‘Hii Ndiyo Njia Unayoikubali’
“Umewaficha kwa uangalifu wenye hekima na walio na akili mambo hayo, nawe umeyafunua kwa watoto.” —LUKA 10:21.
1. Kwa nini Yesu alikuwa na “shangwe sana katika roho takatifu”? (Tazama picha kwenye ukurasa huu.)
HEBU mwazie Yesu Kristo ‘akiwa na shangwe sana katika roho takatifu!’ Pengine unamwazia akiwa ametabasamu na mwenye furaha sana. Kwa nini alikuwa na shangwe hivyo? Alikuwa amewatuma wanafunzi wake 70 wakahubiri habari njema ya Ufalme wa Mungu. Alitamani sana kujua jinsi ambavyo wangeshughulikia mgawo wao. Habari njema ilikuwa ikipingwa na adui wengi wenye mamlaka, kama vile waandishi na Mafarisayo wasomi na wenye akili. Waliwachochea watu wengi wamdharau Yesu na kumwona kuwa seremala tu, na wanafunzi wake kuwa “watu wasio na elimu na wa kawaida tu.” (Mdo. 4:13; Marko 6:3) Hata hivyo, baada ya kutimiza mgawo wao, wanafunzi walirudi wakiwa na shangwe sana. Walihubiri licha ya upinzani, hata kutoka kwa roho waovu! Kwa nini walikuwa na shangwe na ujasiri?—Soma Luka 10:1, 17-21.
2. (a) Wanafunzi wa Yesu walikuwa kama watoto katika njia gani? (b) Ni nini kilichowasaidia wafuasi wa Kristo waelewe kweli muhimu za kiroho?
2 Yesu alimwambia hivi Yehova: “Ninakusifu wewe hadharani, Baba, Bwana wa mbingu na dunia, kwa sababu umewaficha mambo haya wenye hekima na wenye akili na umeyafunua kwa watoto. Ndiyo, Ee Baba, kwa sababu kufanya hivyo kulikuwa ndiyo njia iliyokubaliwa nawe.” (Mt. 11:25, 26) Bila shaka, Yesu hakumaanisha kwamba wanafunzi wake walikuwa watoto kihalisi. Badala yake, alijua kwamba walionekana kama watoto wakilinganishwa na watu wenye akili na wasomi wa wakati huo waliojiona kuwa wenye hekima. Jambo muhimu hata zaidi ni kwamba Yesu aliwafundisha wafuasi wake wawe kama watoto, yaani, wawe wanyenyekevu na wawe tayari kufundishwa. (Mt. 18:1-4) Walinufaikaje kwa kuwa wanyenyekevu? Kupitia roho takatifu, Yehova aliwasaidia waelewe kweli muhimu za kiroho, lakini watu wenye akili na hekima ambao waliwadhihaki waliendelea kupofushwa na Shetani na kiburi chao.
3. Tutazungumzia nini katika makala hii?
3 Haishangazi kwamba Yesu alikuwa na shangwe sana! Alifurahi kuona jinsi ambavyo Yehova aliwafunulia kweli zenye kina za kiroho watu wanyenyekevu, haidhuru walikuwa na kiwango gani cha elimu. Alifurahi kwa sababu Baba yake aliikubali njia hiyo ya kufundisha. Kwa kuwa Yehova habadiliki, anaonyeshaje kwamba bado anakubali njia hiyo ya kufundisha? Jibu la swali hilo litatusaidia kupata shangwe kama Yesu.
KUWAELEZA WATU WOTE KWELI ZENYE KINA
4. Toleo lililorahisishwa la Mnara wa Mlinzi limewasaidiaje wengine?
4 Katika miaka ya karibuni, tengenezo la Yehova limefundisha mambo ya kiroho kwa njia rahisi na inayoeleweka. Fikiria mifano mitatu. Kwanza, kuna toleo lililorahisishwa la Mnara wa Mlinzi.a Toleo hilo limewasaidia sana wale ambao hawaelewi lugha vizuri au hawajui kusoma vizuri. Vichwa vya familia wanasema kwamba sasa watoto wao wanafurahia kujifunza gazeti la Mnara wa Mlinzi, ambalo ndiyo njia kuu inayotumiwa kutulisha kiroho. Wengi wameandika barua nyingi za shukrani zenye kugusa moyo. Dada mmoja aliandika kwamba alikuwa akisita kujibu wakati wa Funzo la Mnara wa Mlinzi. Alisema hivi: “Nilikuwa mwenye haya sana.” Lakini sasa hana haya hata kidogo! Baada ya kutumia toleo lililorahisishwa, aliandika hivi: “Sasa ninajibu zaidi ya mara moja, na sina woga tena! Ninamshukuru Yehova na ninawashukuru ninyi pia.”
5. Taja baadhi ya faida za toleo la Kiingereza lililorekebishwa la Biblia Takatifu—Tafsiri ya Ulimwengu Mpya.
5 Pili, Biblia Takatifu—Tafsiri ya Ulimwengu Mpya iliyorekebishwa ilitolewa katika Kiingereza kwenye mkutano wa kila mwaka uliofanywa Oktoba 5, 2013.b Maandiko mengi sasa yana maneno machache zaidi, lakini bado yana maana ileile au hata yanaeleweka kwa urahisi zaidi. Kwa mfano, andiko la Ayubu 10:1 lilikuwa na maneno 27, sasa lina maneno 19; andiko la Methali 8:6 lilikuwa na maneno 20, sasa lina maneno 13. Maandiko yote mawili yanaeleweka kwa urahisi zaidi katika Biblia hiyo. Ndugu mmoja mtiwa-mafuta ambaye amemtumikia Yehova kwa miaka mingi alisema hivi: “Ninasoma kitabu cha Ayubu katika Biblia hii mpya, na ninahisi ni kana kwamba ninakielewa vizuri kwa mara ya kwanza!” Wengi wamesema jambo kama hilo.
6. Unahisije kuhusu uelewaji uliorekebishwa wa andiko la Mathayo 24:45-47?
6 Tatu, fikiria jinsi ambavyo uelewaji wetu umeboreshwa hivi karibuni. Kwa mfano, tulifurahi sana kupata uelewaji uliorekebishwa kuhusu “mtumwa mwaminifu na mwenye busara,” uliochapishwa katika gazeti Mnara wa Mlinzi la Julai 15, 2013. (Mt. 24:45-47) Gazeti hilo lilieleza kwamba mtumwa mwaminifu ni Baraza Linaloongoza, na ‘watumishi wa nyumbani’ ni wote wanaolishwa kiroho, iwe ni watiwa-mafuta au “kondoo wengine.” (Yoh. 10:16) Tunafurahi sana kujifunza kweli hizo na kuwafundisha wengine! Ni katika njia gani nyingine Yehova ameonyesha kwamba anakubali njia rahisi na inayoeleweka ya kufundisha?
MASIMULIZI YA BIBLIA YAFAFANULIWA KWA NJIA RAHISI ZAIDI
7, 8. Taja baadhi ya mifano ya kinabii iliyoandikwa chini ya mwongozo wa roho takatifu katika Biblia.
7 Ikiwa umemtumikia Yehova kwa miaka mingi, huenda umeona kwamba kumekuwa na mabadiliko ya hatua kwa hatua kuhusu jinsi machapisho yetu yanavyofafanua masimulizi mengi ya Biblia. Jinsi gani? Zamani, mara nyingi machapisho yetu yalisema kwamba masimulizi fulani ya Biblia yalikuwa kivuli au ufananisho wa jambo ambalo lingekuja kutimizwa. Je, kuna msingi wowote wa Kimaandiko wa ufananisho huo wa kinabii? Ndiyo. Kwa mfano, Yesu alizungumzia “ishara ya nabii Yona.” (Soma Mathayo 12:39, 40.) Yesu alieleza kwamba muda ambao Yona alikaa katika tumbo la samaki—ambalo lingekuwa kaburi lake ikiwa Yehova hangemwokoa—ulikuwa unabii uliofananisha muda ambao Yesu angekaa kaburini.
8 Biblia ina mifano mingine ya kinabii iliyoandikwa kwa mwongozo wa roho takatifu. Mtume Paulo alizungumzia baadhi ya mifano hiyo. Kwa mfano, uhusiano uliokuwa kati ya Abrahamu, Hagari, na Sara ulifananisha kwa njia ya kinabii uhusiano kati ya Yehova, taifa la Israeli, na sehemu ya kimbingu ya tengenezo la Mungu. (Gal. 4:22-26) Vivyo hivyo, maskani na hekalu, Siku ya Upatanisho, kuhani mkuu, na mambo mengine ya Sheria ya Musa yalikuwa “kivuli cha mambo mema yatakayokuja.” (Ebr. 9:23-25; 10:1) Kwa kweli, imani yetu inaimarishwa sana tunapojifunza mifano kama hiyo ya kinabii. Hata hivyo, je, tunaweza kufikia mkataa wa kwamba kila mtu, tukio, au kitu kinachotajwa katika Biblia kinafananisha mtu au jambo fulani?
9. Simulizi la Biblia kumhusu Nabothi lilifafanuliwaje zamani?
9 Zamani, masimulizi ya Biblia yalifafanuliwa kwa njia hiyo. Kwa mfano, fikiria simulizi la Nabothi, ambaye alishtakiwa isivyo haki na kuuawa na Malkia Yezebeli aliyekuwa mwovu ili Ahabu, mume wake, achukue shamba la mizabibu la Nabothi. (1 Fal. 21:1-16) Mwaka wa 1932, simulizi hilo lilifafanuliwa kuwa drama ya kinabii. Ilisemekana kwamba Ahabu na Yezebeli walifananisha Shetani na tengenezo lake; Nabothi alifananisha Yesu; na kifo cha Nabothi kilifananisha kwa njia ya kinabii kuuawa kwa Yesu. Hata hivyo, makumi ya miaka baadaye, kitabu “Let Your Name Be Sanctified,” kilichochapishwa mwaka wa 1961, kilieleza kwamba Nabothi alifananisha watiwa-mafuta, na Yezebeli alifananisha dini zinazodai kuwa za Kikristo. Hivyo, mateso ya Nabothi mikononi mwa Yezebeli yalifananisha mateso ya watiwa-mafuta katika siku za mwisho. Kwa miaka mingi, njia hiyo ya kufafanua masimulizi ya Biblia iliimarisha imani ya watu wa Mungu. Basi kwa nini mambo yamebadilika?
10. (a) Busara imemsaidiaje mtumwa mwaminifu awe mwangalifu zaidi anapofafanua masimulizi fulani ya Biblia? (b) Leo machapisho yetu hukazia zaidi nini?
10 Kama tunavyojua, kadiri ambavyo miaka imepita, Yehova amemsaidia “mtumwa mwaminifu na mwenye busara” kuwa mwenye busara zaidi. Busara imemsaidia mtumwa mwaminifu kuwa mwangalifu zaidi kutosema kwamba simulizi la Biblia lina maana ya kinabii ikiwa hakuna msingi ulio wazi wa Kimaandiko wa kusema hivyo. Kwa kuongezea, imeonekana ni vigumu kuelewa na kukumbuka ufafanuzi wa masimulizi fulani ambayo yalisemekana kuwa ya kinabii. Suala kubwa hata zaidi ni kwamba kutafuta ufananisho na utimizo wa kinabii wa kila jambo katika masimulizi ya Biblia, kunaweza kuficha au kupoteza mambo muhimu tunayopaswa kujifunza. Kwa hiyo, machapisho yetu leo hukazia zaidi masomo rahisi kuhusu sifa kama vile imani, uvumilivu, ujitoaji-kimungu, na sifa nyingine muhimu tunazojifunza katika masimulizi ya Biblia.c
11. (a) Leo tunaelewaje simulizi la Nabothi, na sote tunajifunza nini kutokana na mfano wake? (b) Kwa nini katika miaka ya karibuni machapisho yetu hayataji sana mifano na utimizo wa kinabii wa masimulizi ya Biblia? (Tazama “Maswali Kutoka kwa Wasomaji” katika gazeti hili.)
11 Basi, leo tunaelewaje simulizi la Nabothi? Tunalielewa kwa njia iliyo wazi na rahisi. Mtu huyo mwadilifu alikufa, si kwa sababu alimfananisha Yesu au watiwa-mafuta kwa njia ya kinabii, bali kwa sababu alikuwa mtimilifu. Alitii Sheria ya Yehova hata alipotendewa kikatili na watu waliotumia mamlaka vibaya. (Hes. 36:7; 1 Fal. 21:3) Tunajifunza mengi kutokana na mfano wake kwa sababu yeyote kati yetu anaweza kuteswa kwa sababu hizohizo. (Soma 2 Timotheo 3:12.) Watu kutoka malezi mbalimbali wanaweza kuelewa kwa urahisi, kukumbuka, na kujifunza kutokana na simulizi hilo na hivyo kuimarishwa imani.
12. (a) Hatupaswi kufikia mkataa gani kuhusu masimulizi ya Biblia? (b) Kwa nini tunaweza kuelewa hata mambo mazito? (Tazama maelezo ya chini.)
12 Je, tufikie mkataa wa kwamba masimulizi ya Biblia hayana maana nyingine isipokuwa tu mambo muhimu tunayojifunza? Hapana. Leo machapisho yetu huenda yakafundisha kwamba jambo fulani linatukumbusha au linafananisha jambo lingine. Hata hivyo, huenda yasikazie sana maana ya kinabii ya masimulizi mengi ya Biblia. Kwa mfano, tunaweza kusema kwamba utimilifu wa Nabothi alipoteswa na kuuawa unatukumbusha utimilifu wa Kristo na watiwa-mafuta wake. Hata hivyo, simulizi hilo linatukumbusha pia kuhusu uaminifu wa “kondoo wengine” wengi wa Bwana. Ulinganisho huo rahisi na unaoeleweka unaonyesha kwamba mafundisho hayo yanatoka kwa Mungu.d
UFAFANUZI RAHISI WA MIFANO YA YESU
13. Ni mifano gani inayoonyesha kwamba sasa tunafafanua baadhi ya mifano ya Yesu katika njia rahisi na inayoeleweka?
13 Yesu Kristo ndiye Mwalimu mkuu zaidi aliyewahi kuishi duniani. Mojawapo ya mbinu alizopenda kutumia alipofundisha ni mifano. (Mt. 13:34) Mifano humfanya mtu awazie jambo linalozungumziwa, na hivyo kugusa moyo. Je, machapisho yetu yamefafanua mifano ya Yesu kwa njia rahisi na inayoeleweka? Bila shaka! Je, hatukufurahi kupata uelewaji uliorekebishwa kuhusu mfano wa Yesu wa chachu, mbegu ya haradali, na wavu wa kukokota katika gazeti Mnara wa Mlinzi la Julai 15, 2008? Sasa tunaelewa kwamba mifano hiyo inahusu Ufalme wa Mungu, na jinsi ambavyo umefanikiwa kuwakusanya wafuasi wa kweli wa Kristo kutoka katika ulimwengu huu mwovu.
14. (a) Zamani tulifafanuaje mfano wa Msamaria mwema? (b) Tunaelewaje mfano huo wa Yesu leo?
14 Hata hivyo, namna gani mifano yenye mambo mengi ambayo Yesu alisimulia? Bila shaka, baadhi ya mifano hiyo ni ya kinabii; mingine inakazia masomo muhimu. Lakini tunaweza kuitofautishaje? Kadiri ambavyo miaka imepita, jibu la swali hilo limekuwa wazi hatua kwa hatua. Kwa mfano, fikiria jinsi tulivyofafanua mfano wa Yesu wa Msamaria mwema. (Luka 10:30-37) Katika mwaka wa 1924, gazeti la Mnara wa Mlinzi lilisema kwamba Msamaria alifananisha Yesu; barabara ya kutoka Yerusalemu hadi Yeriko, ambayo ilikuwa kwenye mteremko, ilifananisha kuzorota kwa hali ya wanadamu tangu uasi katika Edeni; wezi waliokuwa barabarani walifananisha mashirika makubwa na watu wanaojipatia faida kubwa; kuhani na Mlawi walifananisha dini zinazodai kuwa za Kikristo. Leo, machapisho yetu hutumia mfano huo kuwakumbusha Wakristo wote kwamba hatupaswi kuwa na ubaguzi tunapowasaidia watu wenye uhitaji, hasa wenye uhitaji wa kiroho. Je, hatufurahi kuona kwamba Yehova anatufundisha kwa njia inayoeleweka?
15. Tutachunguza nini katika makala inayofuata?
15 Katika makala inayofuata, tutachunguza mfano mwingine wa Yesu, yaani, mfano wa mabikira kumi. (Mt. 25:1-13) Yesu alikusudia wafuasi wake katika siku za mwisho waelewaje mfano huo muhimu? Je, wanapaswa kuuona kuwa mfano wa kinabii na kwamba kila mtu, kitu, na tukio linalotajwa linafananisha jambo fulani? Au je, alikusudia mfano huo uwafundishe wafuasi wake mambo muhimu ambayo yangewaongoza katika siku za mwisho? Acheni tuone.
a Toleo lililorahisishwa lilianza kutolewa katika lugha ya Kiingereza mnamo Julai 2011. Tangu wakati huo, toleo hilo limetolewa katika lugha nyingine zaidi.
b Mipango inafanywa ili Biblia hiyo iliyorekebishwa itafsiriwe katika lugha nyingine pia.
c Kwa mfano, kitabu Igeni Imani Yao kinazungumzia maisha ya watu 14 wanaotajwa katika Biblia. Kitabu hicho kinakazia mambo tunayojifunza katika masimulizi ya Biblia, na si ufananisho au maana ya kinabii.
d Kwa kweli, Neno la Mungu lina mambo mengi ambayo huenda yakawa ‘magumu kueleweka,’ kutia ndani mambo fulani aliyoandika Paulo. Hata hivyo, waandikaji wote wa Biblia waliongozwa na roho takatifu. Roho hiyohiyo huwasaidia Wakristo wa kweli leo kuelewa kweli za Biblia, na kuelewa zaidi “hata mambo mazito ya Mungu” ambayo yanapita uwezo wetu wa akili.—2 Pet. 3:16, 17; 1 Kor. 2:10.