Uwe Safi Katika Akili na Mwili

“Mtoe miili yenu iive dhabihu iliyo hai, takatifu, yenye kukubalika kiva Mungu.​—WAROMA 12:1, NW.

 1. Kulingana na mtume Paulo, kwa nini usafi katika akili na mwili unahitajiwa kabisa?

MTU anayetamani kutumikia yule Mungu mtakatifu Yehova lazima awe mwenye utakato kiroho na kiadili. Kwa kufaa, hilo pia hudokeza kuwa safi katika akili na mwili. Mfumo wa mambo uliopo ukiwa jinsi ulivyo, watu wanaotoka ndani yao ili kutumikia Yehova hawana budi kufanya mabadiliko si katika tabia zao za kufikiri tu bali mara nyingi katika tabia zao za kibinafsi pia. Mtume Paulo aliandikia Wakristo katika Roma hivi: “Kwa hiyo mimi nawasihi nyinyi kwa huruma za Mungu, ndugu, mtoe miili yenu iwe dhabihu iliyo hai, takatifu, yenye kukubalika kwa Mungu, utumishi mtakatifu pamoja na nguvu zenu za kufikiri. Na mwache kufanyizwa kulingana na mtindo wa huu mfumo wa mambo, bali mgeuzwe kwa kubadili akili yenu, ili mpate kujithibitishia wenyewe mapenzi ya Mungu yaliyo mema na yenye kukubalika na makamilifu.” (Waroma 12:1, 2, NW) Usafi wa akili na mwili unahusisha ndani nini?

Usafi wa Kiakili

 2. Macho na moyo wetu vingeweza kutufanyaje tutende mwenendo mlegevu, na ni jambo gani linalohitajiwa kabisa ili kuepuka kufanya hivyo?

² Hata kabla ya Sheria kutolewa, Ayubu mwaminifu alionyesha kwamba macho na moyo wetu vinaweza kutufanya tutende mwenendo mlegevu tusipovidhibiti. Yeye alitaarifu hivi: “Mimi nimekata shauri la agano pamoja na macho yangu. Kwa hiyo ni jinsi gani mimi ningeweza kujionyesha mwenyewe kuwa mwenye kuelekeza fikira kwa bikira? Ikiwa moyo wangu umeshawishwa kuelekea mwanamke, . . . huo ungekuwa ni mwenendo mlegevu, na hilo lingekuwa ni kosa la kuelekezewa fikira na watekeleza-haki.” (Ayubu 31:1, 9-11, NW) Ikiwa sisi tuna macho yenye kutanga-tanga na moyo wa ugeugeu, tunahitaji nidhamu ya kiakili, “nidhamu ambayo inatoa muono-ndani.”​—Mithali 1:3, NW.

3, 4. (a) Kielelezo cha Daudi na Bath-sheba kinaonyesha nini, na ni jambo gani linalohitajiwa kabisa ili kubadili tabia mbaya za kufikiri? (b) Kwa nini wazee Wakristo wapaswa wawe waangalifu hasa?

³ Macho ya Mfalme Daudi yalimwongoza katika kutenda uzinzi pamoja na Bath-sheba. (2 Samweli 11:2, 4) Kielelezo hiki kinaonyesha kwamba hata wanaume wanaotumiwa na Yehova kwa umashuhuri wanaweza kuanguka ndani ya dhambi wasipotia akili zao nidhamu. Huenda ikachukua jitihada ya kujikakamua ili kubadili tabia zetu za kufikiri. Jitihada hizo zinapasa kuandamana na sala ya juhudi ya moyoni ya kuomba msaada wa Yehova. Baada ya kutubia dhambi yake pamoja na Bath-sheba, Daudi alisali hivi: “Ee Mungu, uniumbie moyo safi, uifanye upya roho iliyotulia ndani yangu.”​—Zaburi 51:10.

⁴ Wazee Wakristo hasa wanapaswa kuwa waangalifu wasifungie moyoni tamaa mbaya-mbaya ambazo zingeweza kuwaongoza ndani ya dhambi nzito. (Yakobo 1:14, 15) Paulo aliandikia mzee Mkristo Timotheo hivi: “Mwisho wa agizo hilo ni upendo utokao katika moyo safi na dhamiri njema, na imani isiyo na unafiki.” (1 Timotheo 1:5) Kwa uhakika ungekuwa unafiki mzee kuendesha wajibu wake mbalimbali wa kiroho huku akiruhusu jicho lake lenye kutanga-tanga lichochee katika moyo wake mawazo ya kutenda jambo lisilo safi.

 5. Ni mambo gani yanayopasa kuepukwa ili kudumisha usafi wa akili?

⁵ Sisi sote tukiwa Wakristo tunapaswa kufanya yote yote tuwezayo ili tuwe safi katika akili. Hii inamaanisha kuepuka sinema zozote, programu za televisheni, au mambo ya kusoma ambayo yangeweza kuwa na uvutano wenye kufisidi juu ya akili zetu. Afya ya kiakili inahusisha ndani jitihada ya kukaa tukifikiria-fikiria mambo yaliyo “ya ukweli, . . . ya uadilifu, . . . ya usafi.” Mtume Paulo anaongezea hivi: “Ukiwapo wema wo wote, ikiwapo sifa nzuri yo yote, yatafakarini hayo.”​—Wafilipi 4:8.

Kufuata Binafsi Kanuni za Afya

 6. (a) Toa vielelezo kutoka kitabu cha Walawi kuonyesha kwamba mtu binafsi na Waisraeli wote kwa ujumla walitakwa wafuate kanuni za afya? (b) Kusudi la sheria hizo lilikuwa nini?

⁶ Imepata kusemwa kwamba “usafi ndio wa pili kwa uchaji-Mungu.” Ni kweli kwamba mtu aliye safi kiadili na kimwili huenda asiwe ni mcha-Mungu. Lakini ni ulazima mtu aliye mcha-Mungu awe safi kiadili na kimwili. Sheria ya Musa ilitoa maagizo ya wazi kabisa juu ya kusafisha nyumba zilizoambukizwa na juu ya kuoga kibinafsi katika visa mbalimbali vya kukosa usafi. (Ona Walawi, sura 14 na 15.) Waisraeli wote walitakwa wajithibitishe kuwa watakatifu. (Walawi 19:2) Kichapo Insight on the Scriptures hutaarifu hivi: “Zile sheria za ulaji, kanuni za afya, na kiadili ambazo Mungu aliwapa [Waisraeli] zilikuwa vikumbusha vya daima kwao juu ya hali yao ya kujitenga na utakatifu wao kwa Mungu.”​—Buku 1, ukurasa 1128.

 7. Ukweli ni nini kuhusu Mashahidi wa Yehova wakiwa kikundi cha watu, lakini waangalizi fulani wasafirio wameripoti nini?

⁷ Ingawa Mashahidi wa Yehova wakiwa kikundi cha watu ni safi bila kutiwa unajisi wowote na dini bandia ya Kibabuloni na hawaachilii ukosefu wa usafi wa kiadili katikati yao, ripoti zinazotoka kwa waangalizi wasafirio zinaonyesha kwamba watu fulani mmoja mmoja hawajali kanuni za afya na unadhifu wa kibinafsi. Tunaweza kuhakikishaje kwamba sisi ni safi katika upande huu pia? Kiolezo chema kwa nyumba zote za Kikristo ni Betheli, jina ambalo linamaanisha “Nyumba ya Mungu.”

8, 9. (a) Ni shauri gani wanalopewa washiriki wote wapya wa jamaa ya Betheli? (b) Ni kanuni zipi zinazofuatwa katika Makao ya Betheli zinazopasa kuongoza kila jamaa ya Kikristo?

⁸ Wakati mtu anapokuwa mshiriki wa jamaa ya Betheli kwenye makao makuu ya Sosaiti ya Mnara wa Mlinzi au yoyote ya ofisi za tawi zayo kotekote ulimwenguni, anapewa broshua iliyotayarishwa na Baraza Linaloongoza. Kichapo hiki kinaeleza mambo yanayotarajiwa kwake katika tabia za kikazi na tabia za kibinafsi. Chini ya kichwa “Utunzaji wa Chumba na Usafi,” kichapo hicho kinataarifu hivi: “Maisha ya Betheli hutaka viwango vya juu vya kimwili, kiadili na kiroho vidumishwe. Kila mmoja kwenye Betheli anapaswa kuhangaikia kujiendeleza mwenyewe na chumba chake kikiwa safi. Hii inachangia afya njema. Hakuna sababu ya mtu yeyote kuwa mchafu. Ni zoea jema kuoga kila siku. . . . Kunawa kabla ya wakati wa chakula kunahitajiwa sana na kunatarajiwa kwa wote. Kwa kufikiria mwanachumba mwenzako na mtunza nyumba, bakuli la kunawia mikono au lile la kuogea linapasa kusuzwa kwa maji safi baada ya kila utumizi.”

⁹ Katika Makao ya Betheli, vyoo vinaendelezwa vikiwa safi hata katika vijambo vidogo, na uandalizi unafanywa ili kuwezesha wale wanaovitumia wanawe mikono mara tu baada ya hapo. Washiriki wa jamaa wanatarajiwa kuacha choo kikiwa safi baada ya utumizi, jambo linalomaanisha kuangalia kwamba choo kinapigwa maji ifaavyo. Hii ni njia ya kuonyesha ufikirio kwa mtumiaji atakayefuata au kwa mtunza nyumba. Je! kanuni hizo nzuri zenye upendo hazipasi kuongoza kila nyumba ya Kikristo?

10. (a) Kwa nini bafu yenye mambo mengi mno haihitajiwi kabisa ili mtu ajiendeleze mwenyewe na watoto wake wakiwa safi? (b) Ni sheria zipi katika Israeli zilizosaidia kuleta afya njema, na ni somo gani ambalo watu wa Yehova leo wanaweza kujifunza kutokana nazo?

¹⁰ Ni wazi kwamba hali zinatofautiana nchi na nchi. Katika mahali fulani-fulani, nyumba za watu hazina beseni la kuogea wala hata mfereji wa kujinyunyizia maji mwilini. Hata hivyo, ikinenwa kwa ujumla, wanaume na wanawake Wakristo wanaweza kupata sabuni na maji ya kutosha ili kuendeleza miili yao wenyewe ikiwa safi na kuhakikisha kwamba watoto wao ni safi.a Nyumba nyingi katika sehemu zote za ulimwengu hazikushikanishwa na mfumo wa kuondolea mbali kinyesi. Lakini kinyesi kinaweza kuondolewa mbali kwa kufunikwa, kama ilivyotakwa miongoni mwa Waisraeli hata katika kambi za kijeshi. (Kumbukumbu 23:12, 13) Pamoja na hilo, sheria za Yehova zilizoongoza maisha ya kikambi zilitokeza mwito wa kuosha nguo na kuoga mwili mara nyingi, kuchunguza na kutibu haraka sana ugonjwa wa mtu, kushika maiti kwa njia iliyofaa, na kudumisha maji safi na vyakula safi. Sheria zote hizi zilichangia afya ya taifa lile. Je! watu wa Yehova leo hawapaswi kufuata kanuni za afya katika tabia zao za kibinafsi kwa kadiri iyo hiyo?​—Warumi 15:4.

Nyumba na Magari Nadhifu

11. (a) Ni jambo gani linalopaswa kuwa kweli hata kwa nyumba ya Kikristo iliyo ya hali ya chini zaidi? (b) Ni ushirikiano gani unaotakwa kwa washiriki wote wa jamaa ya Betheli?

¹¹ Nyumba zetu, hata ziwe ni za hali ya chini kadiri gani, zinaweza kuwa na utaratibu na usafi, lakini hii itataka jamaa yote ipange mipango myema ya kitengenezo. Mama Mkristo atataka kutumia wakati mwingi iwezekavyo katika mambo ya kiroho, kutia ndani kazi ya kuhubiri, kwa hiyo hapaswi kulazimika kutumia wakati kila siku akio-ndoa-ondoa nguo, vitabu, karatasi, magazeti, na vitu kama hivyo, vilivyoachwa na washiriki wa jamaa vikiwa vimetapakaa huku na huku. Katika Betheli, ingawa kuna watunza nyumba wanaosafisha, kila mshiriki wa jamaa anatarajiwa atandike kitanda chake na kuacha chumba chake kikiwa nadhifu asubuhi. Sisi sote tunathamini Majumba ya Ufalme na Majumba ya Makusanyiko yetu yaliyo maridadi na safi. Nyumba zetu pia na zishuhudie kwamba sisi ni sehemu ya watu wa Yehova walio safi na watakatifu!

12, 13. (a) Ni shauri gani linalotolewa kuhusu magari yanayotumiwa katika utumishi wa Yehova, na kwa nini jambo hilo halipasi kuchukua wakati mwingi sana? (b) Kuna sababu gani ya kiroho ya kujiendeleza tukiwa safi kimwili na kuwa na nyumba na magari nadhifu?

¹² Wengi wa watumishi wa Yehova leo wanatumia magari kwa kusafiria kwenda kwenye mikutano na kwenye utumishi wa shambani. Katika nchi fulani-fulani gari limekuwa kama chombo muhimu kabisa cha kutumikia Yehova. Kwa kuwa ndivyo ilivyo, gari linapasa kuendelezwa likiwa maridadi na safi, hata kama vile nyumba yetu ilivyo. Kwa uhakika, Wakristo hawawezi kutumia wakati mwingi sana wakibembeleza-bembeleza magari yao kama vile watu fulani wa kilimwengu wanavyofanya. Lakini bila kupita kiasi katika upande huo, watumishi wa Yehova wanapaswa kujitahidi kuendeleza magari yao yakiwa safi kwa kiasi kinachofaa na katika utaratibu mwema. Katika nchi fulani-fulani, kuoshewa gari kwenye kituo cha petroli hakugharimu sana wala hakuchukui wakati mwingi. Kuhusu ndani ya gari, mengi yanaweza kutimizwa kwa muda wa dakika kumi wa kulisafisha na kulifanya liwe nadhifu. Wazee na watumishi wa huduma, hasa, wanapaswa kujitahidi kuwa vielelezo vyema katika jambo hili kwa kuwa mara nyingi wanatumia magari yao kusafirisha vikundi vya wahubiri katika utumishi wa shambani. Wakati Shahidi anapoenda kuchukua mtu anayependezwa ili ampeleke mkutanoni, kwa uhakika si ushuhuda mwema ikiwa gari lake ni chafu au si nadhifu.

¹³ Hivyo, kwa jitihada zetu za kuwa safi kimwili na kuwa na nyumba na magari safi na nadhifu, tunaheshimu Yehova tukiwa washiriki wa tengenezo lake safi.

Usafi Wakati wa Kutoa Dhabihu za Kiroho

14. Ni sheria zipi zilizoongoza usafi wa kisherehe katika Israeli, na sheria hizo zinaonyesha nini?

¹⁴ Usafi wa kisherehe kwa ajili ya ibada ulitakwa katika Israeli, au sivyo adhabu iwe kifo. Yehova aliambia Musa na Haruni hivi: “Ni hivi mtakavyowatenga wana wa Israeli na unajisi wao; ili wasife katika unajisi wao, hapo watakapoitia unajisi maskani [tabenakulo, NW) yangu iliyo katikati yao.” (Walawi 15: 31) Katika Siku ya Upatanisho, ilikuwa lazima kuhani mkuu aoge mnofu wake katika maji mara mbili. (Walawi 16:4, 23, 24) Lile bakuli la shaba kwenye tabenakulo, na baadaye ile bahari kubwa sana ya shaba kwenye hekalu, liliandaa maji ili makuhani wajioshe humo kabla ya kutolea Yehova dhabihu. (Kutoka 30:17-22; 2 Mambo ya Nyakati 4:6) Namna gani Waisraeli kwa ujumla? Walipokosa utakato wa kisherehe kwa sababu yoyote, wao walizuiliwa wasiwe na sehemu katika ibada mpaka walipotimiza matakwa ya utakato. (Hesabu 19:11-21) Yote haya yalikazia kwamba usafi wa kimwili unatakwa kwa wale wanaomwabudu Mungu mtakatifu Yehova.

15. Kwa nini dhabihu za wanyama hazihitajiwi kabisa tena, lakini ni maswali gani yanayozuka?

¹⁵ Ni kweli, leo watu wa Yehova hawatakwi watoe dhabihu za wanyama kwenye hekalu fulani la kidunia. Mahali pa zile dhabihu chini ya Sheria pamechukuliwa na “toleo la mwili wa Yesu Kristo mara moja kwa ajili ya wakati wote.” (Waebrania 10:8-10, NW) Sisi ‘tunaabudu Baba kwa roho na ukweli.’ (Yohana 4:23, 24) Lakini je! hii inamaanisha kwamba hatuna dhabihu za kutolea Mungu wetu mtakatifu Yehova? Na je! usafi unatakwa kwetu sisi kwa kadiri ndogo zaidi ya ulivyotakwa kwa Waisraeli?

16. Unabii wa Malaki 3:3, 4 umetimizwaje juu ya Wakristo wapakwa-mafuta tangu 1918, na ni dhabihu gani zenye kukubalika wanazoweza kumtolea Yehova?

¹⁶ Unabii wa Malaki unaonyesha kwamba Wakristo wapakwa-mafuta duniani katika wakati wa mwisho wangesafishwa na kutakaswa taka kwa ajili ya utumishi wa hekalu. Historia inaonyesha kwamba huku kutakaswa taka kulianza katika 1918. Tangu 1919 mabaki wapakwa-mafuta ‘kwa uhakika wamekuwa watu wa Yehova wanaotoa toleo-zawadi katika uadilifu,’ na toleo-zawadi lao ni ‘lenye kuridhisha Yehova.’ (Malaki 3:3, 4, NW) Hivyo, wao wanaweza ‘kutoa dhabihu za kiroho zinazokubalika kwa Mungu kupitia Yesu Kristo.’ (1 Petro 2:5) Mtume Paulo aliandika hivi: “Kupit.ia kwake yeye na tumtolee Mungu sikuzote dhabihu ya sifa, yaani, lile tunda la mdomo linalofanya tangazo la peupe kwa jina lake.”​—Waebrania 13:15, NW.

17. Ingawa kondoo wengine si sehemu ya ukuhani wa kifalme, kwa nini ni lazima wawe safi kimwili, kiakili, kiadili, na kiroho?

¹⁷ Ingawa kondoo wengine hawaitwi kwenye utumishi wa kikuhani wa hekalu kama mabaki wapakwa-mafuta, wao ‘wanatolea Yehova utumishi mtakatifu mchana na usiku’ katika nyua za kidunia za hekalu lake la kiroho. (Ufunuo 7:9, 10, 15, NW) Itakumbukwa kwamba ilikuwa lazima Waisraeli wasio wa kikuhani wawe safi kisherehe ili washiriki ibada kwenye tabenakulo au, baadaye, kwenye hekalu. Vilevile, ni lazima mkutano mkubwa wa kondoo wengine wawe safi kimwili, kiakili, kiadili na kiroho ikiwa wanataka kutumikia kwenye hekalu na kushiriki pamoja na mabaki katika ‘kutolea Mungu dhabihu ya sifa’ kwa kufanya “tangazo la peupe kwa jina lake.”

Safi na Nadhifu kwa Ajili ya Utumishi wa Shambani na Mikutano

18. Tunapojitia katika kazi ya kutoa ushuhuda peupe na kuhudhuria mikutano, hangaikio letu lapasa kuwa nini kwa habari ya usafi wa kibinafsi, mavazi, na viatu?

¹⁸ Hii inamaanisha nini kwa maana yenye mafaa? Inamaanisha kwamba lingekuwa jambo lisilofaa kabisa na lisilo la heshima kwa Yehova kumwakilisha katika huduma ya nyumba kwa nyumba, katika barabara za mji, au katika nyumba ya mtu fulani ikiwa sisi si safi kimwili na hatukuvalia ifaavyo. Kwa sababu hiyo, ni lazima sisi tusichukue mambo hayo kivivi-hivi tu. Ni lazima tuyape fikira za uangalifu, ili tutende kwa njia inayowafaa wahudumu wenye kuchukua jina la Yehova. Nguo zetu hazihitaji kuwa za bei kubwa, lakini zinapasa kuwa safi, za kupendeza, na zenye kiasi. Viatu vyetu vinapasa kutengenezwa vyema katika sehemu vilikoharibika na viwe vyenye sura njema. Vivyo hivyo, kwenye mikutano yote, kutia na Funzo la Kitabu la Kundi, miili yetu inapasa kuwa safi, na tunapaswa kuwa maridadi na kuvalia ifaavyo.

19. Ni manufaa gani za kiroho hutokana na sura yetu safi na maridadi tukiwa wahudumu Wakristo?

¹⁹ Sura yetu safi na maridadi wakati wa kujitia katika kazi ya kutoa ushuhuda na kwenye mikutano yetu ni njia moja ya ‘kupamba fundisho la Mwokozi wetu, Mungu.’ (Tito 2:10) Jambo hilo lenyewe tu ni ushuhuda. Watu wengi wamevutiwa na usafi na unadhifu wetu, na hii imewasukuma wasikilize ujumbe wetu juu ya makusudi mazuri ajabu ya Yehova kuhusu mbingu mpya zenye uadilifu na dunia mpya iliyosafishwa.​—2 Petro 3:13.

20. Ni tunda gani zaidi lililo zuri hutokana na kuwa kwetu safi katika akili na mwili?

²⁰ Mfumo mpya ulio safi wa Yehova ukaribiapo, sisi sote tunahitaji kujichunguza wenyewe tuone kama tunahitaji kufanya marekebisho fulani katika tabia zetu za kufikiri au za kibinafsi. Paulo aliandika: “Mimi nanena kwa maneno ya kibinadamu kwa sababu ya udhaifu wa mnofu wenu: kwa maana hata kama vile nyinyi mlivyotoa viungo vyenu kuwa watumwa kwa uchafu na kutotii sheria kwa kutazamia kutotii sheria, hivyo sasa toeni viungo vyenu kuwa watumwa kwa uadilifu kwa kutazamia utakatifu.” (Waroma 6:19, NW) Usafi wa kiroho na kimwili huleta tunda zuri hata sasa, “tunda katika njia ya utakatifu, na mwisho [utakuwaj uhai wa milele.” (Waroma 6:22, NW) Acheni, basi, tuwe safi katika akili na mwili huku ‘tukitoa miili yetu iwe dhabihu iliyo hai, takatifu, inayokubalika kwa Mungu.’​—Waroma 12:1, NW.

[Maelezo ya Chini]

Maswali ya Kumbuka

◻ Macho na moyo wetu vyaweza kutufanyaje tujitie katika mwenendo mlegevu?

◻ Waisraeli walipokea manufaa gani mbalimbali walipotii sheria za Yehova juu ya kufuata kanuni za afya wote kwa ujumla na wakiwa mmoja mmoja?

◻ Ni kanuni zipi zinazofuatwa katika Makao ya Betheli zinazopasa kuongoza kila jamaa ya Kikristo?

◻ Ni wakati gani hasa tunapopaswa kuwa waangalifu juu ya sura yetu?

◻ Watumishi wa Yehova wana sababu gani za kiroho za kuendeleza nyumba na magari yao yakiwa safi na nadhifu?

[Picha katika ukurasa wa 17]

“Maisha ya Betheli hutaka kudumisha viwango vya juu vya kimwili, kiadili na kiroho”

[Picha katika ukurasa wa 18]

Je! yampasa mama alazimike kutumia wakati wa ziada kila siku akisafisha uchafu ulioachwa na washiriki wa jamaa wasiofikiri?

[Picha katika ukurasa wa 19]

Kwa muda wa dakika kumi, mengi yanaweza kufanywa kwa kusafisha ndani ya gari