IMANI

Neno “imani” limetafsiriwa kutoka kwa neno la Kigiriki piʹstis, ambalo kwa kawaida huleta wazo la uhakika, kutegemeka, kushawishiwa kabisa. Ikitegemea muktadha, neno hilo la Kigiriki linaweza kumaanisha “uaminifu.”​—1Th 3:7; Tit 2:10.

Maandiko yanatuambia hivi: “Imani ni tarajio lililohakikishwa la mambo yanayotumainiwa, uthibitisho ulio wazi wa mambo halisi ambayo hayaonekani.” (Ebr 11:1) Maneno “tarajio lililohakikishwa” hufafanua Neno la Kigiriki hy·poʹsta·sis. Zamani neno hilo lilitumika sana katika hati za mafunjo za biashara. Neno hilo linaleta wazo la kitu kisichoonekana wazi kwa sababu ya hali zilizopo na kutoa uhakikisho wa kukipata wakati ujao. Kutokana na maelezo haya, Moulton na Milligan walitoa ufafanuzi huu: “Imani ni hati-miliki ya mambo yanayotumainiwa.” (Vocabulary of the Greek Testament, 1963, uku. 660) Neno la Kigiriki eʹleg·khos linalotafsiriwa “uthibitisho ulio wazi” linatoa wazo la kutoa uthibitisho wa jambo fulani, hasa jambo lililo kinyume na jinsi linavyoeleweka. Uthibitisho huo unaonyesha wazi jambo ambalo halikujulikana vizuri hapo awali na hivyo kukanusha jambo lililoaminiwa. “Uthibitisho ulio wazi” au uthibitisho wenye kusadikisha ni hakika sana au wenye nguvu sana hivi kwamba unaitwa imani.

Kwa hiyo, imani ndio msingi wa tumaini na uthibitisho wenye kusadikisha kuhusu mambo halisi ambayo hayaonekani. “Imani” ya Wakristo wa kweli hufanyizwa na kweli ambayo Yesu na wanafunzi wake walioongozwa na roho ya Mungu walifundisha. (Yo 18:37; Gal 1:7-9; Mdo 6:7; 1Ti 5:8) Msingi wa imani ya Kikristo ni Neno lote la Mungu, kutia ndani Maandiko ya Kiebrania ambayo Yesu na waandikaji wa Maandiko ya Kigiriki walirejelea kwa ukawaida ili kuunga mkono maelezo yao.

Imani hutegemea uthibitisho hakika. Uumbaji unaoonekana unathibitisha kuna Muumba asiyeonekana. (Ro 1:20) Mambo yaliyotukia wakati wa huduma na maisha ya Yesu Kristo duniani yanamtambulisha kuwa Mwana wa Mungu. (Mt 27:54; ona YESU KRISTO.) Maandalizi ya Mungu kwa viumbe wake hapa duniani ni msingi thabiti wa kuamini kwamba atawaandalia watumishi wake sikuzote, na uhakika wa kwamba yeye ndiye Mpaji na Mrudishaji wa uhai unatupatia uthibitisho hakika wa tumaini la ufufuo. (Mt 6:26, 30, 33; Mdo 17:31; 1Ko 15:3-8, 20, 21) Isitoshe, kutegemeka kwa Neno la Mungu na kutimizwa kikamili kwa unabii wake kunatupatia uhakika kwamba ahadi Zake zote zitatimizwa. (Yos 23:14) Kupitia njia hizo, “imani hufuata jambo lililosikiwa.”​—Ro 10:17; linganisha Yo 4:7-30, 39-42; Mdo 14:8-10.

Kwa hiyo imani si kuamini tu bila ushahidi. Mtu anayedai kwamba hana imani kwa kawaida anajiamini yeye mwenyewe na anawaamini rafiki zake. Mwanasayansi ana imani na kanuni za sayansi. Anatumia uvumbuzi wa zamani kufanya uchunguzi mpya na kufanya utafiti wa mambo mapya kwa msingi wa mambo ambayo tayari yamethibitishwa kuwa kweli. Vivyo hivyo, mkulima anatayarisha shamba lake na kupanda mbegu, akitazamia kwamba, kama miaka iliyopita, mbegu hizo zitachipuka na mimea itakua ikiwa itapata maji na mwangaza unaohitajiwa. Isitoshe, mipango na utendaji wa mwanadamu hutegemea kuamini sheria za asili zinazotegemeka ambazo huendesha ulimwengu. Mwandishi mwenye hekima wa kitabu cha Mhubiri alitaja kutegemeka kwa sheria hizo aliposema: “Jua huchomoza, na jua hutua; kisha hurudi haraka mahali linapochomozea tena. Upepo huelekea kusini na kuzungukazunguka hadi kaskazini; huendelea kuzungukazunguka; upepo huendelea na mizunguko yake. Vijito vyote hutiririka kuingia baharini, lakini bado bahari haijai. Mahali vijito vinakotoka, huko ndiko vinakorudi ili vitiririke tena.”​—Mhu 1:5-7.

Katika Maandiko ya Kiebrania, neno ʼa·manʹ na maneno mengine yanayohusiana nalo hutoa wazo la kutegemeka, kuaminika, kuwa thabiti, kuazimia, kuwa imara, kudumu. (Kut 17:12; Kum 28:59; 1Sa 2:35; 2Sa 7:16; Zb 37:3) Nomino inayohusiana na neno hilo (ʼemethʹ) inamaanisha “kweli,” na pia “uaminifu” au ‘kutegemeka.’ (2Nya 15:3; 2Sa 15:20; linganisha Ne 7:2) Neno “Amina,” linalojulikana sana, (Kiebr., ʼa·menʹ ) pia linatokana na neno ʼa·manʹ.—Ona AMINA.

Mifano ya Zamani ya Watu Walioonyesha Imani. Kila mmoja wa wale wanaotajwa na Paulo katika ‘wingu kubwa la mashahidi’ (Ebr 12:1) alikuwa na msingi thabiti wa kuwa na imani. Kwa mfano, Abeli alijua kabisa ahadi ya Mungu kuhusu “uzao” ambao ungeponda kichwa cha “nyoka.” Na aliona waziwazi utimizo wa hukumu ambayo Yehova aliwapa wazazi wake katika Edeni. Walipotoka Edeni, Adamu na familia yake walikula mkate kwa jasho la uso wao, kwa sababu udongo ulilaaniwa, kwa hiyo, ulitoa miiba na mibaruti. Inawezekana Abeli aliona jinsi tamaa ya Hawa ilivyokuwa kwa mume wake na jinsi Adamu alivyomtawala mke wake. Bila shaka, mama yake alizungumza kuhusu maumivu aliyopata alipokuwa akijifungua. Pia, mwingilio wa bustani ya Edeni ulilindwa na makerubi na kulikuwa na upanga unaowaka. (Mwa 3:14-19, 24) Mambo hayo yote yalikuwa “uthibitisho ulio wazi,” uliomhakikishia Abeli kwamba ukombozi ungekuja kupitia ‘uzao ulioahidiwa.’ Basi, alichochewa na imani, “[kumtolea] Mungu dhabihu” ambayo ilikuwa na thamani kubwa kuliko ya Kaini.​—Ebr 11:1, 4.

Abrahamu alikuwa na msingi thabiti wa kuamini ufufuo, kwa sababu yeye na Sara walirudishiwa kimuujiza nguvu za uzazi, kwa njia fulani jambo hilo lilifanana na kufufuliwa, na lilifanya ukoo wa Abrahamu uendelezwe kupitia Sara. Isaka alizaliwa kupitia muujiza huo. Abrahamu alipoambiwa amtoe Isaka, aliamini kwamba Mungu angemfufua mwana wake. Imani yake ilitegemea ahadi hii ya Mungu: “Ule utakaoitwa uzao wako utapitia kwa Isaka.”​—Mwa 21:12; Ebr 11:11, 12, 17-19.

Wale waliokuja au walioletwa kwa Yesu ili kuponywa walikuwa na uthibitisho uliowasadikisha. Hata ikiwa hawakuwa wamejionea kazi zenye nguvu za Yesu, walikuwa wamesikia kuzihusu. Kisha, kwa msingi wa mambo waliyoona au kusikia, waliamini kwamba Yesu angewaponya. Isitoshe, walilifahamu Neno la Mungu, kwa hiyo, walijua kuhusu miujiza iliyofanywa zamani na manabii. Baada ya kusikia kumhusu Yesu, baadhi yao waliamini alikuwa “Nabii” na wengine waliamini yeye ndiye “Kristo.” Kwa hiyo, nyakati fulani Yesu aliwaambia hivi watu aliowaponya, “Imani yako imekuponya.” Ikiwa watu hao hawangemwamini Yesu, wasingekuja kwake na hivyo wasingeponywa.​—Yo 7:40, 41; Mt 9:22; Lu 17:19.

Vivyo hivyo, imani yenye nguvu ya ofisa wa jeshi aliyemwomba Yesu amponye mtumishi wake, ilitegemea uthibitisho ambao ulimsadikisha kwamba Yesu angeweza ‘kusema tu neno’ na kumponya mtumishi wake. (Mt 8:5-10, 13) Hata hivyo, Yesu aliwaponya wote waliokuja kwake, bila kutazamia wawe na imani inayolingana na ugonjwa wao, na hakukataa kuwaponya wengine kwa sababu hawakuwa na imani yenye nguvu. Yesu alifanya miujiza hiyo ya kuponya kama ushahidi, ili kuwapa msingi wa imani. Hakufanya kazi nyingi zenye nguvu katika eneo la nyumbani kwao, ambapo watu hawakumwamini, si kwa sababu hakuwa na uwezo, bali kwa sababu hawakumsikiliza na basi hawakustahili.​—Mt 13:58.

Imani ya Kikristo. Ili mtu akubaliwe na Mungu, lazima awe na imani katika Yesu Kristo, na hilo linamwezesha kuwa mwadilifu mbele za Mungu. (Ga 2:16) Yehova huwakataa watu wasio na imani kama hiyo.​—Yo 3:36; linganisha Ebr 11:6.

Imani si mali ya watu wote kwa sababu ni tunda la roho ya Mungu. (2Th 3:2; Gal 5:22) Imani ya Kikristo haibaki palepale, huendelea kukua. (2Th1:3) Basi ombi hili la wanafunzi wa Yesu lilifaa sana, “Tusaidie tuwe na imani zaidi,” naye aliwapa msingi wa kuwa na imani zaidi. Aliwapa uthibitisho na uelewaji zaidi ambao ungekuwa msingi wa imani yao.​—Lu 17:5.

Maisha yote ya Mkristo huongozwa na imani ambayo humsaidia kushinda matatizo makubwa yanayoweza kumzuia asimtumikie Mungu. (2Ko 5:7; Mt 21:21, 22) Isitoshe, lazima afanye matendo yanayopatana na imani, lakini si lazima ashike Sheria ya Musa. (Yak 2:21-26; Ro 3:20) Majaribu yanaweza kuimarisha imani. Imani ni kama ngao katika vita vya kiroho vya Mkristo, na humsaidia kumshinda Ibilisi na ulimwengu.​—1Pe 1:6, 7; Efe 6:16; 1Pe 5:9; 1Yo 5:4.

Lakini imani ni muhimu sana, kwa sababu kukosa imani ni ‘dhambi ambayo humtatanisha mtu kwa urahisi.’ Ili kudumisha imani yenye nguvu ni lazima tufanye pigano kali kwa ajili ya imani, tuwapinge watu ambao hutumbukiza wengine katika uasherati, tupambane na matendo ya mwili, tuepuke mtego wa kupenda mali, tuepuke falsafa na mapokeo ya wanadamu yanayovunja imani, na zaidi ya yote, ‘tumtazame kwa makini Wakili Mkuu na Mkamilishaji wa imani yetu, Yesu.’​—Ebr 12:1, 2; Yud 3, 4; Gal 5:19-21; 1Ti 6:9, 10; Kol 2:8.