Je! Wewe Huona Sura ya Nje-Nje Tu?
HEINZ, kijana-tineja mwenye kuongozwa sana na chuki, alipanga kuua baba yake wa kambo. Jambo la kufurahisha ni kwamba, hakuwa na moyo mkuu kumwezesha kufanya hivyo. Miaka kadhaa baadaye aliamua kujiua lakini hata hilo likamshinda kutimiza. Alihusika katika kuiba na kufanya uchuuzi wa dawa za kulevya, akafungwa gerezani kwa kufanya hivyo. Halafu ndoa yake ikakosa mafanikio.
Leo Heinz hana tena uzoelevu wa dawa za kulevya. Anajipatia riziki kwa kufuata haki. Ana ndoa yenye furaha na uhusiano mzuri pamoja na baba yake wa kambo. Tofauti ilifanyizwa na nini? Alianza kujifunza Biblia pamoja na Mashahidi wa Yehova. Pole kwa pole, matazamio yake kuhusu maisha yakaanza kubadilika.
Bila shaka, wengi waliomjua Heinz wa zamani walimpuuza tu kuwa mtu asiye na tumaini. Shukrani kwa watu wengi wa jinsi yake ni kwamba, Mungu hakuchoshwa naye kuwa aliyepita mipaka ya kuweza kukombolewa. Kwa nini? Sababu ndiyo hii: “Bwana [Yehova, NW] haangalii kama binadamu aangaliavyo; maana wanadamu huitazama sura ya nje, bali Bwana [Yehova, NW] huutazama moyo.”—1 Samweli 16:7.
Hiyo ni tofauti moja kubwa kati ya mwanadamu na Mungu. Sisi huelekea kuhukumu kwa sura za nje-nje. Sisi hata husema kwamba “fikira tupatazo kutokana na mtazamo wa kwanza ni fikira za daima.” Ndiyo kusema, sisi huelekea kuainisha watu kuwa wa namna fulani-fulani kwa kutegemea miitikio ya kwanza. Lakini Mungu, kwa sababu yeye aweza kuusoma moyo, ni mwenye haki na hana upendeleo. Na ndiyo sababu alituma Mwana wake, Yesu Kristo, kwenye dunia ili kwamba “namna zote za watu waokolewe na kuja kwenye maarifa yaliyo sahihi ya ukweli.” (1 Timotheo 2:4, NW) Kwa habari hii, Wakristo walio wakfu wana pendeleo la kuwa “wafanya kazi wenzi wa Mungu” kwa kuhubiria aina ya binadamu yote zile habari njema za Ufalme wa Mungu wakiwa watendaji. (1 Wakorintho 3:9, NW) Hata hivyo, Wakristo wana mipaka yao—hawawezi kusoma mioyo ya watu. Kwa hiyo ni lazima wasiwe na upendeleo na waepuke kutangulia kuhukumu watu kwa Sura za nje-nje.
Yakobo ndugu-nusu wa Yesu alikuwa na habari za hatari hii katika kundi la mapema la Kikristo. Yeye alisema: “Ndugu zangu, mkiwa mnaamini kama mfanyavyo katika Bwana wetu Yesu Kristo, ambaye hutawala katika utukufu, ni lazima nyinyi msionyeshe kamwe hali ya kujipendekeza kwa matajiri kwa kuwadharau maskini. Kwa kielelezo, huenda wageni wawili wakaingia katika mahali penu pa ibada, mmoja akiwa mtu aliyevalia vizuri pete za dhahabu, na yule mwingine mtu maskini aliye katika nguo zilizochakaa. Iweje nyinyi mkitoa uangalifu wa pekee kwa mtu yule aliyevalia vizuri . . . Je! nyinyi hamwoni kwamba mwakosa upatani na mwahukumu kwa viwango bandia?” Kwa msingi huu, je! nyakati fulani sisi huwahukumu vibaya watu ambao huja kwenye Jumba la Ufalme kwa mara ya kwanza?—Yakobo 2:1-4, The New English Bible.
Yesu Aliweka Kielelezo
Yesu aliwaona watu, si kama watenda dhambi waliopita mipaka ya kuweza kukombolewa, lakini kama ambao yawezekana wawe watu wenye moyo mweupe ulio na nia ya kubadilika wakipewa msaada wenye kuhitajiwa kabisa na kichocheo kifaacho. Ndiyo sababu yeye “alijitoa mwenyewe kuwa ukombozi unaolingana kwa ajili ya wote.” (1 Timotheo 2:6, NW) Katika utendaji wake wa kuhubiri, yeye hakumwona mtu yeyote mwenye moyo mwema kuwa asiyegusika, asiyestahiki kupewa uangalifu. Maoni yake kuhusu watu hayakufunua hisia zenye kiburi cha kujihesabu mwenyewe kuwa mwadilifu.—Luka 5:12, 13.
Jinsi alivyotofautiana na Mafarisayo, ambao twasoma hivi juu yao: “Waandishi na Mafarisayo walipomwona anakula pamoja na watoza ushuru na wenye dhambi, waliwaambia wanafunzi wake, Mbona anakula pamoja na watoza ushuru na wenye dhambi? Yesu aliposikia aliwaambia, Wenye afya hawahitaji tabibu, bali walio hawawezi; sikuja kuwaita wenye haki [waadilifu, NW], bali wenye dhambi.”—Marko 2:16, 17.
Bila shaka, hii haimaanishi kwamba Yesu aliyaachilia tu mazoea ya kukosa haki na yenye makosa yaliyofanywa na watenda dhambi na wakusanya kodi hawa. Lakini yeye alijua kwamba watu waweza kunaswa katika njia ya maisha yenye makosa, labda bila kujua au kwa sababu ya hali zilizo ngumu kudhibitiwa. Kwa hiyo yeye alionyesha uelewevu, huku ‘akiwahurumia; kwa sababu walikuwa kama kondoo wasio na mchungaji.’ (Marko 6:34) Kwa upendo alifanya upambanufu kati ya vitendo vyao vibaya na mioyo yao ambayo ingewezekana iwe myema.
Katika kushughulika na wafuasi wake, Yesu alitazama mengi kuliko sura za nje-nje tu. Wao walikuwa watenda dhambi ambao mara nyingi walifanya makosa, lakini Yesu hakuwa mtaka-ukamilifu asiye na kiasi, akiwagombeza-gombeza kwa kila kikosa kidogo. Alijua kwamba makusudio yao yalikuwa mema, au vile tungeweza kusema leo, walikuwa na moyo mweupe. Walichohitaji kilikuwa msaada na kitia-moyo; katika kukitoa, Yesu hakuwa mnyimivu kamwe. Hakuna shaka kwamba yeye aliwaona watu kama Mungu awaonavyo. Je! sisi hujaribu kuiga kielelezo chake kizuri sana?
Je! Wewe ‘Wahukumu kwa Hukumu Adilifu’?
Wakati mmoja Yesu alikabiliwa usoni na kikundi cha walalamikaji wenye kujihesabu wenyewe kuwa waadilifu na kuudhika kwa sababu alikuwa amefanya ponyo siku ya Sabato. Yeye aliwaagiza hivi: “Acheni kuhukumu kwa sura ya nje-nje, bali hukumuni kwa hukumu adilifu.” Kwa nini wao hawakufurahi kumwona Yesu akiwa mfanya-miujiza aliyekuwa ‘amefanya mwanamume akawa timamu katika afya’ badala ya ‘kukasirika kijeuri’ na kumwona akiwa mvunja sheria ya Sabato? Kwa kuhukumu kwa sura ya nje-nje, wao walionyesha wazi makusudio yao mabaya. Waliifunua hukumu yao kuwa ya kujihesabia uadilifu na wakati ule ule kuwa isiyo ya uadilifu pia.—Yohana 7:23, 24, NW.
Ni jinsi gani sisi labda tungeweza kufanya kosa lile lile? Kwa kutoshangilia wakati mtu mwenye kutubu arudipo kwenye kundi au wakati mtu aliye mlimwengu sana ajifunzapo ukweli na kuanza kunufaika na ponyo la kiroho. Nyakati fulani huenda sisi tukahukumu watu kulingana na kuvalia kwao au kujipamba kwa njia isiyo ya kikawaida na kukata shauri kwamba hawataelekea kamwe kamwe kuwa Mashahidi. Hata hivyo, wengi waliokuwa mahipi na wengine wenye mitindo-maisha isiyo ya kikawaida hatimaye wamekuwa Mashahidi Wakristo wa Yehova. Wakati wanapokuwa katika hatua-hatua za kufanya marekebisho, hatutaki kuruhusu ‘hukumu ya sura ya nje-nje’ itupofushe tusione hali yao njema ya moyoni.
Lingekuwa jambo bora kama nini, na lenye kupatana na kielelezo kizuri cha Yesu, kutoa sala kwa ajili yao na kuwatolea msaada utumikao kwa mafaa ya kufikia ukomavu wa Kikristo! Huenda likaonekana kuwa jambo gumu kuona ndani yao kisababishi cha kutufanya tushangilie. Lakini ikiwa Yehova awavuta kwake mwenyewe kupitia Kristo, sisi ni nani hata tuwakatae kwa msingi wa viwango vya hukumu yetu wenyewe ya maoni yenye maarifa haba? (Yohana 6:44) Kuhukumu mtu kwa kujihesabu wenyewe kuwa waadilifu, na hali sisi hatujui moyo wake wala hali zake, kungeweza kututia katika njia ya kupata hukumu mbaya.—Linganisha Mathayo 7:1-5.
Badala ya kuwahukumu vikali wapya hao, yatupasa kuwasaidia, kuwatia moyo, na kuwashauri kwa kuwawekea kielelezo. Hata hivyo, ingawa tunaonyesha fadhili, kwa uhakika hatupaswi kuwapa heshima ya kiibada wapya ambao labda wajulikana sana ulimwenguni. Hiyo ingekuwa namna fulani ya upendeleo. Ingekuwa pia ishara ya kukosa ukomavu upande wetu. Kwa habari ya mtu huyo mwenyewe, je! sifa zetu za kumtukuza mno zingemfanya yeye awe mnyenyekevu? Au, badala ya hivyo, zingemhangaisha fikira?—Walawi 19:15.
Usitarajie Mengi Kuliko Yale Atarajiayo Mungu
Maoni yetu kuhusu wengine yana mipaka midogo sana yakilinganishwa na Yehova, ambaye husoma moyo. (1 Nyakati 28:9) Kuthamini hilo kutatuzuia tusiwe Mafarisayo wa ki-siku-hizi wenye kujihesabu wenyewe kuwa waadilifu, huku tukijaribu kubana watu walingane na namna ya uadilifu ambao sisi twajifinyangia kwa maoni yetu wenyewe ya kibinadamu ili wao waweze kulingana na wazo letu kuhusu lililo sahihi. Tukijaribu kuwaona watu kama vile Mungu awaonavyo, hatutawataka wafanye mambo yazidiyo yale ambayo yeye awataka wafanye. ‘Hatutayapita yale yaliyoandikwa.’ (1 Wakorintho 4:6) Hili ni jambo la kuthaminiwa moyoni hasa na wazee Wakristo. —1 Petro 5:2, 3.
Twaweza kutoa kielezi cha jambo hili kuhusiana na mavazi. Takwa la Biblia—takwa la Mungu—ni kwamba nguo za Mkristo ni lazima ziwe nadhifu na safi, zenye mpango mzuri na zisionyeshe ukosefu wa “kiasi na utimamu wa akili.” (1 Timotheo 2:9; 3:2, NW) Basi, ni wazi kwamba wazee katika kundi moja ‘waliyapita yale yaliyoandikwa’ miaka michache iliyopita kwa kutaka kila mnenaji mbele ya watu wote katika kundi lao avae shati nyeupe, hata ingawa rangi nyingine nyepesi-nyepesi zilikubalika kwa ujumla nchini humo. Wanenaji wageni waliokuja wakiwa na shati yenye rangi nyingine waliombwa wavae moja ya shati kadhaa nyeupe zilizowekwa katika Jumba la Ufalme iwapo dharura za jinsi hiyo hasa zingetukia. Yatupasa tuwe waangalifu kama nini tusishurutishe wengine kufuata upendezi wetu wa kibinafsi! Na shauri la Paulo lafaa kama nini: “Acheni kiasi chenu kijulikane kwa watu wote”!—Wafilipi 4:5, NW.
Matokeo Mema kwa Kutazama Ng’ambo ya Sura za Nje-Nje
Kuthamini kwamba sisi hatuwezi kusoma mioyo ya watu kutatusaidia tudumishe uhusiano bora pamoja na wale wenye kutuzunguka, ndani na nje pia ya kundi la Kikristo. Hiyo itatusaidia tufikirie wengine kwa mwelekeo mzuri, si kutia-tia shaka kuhusu makusudio yao, “maana hapo zamani sisi nasi tulikuwa hatuna akili, tulikuwa waasi, tumedanganywa, huku tukitumikia tamaa na anasa za namna nyingi.” (Tito 3:3) Kwa kung’amua hivyo, tutakuwa wenye nia kuhubiria mtu yeyote, hata wale ambao, kwa sura za nje-nje, huenda wakaonekana kuwa wasiostahiki. Ingawaje, uamuzi wa kukubali au kukataa ukweli ni wao. Daraka la kuhubiria kila mtu ni letu.
Wengi wa Mashahidi wa Yehova, kama Heinz, wana furaha kwamba walikaribishwa ndani ya kundi la Kikristo na akina ndugu na dada waliotazama ng’ambo ya sura za nje-nje na hawakuhukumu kulingana na fikira za mtazamo wa kwanza.
Chukua kisa cha Frank, aliyetokea Jumapili moja kwenye Jumba la Ufalme la Mashahidi wa Yehova kusini mwa Ujeremani. Wenye kuhudhuria waliona nini? Waliona mwanamume kijana mzembe mwenye madevu na nywele zenye kufika mabegani, akiwa amevaa nguo chafu-chafu, ambaye alijulikana sana kuwa mzoelea mabaa ya huko na mvutaji wa kupindukia—mtu aliyekuwa hatunzi msichana rafikiye na watoto-pacha wao wawili. Hata hivyo, yeye alikaribishwa mkutanoni kwa uchangamfu. Alivutiwa sana hata akarudi juma moja baadaye. Wakati huo waliona nini? Waliona mwanamume kijana aliyevaa nguo safi kwa unadhifu. Juma la tatu waliona mwanamume kijana ambaye hakuwa tena mvutaji, wakati huu akiwa ameandamana na msichana rafikiye na watoto wao wawili. Jumapili ya nne, waliona mwanamume kijana na mwanamke kijana waliokuwa ndiyo sasa tu wamejipatia leseni ya ndoa ili kuhalalisha uhusiano wao. Jumapili ya tano, waliona mwanamume kijana aliyekuwa amevunja maungano yote pamoja na dini bandia. Leo, yapata miaka minne baadaye, kama vile mmoja wa Mashahidi wa Yehova aripoti, wao waona “jamaa yenye kumpa mtu maoni mazuri sana hivi kwamba ungefikiri kwamba wamekuwa ni ndugu zetu kwa miaka mingi.”
Ubora wa kitabu si lazima uonekane kulingana na jalada lacho wala ule wa nyumba si lazima uonekane kulingana na sura ya mbele. Vilevile, ubora halisi wa mtu si lazima uonekane kulingana na sura za nje-nje. Wakristo ambao hujaribu kuona watu kama vile Mungu awaonavyo hawatahukumu kulingana na maoni wapatayo mwanzoni-mwanzoni. Mungu huangalia “utu wa moyoni usioonekana,” nasi twaweza kushukuru kwa jambo hilo.—1 Petro 3:3, 4.