“Hazina Zote za Hekima”

1-3. Fafanua kikao cha hotuba ya Yesu ya mwaka wa 31 W.K., na kwa nini wasikilizaji wake wanashangaa.

NI MWAKA wa 31 W.K. Yesu Kristo yuko karibu na Kapernaumu, jiji lenye shughuli nyingi lililo kando ya Bahari ya Galilaya upande wa kaskazini-magharibi. Akiwa mlimani karibu na jiji hilo, Yesu amekuwa akisali akiwa peke yake usiku kucha. Kunapopambazuka, anawaita wanafunzi wake, kisha achagua 12 miongoni mwao na kuwaita mitume. Umati wa watu, wengine kati yao wakiwa wametoka mbali, wamemfuata Yesu na kukusanyika katika sehemu tambarare juu mlimani. Wana hamu ya kusikia maneno yake na kuponywa magonjwa. Na Yesu hawavunji moyo.—Luka 6:12-19.

² Yesu anaukaribia umati na kuwaponya wote walio wagonjwa. Kisha, wakati ambapo hakuna hata mmoja kati yao ana maumivu kwa sababu ya ugonjwa, anaketi na kuanza kuwafundisha.a Mambo anayosema siku hiyo, hali ya hewa ikiwa shwari, yanawashangaza wasikilizaji. Ukweli ni kwamba hawajawahi kumsikia mtu yeyote akifundisha kama yeye. Ili kuonyesha uzito wa mafundisho yake, hanukuu mapokeo yaliyopitishwa kwa mdomo wala maneno ya marabi wa Kiyahudi wanaojulikana sana. Badala yake, ananukuu mara nyingi Maandiko ya Kiebrania yaliyoongozwa na roho. Ujumbe wake ni wa moja kwa moja, maneno yake ni rahisi, na yenye kueleweka. Anapomaliza kuzungumza, umati unashangaa. Na kwa kweli wanapaswa kushangaa. Wametoka tu kumsikiliza mwanadamu mwenye hekima zaidi aliyepata kuishi!—Mathayo 7:28, 29.

³ Hotuba hiyo pamoja na mambo mengine mengi ambayo Yesu alisema na kufanya yameandikwa katika Neno la Mungu. Inafaa tuchunguze mambo ambayo masimulizi hayo yaliyoongozwa na roho yanasema kumhusu Yesu, kwa kuwa ndani yake mna “hazina zote za hekima.” (Wakolosai 2:3) Alipata wapi hekima hiyo, yaani, uwezo wa kutumia ujuzi na uelewaji kwa njia inayofaa? Alionyesha hekima jinsi gani, nasi tunaweza kufuata mfano wake kwa njia gani?

4. Wale waliomsikiliza Yesu huko Nazareti walitaka kujua nini, na kwa nini?

⁴ Katika mojawapo ya safari zake za kuhubiri, Yesu alitembelea Nazareti, mji ambako alilelewa, naye akaanza kufundisha katika sinagogi lililokuwa huko. Wasikilizaji wengi walishangaa na kutaka kujua: “Mtu huyu alipata wapi hekima hii?” Waliijua familia yao, wazazi wake na wadogo zake, nao walijua kwamba familia hiyo ni maskini. (Mathayo 13:54-56; Marko 6:1-3) Bila shaka, walijua pia kwamba seremala huyo mwenye ufasaha hakuwa amesoma katika shule yoyote maarufu ya kirabi. (Yohana 7:15) Basi, haishangazi kwamba waliuliza jambo hilo.

5. Yesu alisema hekima yake ilitoka wapi?

⁵ Hekima ya Yesu haikutokana tu na akili yake kamilifu. Baadaye katika huduma yake, alipokuwa akifundisha hekaluni, Yesu alionyesha kwamba hekima yake ilitoka katika chanzo kikuu zaidi. Alisema hivi: “Yale ninayofundisha si yangu, bali ni yake yeye aliyenituma.” (Yohana 7:16) Ndiyo, Baba aliyemtuma Mwana, ndiye hasa aliyekuwa chanzo cha hekima ya Yesu. (Yohana 12:49) Hata hivyo, Yesu alipata hekima hiyo kutoka kwa Yehova jinsi gani?

6, 7. Yesu alipata hekima kutoka kwa Baba yake jinsi gani?

⁶ Roho takatifu ya Yehova ilikuwa ikifanya kazi katika moyo na akili ya Yesu. Isaya alitabiri hivi kumhusu Yesu, Masihi aliyeahidiwa: “Roho ya Yehova itatua juu yake, roho ya hekima na ya uelewaji, roho ya shauri na ya nguvu, roho ya ujuzi na ya kumwogopa Yehova.” (Isaya 11:2) Kwa kuwa roho ya Yehova ilitua juu yake, nayo iliongoza fikira na maamuzi yake, haishangazi kwamba maneno na matendo ya Yesu yalionyesha ana hekima ya hali ya juu.

⁷ Yesu alipata hekima kutoka kwa Baba yake kwa njia nyingine ya pekee. Kama tulivyoona katika Sura ya 2, kwa muda mrefu sana ambao Yesu aliishi mbinguni kabla ya kuja duniani, alikuwa na nafasi ya kujifunza maoni ya Baba yake kuhusu mambo. Hatuwezi kuwazia hekima ambayo Mwana huyo alipata alipokuwa na Baba yake, akiwa “stadi wa kazi” wa Mungu katika kuumba vitu vingine vyote, vyenye uhai na visivyo na uhai. Hivyo basi, katika maisha yake kabla ya kuja duniani, Mwana huyo anaitwa hekima. (Methali 8:22-31; Wakolosai 1:15, 16) Katika huduma yake yote, Yesu alitumia hekima aliyopata alipokuwa pamoja na Baba yake mbinguni.b (Yohana 8:26, 28, 38) Hivyo basi, haishangazi kwamba maneno na matendo yote ya Yesu yalionyesha ana hekima, ujuzi, na uelewaji mwingi.

8. Tukiwa wafuasi wa Yesu, tunaweza kupata hekima jinsi gani?

⁸ Tukiwa wafuasi wa Yesu, sisi pia tunahitaji kumtegemea Yehova ili kupata hekima. (Methali 2:6) Ni kweli kwamba Yehova hatupi hekima kimuujiza. Hata hivyo, anatujibu tunaposali kwa bidii na kumwomba hekima tunayohitaji ili kushughulikia matatizo maishani kwa mafanikio. (Yakobo 1:5) Ili tupate hekima hiyo, tunahitaji kuitafuta kwa bidii sana. Tunahitaji kuendelea kuitafuta ‘kama hazina iliyofichika.’ (Methali 2:1-6) Ndiyo, tunahitaji kuendelea kuchimba ndani ya Neno la Mungu ambamo hekima yake imefunuliwa, na kupatanisha maisha yetu na mambo tunayojifunza. Mfano wa Mwana wa Yehova unaweza kutusaidia sana kupata hekima. Acheni tuchunguze baadhi ya njia ambazo Yesu alionyesha hekima kisha tuone jinsi tunavyoweza kumwiga.

9. Ni nini kilichomwezesha Yesu kufundisha kwa hekima?

⁹ Watu wengi walimwendea Yesu ili tu kumsikia akizungumza. (Marko 6:31-34; Luka 5:1-3) Si ajabu, kwa kuwa Yesu alipofungua kinywa chake, alisema maneno yenye hekima! Mafundisho yake yalionyesha alikuwa na ujuzi wenye kina wa Neno la Mungu na uwezo usio na kifani wa kufikia kiini cha mambo. Mafundisho yake yanawavutia watu kila mahali, nayo yana faida sikuzote. Ona mifano fulani inayoonyesha hekima ya maneno ya Yesu, yule “Mshauri wa Ajabu” aliyetabiriwa.—Isaya 9:6.

10. Ni sifa gani nzuri ambazo Yesu anatuhimiza tukuze, na kwa nini?

¹⁰ Mahubiri ya Mlimani, yaliyotajwa mwanzoni, ndio mkusanyo mkubwa zaidi wa mafundisho ya Yesu ambao haujakatizwa na masimulizi wala maneno ya watu wengine. Katika mahubiri hayo, Yesu hatushauri tu tuwe na usemi na mwenendo unaofaa. Shauri lake linatia ndani mengi zaidi. Akijua kwamba maneno na matendo yanatokana na mawazo na hisia, Yesu anatuhimiza tukuze sifa nzuri akilini na moyoni. Sifa hizo zinatia ndani tabia-pole, njaa kwa ajili ya uadilifu, rehema, kufanya amani, na kuwapenda wengine. (Mathayo 5:5-9, 43-48) Tunapokuza sifa hizo moyoni mwetu, tunakuwa na usemi na mwenendo unaofaa ambao unampendeza Yehova na kutuwezesha kuwa na uhusiano mzuri pamoja na wanadamu wenzetu.—Mathayo 5:16.

11. Anapotoa shauri kuhusu dhambi, Yesu anafikia kiini cha mambo jinsi gani?

¹¹ Anapotoa shauri kuhusu dhambi, Yesu anafikia kiini cha mambo. Hatuambii tu tujiepushe na matendo ya kijeuri. Badala yake anatuonya tusiruhusu hasira ikae moyoni mwetu. (Mathayo 5:21, 22; 1 Yohana 3:15) Hakatazi tu tendo la uzinzi. Badala yake, anatuonya kuhusu tamaa inayoanzia moyoni na kuongoza kwenye dhambi hiyo. Anatuonya tusiyaruhusu macho yetu yaamshe tamaa mbaya na kuchochea uchu. (Mathayo 5:27-30) Yesu anakazia fikira kiini cha matatizo, wala si matokeo tu. Anazungumzia mitazamo na tamaa zinazotokeza dhambi.—Zaburi 7:14.

12. Wafuasi wa Yesu wana maoni gani kuhusu shauri lake, na kwa nini?

¹² Maneno ya Yesu yana hekima kama nini! Si ajabu kwamba ‘umati ulishangazwa na njia yake ya kufundisha.’ (Mathayo 7:28) Tukiwa wafuasi wake, tunaliona shauri lake lenye hekima kuwa mwongozo mzuri maishani. Tunatia bidii kukuza sifa nzuri alizopendekeza, kutia ndani rehema, kufanya amani, na upendo, tukijua kwamba kwa kufanya hivyo tunajiwekea msingi mzuri wa kuwa na mwenendo unaompendeza Yehova. Tunafanya yote tuwezayo kung’oa kutoka mioyoni mwetu hisia na tamaa zisizofaa alizotuonya dhidi yake, kama vile hasira yenye uchungu na tamaa zilizopotoka, tukijua kwamba kufanya hivyo kutatusaidia kuepuka dhambi.—Yakobo 1:14, 15.

13, 14. Ni nini kinachoonyesha kwamba Yesu alichagua maisha yake kwa busara?

¹³ Yesu alionyesha hekima si kwa neno tu, bali kwa tendo pia. Katika maisha yake yote, yaani, maamuzi yake, jinsi alivyojiona, na jinsi alivyoshughulika na wengine, alionyesha hekima kwa njia nyingi zenye kupendeza. Fikiria mifano inayoonyesha kwamba Yesu aliongozwa na “hekima inayotumika na uwezo wa kufikiri.”—Methali 3:21.

¹⁴ Hekima hutia ndani kuamua mambo kwa utimamu wa akili. Yesu alichagua maisha yake kwa busara. Wazia maisha ambayo angeweza kuishi, nyumba ambayo angeweza kujenga, biashara ambayo angeweza kufanya, au umashuhuri ambao angeweza kupata ulimwenguni! Yesu alijua kwamba kufuatia mambo hayo maishani “ni ubatili na kufuatilia upepo.” (Mhubiri 4:4; 5:10) Maisha ya aina hiyo ni upumbavu, kinyume cha hekima. Yesu aliamua kuwa na maisha rahisi. Hakutaka kutajirika au kujikusanyia mali za kimwili. (Mathayo 8:20) Kupatana na mafundisho yake, alikuwa na jicho rahisi, lenye kusudi moja—kufanya mapenzi ya Mungu. (Mathayo 6:22) Yesu alitumia hekima kwa kutenga wakati na kutumia nguvu zake kwa ajili ya kazi ya Ufalme, ambayo ni ya maana zaidi na yenye kuridhisha kuliko vitu vya kimwili. (Mathayo 6:19-21) Hivyo, alituwekea mfano mzuri wa kufuata.

15. Wafuasi wa Yesu wanaweza kuonyesha jinsi gani kwamba wana jicho rahisi, na kwa nini kufanya hivyo ni jambo la hekima?

¹⁵ Wafuasi wa Yesu leo wamejionea hekima ya kuwa na maisha rahisi. Hivyo, wanaepuka madeni yasiyo ya lazima na kufuatia mambo ya ulimwengu yanayochukua wakati na nguvu nyingi mno. (1 Timotheo 6:9, 10) Wengi wamechukua hatua ya kurahisisha maisha yao ili watumie wakati mwingi zaidi katika huduma ya Kikristo, kama vile kuwa watangazaji wa Ufalme wa wakati wote. Kuishi maisha ya aina hiyo ni jambo la hekima, kwa kuwa kutanguliza mambo ya Ufalme kunamfanya mtu awe na shangwe kubwa zaidi na kuridhika.—Mathayo 6:33.

16, 17. (a) Yesu alionyesha jinsi gani kwamba ana kiasi na usawaziko? (b) Tunaweza kuonyesha jinsi gani kwamba tuna kiasi na usawaziko?

¹⁶ Biblia inahusianisha hekima na kiasi, sifa inayotia ndani kutambua mipaka yetu. (Methali 11:2) Yesu alikuwa na kiasi na usawaziko. Alijua kwamba hangeweza kumbadili kila mtu aliyesikia ujumbe wake. (Mathayo 10:32-39) Pia, alitambua kwamba yeye binafsi hangeweza kuwahubiria watu wote. Kwa hiyo, alitenda kwa hekima kwa kuwapa wafuasi wake kazi ya kufanya wanafunzi. (Mathayo 28:18-20) Alionyesha kiasi kwa kusema kwamba ‘watafanya kazi kubwa kuliko’ zake, kwa maana wangewahubiria watu wengi zaidi katika eneo kubwa zaidi na kwa kipindi kirefu zaidi. (Yohana 14:12) Isitoshe, Yesu alitambua kwamba hata yeye pia anahitaji msaada. Alikubali msaada wa malaika waliokuja kumhudumia nyikani na msaada wa malaika aliyekuja kumtia nguvu alipokuwa Gethsemane. Alipohitaji msaada zaidi, Mwana wa Mungu alimlilia Mungu amsaidie.—Mathayo 4:11; Luka 22:43; Waebrania 5:7.

¹⁷ Sisi pia tunahitaji kuwa na kiasi na usawaziko. Bila shaka tunataka kufanya kazi kwa nafsi yote na kufanya yote tuwezayo katika kazi ya kuhubiri na kufanya wanafunzi. (Luka 13:24; Wakolosai 3:23) Pia, tunahitaji kukumbuka kwamba Yehova hatulinganishi na wengine, nasi hatupaswi kufanya hivyo. (Wagalatia 6:4) Hekima itatusaidia kujiwekea miradi kwa usawaziko, kulingana na uwezo na hali zetu. Isitoshe, hekima itawaongoza walio na mapendeleo watambue kwamba wana mipaka na kwamba mara kwa mara wanahitaji msaada na utegemezo. Sifa ya kiasi itawawezesha kukubali na kuthamini msaada wanaopewa, wakitambua kwamba Yehova anaweza kumtumia mwamini mwenzao awe ‘msaada wenye kuwatia nguvu.’—Wakolosai 4:11.

18, 19. (a) Ni nini kinachoonyesha kwamba Yesu alikuwa na usawaziko na maoni yanayofaa alipokuwa akishughulika na wanafunzi wake? (b) Kwa nini tunapaswa kuwa na maoni yanayofaa na usawaziko tunaposhughulika na wanadamu wenzetu, na tunaweza kufanya hivyo jinsi gani?

¹⁸ Andiko la Yakobo 3:17 linasema: ‘Hekima inayotoka juu ni yenye usawaziko.’ Yesu alishughulika na wanafunzi wake kwa usawaziko na fadhili. Alijua vizuri udhaifu wao, hata hivyo, alikazia fikira sifa zao nzuri. (Yohana 1:47) Ingawa alijua kwamba wangemwacha usiku ambao angekamatwa, hakutilia shaka ushikamanifu wao. (Mathayo 26:31-35; Luka 22:28-30) Petro alikana mara tatu kwamba hata hamjui Yesu. Hata hivyo, Yesu aliomba dua kwa niaba ya Petro na kuonyesha hana shaka kuhusu uaminifu wake. (Luka 22:31-34) Usiku wa mwisho wa maisha yake hapa duniani, Yesu alipokuwa akisali kwa Baba yake, hakukazia fikira makosa ambayo wanafunzi wake walifanya. Badala yake, alisema mambo mazuri ambayo walikuwa wamefanya kufikia usiku huo, akisema: “Wamelishika neno lako.” (Yohana 17:6) Ingawa hawakuwa wakamilifu, aliwapa daraka la kuhubiri Ufalme na kazi ya kufanya wanafunzi. (Mathayo 28:​19, 20) Inaonekana kwamba uhakika wake na imani yake kuwaelekea iliwachochea kufanya kazi aliyowaamuru wafanye.

¹⁹ Wafuasi wa Yesu wana sababu nzuri ya kufuata mfano alioweka kuhusiana na jambo hilo. Ikiwa Mwana mkamilifu wa Mungu alionyesha subira aliposhughulika na wanafunzi wake ambao hawakuwa wakamilifu, tukiwa wanadamu wasio wakamilifu tunapaswa kuwa na usawaziko hata zaidi tunaposhughulika na wanadamu wenzetu. (Wafilipi 4:5) Badala ya kukazia fikira makosa ya waabudu wenzetu, tunapaswa kupendezwa na sifa zao nzuri. Tunapaswa kukumbuka kwamba Yehova amewavuta kwake. (Yohana 6:44) Anaona uzuri fulani walio nao, nasi pia tunapaswa kuwa na maoni kama yake. Kuwa na maoni yanayofaa kutatusaidia “kupuuza makosa” ya watu, na pia kuona mambo mazuri wanayofanya ambayo yanastahili pongezi. (Methali 19:11, The New English Bible) Tunapoonyesha kwamba tunawaamini ndugu na dada zetu Wakristo, tunawasaidia kufanya yote wawezayo katika kumtumikia Yehova na kupata shangwe katika utumishi huo.—1 Wathesalonike 5:11.

20. Tunapaswa kufanya nini na hazina isiyo na kifani ya hekima iliyo katika masimulizi ya Injili, na kwa nini?

²⁰ Kwa kweli, masimulizi ya Injili kuhusu maisha na huduma ya Yesu ni hazina isiyo na kifani ya hekima! Tutaitumia jinsi gani zawadi hiyo yenye thamani? Mwishoni mwa Mahubiri ya Mlimani, Yesu aliwahimiza wale waliokuwa wakimsikiliza wasikie maneno yake yenye hekima na pia kuyatenda, au kuyatumia maishani mwao. (Mathayo 7:24-27) Kubadili maoni, mitazamo, na matendo yetu yapatane na maneno na matendo ya Yesu yenye hekima kutatusaidia kuwa na maisha mazuri sasa na kuendelea kutembea katika barabara inayoelekea kwenye uzima wa milele. (Mathayo 7:13, 14) Ndiyo, hilo ndilo jambo zuri zaidi au lenye hekima zaidi tunaloweza kufanya maishani!