Ishi Maisha Yenye Usawaziko, Yaliyo Sahili

“Angalieni sana jinsi mnavyoenenda; si kama watu wasio na hekima, bali kama watu wenye hekima . . . kwa maana zamani hizi ni za uovu.”—WAEFESO 5:15, 16, NW

 1, 2. Ni tatizo gani lililo halisi leo, nalo laweza kulinganishwa na nini?

NI TATIZO kuchagua mambo yanayopasa kutangulizwa mbele ya mengine, kuweza kupambanua madaraka yanayopasa kutimizwa, na kuelekeza wakati na nishati kwa njia ya akili kwenye mambo yaliyo ya maana maishani. Pia ni tatizo kuepuka kufanya mambo ya kupita kiasi, na kudumisha uthabiti wa kiakili na wa kihisia-moyo.—Waefeso 5:17; 1 Timotheo 4:8; 1 Petro 1:13.

² Tatizo hili laweza kulinganishwa na lile linalokabiliwa na mwanamaonyesho ambaye hujaribu kutembea juu ya ugwe mwembamba ulioinuliwa juu. Kupoteza usawaziko kungekuwa msiba kwake. Vivyo hivyo, kupoteza usawaziko wa kiroho kungetuletea sisi msiba. Kwa uhakika mtu anayetembea katika ugwe ulioinuliwa juu hajitwiki mizigo ya mambo mengi. Yeye huchukua vitu vile vinavyohitajiwa tu. Kwa hiyo, ili sisi tudumishe usawaziko wetu wa kiroho tunahitaji kuishi maisha sahili (rahisi), yasiyo na mizigo.—Waebrania 12:1, 2.

 3. Ili tuishi maisha sahili ni lazima tufanye nini?

³ Ili tuishi maisha sahili, ni lazima tujihusishe katika mambo yale tu yanayohitajiwa ili kudumisha riziki ya kiasi. Yesu Kristo alinena juu ya “vitu ambavyo mataifa yanavifuatia kwa hamu nyingi”—hivyo vikiwa ni tofauti na mambo ambayo wanafunzi wake wapaswa kutafuta—Ufalme wa Mungu na uadilifu Wake. (Mathayo 6:32, 33, NW) Kwa hiyo Yesu alitushauri tuepuke kurundika wingi wa vitu hivi. Kwa nini? Kwa sababu vinaweza kufanya maisha yetu yawe magumu zaidi na kutupotosha. (Luka 12:16-21; 18:25) Hili ni shauri jema, bila kujali kama sisi ni matajiri au maskini, walio au wasio na elimu nzuri.

Kwa Nini Ni Jambo la Maana Sana Sasa

 4. Kwa nini sasa ni muhimu sana kuishi maisha yenye usawaziko, yaliyo sahili?

⁴ Ni jambo la maana kuishi maisha yenye usawaziko, yaliyo sahili hasa sasa kwa sababu Shetani na roho wake waovu wamezuiliwa duniani nao wakusudia sana kutulemea na kuondoa fikira zetu kwenye utumishi wa Mungu. (Ufunuo 12:7-12, 17) Kwa hiyo, amri hii ya Biblia haijapata kamwe kutumika kama vile ilivyo sasa: “Angalieni sana jinsi mnavyoenenda; si kama watu wasio na hekima, bali kama watu wenye hekima; mkiukomboa [mkiununua, NW] wakati kwa maana zamani hizi ni za uovu.” (Waefeso 5:15, 16) Ndiyo, tunaishi katika ulimwengu mwovu wa Shetani, si ulimwengu mpya wa Mungu. Kwa sababu hiyo, hatuwezi kuthubutu kuwa wenye kinaya.—2 Wakorintho 4:4; 2 Petro 3:7, 13.

 5. Watumishi wa Mungu katika nyakati za kale walituwekeaje kielelezo kizuri?

5 Watumishi wa Mungu walioishi katika ulimwengu huu wenye kutawalwa na Ibilisi katika nyakati za kale walituwekea kielelezo kizuri sana. Wao ‘walitangaza peupe kwamba walikuwa wageni na wakaaji wa muda katika lile bara.’ Kwa hiyo walitafuta “mahali bora, yaani, pamoja palipo pa mbinguni.” (Waebrania 11:13-16, NW) Uaminifu wao wa kiraia ulikuwa kwa Ufalme wa kimbingu wa Mungu, na wetu unapasa kuwa ivyo hivyo. Kwa sababu hii, mtume Petro aliwaita Wakristo kuwa “wapitaji na wasafiri [wakaaji wa muda, NW].” (1 Petro 2:11; Wafilipi 3:20) Kwa uhakika, Yesu alisema kwamba wafuasi wake wa kweli “si sehemu ya ulimwengu.” Kama alivyosema mtume Paulo, hii yamaanisha kwamba Wakristo hawapaswi ‘kuwa wakiutumia ulimwengu kwa ukamili.’—Yohana 17:16; 1 Wakorintho 7:31, NW.

 6. (a) Tunahitaji kukumbuka nini, na hali yetu yaweza kulinganishwa na nini? (b) Sisi sote twapaswa kutii kielelezo gani chenye onyo?

⁶ Kwa hiyo tunahitaji sikuzote kukumbuka kwamba ulimwengu huu wa Shetani ni eneo hatari la kuishi. Hatua moja ya kukanyaga pasipofaa yaweza kumaanisha msiba. (1 Yohana 5:19; 1 Petro 5:8) Hali yetu yaweza kulinganishwa na ile ya mtu anayetembea kupitia uwanja uliotegwa vilipukaji. Akitaja kielelezo cha kuonya Wakristo, mtume Paulo alieleza juu ya Waisraeli waliokuwa tayari kuliingia Bara Lililoahidiwa. Wengi walipoteza usawaziko wao wa kiroho, wakahusika katika ukosefu wa adili, wakauawa na Mungu. “Kwa hiyo,” akaandika Paulo, “anayejidhania kuwa amesimama na aangalie [asipoteze usawaziko wake wa kiroho ili] asianguke.” —1 Wakorintho 10:12.

Kwa Nini Ni Himaya

 7. Tunapaswa kufanya uchunguzi gani wa kibinafsi kwa hekima?

⁷ Kuishi maisha yenye usawaziko, yaliyo sahili kutakupa himaya (ulinzi) kwa sababu kutakuruhusu uwe na wakati na nishati nyingi zaidi kwa mambo ya kiroho. Kwa hiyo jiulize kwa hekima hivi: Je! mimi ninasahilisha maisha yangu, au ninayafanya yawe magumu zaidi? Ni mambo gani ambayo kwa kweli yanatangulizwa kwanza maishani mwangu? Watu fulani husema wana wakati kidogo wa kujifunza Biblia au kushiriki huduma ya shambani. Lakini sababu ni nini? Inaelekea kwamba ni ukosefu wao wa kuishi maisha yenye usawaziko, yaliyo sahili. Kwa nini usilinganishe kiasi cha wakati ambao wewe hutumia kuhusu tafrija, kama vile kutazama televisheni, pamoja na wakati ambao wewe hutumia kutumikia Yehova katika kizio fulani cha utendaji wa Kikristo? Je! wewe hutumia wakati kwa usawaziko? Kusahilisha maisha yako kutakuruhusu uwe na wakati kwa mambo yaliyo ya maana zaidi, ambayo ni kutia ndani kushiriki kwa kadiri kubwa zaidi katika vuno la kiroho lililo la maana kupita mambo yote. —Wafilipi 1:9, 10; Mathayo 9:37.

 8. Mtu anatiije shauri la Yesu kuutafuta kwanza Ufalme, na ni nini kinachotoa kielezi juu ya umaana wa kujichochea kusonga mbele?

⁸ Kwa kweli, utendaji wako wa kiroho ni kipimo cha kama wewe unaishi maisha yenye usawaziko, yaliyo sahili. Wakristo wanaotii shauri la Yesu kutafuta kwanza Ufalme wa Mungu wanasonga mbele kwa mwendo mzuri katika funzo la Biblia lenye ukawaida, hudhurio la mikutano, na huduma ya shambani. Msogeo huo wa mbele ni himaya ya kweli dhidi ya kuanguka. Waweza kulinganishwa na kuendesha baiskeli. Wale ambao wamepata kujaribu kusawazisha baiskeli ambayo imepunguza mwendo ikawa ni kama imesimama kabisa huthamini umaana wa kujichochea kusonga mbele. Vivyo hivyo, maadamu wewe unasonga mbele kwa mwendo mzuri katika kawaida fulani ya utendaji wa kiroho, unapata himaya usipoteze usawaziko wako na kuanguka.—Wafilipi 3:16.

 9. (a) Ni nini kilicho kikumbusha chema kwetu sote? (b) Tunapofikiria mradi fulani, tungeweza kujiuliza maswali gani?

⁹ Hata hivyo, kuna uhitaji wa kuwa macho daima, kukumbuka kwamba kujiondolea mizigo ya mambo kwaweza kuturuhusu wakati mwingi zaidi wa kujifunza, wa kutayarisha mikutano, na wa kusaidia wengine. “Kila nishawishwapo kununua kitu fulani nisichohitaji, au kuanza kazi nisiyohitaji,” akasema Mkristo mmoja mwanakazi, “mimi hujizuia kwa kikumbusha cha kwamba sahilisha mambo. . . . Nyakati fulani mimi hujilazimisha kujinyima mambo fulani.” Je! hicho si kikumbusha chema kwetu sote? Ufikiriapo mradi fulani, labda kujenga nyongeza kwa nyumba yako au kitu kingine, mbona usijiulize hivi: Je! kitu hiki kitachangia hali yangu ya kiroho na ile ya jamaa yangu au kitaizuia? Je! mimi navihitaji kweli kweli vitu vyote ambavyo walimwengu huvifuatia kwa hamu nyingi, au naweza kukaa bila?

10. Maoni ya “mtu wa kimwili” yanatofautianaje na yale ya “mtu wa kiroho”?

¹⁰ Hata hivyo, huenda mtu fulani akabisha akisema: ‘Je! kujidhabihu hivyo kwahitajiwa kabisa? Je! ni takwa kwamba sisi tuishi maisha yenye usawaziko, yaliyo sahili?’ Basi, Paulo alinena juu ya “mambo ya mwanadamu” na “mambo ya Mungu” na akasema: “Mtu wa kimwili hapokei mambo ya roho ya Mungu, kwa maana hayo ni upumbavu kwake; na yeye hawezi kupata kuyajua, kwa sababu hayo huchunguzwa kiroho. Hata hivyo, mtu wa kiroho kwa kweli huchunguza mambo yote.” (1 Wakorintho 2:11, 14, 15, NW) Ungeweza kwa urahisi kuwa “mtu wa kimwili” kwa kutafuta na kujipatia vitu vya kimwili visivyohitajiwa. Iwapo hivyo, kujidhabihu huonekana kuwa jambo la kupita kiasi, hata la kufanyiwa dhihaka. Lakini hayo ndiyo maoni ya “mtu wa kimwili,” wala si maoni ya “mtu wa kiroho.”

11. Ni mwendo gani ungalikuwa wa kukosa usawaziko kwa Noa, nasi tutaishije maisha yenye usawaziko leo?

¹¹ Mtu wa kiroho ni mmoja ambaye huona mambo kupitia macho ya imani. Yeye huona mambo kwa maoni ya Mungu. Fikiria Noa. Je! yeye angalikuwa na usawaziko kama, baada ya kujua kwamba Mungu alikuwa na kusudi la kuharibu ulimwengu kwa gharika, angetumia wakati wake akijenga nyumba iliyo kubwa na bora zaidi na kujipatia mali nyingi zaidi za kimwili? Bila shaka sivyo! Safina ilikuwa usalama wake wa kweli. Kwa Noa, kuishi maisha yenye usawaziko, yaliyo sahili kulihusisha kutumia fikira kamili kwenye ujenzi wa safina na kuwa “mhubiri wa uadilifu,” ajapofanyiwa dhihaka na ‘watu wa kimwili’ wasio na imani. (2 Petro 2:5, NW; Mathayo 24:37-39) Vivyo hivyo, kwa kuwa sisi tumeangaziwa elimu juu ya kukaribia kwa mwisho wa ulimwengu, njia moja tu ya maisha yenye usawaziko kwetu ni kukaza fikira zetu juu ya kufanya penzi la Mungu na kupiga mbiu ya habari njema, hata ingawa huenda hiyo ikahusisha kule ambako wengi wanaona ni kudhabihu ile inayoitwa njia ya maisha ya kikawaida.—1 Yohana 2:17.

Yesu Alitufundisha Jinsi ya Kufanya Hivyo

12. (a) Yesu alisema yatupasa kuacha kufanya nini, na badala ya hivyo yatupasa kufanya nini? (b) Kwa nini badiliko hili la kusudi lahitajiwa?

¹² Katika Mahubiri ya Mlimani aliyoyatoa, Yesu alitoa shauri zuri sana juu ya kuishi maisha yenye usawaziko, yaliyo sahili. Alisema: “Acheni kujirundikia akiba ya hazina juu ya dunia, ambapo nondo na kutu hula, na ambapo wevi huvunja wakaingia na kuiba.” Yesu alitumia neno “acheni” kwa sababu kwa kawaida watu huendelea tu “kujirundikia akiba” ya vitu vya kimwili. Lakini mtu ambaye huwa mwanafunzi wa Yesu hawezi kuwa akifanya hivyo tena. Ni lazima maisha yake yawe na kusudi tofauti, kama inavyoonyeshwa na amri ya Yesu ya kufuatisha hiyo nyingine: “Badala ya hivyo, jirundikieni akiba ya hazina mbinguni, ambamo wala nondo wala kutu havili, na ambamo wevi hawavunji wakaingia na kuiba.” Akitoa sababu kwa nini badiliko hili la kusudi lahitajiwa, Yesu alisema: “Kwa maana mahali ilipo hazina yako, moyo wako utakuwa hapo pia.”—Mathayo 6:19-21, NW.

13. Ni lazima usadiki nini ili urundike akiba ya hazina mbinguni?

¹³ Hazina yako ni kile unachokifikiria kuwa cha maana kweli kweli. Je! mali za kimwili ndiyo hazina yako? Au ni kutakaswa kwa jina la Yehova Mungu na thawabu yake iliyoahidiwa? Ili utumie maisha yako ukirundika hazina mbinguni badala ya duniani, ni lazima usadiki kabisa kabisa kwamba Ufalme ni halisi. Ni lazima ulimwengu mpya uwe halisi sana kwako hivi kwamba unaweza kuuona katika jicho la akili yako na kujiona wewe mwenyewe ukiwa humo ukifanya kazi kuelekea kutimiza makusudi ya Yehova kwa dunia. Kama Musa, ni lazima ‘umwone Mmoja ambaye ni asiyeonekana’ na usadiki kwa uthabiti kwamba ‘yeye atathawabisha wale wanaomtafuta kwa bidii.’—Waebrania 11:6, 27, NW.

14. Matokeo yatakuwa nini ikiwa mioyo yetu imekazwa juu ya kufuatia vitu vya kimwili?

¹⁴ Lakini namna gani ikiwa moyo wako, ambao ni kutia ndani tamaa na shauku zako, umejikaza kufuatia hazina za kimwili? Biblia yasema hivi: “Kupenda pesa ni mzizi wa mambo ya namna zote yenye kudhuru, na kwa kujitahidi kufikia upendo huo watu fulani wamepotezwa kutoka kwenye imani na wamejichoma-choma wenyewe mwili wote kwa maumivu mengi.” Kufuatia vitu vya kimwili ambavyo pesa zaweza kuvinunua hakuwezi kamwe kuandaa uradhi wa kweli ulio wa kudumu. (1 Timotheo 6:10, NW; Mhubiri 5:10) Lakini jambo lenye msiba zaidi ni kwamba, kupenda pesa na vitu vya kimwili kutaharibu uhusiano wako na Mungu, anayetutarajia tumtumikie kwa “moyo kamili.”—1 Nyakati 28:9, NW.

15. (a) Yesu alitoa kielezi gani kuhusu jicho? (b) Katika maana ya kimwili na ya kiroho pia, mtu anadumishaje jicho sahili? (c) Ikiwa jicho letu ni sahili, mwono wetu wa kiroho utakuwaje kama ule wa watatu kati ya mitume wa Yesu?

¹⁵ Yesu alitoa vielezi viwili ili kutusaidia tuepuke mtego wa kufuatia vitu vya kimwili. Kwanza, alisema hivi: “Taa ya mwili ndilo jicho. Basi, ikiwa jicho lako ni sahili, mwili wako mzima utakuwa mwangavu; lakini ikiwa jicho lako ni ovu, mwili wako mzima utakuwa na giza.” (Mathayo 6:22, 23, NW) Katika maana ya kimwili, jicho “sahili” ni lile ambalo linalenga shabaha mahali pamoja, likiipelekea akili maumbo yenye kueleweka wazi. Jicho lisilolenga shabaha mahali pamoja hupeleka maumbo yaliyovurugika na yasiyotambulikana wazi. Vivyo hivyo, jicho la kiroho lililo “sahili,” au linalolenga shabaha mahali pamoja, hupeleka umbo lililo wazi juu ya Ufalme wa Mungu, wala si picha isiyotambulikana vizuri, yenye umbo lililochanganyikana, ambalo hufanya ulimwengu mpya uonekane kama ngano au hadithi ya mizuka tu. Ikiwa jicho lako la kiroho linalenga shabaha vizuri, ulimwengu mpya wa Mungu ulioahidiwa utakuwa halisi kwako kama vile Ufalme ulivyokuwa halisi kwa wale mitume watatu waliopendelewa kuona mwono-mapema wa Ufalme huo katika ile njozi ya kimuujiza ya kugeuka sura kwa Yesu. —Mathayo 16:28–17:9; Yohana 1:14; 2 Petro 1:16-19.

16. Katika kielezi cha pili, Yesu alionyeshaje uhitaji wa kuwa na kusudi moja tu?

¹⁶ Yesu alitoa kielezi cha pili. “Hakuna mtu awezaye kutumikia mabwana wawili; kwa maana atamchukia huyu, na kumpenda huyu; ama atashikamana na huyu, na kumdharau huyu.” Akiigonga maana yenyewe hasa, alikazia tena uhitaji wa kuonyesha kusudi moja tu, akisema: “Hamwezi kumtumikia Mungu na mali.” (Mathayo 6:24) Haiwezekani kabisa. Kwa hiyo Yesu aliendelea kusema: “Kwa sababu hiyo nawaambieni, Msisumbukie maisha yenu, mle nini au mnywe nini; wala miili yenu, mvae nini. . . . Kwa maana hayo yote Mataifa huyatafuta; kwa sababu Baba yenu wa mbinguni anajua ya kuwa mnahitaji hayo yote.”—Mathayo 6:25-32.

17. (a) Yesu alikuwa akimaanisha nini kwa vielezi vyake kuhusu vitu vya kimwili? (b) Hapa Yesu alikuwa akikazia nini, na kuishi maisha yenye usawaziko, yaliyo sahili kunahusisha nini?

¹⁷ Yesu hakumaanisha kwamba yawapasa wafuasi wake waiachie nasibu kuandaa mahitaji yao ya kimwili wala kwamba yawapasa kuwa wavivu na kukataa kufanya kazi ili kujiandalia riziki wao na jamaa zao. (1 Timotheo 5:8) Sivyo, bali maana ni kwamba vitu hivi vya kimwili vyenye kufuatiwa na mataifa kwa hamu nyingi havipasi kutangulizwa kwanza. Badala ya hivyo, kama vile Yesu alivyoshauri: “Bali utafuteni [endeeleni kuutafuta, NW] kwanza ufalme wake, na haki [uadilifu, NW] yake; na hayo yote mtazidishiwa.” (Mathayo 6:33) Kwa hiyo hapa Yesu alikuwa akiongea juu ya miradi maishani na alikuwa akikazia ubatili wa kufuatia vitu vya kimwili. Kuishi maisha yenye usawaziko, yaliyo sahili kwahusisha kukaza macho yetu juu ya masilahi ya Ufalme tu, kufanya kila jambo jinginelo liwe la pili.

Kielelezo cha Yesu na Wengine

18. Yesu alituwekeaje kielelezo kinachofaa?

¹⁸ AIipokuwa akihimiza Wakristo ‘waweke kando kila mzigo mzito, na dhambi ile iwazingayo kwa upesi [ukosefu au upotezo wa imani],’ Paulo alihimiza hivi: “Na tupige mbio kwa saburi katika yale mashindano yaliyowekwa mbele yetu, tukimtazama Yesu, mwenye kuanzisha na mwenye kutimiza imani yetu.” (Waebrania 12:1, 2) Yesu alikuwa amejitolea sana masilahi ya Ufalme tu hivi kwamba hali yake ikawa kama alivyoeleza: “Mbweha wana pango, na ndege wa angani wana vioto; lakini Mwana wa Adamu hana pa kulaza kichwa chake.” (Mathayo 8:20) Wakati ule ule, Yesu hakuwa mjinyima-raha. Maandiko yanaonyesha kwamba aliona shangwe kuwa na chakula kizuri na nguo nzuri, lakini mradi wake mkuu maishani ulikuwa kuitimiza huduma yake. Hivyo Yesu aliishi maisha yenye usawaziko, yaliyo sahili.—Luka 5:29; Yohana 19:23, 24.

19, 20. (a) Paulo aliweka kielelezo gani kuhusu vitu vya kimwili? (b) Wengi wamejifunza somo gani leo, nao wanahisije juu ya mwendo wao wa maisha?

¹⁹ Mtume Paulo pia alitanguliza mambo yaliyopasa kuwa ya kwanza. Yeye alieleza hivi: “Siyahesabu maisha yangu kuwa kitu cha thamani kwangu kama kuumaliza mwendo wangu na huduma ile niliyopokea kwa Bwana Yesu, kuishuhudia Habari Njema.” (Matendo 20:24) Ndiyo, ili kuitimiza huduma iliyo ya maana zaidi ya zote, Paulo alitosheka na mahitaji yaliyo ya lazima tu lakini akaona shangwe kuwa na wingi pindi kwa pindi. Yeye aliandika hivi: “Katika hali yo yote, na katika mambo yo yote, nimefundishwa kushiba na kuona njaa, kuwa na vingi na kupungukiwa.” —Wafilipi 4:12.

²⁰ Makumi kwa maelfu halisi ya watu wamejifunza somo ilo hilo leo. Wengi wao ni wahudumu wa wakati wote wa Mashahidi wa Yehova, kutia na wamisionari, mapainia, waangalizi wanaosafiri, na wale wanaotumikia kwenye makao makuu ya kimataifa ya tengenezo, na kwenye ofisi za matawi. Baada ya miaka mingi ya utumishi wa wakati wote, walio wengi husema hivi: “Kama ingekuwa lazima nianze upya, mimi singefanya jambo lolote tofauti na nilivyolifanya.”

Baraka Unazoweza Kuonea Shangwe

21, 22. (a) Tunapoishi maisha yenye usawaziko, yaliyo sahili, ni thawabu gani tunazozionea shangwe hata sasa? (b) Ni baraka gani za wakati ujao ambazo waweza kuzionea shangwe?

²¹ Ingawa kuendesha maisha yenye usawaziko, yaliyo sahili huhusisha kujidhabihu, baraka na shangwe za kufanya hivyo hazina ulinganifu. Hivyo wewe utakuwa na wakati mwingi zaidi wa kusogeza mbele masilahi ya Ufalme na fursa kubwa zaidi ya kupata wenye kupendezwa na kuwafundisha juu ya makusudi ya Mungu. Utakuwa na uradhi na utosheko wa kweli, kutia na amani ya akili na uhakikishio wa kwamba unamfurahisha Yehova Mungu. Hiyo ni thawabu ambayo waweza kuionea shangwe hata sasa.—Wafilipi 4:6, 7.

²² Lakini baraka za wakati ujao zitazidi hizi kwa mbali, zisababishe dhabihu zozote ambazo huenda ukafanya sasa zififilie mbali kwa kulinganishwa. Baraka za Yehova ni kutia na kupata “uhai mpaka wakati usio dhahiri.” Ndiyo, hiyo yaweza kuwa baraka yako—uhai wa milele ukiwa na furaha katika ulimwengu mpya wa Yehova ulio na uadilifu. Ishi maisha yenye usawaziko na yaliyo sahili sasa, bila kuyumba-yumba kwa kuvutwa kando na mambo ya ulimwengu huu. Usisahau kamwe kwamba yeye atakupa maombi ya moyo wako.—Zaburi 21:3, 4; 37:4; 133:3, NW.

Maswali kwa Kupitia

◻ Umeona vielelezo na vielezi gani ambavyo vyaweza kukusaidia uishi maisha yenye usawaziko, yaliyo sahili?

◻ Kuishi maisha yenye usawaziko, yaliyo sahili kutatupaje himaya?

◻ Ikiwa jicho letu la kiroho ni sahili, hii itamaanisha nini kwetu?

◻ Yesu alitufundishaje kuishi maisha sahili?

◻ Ni nini baraka za kuishi maisha yenye usawaziko, yaliyo sahili?