“Mimi Ni . . . Mnyenyekevu Moyoni”

1-3. Yesu anaingia Yerusalemu jinsi gani, na kwa nini huenda watazamaji fulani wanashangaa?

KUNA makelele mengi jijini Yerusalemu. Mtu mkuu anakuja! Nje ya jiji, watu wamekusanyika kandokando ya barabara. Wana hamu kubwa ya kumpokea mtu huyo kwa sababu watu fulani kati yao wanasema kwamba ni mrithi wa Mfalme Daudi na ana haki ya kuwa Mtawala wa Israeli. Wengine wao wana matawi ya mitende ya kumpungia; hali wengine wanatandaza mavazi yao na matawi ya miti barabarani ili kuilainisha njia atakayopitia. (Mathayo 21:7, 8; Yohana 12:12, 13) Inaonekana wengi wao wanataka kuona jinsi atakavyoingia jijini.

² Labda wengine wanatazamia aingie kwa fahari nyingi. Bila shaka, wanawajua watu fulani mashuhuri waliokuwa na misafara ya kifahari. Kwa mfano, Absalomu mwana wa Daudi alipojitangaza kuwa mfalme, alituma wanaume 50 wakimbie mbele ya gari lake. (2 Samweli 15:1, 10) Mtawala Mroma, Kaisari Yulio alidai mengi hata zaidi; pindi moja aliongoza msafara wa ushindi mpaka bunge la Roma, akiwa amezingirwa na tembo 40 waliokuwa wamebeba taa! Hata hivyo, sasa, watu wa Yerusalemu wanamngojea mtu mkuu hata zaidi. Iwe umati huo unajua au haujui, huyo ndiye Masihi, mwanadamu mkuu zaidi aliyepata kuishi. Lakini, mtu huyo atakayekuwa Mfalme wa wakati ujao anapoingia jijini, labda wengine wanashangaa.

³ Hawaoni magari, wakimbiaji, farasi, wala tembo wowote. Yesu amepanda punda, mnyama wa kubeba mizigo.a Mpandaji huyo na punda wake hawana mapambo yoyote. Badala ya matandiko ya gharama kubwa, wafuasi fulani wa karibu wa Yesu wametumia mavazi kutandika mgongo wa punda huyo. Kwa nini Yesu ameamua kuingia Yerusalemu bila kujionyesha, hali watu wengine wasio mashuhuri kama yeye wamesisitiza kuingia kwa sherehe kubwakubwa?

4. Biblia ilitabiri nini kuhusu jinsi ambavyo Mfalme wa Kimasihi angeingia Yerusalemu?

⁴ Yesu anatimiza unabii huu: “Shangilia sana . . . Piga kelele za ushindi, Ee binti Yerusalemu. Tazama! mfalme wako anakuja kwako. Yeye ni mwadilifu, ndiyo, ameokolewa; ni mnyenyekevu, naye amepanda juu ya punda.” (Zekaria 9:9) Unabii huo unaonyesha kwamba siku moja Mtiwa-Mafuta wa Mungu, Masihi, angewatokea watu wa Yerusalemu akiwa Mfalme aliyewekwa na Mungu. Isitoshe, jinsi ambavyo angetokea, kutia ndani mnyama ambaye angechagua kumpanda, kungeonyesha sifa yenye kupendeza aliyo nayo moyoni, sifa ya unyenyekevu.

5. Kwa nini unyenyekevu wa Yesu unatuchochea sana tunapoutafakari, na kwa nini tunapaswa kuwa wanyenyekevu?

⁵ Unyenyekevu wa Yesu ni mojawapo ya sifa zake zenye kuvutia zaidi. Ni sifa ambayo inatuchochea sana tunapoitafakari. Kama ilivyozungumziwa katika sura iliyotangulia, Yesu peke yake ndiye “njia na kweli na uzima.” (Yohana 14:6) Ni wazi kwamba hakuna yeyote kati ya mabilioni ya wanadamu waliopata kuishi duniani anayeweza kulinganishwa na Mwana wa Mungu kwa ukuu. Lakini, tofauti na wanadamu wengi wasio wakamilifu, Yesu hakuwa na kiburi hata kidogo, hakujivuna, wala hakujiona kuwa mkuu. Ili tuwe wafuasi wa Kristo, tunapaswa kupambana na mwelekeo wa kuwa na kiburi. (Yakobo 4:6) Kumbuka kwamba Yehova anachukia majivuno. Basi, tunapaswa kuwa wanyenyekevu kama Yesu.

6. Unyenyekevu ni nini, na kwa nini Yehova alijua kwamba Masihi angekuwa mnyenyekevu?

⁶ Unyenyekevu ni upole wa akili, kutokuwa na majivuno wala kiburi. Ni sifa inayotoka moyoni, nayo huonekana katika mazungumzo, mwenendo, na jinsi mtu anavyoshughulika na wengine. Yehova alijuaje kwamba Masihi angekuwa mnyenyekevu? Alijua kwamba Mwana wake aliiga kikamilifu sifa yake mwenyewe ya unyenyekevu. (Yohana 10:15) Pia, alikuwa ameuona unyenyekevu wa Mwana wake. Jinsi gani?

7-9. (a) Mikaeli alionyeshaje unyenyekevu alipokuwa akibishana na Shetani? (b) Wakristo wanaweza kumwigaje Mikaeli katika kuonyesha unyenyekevu?

⁷ Kitabu cha Yuda kinafunua jambo lenye kupendeza: “Wakati Mikaeli, yule malaika mkuu alipokuwa na tofauti na Ibilisi na kubishana naye juu ya mwili wa Musa, yeye hakuthubutu kumhukumu kwa matukano, bali alisema: ‘Yehova na akukemee.’” (Yuda 9) Mikaeli ni jina analoitwa Yesu—kabla na baada ya kuishi hapa duniani—akiwa malaika mkuu, au mkuu wa jeshi la malaika la kimbingu la Yehova.b (1 Wathesalonike 4:16) Hata hivyo, ona jinsi Mikaeli alivyoshughulikia bishano hilo kati yake na Shetani.

⁸ Masimulizi ya Yuda hayatuelezi Shetani alitaka kuufanyia nini mwili wa Musa, hata hivyo tuna hakika kwamba Ibilisi alikuwa na nia mbaya. Huenda alitaka mwili wa mwanamume huyo aliyekuwa mwaminifu utumiwe vibaya katika ibada ya uwongo. Ingawa Mikaeli alipinga hila mbovu ya Shetani, alionyesha sifa ya kujizuia pia. Bila shaka, Shetani alistahili kukemewa, lakini Mikaeli, ambaye wakati alipokuwa akibishana na Shetani hakuwa amepewa “kazi yote ya kuhukumu,” aliona kwamba Yehova Mungu tu ndiye anayepaswa kutoa hukumu hiyo. (Yohana 5:22) Akiwa malaika mkuu, Mikaeli alikuwa na mamlaka kubwa. Hata hivyo, alijinyenyekeza na kumwachia Yehova daraka hilo badala ya kujaribu kunyakua mamlaka zaidi. Mbali na kuonyesha unyenyekevu, alikuwa mwenye kiasi pia, yaani, alitambua mipaka yake.

⁹ Yuda aliongozwa na roho kuandika kuhusu tukio hilo kwa sababu fulani. Inasikitisha kwamba Wakristo fulani katika siku za Yuda hawakuwa wanyenyekevu. Kwa majivuno, walikuwa “wanatukana mambo yote ambayo kwa kweli [hawakuyajua].” (Yuda 10) Ni rahisi kama nini kwetu sisi wanadamu wasio wakamilifu kushindwa na kiburi! Tunapokosa kuelewa jambo fulani linalofanywa katika kutaniko la Kikristo, kama vile uamuzi fulani unaofanywa na baraza la wazee, tunatendaje? Ikiwa tungeanza kuchambua-chambua na kusema-sema isivyofaa, ingawa hatuwezi kujua mambo yote yanayohusika katika uamuzi huo, je, huko si kukosa unyenyekevu? Badala ya kufanya hivyo, acheni tumwige Mikaeli, au Yesu, kwa kutoingilia mambo ambayo Mungu hajatupa mamlaka ya kuyashughulikia.

10, 11. (a) Ni jambo gani ambalo ni la pekee kuhusu jinsi Mwana wa Mungu alivyokubali kwa hiari mgawo wa kuja duniani? (b) Tunaweza kuuiga unyenyekevu wa Yesu jinsi gani?

¹⁰ Pia, Mwana wa Mungu alionyesha unyenyekevu kwa kukubali mgawo wa kuja hapa duniani. Fikiria mambo aliyolazimika kuacha. Alikuwa malaika mkuu. Pia, alikuwa “Neno,” Msemaji wa Yehova mwenyewe. (Yohana 1:1-3) Aliishi mbinguni, “makao [ya Yehova] yaliyoinuliwa ya utakatifu na uzuri.” (Isaya 63:15) Hata hivyo, Mwana huyo “alijiondolea mwenyewe hali yake na kuchukua umbo la mtumwa na kuwa kama wanadamu.” (Wafilipi 2:7) Wazia yale yaliyohusika katika mgawo wake hapa duniani! Uhai wake ulihamishwa na kuingizwa katika tumbo la uzazi la bikira Myahudi, ili ukue humo kwa miezi tisa, kisha azaliwe akiwa mtoto wa kibinadamu. Alizaliwa akiwa mtoto katika nyumba ya seremala maskini. Baada ya muda, akaanza kutambaa, akawa kivulana, na mwishowe akawa kijana. Ingawa alikuwa mkamilifu, katika maisha yake yote ya ujana, aliendelea kuwatii wazazi wake wasio wakamilifu. (Luka 2:40, 51, 52) Je, huo si unyenyekevu wa hali ya juu?

¹¹ Je, tunaweza kuuiga unyenyekevu wa Yesu kwa kukubali kwa hiari migawo ya utumishi ambayo nyakati nyingine inaonekana kuwa ya hali ya chini? Kwa mfano, mgawo wetu wa kuhubiri habari njema ya Ufalme wa Mungu unaweza kuonekana kuwa kazi ya hali ya chini watu wasipopendezwa, wanapotudhihaki, au kututendea kikatili. (Mathayo 28:19, 20) Hata hivyo, tukiendelea kufanya kazi hiyo, tunaweza kusaidia kuokoa uhai wa watu. Pia, tutajifunza mengi kuhusu unyenyekevu, nasi tutafuata hatua za Bwana wetu, Yesu Kristo.

12-14. (a) Watu walipokuwa wakimsifu, Yesu alionyesha unyenyekevu jinsi gani? (b) Yesu alionyesha unyenyekevu jinsi gani alipokuwa akishughulika na wengine? (c) Ni nini kinachoonyesha kwamba unyenyekevu wa Yesu haukuwa wa kidesturi tu?

¹² Tangu mwanzo mpaka mwisho, Yesu alionyesha unyenyekevu katika huduma yake hapa duniani. Alionyesha sifa hiyo kwa jinsi alivyoelekeza sifa na utukufu wote kwa Baba yake. Nyakati nyingine watu walimsifu Yesu kwa maneno yake yenye hekima, miujiza yake yenye nguvu, na utu wake mwema. Tena na tena, badala ya kuukubali utukufu huo, Yesu aliuelekeza kwa Yehova.—Marko 10:17, 18; Yohana 7:15, 16.

¹³ Yesu alionyesha unyenyekevu kwa jinsi alivyowatendea watu. Hata alisema waziwazi kwamba alikuja duniani kuwatumikia wengine bali si kutumikiwa. (Mathayo 20:28) Alionyesha unyenyekevu kwa kushughulika na watu kwa upole na usawaziko. Wafuasi wake walipotenda kinyume na alivyotarajia, hakuwagombeza, bali aliendelea kujitahidi kufikia mioyo yao. (Mathayo 26:39-41) Umati wa watu ulipokuja wakati alipokuwa akitafuta mahali patulivu pa kupumzikia, na pasipo na watu, hakuwafukuza, bali alijitoa mwenyewe na kuwafundisha “mambo mengi.” (Marko 6:30-34) Mwanamke asiye Mwisraeli alipozidi kumsihi amponye binti yake, mwanzoni alionyesha kwamba hana nia ya kufanya hivyo. Hata hivyo, hakukataa kwa hasira; badala yake alibadili nia kwa sababu mwanamke huyo alikuwa na imani ya pekee, kama tutakavyoona katika Sura ya 14.—Mathayo 15:22-28.

¹⁴ Kwa njia nyingi sana, Yesu aliishi kupatana na maneno yake mwenyewe: “Mimi ni mwenye tabia-pole na mnyenyekevu moyoni.” (Mathayo 11:29) Unyenyekevu wake haukuwa wa kijuujuu tu, au wa kidesturi tu. Ulitoka moyoni, ndani kabisa. Basi, haishangazi kwamba Yesu aliona ni jambo la maana sana kuwafundisha wafuasi wake kuwa wanyenyekevu!

15, 16. Yesu alitaja tofauti gani kati ya maoni ya watawala wa ulimwengu na maoni ambayo wafuasi wake walipaswa kuwa nayo?

¹⁵ Haikuwa rahisi kwa mitume wa Yesu kukuza unyenyekevu. Yesu alilazimika kujaribu tena na tena kuwafundisha sifa hiyo. Kwa mfano, pindi moja Yakobo na Yohana walimtumia mama yao kumwomba Yesu awaahidi vyeo katika Ufalme wa Mungu. Akionyesha unyenyekevu, Yesu alijibu hivi: “Kuketi upande wangu wa kuume na upande wangu wa kushoto sina haki ya kutoa, bali wataketi wale ambao Baba yangu amewatayarishia.” Wale mitume wengine kumi ‘waliwaghadhibikia’ Yakobo na Yohana. (Mathayo 20:20-24) Yesu alishughulikia tatizo hilo jinsi gani?

¹⁶ Aliwashauri wote kwa fadhili, akisema: “Mnajua kwamba watawala wa mataifa hupiga ubwana juu yao na wakuu hutumia mamlaka juu yao. Hivyo sivyo ilivyo katikati yenu; bali yeyote anayetaka kuwa mkubwa katikati yenu lazima awe mhudumu wenu, na yeyote anayetaka kuwa wa kwanza katikati yenu lazima awe mtumwa wenu.” (Mathayo 20:25-27) Inaonekana mitume walikuwa wamejionea jinsi “watawala wa mataifa” walivyokuwa na kiburi, wenye kujitakia makuu, na wenye ubinafsi. Yesu alionyesha kwamba wafuasi wake wanapaswa kuwa tofauti na watawala hao wa kimabavu. Walihitaji kuwa wanyenyekevu. Je, mitume walipata maana?

17-19. (a) Usiku uliotangulia kifo chake, Yesu aliwafundisha mitume wake somo la unyenyekevu kwa njia gani isiyosahaulika? (b) Akiwa mwanadamu, Yesu alifundisha somo gani lenye kuchochea zaidi kuhusu unyenyekevu?

¹⁷ Haikuwa rahisi kwao. Hiyo haikuwa mara ya kwanza wala ya mwisho kwa Yesu kufundisha somo hilo. Mapema, walipokuwa wakibishania ni nani kati yao aliye mkuu zaidi, alimweka mtoto mdogo katikati yao na kuwaambia wawe kama watoto, ambao kwa kawaida hawana kiburi, hawajitakii makuu, wala kuhangaikia vyeo kama watu wazima. (Mathayo 18:1-4) Lakini, usiku uliotangulia kifo chake, aliona kwamba ingawa mitume wake walikuwa wakifanya yote wawezayo kuondolea mbali kiburi, bado walikuwa na udhaifu huo. Kisha, akawafundisha somo ambalo hawakusahau. Alijifunga kitambaa kiunoni na kufanya kazi ya hali ya chini zaidi, ambayo watumishi wa siku hizo walikuwa wakiwafanyia wageni. Yesu aliosha miguu ya mitume wake wote, hata Yuda, aliyemsaliti muda mfupi baadaye!—Yohana 13:1-11.

¹⁸ Yesu alikazia jambo kuu aliposema: “Niliweka kielelezo kwa ajili yenu.” (Yohana 13:15) Je, somo ambalo Yesu alikuwa akiwafundisha lilifikia mioyo yao wakati huo? Fikiria yaliyotokea baadaye usiku huohuo. Walianza kubishania tena ni nani kati yao aliye mkuu zaidi! (Luka 22:24-27) Bado Yesu aliendelea kuwaonyesha subira na kuwafundisha kwa unyenyekevu. Kisha akawafundisha somo lenye kuchochea zaidi kuhusu unyenyekevu: “Alijinyenyekeza naye akawa mtiifu mpaka kifo, ndiyo, kifo juu ya mti wa mateso.” (Wafilipi 2:8) Yesu alikubali kufa kwa njia ya kudharauliwa, akiwa ameshtakiwa kwa uwongo kuwa mvunjaji wa sheria na mkufuru. Hivyo, Mwana wa Mungu alikuwa wa pekee, kwa kuwa kati ya viumbe wote wa Yehova, alionyesha unyenyekevu kikamili.

¹⁹ Huenda somo hilo la mwisho kuhusu unyenyekevu ambalo Yesu alifundisha akiwa mwanadamu ndilo lililokazia kabisa sifa hiyo katika mioyo ya mitume wake waaminifu. Biblia inatuambia kwamba mitume hao waliendelea kutumikia kwa unyenyekevu kwa miaka mingi, ndiyo, makumi ya miaka baadaye. Namna gani sisi?

20. Tunaweza kujua namna gani ikiwa sisi ni wanyenyekevu moyoni?

²⁰ Paulo anamhimiza kila mmoja wetu hivi: “Iweni na mtazamo huu wa akili ndani yenu ambao ulikuwa pia ndani ya Kristo Yesu.” (Wafilipi 2:5) Tunapaswa kuwa wanyenyekevu moyoni kama Yesu. Tunaweza kujua namna gani ikiwa sisi ni wanyenyekevu moyoni? Paulo anatukumbusha kwamba hatupaswi ‘kufanya jambo lolote kwa ugomvi au kwa kujisifu, bali kwa unyenyekevu wa akili tukiwaona wengine kuwa bora kuliko sisi.’ (Wafilipi 2:3) Hivyo basi, tunaweza kujua ikiwa sisi ni wanyenyekevu moyoni kwa kuchunguza jinsi tunavyowaona wengine. Tunapaswa kuwaona kuwa bora na wa maana zaidi kuliko sisi. Je, utatii shauri hilo?

21, 22. (a) Kwa nini waangalizi Wakristo wanapaswa kuwa wanyenyekevu? (b) Ni kwa njia gani tunaweza kuonyesha kwamba tumejifunga unyenyekevu kiunoni?

²¹ Miaka mingi baada ya Yesu kufa, mtume Petro bado alikuwa akifikiria faida ya unyenyekevu. Petro aliwafundisha waangalizi Wakristo watimize madaraka yao kwa unyenyekevu, na kutopiga ubwana juu ya kondoo za Yehova. (1 Petro 5:2, 3) Kuwa na mapendeleo si kisingizio cha kuwa na kiburi. Badala yake, mtu anapokuwa na mapendeleo anapaswa kuonyesha unyenyekevu wa kweli hata zaidi. (Luka 12:48) Bila shaka, sifa hiyo ni ya maana kwa kila Mkristo, si kwa waangalizi tu.

²² Kwa kweli, Petro hakuusahau usiku ambao Yesu aliosha miguu yake, ijapokuwa Petro mwenyewe hakutaka kuoshwa! (Yohana 13:6-10) Petro aliwaandikia hivi Wakristo: “Jifungeni unyenyekevu wa akili kuelekeana ninyi wenyewe.” (1 Petro 5:5) Neno “jifungeni” linadokeza wazo la mtumishi anayejifunga kitambaa kiunoni ili kufanya kazi ya hali ya chini. Neno hilo linaweza kutukumbusha wakati ambapo Yesu alijifunga kitambaa kiunoni kabla ya kupiga magoti ili kuosha miguu ya mitume wake. Ikiwa tunamfuata Yesu, je, kweli kuna mgawo wowote kutoka kwa Mungu tunaoweza kuuona kuwa wa hali ya chini? Watu wote wanapaswa kuona kwamba tuna unyenyekevu moyoni, kana kwamba tumeufunga kiunoni.

23, 24. (a) Kwa nini tunapaswa kupinga mwelekeo wowote wa kuwa na majivuno? (b) Sura inayofuata itasahihisha maoni gani yasiyo ya kweli kuhusu unyenyekevu?

²³ Majivuno ni kama sumu. Matokeo yake yanaweza kuwa mabaya sana. Majivuno yanaweza kumfanya mtu mwenye vipawa vingi awe asiyefaa hata kidogo machoni pa Mungu. Kwa upande mwingine, unyenyekevu unaweza kumfanya hata mtu wa hali ya chini zaidi awe na thamani sana machoni pa Yehova. Tukikuza sifa hiyo yenye thamani kila siku kwa kufanya kila tuwezalo kutembea kwa unyenyekevu tukifuata hatua za Kristo, tutapata thawabu isiyo na kifani. Petro aliandika: “Jinyenyekezeni chini ya mkono wenye nguvu wa Mungu, ili awainue ninyi katika wakati unaofaa.” (1 Petro 5:6) Bila shaka, Yehova alimwinua Yesu kwa kuwa alijinyenyekeza kabisa. Mungu wetu atafurahia kukupa thawabu wewe pia kwa sababu ya unyenyekevu wako.

²⁴ Inasikitisha kwamba watu fulani wanaona unyenyekevu kuwa udhaifu. Mfano wa Yesu unatusaidia kuona kwamba sivyo ilivyo, kwa kuwa mwanadamu aliyekuwa mnyenyekevu zaidi ndiye pia aliyekuwa hodari zaidi. Hilo ndilo litakalozungumziwa katika sura inayofuata.