“Alijifunza Kutii”

1, 2. Kwa nini baba mwenye upendo anafurahi anapomwona mwana wake akimtii, na hisia zake zinaonyesha namna gani jinsi Yehova anavyohisi?

BABA anasimama dirishani na kumtazama mwana wake akicheza na rafiki zake. Mpira wao unadunda na kwenda barabarani. Mvulana huyo anautazama na hajui atafanya nini. Rafiki yake mmoja anamhimiza aufuate mbio barabarani. Hata hivyo, mvulana huyo anatikisa kichwa chake na kusema: “Siruhusiwi kufanya hivyo.” Baba yake anafurahi.

² Kwa nini baba huyo amefurahi? Kwa sababu amemfundisha mwana wake asiende barabarani akiwa peke yake. Mvulana huyo anapotii, ingawa hajui kwamba baba yake anamtazama, baba yake anajua kwamba mwana wake anajifunza kutii na hivyo atakuwa salama. Baba huyo anahisi kama Baba yetu wa mbinguni, Yehova. Mungu anajua kwamba ili tuendelee kuwa waaminifu na kuona wakati ujao mzuri ambao ametuahidi, lazima tujifunze kumtegemea na kumtii. (Methali 3:5, 6) Ndiyo sababu alitutumia mwalimu bora zaidi kati ya walimu wote wa kibinadamu.

3, 4. Ni kwa njia gani Yesu “alijifunza kutii” na “kufanywa kuwa mkamilifu”? Toa mfano.

³ Biblia inasema jambo fulani lenye kushangaza kumhusu Yesu: “Ijapokuwa yeye alikuwa Mwana, alijifunza kutii kutokana na mambo aliyoteseka; na baada ya yeye kufanywa kuwa mkamilifu akawa ndiye mwenye daraka la wokovu wa milele kwa wale wote wanaomtii.” (Waebrania 5:8, 9) Mwana huyo alikuwa ameishi kwa miaka mingi mbinguni. Alimwona Shetani na malaika wenzake wakaidi wakiasi, lakini Mwana huyo mzaliwa wa kwanza hakuwaunga mkono. Unabii ulioongozwa na roho ulisema hivi kumhusu: “Sikuwa mwasi.” (Isaya 50:5) Basi, maneno haya “alijifunza kutii” yanamhusu namna gani Mwana huyo aliyetii kikamilifu? Kiumbe huyo mkamilifu ‘angefanywa kuwa mkamilifu’ jinsi gani?

⁴ Fikiria mfano huu. Askari ana upanga wa chuma. Ingawa haujatumiwa vitani, umetengenezwa vizuri kabisa. Hata hivyo, anabadilisha upanga huo na kutumia mwingine uliotengenezwa kwa chuma kigumu zaidi. Upanga huo wa pili tayari umetumiwa sana vitani. Je, si jambo la hekima kutumia upanga huo wa pili badala ya ule wa kwanza? Vivyo hivyo, Yesu alitii kikamilifu kabla ya kuja duniani. Lakini baada ya kukaa hapa duniani, utii wake ukawa tofauti kabisa. Ulijaribiwa, ulitiwa nguvu, na kuthibitishwa kwa majaribu ambayo Yesu hangekabili akiwa mbinguni.

5. Kwa nini Yesu alihitaji kuonyesha utii, nasi tutachunguza nini katika sura hii?

⁵ Utii ni sifa ya maana ambayo Yesu alihitaji alipokuja duniani. Akiwa “Adamu wa mwisho,” Yesu alikuja kufanya kile ambacho mzazi wetu wa kwanza hakufanya, yaani, kuendelea kuwa mtiifu kwa Yehova Mungu, hata chini ya jaribu. (1 Wakorintho 15:45) Hata hivyo, Yesu hakutii kidesturi tu. Yesu alitii kwa akili yake yote, moyo wake wote, na nafsi yake yote. Naye alifanya hivyo kwa shangwe. Kufanya mapenzi ya Baba yake kulikuwa jambo la maana kwake kuliko kula! (Yohana 4:34) Ni nini kitakachotusaidia tuwe watiifu kama Yesu? Acheni kwanza tuchunguze mambo yaliyomchochea kutii. Kuchochewa na mambo hayo kutatusaidia kupinga vishawishi na kufanya mapenzi ya Mungu. Kisha, tutazungumzia thawabu fulani za kuonyesha utii kama wa Kristo.

6, 7. Ni mambo gani yaliyomchochea Yesu kutii?

⁶ Utii wa Yesu ulitokana na mambo yaliyokuwa moyoni mwake. Kama tulivyoona katika Sura ya 3, Kristo alikuwa mnyenyekevu moyoni. Kiburi kinafanya watu wachukie kutii, lakini unyenyekevu unatusaidia kumtii Yehova kwa hiari. (Kutoka 5:1, 2; 1 Petro 5:5, 6) Isitoshe, utii wa Yesu ulitokana na yale aliyopenda na yale aliyochukia.

⁷ Zaidi ya yote, Yesu alimpenda Baba yake wa mbinguni, Yehova. Katika Sura ya 13, upendo huo utazungumziwa kwa mapana na marefu. Upendo huo ulimfanya Yesu amwogope Mungu. Alimpenda na kumheshimu sana Yehova, Baba yake, hivi kwamba aliogopa kumchukiza. Kumwogopa Mungu ni sababu moja iliyofanya sala za Yesu zisikiwe vizuri. (Waebrania 5:7) Pia, kumwogopa Yehova ni jambo moja linaloonekana wazi katika utawala wa Yesu akiwa Mfalme wa Kimasihi.—Isaya 11:3.

8, 9. Kama ilivyotabiriwa, Yesu alikuwa na maoni gani kuhusu uadilifu na uovu, naye alionyesha maoni hayo jinsi gani?

⁸ Kumpenda Yehova kunatia ndani kuchukia mambo ambayo Yehova anachukia. Kwa mfano, ona unabii huu unaoelekezwa kwa Mfalme wa Kimasihi: “Umependa uadilifu nawe unachukia uovu. Ndiyo sababu Mungu, Mungu wako, amekutia mafuta kwa mafuta ya kushangilia kuliko wenzako.” (Zaburi 45:7) ‘Wenzake’ Yesu ni wale wafalme wengine katika ukoo wa Mfalme Daudi. Yesu anapotiwa mafuta, anakuwa na sababu ya kushangilia sana kuliko yeyote kati yao. Kwa nini? Thawabu yake ni kubwa kuliko yao, na faida za ufalme wake ni nyingi kupita zile za falme zao. Anapewa thawabu kwa sababu kupenda uadilifu na kuchukia uovu kulimchochea amtii Mungu katika mambo yote.

⁹ Ni kwa njia gani Yesu alionyesha maoni yake kuhusu uadilifu na uovu? Kwa mfano, Yesu alihisi namna gani wakati wafuasi wake walipotii maagizo yake katika kazi ya kuhubiri na hivyo kupata baraka? Alijawa na shangwe. (Luka 10:1, 17, 21) Na watu wa Yerusalemu walipokosa kutii tena na tena, na kukataa jitihada zake zenye upendo za kuwasaidia, Yesu alihisi namna gani? Alilia kwa sababu ya uasi wa jiji hilo. (Luka 19:41, 42) Yesu alipendezwa sana na mwenendo mzuri na kuchukizwa na mwenendo mbaya.

10. Tunahitaji kusitawisha maoni gani kuhusu matendo ya uadilifu na matendo mabaya, na ni nini kitakachotusaidia kufanya hivyo?

¹⁰ Kutafakari kuhusu maoni ya Yesu kunatusaidia kuchunguza yale yanayotuchochea sisi binafsi kumtii Yehova. Ingawa sisi si wakamilifu, tunaweza kujizoeza kupenda mema kutoka moyoni na kuchukia kabisa mwenendo mbaya. Tunahitaji kusali kwa Yehova, na kumwomba atusaidie kusitawisha maoni kama yake na ya Mwana wake. (Zaburi 51:10) Wakati huohuo, tunapaswa kuepuka mambo yanayoweza kuchafua akili zetu. Tunapaswa kuchagua burudani na marafiki kwa uangalifu. (Methali 13:20; Wafilipi 4:8) Tukichochewa na mambo yaliyomchochea Kristo, hatutatii kidesturi tu. Tutatenda mema kwa sababu tunapenda kufanya hivyo. Tutaepuka kutenda mabaya, si kwa sababu tunaogopa kugunduliwa, bali kwa sababu tunachukia mwenendo huo.

11, 12. (a) Yesu alikabili hali gani mapema katika huduma yake? (b) Shetani alianza kumshawishi Yesu jinsi gani, naye alitumia njia gani za ujanja?

¹¹ Mapema katika huduma yake, Yesu alijaribiwa kuhusiana na kuchukia dhambi. Baada ya kubatizwa, alikaa nyikani siku 40 mchana na usiku, bila chakula. Mwishoni mwa kipindi hicho, Shetani alikuja kumshawishi. Ona jinsi Ibilisi alivyotumia ujanja.—Mathayo 4:1-11.

¹² Shetani alianza kwa kusema: “Ikiwa wewe ni mwana wa Mungu, yaambie mawe haya yawe mikate.” (Mathayo 4:3) Yesu alihisi namna gani baada ya kufunga kwa muda mrefu? Biblia inasema wazi: ‘Aliona njaa.’ (Mathayo 4:2) Kwa hiyo, Shetani alitumia tamaa ya kiasili ya kutaka kula, na inaonekana alingoja kimakusudi mpaka Yesu alipokuwa dhaifu kimwili. Fikiria pia maneno haya ambayo Shetani alitumia kumdhihaki: “Ikiwa wewe ni mwana wa Mungu.” Shetani alijua kwamba Yesu ni “mzaliwa wa kwanza wa viumbe vyote.” (Wakolosai 1:15) Hata hivyo, Yesu hakumruhusu Shetani amchochee kuasi. Yesu alijua kwamba si mapenzi ya Mungu atumie nguvu zake kwa makusudi ya ubinafsi. Alikataa kufanya hivyo, akionyesha kwamba anamtegemea Yehova kwa unyenyekevu ili amtegemeze na kumwongoza.—Mathayo 4:4.

13-15. (a) Shetani alimshawishi Yesu katika njia gani mbili nyingine, na Yesu alitenda namna gani? (b) Ni nini kinachoonyesha kwamba Yesu alipaswa kuwa macho sikuzote dhidi ya Shetani?

¹³ Katika kishawishi cha pili, Shetani alimpeleka Yesu juu ya mnara wa hekalu. Akilipindua Neno la Mungu kwa werevu, Shetani alimshawishi Yesu afanye tamasha ya kujionyesha kwa kujirusha chini kutoka kwenye mnara huo ili malaika wamwokoe. Ikiwa umati uliokuwa hekaluni ungeona muujiza huo, je, baada ya kisa hicho kuna mtu yeyote ambaye angejaribu kutilia shaka kwamba Yesu ni Masihi aliyeahidiwa? Na ikiwa umati ungemkubali Yesu kuwa Masihi kwa sababu ya muujiza huo, je, Yesu hangekuwa ameepuka matatizo mengi? Pengine. Lakini Yesu alijua kwamba Yehova alimtaka Masihi afanye kazi yake kwa unyenyekevu, bali si kuwashawishi watu wamwamini kwa kufanya tamasha kubwakubwa. (Isaya 42:1, 2) Kwa mara nyingine tena, Yesu alikataa kumwasi Yehova. Hakunaswa na mtego wa umashuhuri.

¹⁴ Namna gani mtego wa mamlaka? Katika kishawishi chake cha tatu, Shetani aliahidi kumpa Yesu falme zote za ulimwengu ikiwa tu Yesu angefanya tendo moja la kumwabudu Shetani. Je, Yesu alifikiria kwa uzito ahadi hiyo ya Shetani? Alimjibu: “Nenda zako, Shetani!” Kisha akaongeza: “Kwa maana imeandikwa, ‘Yehova Mungu wako ndiye unayepaswa kumwabudu, na yeye peke yake ndiye unayepaswa kumtolea utumishi mtakatifu.’” (Mathayo 4:10) Hakuna chochote ambacho kingeweza kumshawishi Yesu aabudu mungu mwingine. Hakuna ahadi yoyote ya kupata mamlaka au uwezo katika ulimwengu huu ambayo ingeweza kumshawishi afanye tendo lolote la uasi.

¹⁵ Je, Shetani alikubali kushindwa? Aliondoka alipofukuzwa na Yesu. Hata hivyo, Injili ya Luka inasema kwamba Ibilisi ‘alimwacha mpaka wakati mwingine unaofaa.’ (Luka 4:13) Bila shaka, Shetani angepata nafasi nyingine za kumjaribu na kumshawishi Yesu, mpaka mwisho. Biblia inatuambia kwamba Yesu ‘alijaribiwa katika mambo yote.’ (Waebrania 4:15) Kwa hiyo, Yesu alipaswa kuwa macho sikuzote; nasi tunapaswa kufanya vivyo hivyo.

16. Shetani anatumia njia gani kuwashawishi watumishi wa Mungu leo, nasi tunaweza kupinga hila zake jinsi gani?

¹⁶ Hata leo hii, Shetani anawashawishi watumishi wa Mungu. Inasikitisha kwamba kutokamilika kwetu kunafanya iwe rahisi kushambuliwa. Shetani anatumia kwa ujanja mwelekeo wetu wa kuwa na ubinafsi, kiburi, na tamaa ya mamlaka. Akitumia mtego wa kufuatia vitu vya kimwili, Shetani anaweza hata kutumia mambo yote hayo kwa safari moja! Tunapaswa tujichunguze kwa unyoofu mara kwa mara. Tunapaswa kutafakari maneno ya 1 Yohana 2:15-17. Tunapofanya hivyo, tunaweza kujiuliza iwapo tamaa za kimwili za mfumo huu wa mambo, tamaa ya mali, na tamaa ya kuwapendeza wengine imedhoofisha kwa kiasi fulani upendo wetu kwa Baba yetu wa mbinguni. Tunahitaji kukumbuka kwamba ulimwengu huu utaangamizwa, na ndivyo na mtawala wake, Shetani. Na tukatae katakata hila zake za kutushawishi tutumbukie katika dhambi! Acheni tuchochewe na Bwana wetu, kwa maana “hakufanya dhambi.”—1 Petro 2:22.

17. Yesu alikuwa na maoni gani kuhusu kumtii Baba yake, lakini labda wengine wanaweza kudai nini?

¹⁷ Kutii kunatia ndani mengi zaidi kuliko kuepuka dhambi; Kristo alitimiza amri zote za Baba yake. Alisema hivi: “Sikuzote mimi hufanya mambo yanayompendeza.” (Yohana 8:29) Utii huo ulimletea Yesu shangwe nyingi. Bila shaka, wengine wanaweza kudai kwamba haikuwa vigumu kwa Yesu kutii. Labda wanafikiri kwamba alipaswa kumtii Yehova tu, ambaye ni mkamilifu, hali sisi tunalazimika kuwatii wanadamu wasio wakamilifu walio na mamlaka. Hata hivyo, ukweli ni kwamba, Yesu alikuwa mtiifu kwa wanadamu wasio wakamilifu waliokuwa na mamlaka.

18. Yesu aliweka mfano gani kuhusu kutii alipokuwa kijana?

¹⁸ Alipokuwa akikua, Yesu alikuwa chini ya mamlaka ya Yosefu na Maria, wazazi wake wa kibinadamu ambao hawakuwa wakamilifu. Inaonekana kwamba angeweza kuona makosa ya wazazi wake hata kuliko watoto wengine. Je, aliasi, akivuka mipaka iliyowekwa na Mungu kwa ajili ya watoto na kuanza kuwaambia jinsi ya kusimamia familia? Ona jinsi andiko la Luka 2:51 linavyosema kumhusu Yesu, alipokuwa na umri wa miaka 12: “Akaendelea kujitiisha kwao.” Kwa kutii, aliwawekea mfano mzuri vijana Wakristo, ambao wanawatii wazazi wao na kuwapa heshima wanayostahili.—Waefeso 6:1, 2.

19, 20. (a) Yesu alikabili hali gani zisizo za kawaida zilizofanya isiwe rahisi kutii wanadamu wasio wakamilifu? (b) Kwa nini Wakristo wa kweli leo wanapaswa kuwatii wale wanaoongoza miongoni mwao?

¹⁹ Kwa habari ya kutii wanadamu wasio wakamilifu, Yesu alikabili hali fulani ngumu ambazo Wakristo wa kweli leo hawakabili. Fikiria hali zisizo za kawaida ambazo zilikuwapo nyakati alizoishi. Kwa muda mrefu, Yehova alikuwa ameukubali mfumo wa mambo wa dini ya Kiyahudi pamoja na hekalu lake huko Yerusalemu na ukuhani wake. Hata hivyo, baada ya muda usio mrefu, mfumo huo ungeondolewa mbali na mahali pake pachukuliwe na mpango wa kutaniko la Kikristo. (Mathayo 23:33-38) Kabla ya hatua hiyo kuchukuliwa, viongozi wengi wa dini walikuwa wakifundisha uwongo uliotokana na falsafa ya Kigiriki. Ufisadi ulikuwa umeenea sana hekaluni hivi kwamba Yesu aliliita “pango la wanyang’anyi.” (Marko 11:17) Je, Yesu alikataa kwenda katika hekalu hilo na masinagogi? Hapana! Bado Yehova alikuwa akitumia mipango hiyo. Mpaka wakati Mungu alipochukua hatua na kufanya mabadiliko, Yesu aliendelea kutii kwa kwenda katika sinagogi na kuhudhuria sherehe hekaluni.—Luka 4:16; Yohana 5:1.

²⁰ Ikiwa Yesu alikuwa mtiifu katika hali hizo, basi Wakristo wa kweli wanapaswa kuwa watiifu hata zaidi leo! Tunaishi katika hali tofauti kabisa, katika enzi zilizotabiriwa zamani sana ambapo ibada safi ingerudishwa. Mungu anatuhakikishia kwamba hatamruhusu Shetani awapotoshe watu wake waliorudishwa. (Isaya 2:1, 2; 54:17) Ni kweli kwamba katika kutaniko la Kikristo tunakabiliana na dhambi na watu ambao si wakamilifu. Lakini, je, tunapaswa kuyatumia makosa ya wengine kuwa kisingizio cha kutomtii Yehova, labda kwa kutohudhuria mikutano ya Kikristo au kuwachambua wazee? Hatupaswi! Badala yake, tunawaunga mkono kwa moyo wote wale wanaoongoza kutanikoni. Tunatii kwa kuhudhuria mikutano na makusanyiko ya Kikristo na kutumia mashauri ya Kimaandiko tunayopata katika pindi hizo.—Waebrania 10:24, 25; 13:17.

21. Yesu alifanya nini wanadamu walipomshawishi asimtii Mungu, naye alituwekea mfano gani?

²¹ Yesu hakuwaruhusu watu, hata rafiki zake waliomtakia mema, wamzuie asimtii Yehova. Kwa mfano, mtume Petro alijaribu kumsadikisha Bwana wake kwamba haikuwa lazima ateseke na kufa. Ingawa Petro hakuwa na nia mbaya alipomshauri Yesu ajitendee kwa fadhili, Yesu alikataa kabisa shauri hilo lisilofaa. (Mathayo 16:21-23) Leo, wafuasi wa Yesu hukabiliana na watu wa ukoo ambao, ingawa hawana nia mbaya, wanaweza kujaribu kuwashawishi wasitii sheria na kanuni za Mungu. Kama vile wafuasi wa Yesu wa karne ya kwanza, msimamo wetu ni kwamba “lazima tumtii Mungu kuwa mtawala kuliko wanadamu.”—Matendo 5:29.

22. Yesu alijibu swali gani, na jinsi gani?

²² Yesu alipokaribia kufa, utii wake ulijaribiwa vikali zaidi. Siku hiyo ya mwisho na ya majonzi ‘alijifunza utii’ kikamili. Alifanya mapenzi ya Baba yake, si yake mwenyewe. (Luka 22:42) Kwa kufanya hivyo, aliweka mfano mzuri wa utimilifu. (1 Timotheo 3:16) Alijibu swali lililotokezwa zamani za kale: Je, mwanadamu mkamilifu anaweza kuendelea kumtii Yehova anapojaribiwa? Adamu alishindwa, na Hawa vilevile. Kisha Yesu akaja, akaishi, akafa, na hivyo kujibu swali hilo. Yule aliye mkuu zaidi kati ya viumbe wote wa Yehova alitoa jibu la kukata maneno. Alitii hata wakati ambapo utii ulifanya ateseke sana na hata kufa.

23-25. (a) Kuna uhusiano gani kati ya utii na utimilifu? Toa mfano. (b) Sura inayofuata itazungumzia nini?

²³ Utimilifu, au kujitoa kwa Yehova kwa moyo wote, unaonyeshwa kupitia utii. Kwa kuwa Yesu alitii, aliendelea kuwa mtimilifu na kuwafaidi wanadamu wote. (Waroma 5:19) Yehova alimpa Yesu thawabu kubwa sana. Tukimtii Bwana wetu, Kristo, Yehova atatupa thawabu pia. Kumtii Kristo kunatuwezesha kupata “wokovu wa milele.”—Waebrania 5:9.

²⁴ Isitoshe, utimilifu wenyewe ni thawabu. Andiko la Methali 10:9 linasema: “Anayetembea kwa utimilifu atatembea salama.” Ikiwa utimilifu ungelinganishwa na nyumba kubwa ya matofali yenye kupendeza, kila tendo la utii linaweza kulinganishwa na tofali mojamoja. Mtu anaweza kufikiri kwamba tofali moja halina maana, lakini kila moja lina mahali pake na kazi yake. Na matofali mengi yanapounganishwa pamoja, jengo lenye thamani hata zaidi linatokezwa. Matendo ya utii yanapowekwa pamoja, siku baada ya siku na mwaka baada ya mwaka, tunajenga nyumba yenye kupendeza ya utimilifu wetu.

²⁵ Utii wa muda mrefu unatukumbusha sifa nyingine, yaani, uvumilivu. Sifa hiyo ya Yesu itazungumziwa katika sura inayofuata.