“Hodari Katika Maandiko”

Mwaka wa 52 W.K. hivi, kulingana na mwandikaji wa Biblia Luka, “Myahudi mmoja, jina lake Apolo, mzali[w]a wa Iskanderia [“Aleksandria,” NW], mtu wa elimu [“mfasaha,” NW], akafika Efeso; naye alikuwa hodari katika maandiko. Mtu huyo alikuwa amefundishwa njia ya Bwana; na kwa kuwa roho yake ilikuwa ikimwaka, alianza kunena na kufundisha kwa usahihi habari za Yesu; naye alijua ubatizo wa Yohana tu. Akaanza kunena kwa ujasiri katika sinagogi.”—Matendo 18:24-26.

Baada ya Roma, Aleksandria, Misri, lilikuwa jiji la pili lililo kubwa zaidi ulimwenguni na lilikuwa kimojapo vitovu vya kitamaduni vya maana zaidi vya wakati huo kwa Wayahudi na pia kwa Wagiriki. Yamkini, Apolo alipata ujuzi wake timamu juu ya Maandiko ya Kiebrania na ufasaha fulani kwa sababu ya kuelimishwa katika ile jumuiya kubwa ya Wayahudi ya jiji hilo. Ni vigumu zaidi kukisia ni wapi Apolo alijifunza juu ya Yesu. “Yaonekana alikuwa msafiri—labda mfanya biashara asafiriye,” adokeza msomi F. F. Bruce, “na yawezekana alikutana na wahubiri Wakristo katika sehemu moja kati ya zile kadhaa alizozuru.” Iwayo yote, ingawa alisema na kufundisha kwa usahihi juu ya Yesu, yaonekana kwamba alikuwa ametolewa ushahidi kabla ya Pentekoste ya 33 W.K., kwa kuwa “alijua ubatizo wa Yohana tu.”

Akiwa mtangulizi wa Yesu, Yohana Mbatizaji alikuwa ametolea taifa lote la Israeli ushahidi wenye nguvu, na wengi wakabatizwa naye ukiwa ufananisho wa toba. (Marko 1:5; Luka 3:15, 16) Kulingana na wanahistoria kadhaa, miongoni mwa wakazi Wayahudi wa Milki ya Roma, ujuzi wa watu wengi juu ya Yesu haukuzidi yale yaliyokuwa yamehubiriwa ukingoni mwa Yordani. “Ukristo wao haukufanya maendeleo zaidi kuliko vile ulivyokuwa mwanzoni mwa huduma ya Bwana wetu,” wasema W. J. Conybeare na J. S. Howson. “Walikosa ujuzi juu ya maana kamili ya kifo cha Kristo; labda hata hawakujua uhakika wa ufufuo Wake.” Yaonekana kwamba Apolo pia alikosa ujuzi juu ya kumwagwa kwa roho takatifu wakati wa Pentekoste 33 W.K. Hata hivyo, alikuwa amepata habari fulani sahihi juu ya Yesu, naye hakujiwekea habari hiyo. Kwa kweli, alitafuta fursa kwa ujasiri za kusema juu ya yale aliyojua. Hata hivyo, bidii na idili yake bado haikuwa kulingana na ujuzi sahihi.

Simulizi la Luka laendelea hivi: “Prisila na Akila walipomsikia wakamchukua kwao, wakamweleza njia ya Bwana kwa usahihi zaidi.” (Matendo 18:26) Ni lazima Akila na Prisila wawe walitambua kwamba imani ya Apolo ilifanana sana na yao wenyewe, lakini kwa hekima wao hawakujaribu kusahihisha hadharani uelewevu wake usio kamili. Labda twaweza kuwazia kwamba walikuwa na mazungumzo kadhaa ya kibinafsi pamoja na Apolo, wakiwa na lengo la kumsaidia. Apolo, mtu “mwenye nguvu . . . katika Maandiko,” aliitikiaje? (Matendo 18:24, Kingdom Interlinear) Yaelekea sana, Apolo alikuwa amehubiri hadharani ujumbe wake usio kamili kwa muda fulani kabla ya kukutana na Akila na Prisila. Mtu mwenye kiburi angalikataa kwa urahisi sana kukubali usahihishaji wowote, lakini Apolo alikuwa mnyenyekevu na mwenye shukrani kuweza kukamilisha ujuzi wake.