Washauri Wastadi​—Baraka kwa Ndugu Zao

“Mimi nitarudisha waamuzi kwa ajili yako kama hapo kwanza, na washauri kwa ajili yako kama hapo kwanza.”​—ISAYA 1:26, NW.

 1, 2. (a) Maandiko ya Mithali 12:15 na 19:20 yanaonyeshaje ubora wa mashauri? (b) Ni nini kinachohitajiwa kwanza ndipo tuweze kukubali mashauri, na ni jambo gani lililoonwa linaloonyesha hivyo?

TERRI ni binti ya wazazi Wakristo. Kule shuleni yeye alikuwa na rafiki kijana aliyekuwa pia “katika ukweli.” Lakini, Terri aliona kwamba kuelekea mwishoni mwa masomo ya shule ya msingi, huyo rafiki yake msichana hakuwa na shauku nyingi juu ya imani yake kama hapo kwanza. Walipoendelea na shule ya sekondari wakiwa pamoja, rafiki yake akawa hahudhurii kwa ukawaida mikutano ya Kikristo na akaanza kuonyesha-onyesha makosa ya Sosaiti na kundi. Lakini, Terri alisali kwa bidii juu ya rafiki yake na kumshauri daima ajaribu kubaki akiwa Mkristo mwenye nguvu. Mwishowe, jitihada zake Terri zilithawabishwa. Kufikia kidato cha pili, rafiki yake akawa tena akihudhuria mikutano kwa ukawaida na mwishowe akabatizwa. Ilikuwa baraka kama nini kwake! Tena ilikuwa thawabu kama nini kwa Terri rafiki yake kijana aliye mwaminifu!

² Kulingana na jambo hilo lililoonwa, Je! kuna ye yote anayeweza kutilia mashaka uhitaji wa Wakristo kushauriana kwa upendo mara kwa mara? Biblia inatutia moyo hivi: “Sikiliza mashauri, ukapokee mafundisho, upate kuwa na hekima siku zako za mwisho.” (Mithali 19:20; 12:15) Rafiki ya Terri alifuata shauri hilo. Lakini namna gani kama Terri hakuwa na upendo, udumifu, na ushujaa wa kuendelea kumtolea msaada muda wa miaka hiyo? Ndiyo, ili ye yote kati yetu ‘asikilize mashauri,’ ni lazima kuwe na mshauri. Huyo anapaswa awe nani?

Mashauri—Kupitia kwa Nani?

 3. Ni akina nani wameandaliwa na Yehova ili watoe mashauri ya wakati wake katika kundi la Kikristo?

³ Yehova Mungu aliahidi kuandalia watu wake washauri katika wakati wetu. Yeye alisema: “Nitarudisha . . . washauri kwa ajili yako kama ilivyokuwa mwanzoni.” (Isaya 1:26, NW) Ahadi hiyo inatimizwa hasa katika wazee waliowekwa rasmi katika kundi la Kikristo. Kushauri ni namna fulani ya kufundisha, na wazee hasa ndio ‘wanaostahili kufundisha.’ (1 Timotheo 3:2, NW) Labda mtume Paulo alikuwa akifikiria wazee sana-sana aliposema: “Hata ingawa mtu achukua hatua fulani ya uwongo kabla ya yeye kuijua, ninyi mlio na sifa za kiroho jaribuni kumrekebisha upya mtu huyo katika roho ya upole.” (Wagalatia 6:1, NW) Lakini, Je! wazee ndio peke yao wanaoweza kutoa mashauri?

 4, 5. (a) Ni baadhi ya mifano gani ya Kimaandiko inayoonyesha kwamba wazee si peke yao wanaoweza kutoa mashauri? (b) Ni baadhi ya hali gani halisi za kisasa ambamo Wakristo wengine wasio wazee wanatoa mashauri?

⁴ Hapana. Terri hakuwa mzee, hata hivyo mashauri yake yalileta matokeo mazuri mwishowe. Kumbuka, pia, yule kiongozi wa kijeshi Naamani Mshami. Yeye alichukua hatua kwa kutegemea habari fulani nzuri zilizotokana na kisichana Kiisraeli halafu akategemea kushauriwa na watumishi wake. Daudi aliokolewa asiwe na hatia ya damu na shauri alilopewa kwa wakati unaofaa na Abigaili, yule mke wa Nabali. Na yule mwanamue kijana Elihu aliwatolea Ayubu na “wafariji” wake watatu mashauri fulani yenye hekima.​—1 Samweli 25:23-35; 2 Wafalme 5:1-4, 13, 14; Ayubu 32:1-6.

⁵ Vivyo hivyo leo, kushauri si jukumu la wazee peke yao. Wazazi wanashauri watoto wao kwa kawaida. Vijana kama Terri wanafanikiwa mara nyingi katika kushauri vijana wa rika lao. Na Biblia inawatia moyo wazi-wazi dada waliokomaa wawe “wafundishao mema,” hasa kwa wanawake vijana kundini. (Tito 2:3-5) Kwa kweli, katika maana ya ujumla sisi sote tuna wajibu kusaidiana kwa njia hii. Mtume Paulo alisema: “Endeleeni kufarijiana na kujengana, sawa na vile ninyi mnavyofanya hata sasa.”​—1 Wathesalonike 5:11, NW.

Miradi ya Shauri la Kikristo

 6. Ni nini baadhi ya miradi ya shauri la Kikristo?

⁶ Ni nini baadhi ya miradi ya shauri la Kikristo? Miradi hiyo ni kusaidia mtu afanye maendeleo na azidi kufuata njia inayofaa, atatue matatizo, ashinde magumu, na labda arekebishe mwendo wenye makosa. Paulo alirejeza kwenye namna fulani za kushauri wakati alipomhimiza Timotheo ‘akaripie, akemee, atie moyo, kwa ustahimili wote na ustadi wa kufundisha.’ (2 Timotheo 4:1, 2, NW) Kwa kweli ni ufundi kushauri mtu kwa njia ambayo anaweza kuelewa mambo bila kuumiza maoni yake ya moyoni.

 7, 8. (a) Ni baadhi ya hali gani ambamo mashauri yanatazamiwa katika kundi la Kikristo? (b) Ni katika pindi gani huenda Mkristo asitazamie shauri lakini awe analihitaji?

⁷ Ni wakati gani shauri linapopaswa kutolewa? Wazazi wanakuwa kwa ukawaida na pindi za kushauri watoto wao, na inakuwa ni kama kawaida watoto kutazamia kushauriwa. (Mithali 6:20; Waefeso 6:4) Katika kundi, mwanafunzi anatazamia shauri anapokuwa ametoa hotuba katika Shule ya Huduma ya Kitheokrasi. Na mhubiri mpya wa Ufalme anatazamia msaada na mashauri anapofanya maendeleo kuelekea ukomavu akiwa mhudumu Mkristo. (1 Timotheo 4:15) Nyakati nyingine watu mmoja mmoja, wakitafuta msaada na mashauri, wanawafikia wazee au wengine kundini.

⁸ Ingawa hivyo, pindi kwa pindi inakuwa lazima shauri litolewe kwa wale wasiolitazamia au wasiolitaka. Labda mtu fulani anapoteza bidii yake katika utumishi wa Yehova, (akipeperuka) kama vile rafiki ya Terri alivyokuwa akifanya. (Waebrania 2:1, NW) Huenda mtu akawa ana tofauti kubwa ya kibinafsi pamoja na mtu mwingine kundini. (Wafilipi 4:2, NW) Au huenda mtu fulani akawa anahitaji msaada katika kujipamba au kuvalia vizuri, au katika uchaguzi wa marafiki au muziki.​—1 Wakorintho 15:33; 1 Timotheo 2:9

 9, 10. (a) Kwa sababu gani huenda kutoa shauri la Kikristo kukahitaji ushujaa? (b) Hata hivyo ni kwa sababu gani Mkristo anapaswa kutoa shauri ikiwa linahitajiwa?

⁹ Wakati nabii Hanani alipomtolea mashauri Mfalme Asa wa Yuda, Asa alichukizwa nayo hata “akamtia nyumbani mwa mkatale”! (2 Mambo ya Nyakati 16:7-10) Ilimpasa mtu awe mwenye ushujaa ili kuweza kushauri mfalme siku hizo. Leo, washauri wanaweza pia kuhitaji wawe wenye ushujaa, kwa kuwa kutoa shauri huenda hapo kwanza kukamfanya anayeshauriwa achukizwe. Mkristo mmoja mwenye ujuzi alisita-sita kutolea mshirika kijana shauri lililohitajiwa. Sababu ilikuwa nini? Yeye alieleza hivi: “Sisi ni marafiki wakubwa wa sasa hivi, nami ningependa tuendelee kuwa hivyo!” Ingawa hivyo, kwa kweli kusita-sita kutoa msaada wakati unapohitajiwa si alama ya urafiki mzuri.​—Mithali 27:6; linganisha Yakobo 4:17.

¹⁰ Kwa kweli, mambo yaliyoonwa maishani yameonyesha kwamba mshauri akiwa mstadi, kwa kawaida anaweza kupunguzia mwenye kushauriwa maoni ya kujisikia vibaya moyoni, na mara nyingi mradi wa shauri lenyewe unaweza kufikiwa. Ni mambo gani yanayotakwa ili kuwa mshauri mstadi? Ili kujibu ulizo hilo, acheni tufikirie mifano miwili, mmoja mzuri na mwingine mbaya.

Paulo—Mshauri Mstadi

11. Kwa sababu gani walio wengi kati ya Wakorintho walikubali mashauri ya Paulo ingawa mara nyingi alinena kwa kutoboa mambo wazi sana?

¹¹ Mtume Paulo alipata pindi nyingi za kutoa mashauri, na nyakati nyingine alikuwa akisema mambo yenye mkazo mwingi. (1 Wakorintho 1:10-13; 3:1-4; Wagalatia 1:6; 3:1) Hata hivyo, mashauri yake yalikuwa na matokeo kwa sababu wale aliowaelekezea mashauri hayo walijua kwamba Paulo aliwapenda. Ni kama vile alivyowaambia Wakorintho: “Katika dhiki nyingi na taabu ya moyo niliwaandikia na machozi mengi; si kwamba mhuzunishwe, bali mpate kujua upendo wangu nilio nao kwenu jinsi ulivyo mwingi.” (2 Wakorintho 2:4) Walio wengi wa Wakorintho hao walikubali mashauri ya Paulo kwa sababu walijua kwamba yalitolewa bila makusudio ya kichoyo, kwa kuwa “upendo . . . hauoni uchungu; hauhesabu mabaya.”​—1 Wakorintho 13:4, 5.

12. Ni sifa gani itakayofanya iwe rahisi zaidi kwa mshauri Mkristo kupata matokeo mazuri? Toa mfano.

¹² Leo, pia, ni rahisi zaidi kukubali hata mashauri yenye mkazo mwingi tukijua kwamba mwenye kutushauri anatupenda, hasemi kwa sababu ya kukasirishwa na shida yake mwenyewe, na kwamba hana makusudio ya kichoyo. Kwa mfano, ikiwa wakati mmoja tu ambao mzee anaongea na vijana-matineja kundini ni wakati anapowalaumu-laumu, vijana hao wanaweza kwa urahisi kujisikia wanaonewa. Lakini namna gani ikiwa mzee ana uhusiano mzuri na vijana hao? Namna gani ikiwa yeye anaenda nao katika utumishi wa shambani, wanaona uhuru wa kumfikia kwenye Jumba la Ufalme, na anawatia moyo waongee naye juu ya matatizo yao, matumaini yao, na mambo wanayoonea mashaka, labda hata kuwakaribisha (kwa ruhusa ya wazazi wao) kwenye nyumba yake mara kwa mara? Inapokuwa hivyo, akilazimika kuwapa mashauri, vijana-matineja hao wataelekea zaidi kuyakubali, kwa kujua kwamba yanatoka kwa rafiki.

Upole na Unyenyekevu

13. (a) Msingi wa shauri la Kikristo unapasa kuwa nini hata usipotajwa waziwazi? (b) Kwa hiyo, ni lazima wale wanaotoa mashauri katika kundi la Kikristo waepuke kufanya nini?

¹³ Kuna sababu nyingine iliyofanya mashauri ya Paulo yapate mafanikio. Yeye alitegemea hekima ya kimungu, si maoni yake mwenyewe. Ni kama vile alivyomkumbusha mshauri Timotheo: “Andiko lote liliongozwa na Mungu na ni lenye faida kwa kufundisha, kwa kukaripia, kwa kunyoosha mambo, kwa kutia nidhamu katika uadilifu. (2 Timotheo 3:16, NW; linganisha 1 Wakorintho 2:1, 2.) Vivyo hivyo washauri Wakristo leo wanategemeza mambo wanayosema juu ya Maandiko. Ni kweli kwamba, katika jamaa, wazazi hawataji-taji mambo ambayo Biblia inasema kila wakati wanaposhauri watoto wao. Hata hivyo, ni lazima sikuzote kuwe na msingi wa Kimaandiko kwa mambo ambayo wazazi Wakristo wanasema, uwe ni wakati wa kutia watoto moyo wawe na utii, usafi, wahangaikia wengine, wafike nyumbani bila kuchelewa, au liwe ni jambo jingine lo lote. (Waefeso 6:1; 2 Wakorintho 7:1; Mathayo 7:12; Mhubiri 3:1-8) Ndani ya kundi, inatupasa tujiangalie tusijaribu kulazimisha wengine wafuate maoni au mapendezi yetu wenyewe. Na inawapasa wazee waepuke kuyakunja Maandiko yaonekane ni kama yanaunga mkono wazo fulani ambalo wao wanashikilia sana. (Linganisha Mathayo 4:5, 6.) Ni lazima sikuzote kuwe na sababu ya kweli ya Biblia kwa shauri lo lote wanalotoa.​—Zaburi 119:105.

14, 15. (a) Taja sifa nyingine inayofanya iwe rahisi zaidi kukubali shauri. (b) Kwa sababu gani ni jambo la maana sana mshauri asitawishe sifa hiyo?

¹⁴ Shauri linakuwa na matokeo zaidi, pia, likitolewa kwa roho ya upole. Paulo alijua hivyo. Ndiyo sababu, alipokuwa akisema juu ya mtu anayechukua hatua ya uwongo kabla ya kuijua, Paulo aliwatia moyo wale wanaostahili ‘wajaribu kumrekebisha mtu huyo katika roho ya upole.’ (Wagalatia 6:1, NW) Alimshauri Tito pia akumbushe wengine “kutosema yenye kuumiza juu ya ye yote, si kuwa wenye kutaka vita, wepesi kukubali maoni ya wengine, wenye kuonyesha upole wote kwa watu wote.“—Tito 3:1, 2, NW; 1 Timotheo 6:11.

¹⁵ Kwa sababu gani kuna uhitaji wa upole? Kwa sababu maoni ya moyoni yasiyozuiwa yanasambaa. Maneno yenye hasira yanachochea maneno yenye hasira zaidi, na vigumu kuonyeshana sababu za mambo wakati hasira zinapokuwa zimewaka sana. Hata ikiwa mwenye kushauriwa anatenda kwa hasira, hii si sababu ya kumfanya mshauri atende ivyo hivyo. Bali, mwelekeo wenye upole wa mshauri mwenyewe huenda ukasaidia kutuliza mambo. “Jawabu la upole hugeuza hasira.” (Mithali 15:1) Hivyo ndivyo ilivyo kama mshauri ni mzazi, mzee, au mtu mwingine ye yote.

16. Kwa sababu gani sikuzote inampasa mtu aonyeshe heshima anapotoa shauri.

¹⁶ Mwisho, fikiria yale ambayo Paulo alimwambia Timotheo mzee mwenye umri mdogo kuliko yeye: “Mzee usimkemee, bali umwonye kama baba; na vijana kama ndugu; wanawake wazee kama mama; wanawake vijana kama ndugu; katika usafi.” (1 Timotheo 5:1, 2) Ni shauri bora kama nini! Wazia jinsi mwanamke mwenye umri mkubwa zaidi angesikia ikiwa mzee mwenye umri mdogo zaidi, labda aliye kijana wa kutosha kuweza kuwa mwana wa mwanamke mwenyewe, angemshauri kwa kumlaumu vikali au kwa njia isiyo na heshima. Ingekuwa afadhali zaidi kama mshauri huyo angengoja kidogo awaze hivi: ‘Kwa kufikiria utu na umri wa mtu huyu, ni njia gani ya kutoa shauri hili ingekuwa ndiyo yenye upendo na matokeo zaidi? Kama ningekuwa katika hali yake, mimi ningetaka nifikiweje?’​—Luka 6:31; Wakolosai 4:6.

Shauri la Mafarisayo

17, 18. Sababu iliyofanya mashauri yaliyotolewa na Mafarisayo yasisaidie ilikuwa nini?

¹⁷ Sasa uache mfano mwema wa Paulo ufikirie mfano mbaya​—ule wa viongozi wa kidini Wayahudi wa siku za Yesu. Wao walitoa mashauri mengi, lakini kwa kawaida taifa halikufaidika nayo. Kwa sababu gani?

¹⁸ Kulikuwa na sababu nyingi. Kwanza, fikiria wakati ambao Mafarisayo walimkemea Yesu kwa sababu wanafunzi wake hawakunawa mikono kabla ya kula. Bila shaka, akina mama walio wengi wanashauri watoto wao kunawa mikono kabla ya kula, na jambo hilo linapendekezwa sana kwa sababu ni zoea la kiafya. Lakini Mafarisayo hawakuhangaikia afya hasa. Kwao, kunawa mikono kulikuwa mapokeo, nao waliudhika kwamba wanafunzi wa Yesu hawakuwa wakifuata mapokeo haya. Lakini, kama vile Yesu alivyoendelea kuwaonyesha, kulikuwa na matatizo makubwa zaidi katika Israeli ambayo ingaliwapasa kuwa wakiyafikiria. Kwa mfano, watu wengine walikuwa wakitumia mapokea ya Kifarisayo kama njia ya kuepuka kutii ile ya tano ya Amri Kumi: “Waheshimu baba yako na mama yako.” (Kutoka 20:12; Mathayo 15:1-11) Jambo la kusikitisha ni kwamba waandishi na Mafarisayo walifuatia-fuatia sana mambo madogo-madogo hata ‘wakaacha mambo makuu ya sheria, yaani, adili, na rehema, na [uaminifu].”​—Mathayo 23:23.

19. Wakristo wa kisasa wanaweza kuepukaje kutumbukia katika mtego wa kujishughulisha sana na mambo madogo-madogo yasiyo na maana sana?

¹⁹ Leo inawapasa washauri wawe waangalifu wasifanye kosa ilo hilo. Inawapasa waepuke kufuatia-fuatia sana mambo madogo-madogo mpaka wasahau ‘mambo yaliyo makuu.’ Katika mambo madogo, tunatiwa moyo ‘tuendelee kuchukuliana’ katika upendo. (Wakolosai 3:12, 13, NW) Uwezo wa kutambua ni wakati gani wa kuepuka kutokeza matata makubwa kutokana na jambo na ni wakati gani shauri linapohitajiwa kweli kweli ni jambo moja linaloshiriki kufanya mtu awe na “sifa za kiroho.”​—Wagalatia 6:1, NW.

20. Kwa sababu gani mfano wa kibinafsi ni wa maana sana katika jambo hili la kutoa shauri?

²⁰ Jambo jingine lililofanya washauri hao wa kidini wa karne ya kwanza wasipate matokeo. Wao walifuatia ule mwongozo wa kwamba “fanya kama nisemavyo, si kama nifanyavyo.” Yesu alisema hivi juu yao: “Ole wenu, kwa sababu mwawatwika watu mizigo isiyochukulika, wala ninyi wenyewe hamwigusi mizigo hiyo hata kwa kimoja cha vidole vyenu.” (Luka 11:46) Ulikuwa ukosefu wa upendo kama nini! Leo, wazazi, wazee, au wengine wanaotoa shauri wanapaswa wahakikishe sana kwamba wao wenyewe wanafanya mambo wanayoambia wengine wafanye. Tunawezaje kutia wengine moyo wajishughulishe katika huduma ya shambani ikiwa sisi hatuweki mfano unaofaa? Au tunawezaje kuwaonya wajihadhari na ufuatiaji wa vitu vya kimwili ikiwa vitu vya kimwili ndivyo vinavyotawala maisha zetu wenyewe?​—Warumi 2:21, 22; Waebrania 13:7.

21. (a) Mafarisayo waliogofyaje watu? (b) Mbinu zilizotumiwa na Mafarisayo zinapasa kutahadharishwaje kwa washauri Wakristo?

²¹ Viongozi Wayahudi walikosa mafanikio wakiwa washauri kwa sababu pia walitumia mbinu za kuchokoza watu. Katika pindi moja, wao walituma wanaume wakamkamate Yesu. Wanaume hao waliporudi bila Yesu kwa sababu ya kuvutwa sana na njia yake ya kufundisha, Mafarisayo waliwakemea, wakisema: “Je! ninyi nanyi mmedanganyika? Ni nani katika wakuu amwaminiye, au katika Mafarisayo? Lakini makutano hawa wasioifahamu torati wamelaaniwa.” (Yohana 7:45-49) Je! huo ulikuwa msingi unaofaa wa kukemea​—kutumia mamlaka ili kudhulumu na kuwaita watu majina yasiyofaa? Washauri Wakristo wasije kamwe kuwa na hatia ya kushauri kwa njia hiyo! Inawapasa waepuke kabisa kabisa kuogofya wengine au kuwapa wazo hili: ‘Inakupasa unisikilize mimi kwa sababu mimi ni mzee!’ Au wanaposema na dada, wasije wakadokeza fikira hii: ‘Inakupasa unisikilize mimi kwa sababu tu mimi ni ndugu.’

22. (a) Wakristo wanapaswa kutoa shauri kwa njia gani na kwa sababu gani? (b) Ni ulizo gani zaidi linalohitaji kuzungumziwa?

²² Ndiyo, kushauri ni kitendo cha upendo ambacho sisi sote​—hasa wazee waliowekwa rasmi​—wana deni la kuwaonyesha Wakristo wenzao mara kwa mara. Shauri halipasi kutolewa kwa kutegemea sababu ya kusingizia tu. Lakini linapohitajiwa, linapasa kutolewa kwa ushujaa. Linapasa liwe na msingi wa Kimaandiko kisha litolewa kwa roho ya upole. Zaidi ya hilo, inakuwa rahisi zaidi kukubali shauri kutoka kwa mtu anayetupenda. Ingawa hivyo, nyakati nyingine inaweza kuwa vigumu kujua barabara mambo ya kusema wakati wa kutoa shauri. Kwa hiyo tunaweza kutoaje shauri kwa njia itakayokuwa na matokeo mazuri? Jambo hilo litafikiriwa katika makala inayofuata.

Je! Wewe unaweza kueleza?

◻ Ni nani walio na mapendeleo na daraka la kutoa shauri la Kikristo?

◻ Kwa sababu gani huenda ushujaa ukahitajiwa ili kutoa shauri?

◻ Kwa sababu gani uhakika wa kwamba Paulo aliwapenda Wakristo Wakorintho ulifanya iwe rahisi zaidi kwao kukubali mashauri yake?

◻ Kwa sababu gani inampasa mshauri Mkristo awe mpole na mnyenyekevu?

◻ Mkristo anaweza kuepukaje kufanya shauri lake lionekane kana kwamba ni la uonevu?

[Picha katika ukurasa wa 13]

Paulo alihimiza Tito akumbushe wengine ‘wawe wepesi kukubali maoni ya wengine, wenye kuonyesha upole wote kwa watu wote’