Vijana Wauliza . . .

Kwa Nini Nijitoe kwa Ajili ya Wengine?

“NI MAPENDEZI ya nani huchukua mahali pa kwanza katika maisha yako?” Mwandishi wa habari za Amkeni! aliuliza kikundi cha vijana swali hilo katika barabara yenye msongamano. “Ni mapendezi yangu,” akasema Mike. “Mimi hujitanguliza niwe ‘wa kwanza’ daima dawamu.” Susie mwenye umri wa miaka kumi na saba alisema: “Ikiwa chaguo ni kati ya masilahi ya familia yetu au masilahi yangu, yangu ndiyo yangechukua mahali pa kwanza.”

Ni sikitisho kwamba, maoni kama hayo ni ya kawaida. Kitabu kiitwacho The Postponed Generation chaeleza juu ya uchunguzi ambao wanasosholojia wawili walifanya kwa wanafunzi 1,125 wakijaribu kujua kama vijana hujihangaikia wenyewe tu au huhangaikia jamii. Matokeo? Karibu asilimia 80 walithibitika kuwa “wanajitafutia faida zao wenyewe bila hisia au wajibu kwa jamii.”

Basi, si ajabu kwamba ni wachache wenye nia ya kujitoa kwa ajili ya wengine, kusumbuliwa au kufuatia mahitaji ya wengine yasiyo yao. Vitabu kama vile The Art of Selfishness na Looking Out for Number One hununuliwa zaidi, vikitumika kwa madhumuni ya ukuzi wa tabia ya ubinafsi. Kama vile Biblia ilivyotoa unabii, watu leo ni “wenye kujipenda wenyewe.”—2 Timotheo 3:1, 2.

Ingawa hivyo, wewe unaitikiaje mahitaji ya wengine? Kwa mfano, unapokuwa tayari kutulia na kutazama kipindi cha televisheni upendacho sana halafu Mama au Baba anakuomba uende dukani, je! unakasirika au kuudhika? Je! unakataa wazo la kufanya kazi nyumbani, kushirikiana nguo au chumba kimoja na ndugu au dada, au kusaidia tu mtu fulani hata ikiwa ni ‘kujisumbua’? Basi ni wakati wa kujifanyia marekebisho fulani. Lakini kwa nini? Na la maana zaidi, jinsi gani?

Chanzo cha Ubinafsi

Sheria ya Mungu kwa watu wake ni: “Mpende jirani yako kama nafsi yako.” (Mathayo 22:39) Hiyo yamaanisha tuna wajibu wa kuwa wenye huruma, wenye kujali, wasiojipenda binafsi tu, kuwa wepesi kuona mahitaji ya wengine. Hata hivyo, si sikuzote ambapo sisi hufikia kiwango hicho cha maana, na Biblia inatusaidia tuelewe ni kwa sababu gani. Inasema hivi kwenye Mwanzo 8:21: “Mawazo ya moyo wa mwanadamu ni mabaya tangu ujana wake.”

Babu wetu Adamu hakujali sana jinsi mwenendo wake wa uasi ungeathiri wengine. Basi, haipasi kutushangaza kwamba sisi, wazao wake, tunazaliwa na tabia ya ubinafsi. (Linganisha Zaburi 51:5.) Kwa kushangaza, tabia hiyo hujitokeza wazi mapema katika maisha. Gazeti Parents laonelea hivi: “Watoto wachanga wote ni wenye ubinafsi. . . . Wao hupendezwa na wewe lakini unapowafanyia jambo fulani tu.” Bila kuangaliwa, ubinafsi unaweza kuwa tatizo la tabia lenye kudumu.

Tabia nyingine inayozuia mmoja kutojitoa kwa ajili ya wengine ni uvivu. (Mithali 21:25) Hakika, wakati uvivu unapotawala, mmoja atafanyiza visingizio vya ajabu ili aepuke kufanya kazi. Yasema hivi Mithali 22:13: “Mtu mvivu husema, Simba yuko nje; nitauawa katika njia kuu.”

Yanayotiwa Ndani Katika Kusaidia Wengine

Mfano wa Msamaria mwenye ujirani ulioandikwa katika Luka 10:29-37 waonyesha kwamba kusaidia wengine huenda kukatia ndani kujidhabihu kweli kweli. Katika kujibu swali, “Jirani yangu ni nani?” Yesu alieleza juu ya mwanamume mmoja Myahudi aliyepigwa na wanyang’anyi akaachwa akidhaniwa amekufa. Kujapokuwa kutokusikilizana kati ya Wayahudi na Wasamaria, mwanamume mmoja Msamaria alimwonea huruma yule Myahudi aliyepigwa na akajitoa kwa ajili ya mtendwa uhalifu huyo. Alitunza jeraha za yule mtu, akitumia divai na mafuta yake mwenyewe. Kisha akamwinua yule mtu kwa utaratibu na kumweka juu ya mnyama wake na kumpeleka hadi hoteli ndogo. Akamlipa mwenye ile hoteli ndogo kiasi cha kutosha mshahara wa siku mbili wa mfanya kazi na akaahidi kulipa gharama za ziada iwapo zingetokea.

Kielezi hicho chenye kugusa moyo chatuonyesha wazi jambo kuu linalomaanishwa na kujitoa kibinafsi kwa wengine: kuchukua hatua ya kwanza, kufanya uwe jirani kwa wengine. Hutia ndani kuwa na nia ya kudhabihu wakati, nguvu, na gharama. Acha tujadili baadhi ya njia za kufanya hivyo.

Kujitoa kwa Ajili ya Familia Yenu

Majirani wako wa karibu zaidi ni washiriki wa familia yenu—wazazi, ndugu, dada zako. Hata hivyo, huenda ukahisi kwamba waliopo karibu nawe zaidi wapaswa kufahamu maisha yenye kujaa shughuli wasiweze kukudai mambo yasiyostahili. Hata hivyo, Biblia yahimiza hivi: “Mkaribishane ninyi kwa ninyi, pasipo kunung’unika.” (1 Petro 4:9) Jaribu kuyachukua hayo yaonekanayo kuwa matokeo yenye usumbufu kuwa si mambo ya kuchukiza, bali nafasi za kuongezea kifungo cha familia.

Eddie akumbuka: “Mara nyingi ratiba ya Mama ilimwacha akiwa amechoka kabisa. Lakini sitasahau kamwe mtazamo wa uso wake alipofungua mlango na kupata sahani zimeoshwa, sakafu zimesuguliwa, na meza imetandikwa tayari kwa chakula kikubwa cha kutwa. Nitakiri kwamba ningalipenda niwe nikicheza mpira nyakati hizo, lakini kujitoa kwangu kulisaidia familia yetu kukaribiana zaidi.” Je! waweza kuwazia njia nyinginezo za kujitoa kwa ajili ya washiriki wa familia yenu?

Kuwa na Moyo wa Ujirani kwa Wakristo Wenzi

Mtume Paulo alisema: “Kwa hiyo kadiri tupatavyo nafasi na tuwatendee watu wote mema; na hasa jamaa ya waaminio.” (Wagalatia 6:10) Furaha zaidi hutokea unapojitoa kwa ajili ya Wakristo wenzi.—Matendo 20:35.

Kwa mfano, Chris mwenye umri wa miaka kumi na sita ni mmoja wa Mashahidi wa Yehova. Yeye hufurahia kutumwa na mshiriki mmoja wa kundi la hapo aliye mzee-mzee. Pindi moja mama huyo mzee alimpigia simu akihitaji msaada. Lifti katika jengo aliloishi iliharibika, na kwa sababu hakuweza kupanda ghorofa tano, hakuwa na la kufanya. Chris alipofika, alisema: “Unipande mgongoni, na nitakubeba hadi juu ikiwa ni sawa kwako.” Basi wakapanda hadi ghorofa ya tano! Je, inachosha? Bila shaka. Lakini Chris alithawabishwa si na shukrani tu za rafiki yake mzee bali pia kwa kujua kwamba matendo yake yalimpendeza Mungu!

Ingawa hivyo, si lazima ungojee hali za kutazamisha kama hizo ndipo uonyeshe kuhangaikia wengine. Kwa mfano, kabla na baada ya mikutano, vijana wengine wana mwelekeo wa kujikusanya pamoja, wakiwaacha wenye umri mkubwa nje. Tendo hilo ni kinyume cha shauri la Biblia la ‘kuheshimu’ wazee-wazee. (Walawi 19:32) Wakati mwingine, salamu ya urafiki au mazungumzo mafupi yanatosha kuchangamsha aliye mzee-mzee. ‘Lakini ni vigumu kwangu kuongea na wazee-wazee,’ huenda ukateta. ‘Tuna mapendezi machache yanayofanana.’

Doug, ambaye sasa anatumikia akiwa mzee katika kundi la Kikristo, akumbuka kwa upendelevu hivi: “Nilipokuwa na umri wa miaka 19, rafiki zangu wa karibu zaidi walikuwa na umri mkubwa wa kutosha kuwa wazazi au babu zangu. Jinsi walivyosaidia ukuzi wangu wa kiroho kwa sehemu kubwa!” Mbona usijaribu kujitoa kwa wengine kidogo na kuhakikisha unaanzisha urafiki na baadhi ya walio wazee-wazee, labda hata kwenye mkutano wenu ujao wa Kikristo? Kwa kawaida utapata kwamba mna mapendezi mengi yanayofanana kushinda ulivyowazia! Na kama vile Doug, utapata kwamba unaweza kujifunza kutokana na maarifa yao yenye thamani katika maisha.

Kusaidia “Walio Nje”

Mtume Paulo alisema hivi katika Wakolosai 4:5 “Enendeni kwa hekima mbele yao walio nje, mkiukomboa wakati.” Mashahidi wa Yehova huonyesha kuhangaikia wengine kwa kuhubiri ujumbe wa Biblia. (Mathayo 24:14) Vijana ambao huchukua kwa uzito wajibu wao mbele ya Mungu huchochewa wawe na ushiriki kamili kadiri inavyowezekana katika kazi hiyo ya kuhubiri.

“Mimi hujitoa kwa kazi ya kuhubiri kwa sababu nampenda Yehova,” asema Tamitha. Ingawa ana umri wa miaka 11 tu, yeye hutumia saa nyingi kila mwezi katika kazi ya kuhubiri. “Kuhubiri hunipa pia fursa ya kuonyesha upendo kwa jirani zangu.” Badala ya kutafuta kazi zenye mishahara minono, maelfu ya vijana wa Kikristo wamechukua huduma ya wakati wote ya kutumikia wengine kuwa kazi-maisha yao wakiwa waeneza-evanjeli wa wakati wote, mara nyingi wakifanya kazi ya nusu siku ili wajiruzuku. Wengine wamejitoa kwa hiari wawe wamisionari au wafanya kazi katika ofisi za matawi mbalimbali ya Watch Tower Society.

Wewe Wafaidika kwa Kutoa

“Watu huhitaji watu wengine kwa ajili ya afya yao,” lilisema gazeti American Health. Watafiti hata wanadai kwamba watu ambao hujitoa wenyewe kwa ajili ya wengine hupata manufaa za afya. Hata hivyo, Yesu Kristo alitaja faida nyingine, akisema: “Wapeni watu vitu, nanyi mtapewa.” (Luka 6:38) Mtu mkarimu hupata kwa wengine shauku za upendo; yeye mwenyewe anakuwa mpokeaji wa ukarimu siku zote!—Linganisha Mithali 11:25.

Kwa hiyo, jizoeze kutoa, ukijitoa mwenyewe kwa ajili ya wengine. Wakati tabia yako ya ubinafsi inapotokea, kumbuka kwamba Neno la Mungu lasema: “Mtu asitafute faida yake mwenyewe, bali ya mwenzake.” (1 Wakorintho 10:24) Kwa kufanya hivyo hutapata urafiki wa wengine tu, bali pia kibali cha Mungu Aliye Juu Zaidi.

[Picha katika ukurasa wa 25]

Kujitoa wenyewe kwa ajili ya wengine huleta furaha kuu