Jamii ya Watu Wanaotembea Katika Hatua za Nyayo za Yesu

“Sisi tulitembea katika roho ile ile, sivyo? Katika hatua za nyayo zile zile, sivyo?”​—2 WAKORINTHO 12:18, NW.

 1. Kwa sababu gani mara nyingi si vigumu kutambua mmoja wa Mashahidi wa Yehova?

“WAKIWA kikundi, wao ni waungwana, wenye kujali madaraka yao, na wanafanya vizuri shuleni. Hiyo haiwezi kusemwa juu ya vikundi vingine.” Ndivyo alivyosema mkuu wa shule moja ya msingi katika United States. Yeye alikuwa akinena juu ya nani? Watoto wa Mashahidi wa Yehova waliokuwa wanafunzi katika shule yake. Kweli kweli, watu wengi wameona kwamba Mashahidi wa Yehova, kutia ndani watoto wao, wanalandana mara nyingi katika njia fulani. Muda wa miaka iliyopita imezidi kuonekana wazi kwamba wao wana umoja wa ajabu kwa habari ya itikadi na mwenendo. Kwa hiyo si vigumu kuwatambua Mashahidi.

 2. Ni nini iliyokuwa sifa yenye kuonyesha jinsi lilivyokuwa kundi la Kikristo la mapema, na Paulo alisema nini juu ya hilo?

² Umoja wa Mashahidi wa Yehova ni jambo lisilo la kawaida katika ulimwengu huu usio na umoja. Lakini si vigumu kuelewa jambo hilo tukikumbuka kwamba wote wanajitahidi kutembea katika hatua za nyayo za Yesu. (1 Petro 2:21) Umoja huo ulionyesha pia hali ya Wakristo wa karne ya kwanza. Katika pindi moja, Paulo alilionya kwa upole hivi kundi lililokuwa Korintho: “Sasa mimi natia moyo ninyi, akina ndugu, kupitia jina la Bwana yetu Yesu Kristo kwamba imepasa ninyi nyote kusema kwa mwafaka, na kwamba imepasa kusiwe migawanyiko miongoni mwenu ninyi, bali kwamba ninyi mpate kuunganika kwa kufaa katika akili moja na katika mstari mmoja wa fikira.” (1 Wakorintho 1:10, NW) Pia Paulo alitoa mashauri yenye kuvuviwa na Mungu juu ya jinsi ya kushughulika na watu wasio na nia ya kudumisha umoja wa Kikristo.​—Ona Warumi 16:17; 2 Wathesalonike 3:6, NW.

 3, 4. Paulo alieleza jinsi gani juu ya umoja uliokuwa: kati yake mwenyewe na Tito, na ni nini uliokuwa msingi wa umoja huu?

³ Wapata mwaka 55 W.K., Paulo alituma Tito Korintho akasaidie katika kufanya changizo fulani kwa ajili ya ndugu wenye uhitaji katika Yudea, na inawezekana akaone jinsi kundi lilivyokuwa likitenda kwa kujibiza shauri la Paulo. Baadaye alipokuwa akiwaandikia Wakorintho, Paulo alirejeza kwenye ziara ya Tito ya hivi majuzi na akauliza: “Tito hakuwatumia nini hata kidogo kwa faida yake, sivyo? Sisi tulitembea katika roho ile ile, sivyo? Katika hatua za nyayo zile zile, sivyo?” (2 Wakorintho 12:18, NW) Paulo alimaanisha nini kwa kusema walitembea “katika roho ile ile” na “katika hatua za nyayo zile zile”?

⁴ Yeye alikuwa akieleza umoja uliokuwa kati yake na Tito. Tito alikuwa mwandamani wa Paulo mwenye kusafiri naye pindi kwa pindi, na bila shaka yeye alijifunza mengi kutokana na Paulo kwa njia hiyo. Lakini umoja uliokuwa kati ya wao wawili ulitegemea msingi wa kitu fulani chenye imara zaidi. Ulitegemea msingi wa uhusiano wao mzuri sana pamoja na Yehova na juu ya uhakika wa kwamba wote wawili walikuwa wafuasi wa hatua za nyayo za Kristo. Tito aliiga Paulo kama vile Paulo alivyoiga Kristo. (Luka 6:40; 1 Wakorintho 11:1, NW) Kwa hiyo wao walikuwa wakitembea katika roho ya Yesu na katika hatua za nyayo zake.

 5. Ni jambo gani linaloweza kutazamiwa juu ya watu ambao leo wanaiga Paulo na Tito wanapotembea “katika roho ile ile” na “katika hatua za nyayo zile zile”?

⁵ Basi, si ajabu kwamba Wakristo wa karne hii ya 20, wanaotembea “katika roho ile ile” na “katika hatua za nyayo zile zile” kama Paul na Tito, wanashangilia umoja usio na ulinganifu. Kwa uhakika, ukosefu wa umoja wa Wakristo wa jina tu unawaonyesha wazi kuwa ni Wakristo wa kudanganya, wasiotembea katika hatua za nyayo za Kiongozi ambaye wao wanadai kumfuata. (Luka 11:17) Hiyo tofauti kubwa sana kati ya Wakristo wa kweli na wale wa jina tu inaweza kufanyiwa kielezi katika njia mbalimbali. Acheni tutaje nne.

Utakatifu wa Damu

 6, 7. (a) Ni maoni gani sahihi juu ya damu yanayohusika katika kutembea katika hatua za nyayo za Yesu? (b) Ni nini tofauti kati ya Mashahidi wa Yehova na wengine leo ambao wanakataa kutiwa damu mishipani?

⁶ Wapata mwaka 49 W.K., baraza lenye kuongoza la kundi la karne ya kwanza lilipeleka barua iliyojibu swali hili: Je! Wakristo wasio Wayahudi wanapaswa kutii ile Sheria ya Musa? Barua hiyo ilisema hivi: “Roho takatifu na sisi wenyewe tumependelea tusiongeze mzigo zaidi kwenu ninyi, isipokuwa mambo haya yanayohitajiwa kabisa, kuendelea kushika mwiko wa vitu vinavyotolewa dhabihu kwa sanamu na wa damu na wa vitu vinavyonyongwa na wa uasherati.” (Matendo 15:28, 29, NW) Angalia kwamba kushika mwiko wa damu kulikuwa miongoni mwa ‘mambo yanayohitajiwa kabisa.’ Kutembea katika hatua za nyayo za Yesu kungemaanisha kutoingiza damu katika mwili, ama kupitia mdomoni ama katika njia nyingineyo yote.

⁷ Kanuni hii imevunjwa kwa kutojali kabisa katika Jumuiya ya Wakristo na lile zoea la kutia damu mishipani. Ni kweli, katika miaka ya majuzi watu kadhaa mmoja mmoja wamepata kujua hatari za kiafya za kutiwa damu mishipani na wamekataa kutiwa damu kwa sababu za kitiba. Hususa hiyo ni kweli kwa kuwa wengi wamejipatia UKIMWI kutokana na dawa waliyotiwa. Lakini ni nani wanaotegemeza utakatifu wa damu kwa sababu ya kuheshimu sheria ya Mungu, wakifanya hivyo wakiwa kikundi? Wakati mgonjwa anapokataa kutiwa damu mishipani, moja kwa moja daktari anafikiri yeye ni nani? Je! kwa kawaida daktari hasemi hivi: ‘Bila shaka wewe ni mmoja wa Mashahidi wa Yehova’?

 8. Shahidi mmoja katika Italia alibarikiwa jinsi gani kwa kupiga moyo konde ashike sheria ya Mungu katika jambo hili?

⁸ Antonietta anaishi Italia. Yapata miaka minane iliyopita, mwanamke huyu alikuwa mgonjwa sana, na kipimo cha damu yake kilikuwa chini sana hata madaktari wakasisitiza kwamba alihitaji kutiwa-tiwa damu ili kuokoa uhai wake. Yeye alikataa na akapingwa na madaktari hata watu wa ukoo. Hata vivulana wake wawili walimwomba hivi kwa kujitetea: “Mama, ikiwa wewe unatupenda kweli kweli, kubali damu.” Lakini Antonietta alipiga moyo konde kubaki mwaminifu, na jambo la kufurahisha ni kwamba yeye hakufa. Bado, hali yake ilikuwa mahututi mpaka daktari akasema: “Sisi hatuwezi kueleza ni kwa nini yeye angali hai.” Lakini mara tu namna ya matibabu yasiyokatalika yalipoanza, yeye alifanya maendeleo ya haraka sana mpaka daktari mwingine akasema: “Ni ajabu sana—wewe usingaliweza kupata nafuu kwa muda mfupi hivyo, hata kama sisi tungalikuwa tumekushindilia damu mchana kutwa.” Sasa, yeye ni painia wa kawaida, na wanaye wawili, ambao sasa wana miaka 12 na 14, wanafanya maendeleo mazuri sana katika ukweli. Antonietta alishika kwa ushujaa lile ‘jambo linalohitajiwa kabisa,’ utakatifu wa damu. Mashahidi wa Yehova wote wanashikilia maoni hayo hayo wanapotembea katika hatua za nyayo za Yesu.

Tabia Njema za Kiadili

 9. Ni jambo gani jingine ‘linalohitajiwa kabisa’ ambalo linahusika ndani ya kufuata katika hatua za nyayo za Yesu, na ni jambo gani linalotukia kwa wale wanaoshindwa kulishika?

⁹ Jingine ambalo ni ‘jambo linalohitajiwa kabisa’ lililokaziwa katika ile barua iliyotoka kwa baraza lenye kuongoza la karne ya kwanza lilikuwa ‘kuendelea kushika mwiko wa uasherati.’ Katika barua yake ya kwanza kwa Wakorintho, Paulo alipanua jambo hilo, akisema: “Wala waasherati, wala waabudu sanamu, wala wazinzi, wala wanaume wanaotunzwa kwa makusudi yasiyo ya asili, wala wanaume wanaolala na wanaume . . . hawatarithi ufalme wa Mungu.” (1 Wakorintho 6:9, 10, NW) Wakristo wanasaidia watu ambao wanataka kutumikia Yehova wajiondolee mbali mazoea haya yasiyo safi. Hata washiriki wa kundi wanaotegwa nayo wanasaidiwa wajitakatishe wenyewe ikiwa wanageuka na kutubu. (Yakobo 5:13-15) Lakini Mkristo ye yote akianguka ndani ya mazoea hayo machafu na kukataa kutubu, kawaida moja ya Biblia yenye kutaja mambo moja kwa moja inatumika. Paulo alivuviwa na Mungu kusema: “Acheni kuchangamana katika uandamani pamoja na mtu ye yote anayeitwa ndugu ambaye ni mwasherati. . . . Ondoeni yule mtu mwovu kutoka miongoni mwenu wenyewe.”​—1 Wakorintho 5:11, 13, NW.

10, 11. (a) Ni nani ambao lazima wachukue lawama kwa viwango vya kiadili vilivyoshuka katika Jumuiya ya Wakristo, na kwa sababu gani? (b) Ni jinsi gani jambo lililoonwa na mwanamume mmoja katika Ufilipino linaonyesha kwamba, wakiwa kikundi, Mashahidi wa Yehova wanadumisha viwango vya juu vya kiadili?

¹⁰ Lijapokuwako fundisho hili la wazi, Jumuiya ya Wakristo imetatanika katika ukosefu wa adili. Viongozi wa kidini wanaopunguza uzito wa viwango vya kimungu ni wa kulaumika kwa hali hii, kama wale wanaotaja-taja viwango vya Biblia kwa mdomo tu lakini wanashindwa kuvifikiliza kwa ushujaa katika makundi yao. Hata hivyo, katika jambo hili, pia, Mashahidi wa Yehova wakiwa jamii ya watu wanatembea katika hatua za nyayo za Yesu.

¹¹ Fikiria Jose, kutoka Ufilipino. Akiwa na umri wa 17 alikuwa tayari mtokeza-matata na mcheza-kamari. Mara nyingi alilewa, alikuwa anaishi maisha ya ukosefu wa adili, na mara kwa mara alijikuta jela kwa sababu ya kuiba. Ndipo yeye alipokutana na Mashahidi wa Yehova. “Funzo la Biblia lilibadili kabisa maisha yangu,” yeye anasema. “Sasa mimi sinywi wala sivuti tena, nami nimejifunza kudhibiti tabia yangu ya moyoni. Sasa mimi nina dhamiri safi, nikiwa na mke mmoja tu. Pia nimepata staha ya jirani zangu, waliokuwa wakiniita ‘Jose, yule jamaa mwenye sifa mbaya’ na ‘Jose, lile jini.’ Sasa wao wananiita ‘Jose, yule Shahidi wa Yehova.’ Mwanangu na mpwa wangu wa kiume ni watumishi wa huduma katika kundi ambamo sasa mimi natumikia nikiwa mzee na painia wa kawaida.” Jose na mamilioni ya mashahidi wengine wa Kikristo wa Yehova wanatembea katika hatua za nyayo za Yesu wakiwa Wakristo safi kiadili.

Kutokuwamo

12. Ni mwelekeo gani wa Wakristo halisi ambao Yesu alikazia katika sala yake iliyoandikwa katika Yohana sura ya 17?

¹² Katika ile sala ndefu ambayo Yesu alitoa jioni ya mwisho ya kuwa pamoja na wanafunzi wake, yeye alitaja njia nyingine ambayo wafuasi wake ‘wangetembea katika hatua za nyayo zake.’ Akinena juu ya wanafunzi wake, yeye alisema: “Wao si sehemu ya ulimwengu, kama vile mimi nisivyo sehemu ya ulimwengu.” (Yohana 17:16, NW) Hiyo inamaanisha kwamba Wakristo ni wasiokuwamo. Badala ya kuwa na sehemu katika siasa au mahitilafiano ya kitaifa, wao wanaambia wengine juu ya Ufalme wa Mungu, ule utatuzi mmoja tu kwa matatizo ya ulimwengu huu.​—Mathayo 6:9, 10; Yohana 18:36.

13, 14. (a) Ni jinsi gani Jumuiya ya Wakristo inavyotofautiana na Mashahidi wa Yehova katika kutokuwamo? (b) Ni jinsi gani kudumisha kutokuwamo kwa kisiasa kwa upande wa Shahidi mmoja katika Japani kuliuletea manufaa udugu mzima?

¹³ Kanuni hii ya kutokuwamo imesahauliwa na walio wengi wa washiriki wa Jumuiya ya Wakristo, ambao kwa kawaida wanachukua asili zao za kitaifa kuwa za maana kuliko mahusiano yao ya kidini. Mike Royko, aliye mchangia safu za magazeti mbalimbali, anaonyesha kwamba “Wakristo” wamekuwa hawajapata kamwe ‘kujichunga sana wasifanye vita juu ya Wakristo wengine,” akiongezea hivi: “Kama wangalikuwa wamefanya hivyo, vilivyo vingi vya vita vyenye kuwaka sana moto katika Ulaya visingalitukia kamwe.” Kwamba Mashahidi wa Yehova wanadumu wakifuatilia sana kutokuwamo kwa Kikristo nyakati za vita ni uhakika unaojulikana vizuri. Lakini wakiwa ni wafuasi wa hatua za nyayo za Yesu, wao ni wasiokuwamo pia kuhusiana na masuala ya kijamii na kisiasa. Hivyo, hakuna jambo lo lote linalosumbua umoja wao wa ulimwenguni pote ulio wa kustaajabisha sana.​—1 Petro 2:17.

¹⁴ Nyakati fulani kutokuwamo kwao kunaleta matokeo yasiyotazamiwa. Mathalani, katika wilaya ya Tsugaru ya kaskazini mwa Japani, uchaguzi unachukuliwa kwa uzito sana. Lakini Toshio, msaidizi wa meneja katika Idara ya Pesa ya afisi ya kwao ya kiserikali, alikataa kwa sababu za dhamiri kujihusisha katika kampeni ya kuchagua meya upya. Hiyo ilitokeza kushushwa cheo awe katika Idara ya Uondoaji Kinyesi. Hata hivyo, mwaka mmoja baadaye meya alikamatwa na kulazimishwa kujiuzulu kwa sababu ya mazoea ya ufisadi. Meya mpya alichaguliwa. Aliposikia juu ya kushushwa cheo kwa Toshio, yeye alimrudisha kwenye cheo cha juu cha usimamizi, na hiyo ikawaletea mibaraka ndugu Wakristo wa Toshio. Jinsi gani? Toshio anaeleza kwamba ni vigumu sana kupata ruhusa ya kutumia majumba ya mazoezi ya mwili kwa ajili ya vikusanyiko visivyo vya uanariadha. Lakini akiwa katika cheo chake cha sasa, “Yehova ameweza kunitumia mimi”​—tukinukuu maneno ya Toshio mwenyewe—“kupata utumizi wa hayo majumba ya mazoezi ya mwili kwa ajili ya mikusanyiko ya wilaya mitatu na makusanyiko ya mizunguko manne.” Yeye anakata shauri hivi: “Mradi sisi tunabaki tukiwa waaminifu, Yehova atafungua njia zisizowazika za kututumia.”

Katika Maskani Zetu

15. Ni jinsi gani Yesu aliwaachia kigezo wafuasi wa hatua za nyayo zake kwa habari ya mahusiano ya kijamaa?

¹⁵ Sehemu nyingi ambamo Wakristo ‘wanafuata katika hatua za nyayo za Yesu’ ni katika maskani zao. Biblia inakisimamisha thabiti kielelezo cha Yesu kuwa ndicho kigezo cha kufuata kwa ajili ya mahusiano ya kinyumbani wakati inaposema: “Mwe wenye kujitiisha kwa mtu na mwenzake katika hofu ya Kristo. Acheni wake wawe wenye kujitiisha kwa waume wao kama kwa Bwana, kwa sababu mume ni kichwa cha mke wake kama vile Kristo pia alivyo kichwa cha kundi . . . Kwa uhakika, kama vile kundi lilivyo katika hali ya kujitiisha kwa Kristo, acheni wake wawe hivyo kwa waume wao katika kila jambo. Waume, endeleeni kupenda wake zenu, sawa na vile Kristo pia alivyopenda kundi na kujitoa mwenyewe kwa ajili yalo.”​—Waefeso 5:21-25, NW.

16, 17. (a) Ni hali gani mbaya iliyo katika Jumuiya ya Wakristo kuhusu mahusiano ya kinyumbani? (b) Ni jinsi gani tu mahusiano ya kinyumbani yanaweza kufanyiwa maendeleo, kama inavyoonyeshwa na jambo lililoonwa na mume na mke waliofunga ndoa katika Brazili?

¹⁶ Leo Jumuiya ya Wakristo inapuuza shauri hili kwa sehemu kubwa na hivyo imejawa na jamaa zilizovunjika-vunjika kabisa. Jamaa zilizovunjika ni jambo la kawaida, na mara nyingi mahitilafiano kati ya mzazi na mtoto yanakuwa yenye kina kirefu sana. “Jamaa inabomoka-bomoka,” alionelea profesa mmoja wa saikolojia miaka kadhaa iliyopita. Wanasaikolojia wa watoto, washauri wa ndoa, na madaktari wa akili wanafanikiwa kidogo tu katika kudumisha upamoja wa jamaa zilizohatarika. Lakini Mashahidi wa Yehova wanajaribu sana kutumia kanuni za Biblia na wanajulikana sana kwa kuwa na mahusiano ya kijamaa yanayozidi wastani ule wa kawaida.

¹⁷ Mathalani, Aldemar alikuwa luteni katika polisi wa kijeshi katika Brazili na alikuwa na matatizo ya kijamaa. Mke wake alimwacha na kutafuta mtengano halali. Mwanamume huyo alianza kunywa kupindukia, na hata akajaribu kujiua. Baadaye, watu wa ukoo wake, ambao ni Mashahidi wa Yehova, walinena naye juu ya Biblia. Yeye alipenda mambo aliyosikia na kuanza kujifunza. Kwa kutaka kupatanisha maisha yake na msimamo wa kutokuwamo ambao unafanya Mashahidi wa Yehova wajulikane, yeye aliomba kufutwa kazi jeshini. Aldemar na mke wake walitatua tofauti zao za ndoa kwa kutumia kanuni za Biblia ambazo Aldemar alikuwa anajifunza. Leo, wao wanafuata pamoja katika hatua za nyayo za Yesu, wakitumikia Yehova pamoja wakiwa mapainia wa kawaida.

Wenye Utii kwa Sababu ya Upendo

18. (a) Kwa sababu gani Mashahidi wa Yehova wanabarikiwa kiroho leo? (b) Ni jinsi gani Isaya 2:2-4 inavyoendelea kutimizwa sasa?

¹⁸ Kuna ithibati ya kwamba Mashahidi wa Yehova wanatembea kwa umoja katika roho na katika hatua za nyayo za Kristo Yesu. Wakiwa watu mmoja mmoja na wakiwa kikundi, wao wanabarikiwa kiroho kwa kufanya hivyo. (Zaburi 133:1-3) Ithibati zilizo wazi za baraka ya kimungu juu yao zimesukuma umati wa watu wenye mioyo ya kufuata haki watende kupatana na unabii ulio kwenye Isaya 2:2-4. Katika miaka mitano tu iliyopita, watu 987,828 wamechukua hatua zinazohitajiwa kabisa kwa ajili ya wakfu na ndipo wakajitokeza kwa ajili ya ubatizo katika maji. Kwa upendo, Yehova hakuweka kikomo kilichoamrishwa kabisa juu ya hesabu ya watu ambao wanaweza kufanya hivyo kabla ya “ile dhiki kubwa” kudhurubu!—Ufunuo 7:9, 14, NW.

19. (a) Ni manufaa gani zenye kuonekana wazi ambazo huenda zikatokana na kutumikia Yehova, nazo zinapasa kuonwa jinsi gani? (b) Ni nini sababu yetu ya msingi ya kutii amri za Yehova?

¹⁹ Kama vile maono yaliyo juu yanavyoonyesha, mara nyingi baraka za kiroho zinazoshangiliwa na watu wa Mungu zinaandamana na manufaa zenye kuonekana wazi. Mathalani, kwa kushika mwiko wa kuvuta tumbako, kwa kuishi maisha za adili, na kwa kuheshimu utakatifu wa damu, wao wanaweza kuepuka kuwa majeruhi wa magonjwa fulani. Au kwa sababu ya kuishi kupatana na ukweli, wao wanaweza kunufaika kwa njia ya kiuchumi, kijamii, au ya kinyumbani. Zo zote za manufaa hizo zenye kuonekana wazi zinaonwa kuwa baraka kutoka kwa Yehova, nao wanathibitisha kwamba sheria za Yehova zina mafaa. Lakini uwezekano wa kupata faida hizo zenye mafaa sio wenyewe hasa ulio sababu ya kutii sheria za Mungu. Wakristo wa kweli wanatii Yehova kwa sababu wanampenda, kwa sababu yeye anastahili ibada yao, na kwa sababu kufanya mapenzi yake ndilo jambo la pekee lilio sawa. (1 Yohana 5:2, 3; Ufunuo 4:11) Shetani ndiye anayeshindania kwamba watu wanatumikia Mungu kwa ajili ya manufaa za ubinafsi tu.​—Ona Ayubu 1:9-11; 2:4, 5.

20. Mashahidi wa Yehova wa leo wanatembea jinsi gani katika roho ile ile kama wale mashahidi waaminifu watatu wa Kiebrania wa nyakati za kale?

²⁰ Mashahidi wa Yehova wa kisasa wanatembea katika roho ile ile kama wale mashahidi waaminifu watatu wa Kiebrania wa siku ya Danieli. Walipotishwa kukupushwa ndani ya tanuri yenye kuwaka moto, hawa walisema: “Kama ni hivyo, Mungu wetu tunayemtumikia aweza kutuokoa na tanuru ile iwakayo moto; naye atatuokoa na mkono wako, Ee mfalme. Bali kama si hivyo [ndiyo kusema, hata ikiwa yeye anaacha tufe], ujue, Ee mfalme, ya kuwa sisi hatukubali kuitumikia miungu yako, wala kuisujudia hiyo sanamu ya dhahabu uliyoisimamisha.” (Danieli 3:17, 18) Kuwe au kusiwe na manufaa au matokeo yenye kuonekana wazi mara hiyo, Mashahidi wa Yehova wataendelea kufuata kwa ukaribu katika hatua za nyayo za Yesu, wakijua kwamba uhai wa milele katika ulimwengu mpya wa Mungu umeahidiwa! Wakiwa jamii ya watu wenye umoja wao wataendelea kutembea “katika roho ile ile” na “katika hatua za nyayo zile zile,” liwe lo lote liwalo!

Je! Wewe Unaweza Kueleza:

◻ Ni kwa sababu gani Mashahidi wa Yehova wana umoja?

◻ Ni katika mambo gani Mashahidi wa Yehova wanatofautiana na Wakristo wa jina tu?

◻ Ni nini sababu kubwa inayofanya Wakristo wa kweli watumikie Yehova?

◻ Watu wa Mungu wanaona jinsi gani manufaa zinazotokana na kutii Yehova?

[Picha katika ukurasa wa 16]

Wakati mgonjwa anapokataa kutiwa damu mishipani, kwa kawaida inachukuliwa kwamba yeye ni mmoja wa Mashahidi wa Yehova

[Picha katika ukurasa wa 18]

Wengi wanaodai kuwa Wakristo wamekuwa hawakujichunga sana wasifanye vita juu ya mmoja na mwenzake—huku wakiwa na baraka ya viongozi wao wa kidini