Maoni ya Biblia

Mateto na Maandamano—Je! Yaweza Kubadili Ulimwengu?

“LAZIMA Tueleze Maoni Yetu, Lazima Tufanye Maandamano Barabarani.” Ndivyo kilivyosomeka kichwa kikuu cha tahariri katika National Catholic Reporter, gazeti la Roma Katoliki, kabla tu ya mfyatuko wa vita ya Ghuba ya Uajemi katika 1991. Ikihimiza wasomaji washiriki katika maandamano ya amani kotekote katika United States, tahariri hiyo iliendelea hivi: “Itataka mamilioni ya watu na jitihada zenye nguvu za daima za kutafuta amani ili kupenya ujinga na kiburi cha serikali hii. . . . Lazima watu waandamane barabarani.”

Miito kama hiyo ili kutenda husikiwa mara nyingi leo. Kukiwa na matatizo mengi ya kisiasa, kiuchumi, na kimazingira yanayotisha hali njema ya watu, watu wanahisi wakilazimika “kwenda barabarani” ili kuteta, kukesha, na kuandamana. Masuala huanzia kukomesha uhalifu wa ujirani hadi kusimamishwa kwa amani ya ulimwengu. Kwa kupendeza, idadi kubwa ya maandamano hayo huwa na kibali cha matengenezo ya makanisa na viongozi wa kidini.

Hata hivyo, je, inafaa Wakristo washiriki katika maandamano kama hayo? Na je, mateto—yawe ni ya namna ya kupiga miguu kwenye kutokeza ghasia au ni makesha yenye uzito ya kutumia mishumaa—kweli yaweza kubadili ulimwengu uwe bora?

Maandamano—Maoni ya Kikristo

Maandamano yameelezwa na msosholojia mmoja kuwa “namna yenye matokeo hasa ya wonyesho wa kisiasa . . . ili kuchochea wenye mamlaka wasiofanya lolote wachukue hatua zinazofaa.” Ndiyo, wale wapigao miguu katika mateto au wafanyao maandamano kwa ukawaida hufanya hivyo kwa kutumaini kwamba jitihada zao za pamoja zaweza kusahihisha utovu wa haki na ufisadi uonekanao katika mifumo iliyopo ya kijamii na kisiasa.

Ingawa hivyo, Yesu Kristo aliachia wafuasi wake kiolezo gani? Yesu aliishi wakati ambapo Wayahudi walijipata wakiwa chini ya utawala wa mabavu wa Milki ya Roma. Hakika, kitulizo kutokana na nira ya Roma yenye uonevu kilitamanika sana na watu. Hata hivyo, Yesu hakutia moyo kamwe wafuasi wake wafanye maandamano, wapige miguu katika kuteta, au wajihusishe kisiasa kwa njia nyingine yoyote. Tofauti na hilo, kwa kurudia-rudia yeye alisema kwamba wanafunzi wake wangekuwa “si wa ulimwengu.”—Yohana 15:19; 17:16; ona pia Yohana 6:15.

Hali kadhalika, Yesu alipopelekwa kifungoni isivyo haki na wakuu wa serikali, yeye hakujaribu kuchochea mateto, ijapokuwa hakika angeweza kama angalichagua kufanya hivyo. Badala ya hivyo, yeye alimwambia gavana Mroma: “Ufalme wangu sio wa ulimwengu huu, kama ufalme wangu ungekuwa wa ulimwengu huu, watumishi wangu wangenipigania, nisije nikatiwa mikononi mwa Wayahudi. Lakini ufalme wangu sio wa hapa.” (Yohana 18:33-36) Akikabiliwa na kibishanio, Yesu alijizuia asifanye vitendo vyovyote vya kuteta, akitambua uhitaji wa kuendelea kutokuwa sehemu ya mambo ya kisiasa. Naye alihimiza wafuasi wake wafanye hivyohivyo.

Kwa hiyo, kushiriki katika maandamano kungehalifu kanuni ya msingi ya kutokuwamo kwa Kikristo aliyofundisha Yesu. Zaidi ya hilo, ushiriki kama huo ungemwongoza mtu kwenye kujihusisha katika mwenendo mwingine usio wa Kikristo. Kwa njia gani? Maandamano yaliyofanywa kwa makusudio mema mara nyingi hugeuka kuwa na roho iliyo wazi ya uasi, huku washiriki wakiwa wenye uchokozi, wenye kutumia maneno mabaya, au wenye jeuri. Kushiriki katika mbinu zisizo halali na zenye uzuifu huenda kukavuta uangalifu, lakini hakupatani hata kidogo na shauri la Biblia la ‘kutii mamlaka iliyo kuu’ na ‘kukaa katika amani na watu wote.’ (Warumi 12:18; 13:1) Badala ya kutia moyo kutotii kwa kiraia, Biblia huhimiza Wakristo wadumishe mwenendo mwema miongoni mwa mataifa na kuendelea kutii serikali za kibinadamu, hata ikiwa ni vigumu kuwapendeza wale wenye mamlaka au hata ikiwa hawana kiasi.—1 Petro 2:12, 13, 18.

‘Lakini si maandamano yote huwa yenye uchokozi au yenye jeuri,’ huenda wengine wakasema. Ni kweli, na baadhi ya maandamano huonekana yakiwa na matokeo mazuri. Lakini je, mateto—hata yawe yenye amani na yafanywe kwa kusudi zuri—kweli yaweza kubadili ulimwengu uwe bora?

Yaweza Kubadili Ulimwengu?

Wakristo wanahangaikia sana majirani wao na wataka kuwasaidia. Lakini je, kushiriki katika maandamano kweli ndiyo njia bora zaidi ya kutoa msaada huo? Kitabu Demonstration Democracy hutaarifu hivi? “Kuna mipaka ya yale ambayo chombo chochote cha wonyesho wa kisiasa chaweza kutimiza.” Bila shaka, kumaliza ole unaokabili wanadamu hutaka mabadiliko ambayo hayawezi kutimizwa na mateto au kupiga miguu barabarani kwokwote.

Yesu alisema jambo kama hilo alipokuwa akizungumza juu ya mfumo wa kidini wa karne nyingi wa siku yake. Kuhusu mfumo huo wa ibada wenye unafiki uliozoewa na Mafarisayo, alisema hivi: “Hakuna mtu atiaye kiraka cha nguo mpya katika vazi kuukuu; maana kile kilichotiwa huondoa kipande cha lile vazi, na pale palipotatuka huzidi.” (Mathayo 9:16) Yesu alikuwa na maana gani? Kwamba Ukristo wa kweli haungejipatanisha na mifumo miovu na iliyochakaa iliyokuwa tayari kuachwa. Yeye alitambua kwamba kutia viraka mfumo usio na maana kungekuwa kazi bure.

Ndivyo ilivyo na mfumo wa ulimwengu ambao umelazimisha wanadamu kuvumilia karne nyingi za utovu wa haki, ukatili, na uonevu. Mhubiri 1:15 hueleza waziwazi hivi: “Yaliyopotoka hayawezi kunyoshwa.” Ndiyo, mfumo wa ulimwengu wa leo hauwezi kunyoshwa, zijapokuwa jitihada bora zaidi. Kwa nini? Kwa sababu, kama vile 1 Yohana 5:19 lisemavyo, “dunia yote pia hukaa katika yule mwovu,” Shetani Ibilisi. Yesu alimtambulisha huyo kuwa “mkuu wa ulimwengu huu.” (Yohana 12:31) Maadamu mfumo huu huendesha mambo chini ya uvutano wa Shetani, hakuna kiasi chochote cha kutia viraka kitaleta kitulizo chenye kudumu.

Hiyo haimaanishi kwamba Wakristo hawajali juu ya matatizo ya ulimwengu au kwamba hawana nia ya kuchukua tendo lifaalo. Kwa kweli, Wakristo waambiwa wawe watendaji sana, si katika kuteta, bali katika kazi ya kuhubiri na kufundisha habari njema za Ufalme wa Mungu—serikali ya Ufalme ileile ambayo Yesu alifundisha wafuasi wake kuomba. (Mathayo 6:9, 10; 24:14) Biblia huonyesha kwamba Ufalme huo hautajaribu kuokoa ulimwengu huu usiorekebika; utaondolea mbali kabisa serikali na taratibu mbovu za kijamii ambazo huonea wanadamu sasa na mahali pazo patachukuliwa na mfumo uwezao kusimamisha haki na uadilifu wa kweli ulimwenguni pote. (Danieli 2:44) Chini ya mfumo huo, hakuna mtu atakayelazimika kupiga miguu barabarani katika kuteta kwa sababu Yehova Mungu, ambaye ‘hushibisha kila kilicho hai matakwa yake,’ atahakikisha kwamba mahitaji yetu yote yametimizwa kabisa.—Zaburi 145:16.

[Hisani ya Picha katika ukurasa wa 18]

Labor strike, Leslie’s