“Kukaza Akili Juu ya Roho Humaanisha Uzima na Amani”
“Wale wanaoishi kufuatana na matakwa ya roho, hutawaliwa na fikira za roho.”—ROM. 8:5, Biblia Habari Njema.
NYIMBO: 57, 52
1, 2. Kwa nini Waroma sura ya 8 ni muhimu kwa Wakristo watiwa mafuta?
YAELEKEA umesoma andiko la Waroma 8:15-17 wakati wa Ukumbusho wa kifo cha Yesu. Andiko hilo muhimu linaeleza jinsi ambavyo Wakristo hujua kwamba wametiwa mafuta. Roho takatifu hutoa ushahidi pamoja na roho zao. Na mstari wa kwanza katika sura hiyo unazungumza kuhusu “wale walio katika muungano na Kristo Yesu.” Lakini je, Waroma sura ya 8 inahusu tu watiwa mafuta? Au inazungumzia Wakristo walio na tumaini la kuishi duniani pia?
2 Kimsingi, sura hiyo inazungumza kuhusu Wakristo watiwa mafuta. Wanapokea “ile roho” kama ‘wanaongojea kwa bidii kufanywa kuwa wana, kuachiliwa huru kutoka katika miili yao ya nyama.’ (Rom. 8:23) Naam, wana tumaini la kuishi mbinguni wakiwa wana wa Mungu. Walipata tumaini hilo kwa sababu walibatizwa na kuwa Wakristo, Mungu akatumia fidia kuwasamehe dhambi zao, na kuwatangaza kuwa waadilifu wakiwa wana wake wa kiroho.—Rom. 3:23-26; 4:25; 8:30.
3. Kwa nini tufikie mkataa kwamba Waroma sura ya 8 ni muhimu kwa wale walio na tumaini la kuishi duniani?
3 Hata hivyo, Waroma sura ya 8 ni muhimu pia kwa wale walio na tumaini la kuishi duniani kwa sababu kwa kadiri fulani Mungu anawaona kuwa waadilifu. Tunaona jambo hilo tunapochunguza sura zinazotangulia katika barua ya Paulo. Katika sura ya 4, alizungumza kuhusu Abrahamu. Mwanamume huyo mwenye imani aliishi kabla Yehova hajawapa Waisraeli Sheria, na muda mrefu kabla Yesu hajafa kwa ajili ya dhambi zetu. Lakini bado Yehova alitambua imani ya pekee ya Abrahamu, naye akahesabiwa kuwa mwadilifu. (Soma Waroma 4:20-22.) Vivyo hivyo, Yehova anaweza kuwaona kuwa waadilifu Wakristo waaminifu walio na tumaini linalotegemea Biblia la kuishi milele duniani. Kwa hiyo, wanaweza kunufaika na shauri linalowahusu waadilifu ambalo linapatikana katika Waroma sura ya 8.
4. Andiko la Waroma 8:21 linapaswa kutuchochea tujiulize nini?
4 Andiko la Waroma 8:21, linatuhakikishia kwamba kutakuwa na ulimwengu mpya. Mstari huo unaahidi kwamba “uumbaji wenyewe pia utawekwa huru kutoka katika utumwa wa uharibifu na kuwa na uhuru wenye utukufu wa watoto wa Mungu.” Tunapaswa kujiuliza ikiwa tutakuwepo katika ulimwengu huo na kupata thawabu hiyo. Je, unaamini kwamba utapokea thawabu hiyo? Waroma sura ya 8 ina shauri litakalokusaidia uwe na uhakika.
“KUKAZA AKILI JUU YA MWILI”
5. Paulo alizungumzia suala gani zito katika Waroma 8:4-13?
5 Soma Waroma 8:4-13. Waroma sura ya 8 inaonyesha tofauti kati ya wale wanaotembea “[kupatana] na mwili” na wale wanaotembea “[kupatana] na roho.” Huenda wengine wakafikiri kwamba andiko hili linatofautisha wale ambao ni waabudu wa Yehova na wale ambao si waabudu wa Yehova. Hata hivyo, Paulo alikuwa akiwaandikia “wale . . . walio katika Roma wakiwa wapendwa wa Mungu, walioitwa wawe watakatifu.” (Rom. 1:7) Kwa hiyo, Paulo alikuwa akionyesha tofauti kati ya Wakristo waliotembea kulingana na mwili na Wakristo waliotembea kulingana na roho. Walitofautianaje?
6, 7. (a) Biblia inatumia neno “mwili” katika njia zipi? (b) Paulo alimaanisha nini alipotumia neno “mwili” katika Waroma 8:4-13?
6 Kwanza fikiria neno “mwili.” Paulo alikuwa akizungumzia nini? Biblia inatumia neno “mwili” katika njia tofauti-tofauti. Nyakati nyingine linamaanisha mwili wetu wa nyama. (Rom. 2:28; 1 Kor. 15:39, 50) Pia linaweza kumaanisha ukoo. Yesu alikuwa wa “uzao wa Daudi kulingana na mwili,” naye Paulo aliwaona Wayahudi kuwa “jamaa [zake] kulingana na mwili.”—Rom. 1:3; 9:3.
7 Hata hivyo, kile ambacho Paulo aliandika katika sura ya 7 kinatusaidia kuelewa maana ya neno “mwili” katika Waroma 8:4-13. Alihusianisha “[kuishi kupatana] na mwili,” na “tamaa zenye dhambi” ambazo “zilikuwa zikifanya kazi katika [miili yao].” (Rom. 7:5) Hilo linatusaidia kuelewa maana ya maneno, “wale wanaoishi kufuatana na matakwa ya mwili” ambao Paulo alisema “hukaza akili zao juu ya mambo ya mwili.” Alikuwa akizungumza kuhusu watu wanaoongozwa au wanaokazia fikira tamaa zao na mielekeo yao wakiwa wanadamu wasio wakamilifu. Kwa ujumla, hao ni watu ambao wanaongozwa na tamaa na hisia zao za ngono au za mambo mengine.
8. Kwa nini hata Wakristo watiwa mafuta walihitaji kuonywa kuhusu “[kuishi kupatana] na mwili”?
8 Lakini huenda ukashangaa ni kwa nini Paulo aliwaambia Wakristo watiwa mafuta kuhusu hatari ya “[kuishi kupatana] na mwili.” Je, Wakristo ambao Mungu anawakubali kuwa rafiki zake na kuwaona kuwa waadilifu wanakabili hatari hiyo leo? Inasikitisha kwamba Mkristo yeyote anaweza kuanza kuongozwa na mwili wenye dhambi. Kwa mfano, Paulo aliandika kwamba baadhi ya ndugu huko Roma walikuwa watumwa “wa matumbo yao wenyewe [au wa tamaa zao],” ambazo huenda zilikuwa tamaa za ngono, chakula, vinywaji, au za mambo mengine. Baadhi yao walikuwa ‘wakiwashawishi wasio na lawama.’ (Rom. 16:17, 18; Flp. 3:18, 19; Yuda 4, 8, 12) Kumbuka pia kwa muda fulani ndugu mmoja katika kutaniko la Korintho alikuwa “[akiishi na] mke wa baba yake.” (1 Kor. 5:1) Kwa hiyo, inaeleweka ni kwa nini Mungu alimtumia Paulo kuwaonya Wakristo kuhusu “[kukaza] akili zao juu ya mambo ya mwili.”—Rom. 8:5, 6.
9. Ni mambo gani ambayo hayahusiki katika onyo la Paulo kwenye andiko la Waroma 8:6?
9 Onyo hilo linafaa hata leo. Baada ya kumtumikia Mungu kwa miaka mingi, huenda Mkristo akaanza kukaza akili yake juu ya mambo ya mwili. Kukaza akili juu ya mambo ya mwili hakumaanishi kufikiria mara chache kuhusu chakula, kazi, burudani, au hata uhusiano wa kimapenzi. Hayo ni mambo ya kawaida katika maisha ya mtumishi wa Mungu. Yesu alifurahia chakula, naye aliwaandalia wengine chakula. Pia alitambua umuhimu wa kupumzika. Na Paulo aliandika kwamba mahusiano ya ngono ni sehemu muhimu ya ndoa.
10. Maneno ‘kukaza akili juu ya’ katika andiko la Waroma 8:5, 6 yanamaanisha nini?
10 Hivyo basi, Paulo alimaanisha nini aliposema kuhusu ‘kukaza akili juu ya mambo ya mwili’? Neno la Kigiriki ambalo Paulo alitumia linamaanisha “kukazia fikira zetu zote au kuelekeza mipango yetu yote juu ya jambo fulani.” Wale wanaoishi kulingana na mwili wanaruhusu maisha yao yaongozwe hasa na mwelekeo wao wa asili wenye dhambi. Msomi mmoja anasema hivi kuhusu maneno yanayotumiwa katika andiko la Waroma 8:5: “Wao hukaza akili juu ya mambo ya mwili, yaani, wanapendezwa sana nayo, huzungumza nyakati zote kuyahusu, nao huyafanya na kuyafurahia.”
11. Ni baadhi ya mambo gani ambayo huenda yakawa muhimu sana kwetu?
11 Wakristo huko Roma walihitaji kuchunguza kile ambacho hasa walikazia fikira maishani. Je, inawezekana kwamba maisha yao yaliongozwa na “mambo ya mwili” au walikazia fikira mambo hayo? Sisi pia tunapaswa kujichunguza kuhusiana na kile tunachokazia fikira. Tunafurahishwa zaidi na mambo gani, nasi huzungumzia nini? Kwa kawaida sisi hufuatilia nini maishani? Huenda watu fulani wakafikiri sana kuhusu kununua na kunywa divai mbalimbali, kupamba nyumba zao, kutafuta mitindo mipya ya mavazi, kuwekeza pesa, kupanga likizo na kadhalika. Mambo kama hayo si mabaya; yanaweza kuwa mambo ya kawaida maishani. Kwa mfano, pindi moja Yesu alitokeza divai, naye Paulo akamwambia Timotheo atumie “divai kidogo.” (1 Tim. 5:23; Yoh. 2:3-11) Lakini je, Yesu na Paulo ‘nyakati zote walizungumza kuhusu divai, wakainywa, na kuifurahia’? Je, walitamani sana divai hivi kwamba ‘walizungumza nyakati zote’ kuihusu? Hapana. Namna gani sisi? Tunazingatia nini hasa maishani?
12, 13. Kwa nini tunapaswa kuwa waangalifu kuhusu mambo tunayokazia fikira?
12 Kila mmoja wetu anapaswa kujichunguza. Kwa nini? Paulo aliandika hivi: “Kukaza akili juu ya mwili humaanisha kifo.” (Rom. 8:6) Hiyo ni hatari sana kwa sababu inamaanisha kufa kiroho sasa na kufa kihalisi wakati ujao. Hata hivyo, Paulo hakumaanisha kwamba mtu akianza “kukaza akili juu ya mwili” ni lazima afe. Mtu anaweza kubadilika. Mfikirie yule mwanamume huko Korintho aliyekuwa mwasherati ambaye alifuata “mwili” na ikawa lazima atengwe na ushirika. Lakini aliweza kubadilika. Aliacha kufuata tamaa za mwili na kuanza kumtumikia Yehova kwa uaminifu.—2 Kor. 2:6-8.
13 Ikiwa mtu huyo angeweza kubadilika, hata leo Mkristo anaweza kubadilika, na hasa ikiwa hajapotoka kama mwanamume huyo aliyekuwa Korintho. Bila shaka, onyo la Paulo kuhusu matokeo yanayoweza kumpata mtu ‘anayekaza akili yake juu ya mwili’ linapaswa kuwachochea Wakristo kufanya mabadiliko yanayohitajiwa!
“KUKAZA AKILI JUU YA ROHO”
14, 15. (a) Paulo alipendekeza tukaze akili zetu juu ya nini? (b) “Kukaza akili juu ya roho” hakumaanishi nini?
14 Baada ya mtume Paulo kutuonya kuhusu “kukaza akili juu ya mwili,” alituhakikishia hivi: “Kukaza akili juu ya roho humaanisha uzima na amani.” Kupata uzima na amani ni thawabu kubwa sana! Tunaweza kupataje thawabu hiyo?
15 “Kukaza akili juu ya roho” hakumaanishi kwamba mtu hajishughulishi na mambo ya kawaida. Hakumaanishi kwamba mtu huyo huzungumza na kufikiri tu juu ya Biblia au jinsi anavyompenda Mungu na tumaini lake la wakati ujao. Na tukumbuke kwamba Paulo na wengine katika karne ya kwanza waliompendeza Mungu waliishi maisha ya kawaida tu. Walikula na kunywa. Wengi wao walikuwa na familia na walifanya kazi ili kujitegemeza.—Marko 6:3; 1 The. 2:9.
16. Ingawa Paulo alifanya mambo mengi ya kawaida maishani, alikazia fikira nini?
16 Hata hivyo, watumishi hao wa Mungu hawakuruhusu mambo hayo ya kawaida yachukue sehemu ya kwanza maishani mwao. Baada ya kusema kwamba Paulo alifanya kazi ya kutengeneza mahema, Biblia inaonyesha kwamba kazi kuu maishani mwake ilikuwa kuhubiri na kufundisha. (Soma Matendo 18:2-4; 20:20, 21, 34, 35.) Na Paulo aliwatia moyo ndugu na dada zake huko Roma wafanye kazi hiyohiyo. Naam, Paulo alikazia utendaji wa kiroho maishani mwake. Wakristo huko Roma walihitaji kumwiga, na hata sisi pia.—Rom. 15:15, 16.
17. ‘Tukikaza akili juu ya roho,’ tunaweza kuishi maisha ya aina gani?
17 Tukikazia fikira mambo ya kiroho, tutapata thawabu gani? Andiko la Waroma 8:6 linajibu hivi waziwazi: “Kukaza akili juu ya roho humaanisha uzima na amani.” Hilo linamaanisha kuruhusu akili yetu iongozwe na kutawaliwa na roho takatifu na kujifunza kufikiri kama Mungu. Tunaweza kuwa na uhakika kwamba ikiwa jambo kuu maishani mwetu ni kukaza akili juu ya “roho,” tutakuwa na maisha yenye kusudi na yenye kuridhisha sasa. Na hatimaye tutapata uzima wa milele, iwe ni duniani au mbinguni.
18. “Kukaza akili juu ya roho” hutokeza amani jinsi gani?
18 Acheni tufikirie uhakikisho wa kwamba “kukaza akili juu ya roho humaanisha . . . amani.” Watu wengi hujitahidi sana kupata amani ya akili. Ingawa wanajitahidi bila mafanikio kuipata, tayari sisi tuna amani hiyo. Jambo moja linaloonyesha tuna amani hiyo ni kwamba tunajitahidi kudumisha amani katika familia zetu na kutanikoni. Tunatambua kwamba sisi na waabudu wenzetu si wakamilifu. Kwa sababu hiyo, mara kwa mara matatizo yatatokea, na yanapotokea tumefundishwa kufuata shauri hili la Yesu: “Fanya amani yako pamoja na ndugu yako.” (Mt. 5:24) Inakuwa rahisi kufanya hivyo tunapokumbuka kwamba ndugu au dada huyo pia anamtumikia “Mungu anayetoa amani.”—Rom. 15:33; 16:20.
19. Tunaweza kupata amani gani ya pekee?
19 Kuna aina nyingine ya amani ambayo ni yenye thamani kubwa zaidi. Kwa “kukaza akili juu ya roho,” tunakuwa na amani pamoja na Muumba wetu. Isaya aliandika maneno yaliyohusu siku zake lakini ambayo yanatimizwa kwa njia kubwa zaidi sasa: “Utamlinda yeye ambaye moyo wake umekutegemea katika amani kamilifu, kwa kuwa anakutumaini.”—Isa. 26:3, Union Version; soma Waroma 5:1.
20. Kwa nini unathamini shauri tunalopata katika Waroma sura ya 8?
20 Kwa hiyo, iwe tumetiwa mafuta kwa roho, au tuna tumaini la kuishi milele katika paradiso duniani, tunathamini shauri lililoongozwa na roho ambalo linapatikana katika Waroma sura ya 8. Tunashukuru sana kwa kupata himizo la kutoruhusu tamaa za “mwili” ziwe jambo kuu maishani! Badala yake, tunatambua hekima ya kuishi kupatana na maneno haya yaliyoongozwa na roho: “Kukaza akili juu ya roho humaanisha uzima na amani.” Tukifanya hivyo, tutapata thawabu ya uzima wa milele, kwa maana Paulo aliandika hivi: “Mshahara ambao dhambi hulipa ni kifo, lakini zawadi ambayo Mungu hutoa ni uzima wa milele kupitia Kristo Yesu Bwana wetu.”—Rom. 6:23.