa au utajiri wa kimwili. Ni wachache kati yetu (tuwe tuna usalama wa kifedha au tuna mali chache tu) ambao wangekubali kwa urahisi hivi, “Mimi ninaelekeana na hatari halisi ya kupotezwa na hali ya kupenda pesa.” Lakini, kumbuka onyo hili: “Shina moja la mabaya ya kila namna ni kupenda fedha; ambayo wengine hali wakiitamani hiyo wamefarakana na Imani, na kujichoma na maumivu mengi.” (1 Timotheo 6:10) Jambo hilo liliandikwa katika wakati ambao Wakristo wote waliokubaliwa walikuwa wamepakwa mafuta kwa roho ya Mungu kama wonyesho wa kwamba wangekuwa watawala wa kimbingu pamoja na Kristo. Inaelekea kwamba wengi walikuwa wamekutana kibinafsi pamoja na mitume na wengine waliokuwa wametembea pamoja na Yesu. Ikiwa pesa zilipoteza wengine wao, hatari ya sisi kupotezwa nazo ni kubwa kama nini!—2 Wakorintho 5:5; Warumi 8:17, 23.
Tajiri na Ngamia
5. Yesu alikuwa na maoni gani juu ya mali?
5 Mara nyingi Yesu aliitaja hatari ya mali, kwa sababu inamwelekea kila mtu, wale walio na wale wasio matajiri. (Mathayo 6:24-32; Luka 6:24; 12:15-21) Ili uone msingi wa kila mtu kujichunguza binafsi, fikiria aliyoyasema Yesu katika pindi moja, kama yanavyosimuliwa katika Mathayo 19:16-24; Marko 10:17-30; na Luka 18:18-30. Kwa kweli, kwa sababu gani usitue sasa ili usome moja au yote ya masimulizi hayo?
6, 7. (a) Kulitukia nini kati ya Yesu na kijana mwanamume? (b) Baadaye, Yesu alitoa shauri gani?
6 Mtawala kijana alimjia Yesu na kumuuliza: “Nifanye nini ili nipate kuurithi uzima wa milele?” Yesu alimwelekeza kwenye Torati, hivyo akaonyesha kwamba Yehova hakuwa ameshindwa kuonyesha mambo yanayohitajiwa. Mtu huyo akajibu kwamba yeye alikuwa ameshika amri za Mungu “tangu utoto wake.” Ilikuwa kama kwamba alikuwa amekaribia kuingia mlangoni, lakini akahisi kwamba bado alikuwa na ukosefu wa jambo fulani. Labda yeye aliwaza kwamba kulikuwa na wema fulani wa ziada, kitendo fulani cha kishujaa, ambacho kingekuwa ndicho hatua ya mwisho ya kupitia mlango huo na kuingia katika uzima wa milele. Jibu la Yesu lina maana pana: “Viuze ulivyo navyo vyote, ukawagawanyie maskini, nawe utakuwa na hazina mbinguni; kisha njoo unifuate.” Ikawaje? “Aliposikia hayo alihuzunika sana, maana alikuwa na mali nyingi.” Kwa hiyo mtu huyo akaenda zake.—Luka 18:18, 21-23; Marko 10:22.
7 Baadaye Yesu alisema: “Kwa shida gani wenye mali watauingia ufalme wa Mungu! Kwa maana ni vyepesi ngamia kupita katika tundu la sindano kuliko tajiri kuingia katika ufalme wa Mungu.” (Luka 18:24, 25) Je! shauri hilo lilikuwa kwa mtawala huyo tajiri peke yake? Au wewe unahusika, uwe u tajiri au maskini? Acheni tuone.
8. (a) Mtawala huyo kijana Myahudi alikuwaje? (b) Yeye alikuwa na kasoro gani, na kwa sababu gani jambo hilo lituhangaishe sisi?
8 Unaweza kusaidiwa uifahamu hali ya mtawala huyo kijana ukiwazia hali nyingine ya kisasa inayofanana nayo—Mkristo kijana aliye safi, mwenye maarifa mazuri ya Biblia, maadili bora, na mwenye kutoka katika jamaa yenye utajiri. Huenda ukaonea wivu mtu wa namna hiyo leo. Lakini Yesu alipata ukosefu mkubwa katika kijana yule Myahudi: Utajiri au mali zake zilikuwa za maana mno katika maisha yake. Ndiyo sababu Yesu alishauri hivyo. Unaweza kuona ni kwa nini usimulizi huo wa Biblia ni kwa ajili yetu, kama sisi ni matajiri au maskini. Pesa na mali zingeweza kuwa za maana mno kwa ye yote kati yetu, tuwe tunazo tayari au tunatamani tu kuwa nazo.
9. Tunajuaje kwamba Yesu hakuwa akilaumu utajiri hasa?
9 Kristo hakuwa akisema kwamba mtu mwenye mali hangeweza kumtumika Mungu. Wengi wamemtumikia. Kijana huyo Myahudi alikuwa amefanya hivyo—kwa kadiri fulani. Alikuwako Zakayo mkusanya kodi, aliyekuwa “tajiri.” (Luka 19:2-10) Wakristo fulani wapakwa mafuta katika karne ya kwanza walikuwa matajiri na kwa hiyo walikuwa na mwito wa pekee wa ushindani kwamba “wawe tayari kutoa mali zao, washirikiane na wengine kwa moyo.” (1 Timotheo 6:17, 18; Yakobo 1:9, 10) Na leo pia kuna Wakristo fulani matajiri. Mara nyingi wao wametoa kwa ukarimu ili kuunga mkono kazi ya Ufalme, wakaruhusu nyumba zao zitumiwe kwa ajili ya mikutano, na wakatumia magari yao katika huduma. Basi, mbona Yesu akasema vile kuhusu yule mtu tajiri na ngamia? Tunaweza kujifunza nini kutokana na maneno hayo?
10. Tunaweza kukata neno gani kutokana na shauri la Yesu katika pindi hiyo?
10 Kama vile wewe unavyoweza kuthamini, ni jambo moja kuanza kumwabudu Mungu; ni jambo jingine kuthibitika kuwa mwaminifu mpaka mwisho. (Mathayo 24:13; Wafilipi 3:12-14) Labda Yesu alikuwa akifikiria jambo hilo aliposema hivi: “Ni rahisi ngamia kupenya katika tundu la sindano kuliko tajiri kuingia katika ufalme wa Mungu.” (Marko 10:25) Hakuna ngamia angeweza kujifinya apite katika jicho dogo sana la sindano ya kushonea, kwa hiyo ni wazi Yesu alikuwa akitumia msemo wa kutia chumvi usiokusudiwa kuchukuliwa kwa njia halisi. Ingawa hivyo, huo unaonyesha jinsi ilivyo vigumu kwa mtu tajiri kufanya jambo fulani. Jambo gani? Si kuanza tu kutumikia Mungu, hapana, bali “kuingia katika ufalme wa Mungu,” kupata uzima wa milele. Hata msimamo wako uwe nini kifedha, shauri la Yesu linaweza kusaidia njia yako ya kufikiri, maendeleo yako ya kiroho, na kupata uzima wenye kudumu.
Kwa Sababu Gani Ni Vigumu Sana kwa Tajiri?
11. Kazi ya kuhubiri ya Yesu ilikuwa na matokeo gani kwa matajiri na maskini?
11 Kupitia kazi ya kuhubiri iliyofanywa na Yesu na mitume, ‘maskini walihubiriwa habari njema.’ (Mathayo 11:5) Matajiri hawakubaguliwa. Hata hivo inaelekea kuwa maskini wengi zaidi ndio walioutambua uhitaji wao wa kiroho na kuitikia ujumbe wa tumaini. (Mathayo 5:3, 6; 9:35, 36) Wayahudi matajiri waliridhika zaidi na jinsi mambo yalivyokuwa yakienda. (Linganisha Luka 6:20, 24, 25.) Hata hivyo, kule nyuma kulikuwa na wengine waliokuwa tofauti, leo wapo pia. Matajiri fulani wanakubali ujumbe wa Biblia na kutumikia Mungu. Matokeo yanaweza kuwa mazuri sana kwao. Ndivyo ilivyokuwa kwa Paulo, ambaye hakuacha cheo chake maishani kimzuie. (Wafilipi 3:4-8) Hata hivyo, Yesu alisema kwamba ingekuwa vigumu zaidi kwa matajiri.
12, 13. (a) Ni wazo gani alilotaja Yesu juu ya mahangaiko katika mfano mmoja? (b) Kwa sababu gani matajiri wanaelekeana na kipingamizi cha ziada?
12 Katika mfano wake kuhusu mbegu zilizoanguka juu ya udongo wa namna mbali-mbali, Yesu alisema kwamba nyingine “zilianguka kati ya miiba, nayo miiba ikaja juu na kuzisonga.” Yeye alieleza: “Kwa habari ya yule aliyepandwa kati ya miiba, huyo ndiye anayelisikia neno, lakini hangaiko la mfumo huu wa mambo na uwezo wenye kudanganya wa mali vinalisonga lile neno, naye anakuwa asiye na matunda.” (Mathayo 13:7, 22, NW) Karibu watu wote wanapatwa na kiasi fulani cha “hangaiko la mfumo huu wa mambo.” Ni vyepesi kuona ni kwa nini ndivyo ilivyo kuhusu mtu aliye maskini, asiye na kazi au mwenye kizuizi cha mwili. Mtu aliye na usalama wa kifedha huenda asiwe na mahangaiko yale yale, hata hivyo yeye pia angeweza kuhangaishwa sana na matokeo ya kupungua kwa thamani ya pesa, mabadiliko katika utozaji kodi, au hatari ya kuibiwa. Kwa hiyo matajiri na hata maskini wanaweza kuwa na mahangaiko.—Mathayo 6:19-21.
“Uwezo wa Kudanganya wa Mali”
13 Lakini, Yesu alionyesha kwamba wengine wangezuiwa pia na “uwezo wenye kudanganya wa mali.” Mtu anaweza kuingiwa mno na tamaa ya kutaka mafanikio ya kifedha. Wakati mmoja mmilionea Aristotle Onassis alieleza hivi: “Ukiisha kufikia hatua fulani, pesa haziwi za maana. Linalokuwa la maana kwako ni kupata mafanikio. Jambo la akili kwangu lingekuwa kuacha sasa. Lakini siwezi. Ninalazimika kuinua lengo langu juu zaidi na zaidi—kwa kusudi la msisimuko tu.” Vivyo hivyo, Mkristo angeweza kuona ni jambo la kusisimua ajitahidi kupanda ngazi kazini. Au angeweza kushawishwa apanue biashara yake muda mrefu baada ya kupata kiasi ambacho pale mwanzoni katika maisha angalikiona kuwa ‘kimetosha.’ Badala ya kupunguza kazi yake (au kustaafu) ili awe mhudumu wa wakati wote, ‘anavunja ghala [au nyumba] zake na kujenga nyingine kubwa zaidi.’ (Soma Luka 12:15-21.) Je! jambo hilo lingeweza kukupata wewe? Je! wewe unafikiri kwamba Mungu angemhukumu mtu ye yote aliye katika hali hiyo kuwa anamtumikia kwa nafsi yote?—Mathayo 22:37.
14. Inaweza kuonyeshwa kwa mfano gani juu ya jinsi mali zinavyoweza kuzuia Mkristo? (Mithali 28:20)
14 Bado kuna njia nyingine ambazo katika hizo mali (au tamaa ya kuzipata) zinaweza kuzuia Mkristo ‘asirithi uzima wa milele.’ Moja ni kwamba kupenda mali kunaweza kumsukuma afuate mbinu za kilimwengu, kama vile kutoa ripoti iliyopunguzwa ya faida alizopata, au kutumia mbinu nyingine za udanganyifu lakini zinazofuatwa na watu wengi. Au ikiwa yeye ameajiri kazi Wakristo wenzake ambao ni wanyofu na wenye bidii, huenda akatanguliza faida yake mwenyewe mbele ya hali yao ya kiroho. Kwa mfano, ili awafungie kazini, huenda akawatia moyo wasitawishe mtindo wa maisha wenye gharama kubwa zaidi (au hata waingie katika madeni kwa ajili ya kufurahia anasa.) Na kwa kuwa yeye ndiye bwana-mkubwa, huenda uhusiano huo ukaelekea kurefushwa mpaka ndani ya shughuli za kundi.
15. Huenda ikawa Wakristo wa kwanza waliyahisi madhara ya mali kwa njia gani? (Zaburi 73:3-8, 12, 27, 28)
15 Wakristo fulani matajiri katika karne ya kwanza huenda wakawa walikuwa kati ya wale walioanguka katika “uwezo wenye kudanganya wa mali.” Yakobo aliandika juu ya “mashaka yanayowajia enyi matajiri.” Walikuwa na mavazi ya bei, walipata dhahabu na fedha nyingi kwa kulipa wafanya kazi mishahara midogo, wakanenepa kwa sababu ya anasa. (Yakobo 5:1-5) Ndivyo ilivyo leo. Mara nyingi utajiri unaruhusu mtu awe na chakula kinono na kinywaji kinachoweza kuharibu mwili wake. Unaweza pia kumruhusu awe akisafiri-safiri kwa njia inayofanya asiwe pamoja na kundi. Hiyo si kusema kwamba mavazi mazuri, vitu vya thamani, chakula, na kusafiri kwenyewe ni kubaya. Lakini, “matajiri” ambao Yakobo aliandika juu yao hawakusaidiwa na vitu hivyo; kwa sababu hali na msimamo wao wa kiroho ulikuwa chini mbele za Mungu, walikuwa na sababu ya “kulia, kupiga yowe kwa sababu ya mashaka yenye kuwajia.”
16. Kwa sababu gani Yesu akatoa shauri la wazi sana juu ya mali, na inakupasa wewe ujiulize nini mwenyewe?
16 Hakika Yesu alijua maumivu na vipingamizi vya hali ya kiroho ambavyo vinawapata mara nyingi walio matajiri. Alijua pia kwamba mali zinaweza kuoza kwa njia halisi au zigeuke kuwa zisizo na faida, jambo ambalo haliwezi kutukia kamwe kwa mali za Kikristo. (Mithali 11:28; Marko 10:29, 30) Kwa hiyo, Yesu alikuwa akitufaidi sisi sote kikweli kwa kuonya hivi: “Kwa shida gani wenye mali watauingia ufalme wa Mungu!” (Luka 18:24) Onyo lake linaweza kutufaidi sisi hata ikiwa tuna mali chache sana. Jinsi gani? Kwa kuzimisha makuu yo yote tuliyo nayo sasa ya kutaka tuwe matajiri. Wakristo wanaamini kwamba Yesu alisema ukweli. Sisi tunaamini na kuishi kulingana na yale ambayo Yesu alisema juu ya Baba yake, juu ya mwisho wa mfumo huu, na juu ya kusitawisha upendo. Msema-Ukweli huyo alinena hivi: “Ni rahisi zaidi ngamia kupenya tundu la sindano, kuliko tajiri kuingia katika ufalme wa Mungu.” (Mathayo 19:24) Je! wewe unaamini hivyo kweli kweli? Je! vitendo vyako, mtindo wa maisha, na mielekeo yako inathibitisha kwamba unaamini?
Endelea Kuwa Tajiri—Kwa Njia ya Mungu
17. Wakristo wengi wanajipangaje katika hali ya kutajirishwa na Yehova?
17 Ushuhuda unaingia kutoka sehemu zote za ulimwengu kwamba wengi wa watumishi wa Mungu wanathamini moyoni mashauri kama yale yaliyo katika Mathayo 19:16-24. Wakristo wengi vijana wanaazimia kwamba wakiisha kumaliza masomo yale ya kawaida shuleni, watafuatia huduma ya wakati wote. Wanawake walioolewa ambao wangeweza kufanya kazi ya kimwili waongezee mapato ya jamaa, wanatumia wakati mwingi zaidi kwenye utendaji mbalimbali wa Kikristo, wakijitajirisha zaidi wao wenyewe na wengine kiroho. Hata wanaume fulani walio na daraka la Kimaandiko kutafutia jamaa zao vitu vya kimwili wanapata njia za kuongeza ushiriki wao katika huduma.
18, 19. Ni hatua gani zimechukuliwa na wengine ambao wametafuta baraka za Yehova?
18 Mzee mmoja mwenye umri wa miaka 35 hivi anakiri kwamba “sikuzote mimi niliposema juu ya kuwa mhudumu wa wakati wote hayo yalikuwa maneno ya mdomo tu.” Yeye alikuwa akichuma zaidi ya dola 25,000 kwa mwaka, pia akarudishiwa pesa za gharama za kikazi na kupewa gari la shirika la kutumia, Ndipo alipoombwa atoe hotuba ya mkusanyiko wa 1983 iliyosema “Kuweka na Kufikia Miradi Inayofaa.” Yeye anaungama hivi: “Nilipokuwa nikiisoma habari hiyo kwa hamu nyingi, niliona haya na kuaibika sana kwa sababu dhamiri yangu ilikuwa ikinishtaki kweli kweli.” Kabla ya kusanyiko kufika, yeye na mke wake walizungumza hali yao, Baada ya muda mfupi yeye alitafuta kazi ya nusu siku na kujiunga na mke wake kuwa painia. Bado wao wanapainia wakifurahia sana baraka nyingi za kiroho.
19 Wengine wamehama kutoka maeneo ambako kuna uwezekano wa kupata pesa nyingi wakaenda mahali ambako wangeweza kupanua utendaji wao wa kiroho. Mume mmoja na mkeye wa Kanada waliandika hivi juu ya kupainia kwao katika Latini Amerika: “Ingawa hapa pana umaskini mwingi kati ya akina ndugu, wao wana bidii ya ajabu kwa ajili ya ukweli. Inaweza kuwa wao ni maskini kwa njia ya kilimwengu, lakini kiroho wao ni wamilionea. Tuna wahubiri 38, 10 kati yao wakiwa ni mapainia wa kawaida. Inakuwa lazima kufanya mikutano mara mbili kwa sababu watu wengi sana wanahudhuria—kuanzia 110 mpaka 140 kwa wastani. Wazee wawili na watumishi wa huduma watatu waliopo wana wajibu wa kutunza mikutano yote hiyo. Sisi hapa tunajifunza upya kutokana na ndugu zetu wa hali ya chini maana ya kumtanguliza Yehova kweli kweli katika maisha zetu. Wao wanatuonyesha kwamba Yehova anaweza kutumikiwa kwa nafsi yote hata kama hali za watu ziko namna gani.”
20. Tujisikieje katika mioyo yetu juu ya kuwa matajiri wa vitu vya kimwili?
20 Wakristo wa namna hiyo hawana sababu nzuri ya kuonea wivu mtu tajiri, awe nje au ndani ya kundi, wala hawana sababu nzuri ya kujishughulisha sana wakijitakia makuu ya vitu vya kimwili. Wao wanatambua kwamba pesa za kiasi fulani zinahitajiwa kwa maisha ya kikawaida. (Mhubiri 5:3; 7:12) Lakini wanathamini pia kwamba Yesu aliusema ukweli—walio matajiri wanaelekeana na vipingamizi vingi vya kiroho, mambo ya kuwatatiza, na hatari nyingi. Jambo moja linalowatatiza sana ‘walio matajiri wa ulimwengu wa sasa ni kuwa bila majivuno, na kutoutumainia utajiri usio yakini, bali kumtumaini Mungu.’—1 Timotheo 6:17.
21. Ni nini fungu la wale wanaofuatia mali za kiroho?
21 Jambo la kusikitisha ni kwamba yule mtawala kijana aliyenena na Yesu alishindwa kukabiliana na mwito huo wa ushindani. Wengine kama yeye wametumikia Mungu kwa muda fulani lakini baadaye wakapatwa na maumivu na ushinde wa kiroho unaohusiana na utajiri wao. Tofauti na hao, wako mamilioni ya Wakristo washikamanifu wanaoendelea kuthibitisha kwamba “baraka ya [Yehova] hutajirisha, wala hachanganyi huzuni nayo.” (Mithali 10:22) Maisha zao zina kusudi; wao wana miradi yenye thamani kubwa na wanajisikia kuwa wanatimiza mambo ya maana. Kazi zao njema zitadumu milele ziwape furaha nyingi sana sasa na katika wakati ujao. Acheni kila mmoja wetu ajitahidi kuwa tajiri kwa njia hiyo.—Wafilipi 4:1; 1 Wathesalonike 2:19, 20.
Mawazo ya Kufikiria
◻ Ni mali za namna gani zinazomaanishwa katika Mithali 10:22?
◻ Elezo la Yesu lilikuwa na maana gani juu ya tajiri na ngamia?
◻ Kwa sababu gani mara nyingi maisha ni magumu zaidi kwa matajiri?
◻ Tunaweza kujitahidije kuwa matajari kwa njia ya Mungu
[Sanduku katika ukurasa wa 10]
Utajiri na Jamaa
WAKATI unapofikiria matokeo yanayoweza kusababishwa na utajiri, usiisahau jamaa yako. Fikiria mambo haya:
Kutoka Kanada inakuja ripoti moja kutoka kwa madaktari wa magonjwa ya akili waliokuwa wamechunguza watoto wa watu walio matajiri wa kupindukia: “Maisha yanawachosha. Wao hawana miradi yo yote isipokuwa kujifurahisha wenyewe na wanashindwa kuvumilia wakipatwa hata na kijambo kilicho kidogo zaidi chenye kuwavuruga. Ni mambo machache sana yanayowagusa maoni yao ya moyoni. Shughuli kubwa wanazofuatia ni kununua vitu, kusafiri, na kutafuta vyanzo vipya vya msisimuko.”
Gazeti New York Times lilieleza hivi juu ya mtu mmoja aliyekuwa mmilionea: “Alipozidi kufanikiwa katika biashara na kupata utajiri, yeye anasema aliona jamaa yake ikibadilika. ‘Mke wangu na binti yangu wakawa wakikadiria ubora wa watu kulingana na pesa walizokuwa nazo, na kama ningempa binti mmoja nyumba ya dola 300,000 ilikuwa lazima nimpe binti yule mwingine dola 300,000 za pesa taslimu.’” Baada ya kupatwa na ugonjwa wa moyo, “na pia kuona matokeo ya utajiri kwa mke na watoto wake,” yeye alibadili njia yake ya maisha.
Kwa habari ya nchi moja yenye utajiri wa mafuta ya kuchimbwa katika Mashariki ya Kati, Arnold Hottinger alisema: ‘Utajiri umekuwa kama ugonjwa ambao umezoelewa na matabibu wengi wa kigeni wanaokuja hapa ili kuchuma mapato ya juu . . . Wao wanaripoti kwamba hakuna mahali pengine kama hapa penye magonjwa yanayosababishwa mwilini na mawazo ya akili—maradhi yanayosumbua kikweli lakini yasiyosababishwa na kasoro yo yote katika mwili. Wao wanasema ya kwamba, kuna vijana wanaoonekana kabisa kuwa wazee, na watu wazee walio na tabia kama za watoto ‘