Unaweza Kuvumilia Hadi Mwisho

“Acheni tukimbie kwa uvumilivu shindano la mbio lililowekwa mbele yetu.”—WAEBRANIA 12:1.

1, 2. Yamaanisha nini kuvumilia?

“MNA uhitaji wa uvumilivu,” mtume Paulo akawaandikia Wakristo Waebrania wa karne ya kwanza. (Waebrania 10:36) Akikazia umuhimu wa sifa hiyo, mtume Petro hali kadhalika aliwahimiza Wakristo hivi: “Jazeni kwenye imani yenu . . . uvumilivu.” (2 Petro 1:5, 6) Lakini uvumilivu ni nini hasa?

² Kamusi ya Kigiriki ifafanuayo maneno kwa Kiingereza, hufafanua kitenzi cha Kigiriki “-vumilia” kuwa “kuendelea kusimama badala ya kutoroka . . . kusimama imara, kukabiliana na hali.” Kitabu kimoja cha marejezo chafafanua nomino ya Kigiriki “uvumilivu” kuwa: “Ni roho inayoweza kustahimili mambo, si kwa sababu tu ya kukata tamaa, bali kwa tumaini jangavu . . . Ni ile sifa inayomfanya mtu aendelee kusimama akikabili upepo. Ni ile sifa iwezayo kugeuza jaribu lililo gumu zaidi liwe utukufu kwa sababu inatazama si maumivu tu bali mradi ulio mbele.” Basi, uvumilivu humwezesha mtu kusimama imara asipoteze tumaini licha ya vizuizi na shida. Ni nani hasa wanaohitaji sifa hii?

3, 4. (a) Ni nani ambao wana uhitaji wa uvumilivu? (b) Kwa nini ni lazima tuvumilie hadi mwisho?

³ Wakristo wote wamo katika shindano la mbio linalohitaji uvumilivu, kusema kitamathali. Karibu na mwaka wa 65 W.K., mtume Paulo alimwandikia Timotheo, mfanyakazi mwenzake na mwandamani mwaminifu katika safari, maneno haya yenye kutia moyo: “Nimepigana pigano bora, nimekimbia mwendo hadi mwisho, nimeshika imani.” (2 Timotheo 4:7) Aliposema ‘kimbia mwendo hadi mwisho,’ Paulo alikuwa akilinganisha maisha yake akiwa Mkristo na shindano la mbio, likiwa na njia ya kufuatwa na sehemu ya kumalizia mbio hizo. Kufikia wakati huo, Paulo alikuwa akikaribia kwa ushindi mwisho wa shindano lake la mbio, naye alitazamia kwa uhakika kupokea thawabu. “Tangu wakati huu na kuendelea,” akaongeza kusema, “kumewekwa akiba kwa ajili yangu taji la uadilifu, ambalo Bwana, aliye hakimu mwadilifu, atanipa kuwa zawadi katika siku ile.” (2 Timotheo 4:8) Paulo alikuwa na uhakika kwamba angepata thawabu hiyo kwa sababu alikuwa amevumilia hadi mwisho. Namna gani sisi?

⁴ Ili kuwatia moyo wale ambao wameingia katika shindano la mbio, Paulo aliandika hivi: “Acheni tukimbie kwa uvumilivu shindano la mbio lililowekwa mbele yetu.” (Waebrania 12:1) Tukiwa Wakristo, sisi huingia katika shindano hili la mbio la uvumilivu tunapojiweka wakfu kwa Yehova Mungu kupitia Yesu Kristo. Ni muhimu kuwa na mwanzo mzuri katika mwendo wa uanafunzi, lakini hatimaye jambo muhimu zaidi ni kuumaliza mwendo huo. Yesu alitangaza: “Yeye ambaye amevumilia hadi mwisho ndiye atakayeokolewa.” (Mathayo 24:13) Wale wanaomaliza shindano la mbio kwa mafanikio watapewa tuzo la uhai udumuo milele! Hivyo, tukiwa na mradi akilini, lazima tuvumilie hadi mwisho. Ni nini kitakachotusaidia kutimiza mradi huo?

Lishe Ifaayo—Ni Lazima

5, 6. (a) Ni lazima tuzingatie nini ili kuvumilia katika shindano la mbio la kupata uhai? (b) Ni lazima tujinufaishe na maandalizi gani ya kiroho, na kwa nini?

⁵ Katika nyakati za kale, Michezo maarufu ya Isthmia ilifanywa katika eneo lililokuwa karibu na jiji la Korintho, Ugiriki. Yaelekea Paulo alijua kwamba ndugu Wakorintho waliyajua mashindano ya riadha na mashindano mengineyo yaliyofanywa huko. Akitumia mambo wanayofahamu aliwakumbusha shindano lao la mbio la kupata uhai: “Je, hamjui kwamba wakimbiaji katika mbio wote hukimbia, lakini ni mmoja tu apokeaye tuzo? Kimbieni kwa njia ambayo mwaweza kuipata tuzo.” Paulo alikazia umuhimu wa kubaki katika shindano hilo la mbio na kuendelea kwa bidii hadi mwisho. Lakini ni nini ambacho kingewasaidia kufanya hivyo? “Kila mtu anayeshiriki katika shindano hutumia kujidhibiti katika mambo yote,” akaendelea kusema. Naam, walioshindana katika michezo hiyo ya kale walifanya mazoezi makali, wakawa waangalifu sana kuhusu walichokula na kunywa, na kudhibiti kila utendaji wao ili washinde.—1 Wakorintho 9:24, 25.

⁶ Namna gani shindano la mbio ambalo Wakristo wameingia? “Ni lazima uwe mwangalifu kuhusu lishe yako ya kiroho ikiwa utavumilia katika shindano la mbio la kupata uhai,” akasema mzee mmoja katika kutaniko moja la Mashahidi wa Yehova. Fikiria chakula cha kiroho ambacho Yehova, “Mungu apaye uvumilivu,” ametuandalia. (Waroma 15:5) Neno lake, Biblia, ndilo chanzo chetu kikuu cha lishe ya kiroho. Je, haitupasi kudumisha ratiba nzuri ya usomaji wa Biblia? Kupitia “mtumwa mwaminifu na mwenye busara,” Yehova pia ameandaa kwa wakati ufaao majarida ya Mnara wa Mlinzi na Amkeni! na vichapo vingine vinavyotegemea Biblia. (Mathayo 24:45) Kuvisoma kwa bidii kutatuimarisha kiroho. Naam, ni lazima tuchukue wakati—‘kununua kabisa wakati unaofaa’—kwa ajili ya funzo la kibinafsi.—Waefeso 5:16.

7. (a) Kwa nini haitupasi kuridhika kujua tu mafundisho ya msingi ya Kikristo? (b) Twawezaje ‘kuzidi kusonga mbele kwenye ukomavu’?

⁷ Ili kuendelea katika mwendo wa uanafunzi wa Kikristo, twahitaji kuacha “fundisho la msingi” na ‘kuzidi kusonga mbele kwenye ukomavu.’ (Waebrania 6:1) Hivyo, ni lazima tusitawishe upendezi katika “upana na urefu na kimo na kina” cha ile kweli na kupata lishe kutokana na “chakula kigumu [ambacho] ni cha watu wakomavu.” (Waefeso 3:18; Waebrania 5:12-14) Kwa mfano, fikiria yale masimulizi manne yenye kutegemeka juu ya maisha ya Yesu duniani—Gospeli ya Mathayo, ya Marko, ya Luka, na ya Yohana. Kwa kuchunguza kwa makini rekodi ya Gospeli hizi, tunapata kujua mambo aliyofanya Yesu na kujua yeye alikuwa mtu wa aina gani, na pia tunafahamu njia ya kufikiri iliyochochea matendo yake. Ndipo tuwezapo kupata ‘kuwa na akili ya Kristo.’—1 Wakorintho 2:16.

8. Mikutano ya Kikristo hutusaidiaje kuvumilia katika shindano la mbio la kupata uhai?

⁸ Paulo aliwashauri waamini wenzake hivi: “Acheni tufikiriane ili kuchocheana kwenye upendo na kazi zilizo bora, si kuachilia mbali kukusanyika pamoja sisi wenyewe, kama vile wengine walivyo na desturi, bali kutiana moyo, na zaidi sana hivyo kwa kadiri mwonavyo siku ikikaribia.” (Waebrania 10:24, 25) Mikutano ya Kikristo ni chanzo kilichoje cha kitia moyo! Na yaburudisha kama nini kuwa pamoja na ndugu na dada zetu wanaopendezwa nasi na wanaotaka kutusaidia kuvumilia hadi mwisho! Hatuwezi kupuuza uandalizi huu wenye upendo kutoka kwa Yehova. Kupitia funzo la kibinafsi lenye bidii na kuhudhuria mikutano kwa ukawaida, acheni “[tuwe] watu wazima katika nguvu za kuelewa.”—1 Wakorintho 14:20.

Watazamaji wa Kukushangilia Uendelee

9, 10. (a) Ni kwa njia gani watazamaji wanaweza kuwa kitia moyo katika shindano la mbio la uvumilivu? (b) ‘Wingu kubwa la mashahidi ambalo limetuzingira’ ambalo limetajwa kwenye Waebrania 12:1 ni nini?

⁹ Hata hivyo, hata mkimbiaji awe amejitayarisha vema namna gani, huenda mambo yakatokea njiani yawezayo kumfanya ajikwae. “Nyinyi mlikuwa mkikimbia vema. Ni nani aliyewazuia msifulize kuitii kweli?” Paulo akauliza. (Wagalatia 5:7) Inaonekana kwamba baadhi ya Wakristo Wagalatia walikuwa na mashirika mabaya na jambo hilo likawakengeusha katika shindano la mbio la kupata uhai. Kwa upande mwingine, utegemezo na kitia moyo kutoka kwa wengine zaweza kufanya iwe rahisi zaidi kuvumilia shindano la mbio. Watazamaji katika mchezo waweza kuwa na matokeo hayohayo juu ya wanaoshindana. Umati wenye shauku huzidisha msisimko ambao huwachochea wanaoshindana toka mwanzo hadi mwisho. Mashangilio ya watazamaji, ambayo mara nyingi huambatana na muziki na makofi, yaweza kuwa kichocheo cha ziada ambacho wale wanaoshindana wanahitaji wanapoelekea kumaliza mbio. Kwa kweli, watazamaji wenye huruma wanaweza kuwa na uvutano ufaao juu ya wale wanaokimbia.

¹⁰ Ni nani walio watazamaji katika shindano la mbio la kupata uhai ambalo Wakristo wameingia? Baada ya kuorodhesha mashahidi waaminifu wa Yehova wa kabla ya Ukristo, kama ilivyorekodiwa katika sura ya 11 ya kitabu cha Waebrania, Paulo aliandika: “Basi, kwa sababu tuna wingu kubwa hivyo la mashahidi likituzingira, . . . acheni tukimbie kwa uvumilivu shindano la mbio lililowekwa mbele yetu.” (Waebrania 12:1) Kwa kutumia mfano wa wingu, Paulo hakutumia neno la Kigiriki lifafanualo wingu lenye umbo na ukubwa fulani hususa. Badala yake, alitumia neno ambalo kwa mujibu wa mwandishi mmoja wa kamusi W. E. Vine, “ladokeza wingu lisilo na umbo hususa linalotanda na kufunika anga.” Ni dhahiri kwamba Paulo alikuwa akifikiria halaiki kubwa ya mashahidi—wengi sana hivi kwamba walikuwa kama wingu lisilo na umbo hususa.

11, 12. (a) Mashahidi waaminifu wa kabla ya Ukristo waweza kutushangiliaje, kusema kitamathali, tuendelee kukimbia katika shindano la mbio kwa uvumilivu? (b) Twaweza kunufaikaje kikamili zaidi kutokana na ‘wingu kubwa la mashahidi’?

¹¹ Je, mashahidi waaminifu wa kabla ya Ukristo wanaweza kuwa watazamaji halisi siku hizi? Bila shaka, la. Wote wamelala katika kifo, wakingoja ufufuo. Hata hivyo, wao wenyewe walikuwa wakimbiaji wenye mafanikio walipokuwa hai, na vielelezo vyao bado vimo katika rekodi ya Biblia. Tunapojifunza Maandiko, waaminifu hawa wanaweza kudhihirika akilini mwetu na wanaweza kutushangilia, kusema kitamathali, ili tuendelee kukimbia katika shindano la mbio hadi mwisho.—Waroma 15:4.a

¹² Kwa mfano, mambo ya kilimwengu yakitushawishi, je, kuchunguza jinsi Musa alivyokataa utukufu wa Misri hakutuchochei tudumu mwendoni? Ikiwa jaribu linalotukabili laonekana kuwa kali, kukumbuka jaribu kali lililomkabili Abrahamu alipoambiwa amdhabihu mwanaye Isaka, kwa hakika kungetutia moyo tusiache shindano la imani. Kiwango ambacho ‘wingu hili kubwa’ la mashahidi hutuchochea katika mbio hizo hutegemea jinsi wanavyodhihirika waziwazi katika macho yetu ya uelewevu.

13. Mashahidi wa Yehova wa siku hizi hutuchocheaje tuendelee na shindano la mbio la kupata uhai?

¹³ Tunazungukwa pia na Mashahidi wa Yehova wengi sana siku hizi. Ni vielelezo vilivyoje vya imani ambavyo vimewekwa na Wakristo watiwa-mafuta na vilevile wanaume na wanawake wa “umati mkubwa”! (Ufunuo 7:9) Mara kwa mara twaweza kusoma masimulizi ya maisha yao katika gazeti hili na vichapo vingine vya Watch Tower.b Tufikiriapo imani yao, tunatiwa moyo kuvumilia hadi mwisho. Na ni jambo zuri kama nini kupata utegemezo wa rafiki wa karibu na watu wa jamaa ambao wenyewe wanamtumikia Yehova kwa uaminifu! Naam, tuna watu wengi wa kutuchochea kuendelea na shindano la mbio la kupata uhai.

Pima Mwendo Wako kwa Hekima

14, 15. (a) Kwa nini ni muhimu kupima mwendo wetu kwa hekima? (b) Kwa nini yatupasa kuwa wenye kusababu tuwekapo miradi?

¹⁴ Mkimbiaji anapokimbia katika shindano la mbio ndefu, kama vile marathoni, ni lazima apime mwendo wake kwa hekima. “Kuanza mbio kwa kasi sana kwaweza kufanya ushindwe,” lasema gazeti la New York Runner. “Yaelekea matokeo yatakuwa kung’ang’ana sana katika kilometa za mwisho au kuacha kukimbia.” Mkimbiaji mmoja wa mbio za marathoni akumbuka: “Msemaji kwenye hotuba niliyohudhuria ili kujitayarisha kwa ajili ya shindano la mbio la marathoni alionya hivi waziwazi: ‘Usijaribu kushindana na wakimbiaji wanaokimbia kwa kasi. Kimbia kwa mwendo wako mwenyewe. La sivyo, utachoka na huenda ukalazimika kuacha kukimbia.’ Kutii shauri hilo kulinisaidia kumaliza shindano hilo la mbio.”

¹⁵ Ni lazima watumishi wa Mungu wajikakamue kisulubu katika shindano la mbio la kupata uhai. (Luka 13:24) Hata hivyo, mwanafunzi Yakobo aliandika: “Hekima ya kutoka juu kwanza kabisa ni . . . yenye kukubali sababu.” (Yakobo 3:17) Ingawa kielelezo kizuri cha wengine chaweza kututia moyo tufanye mengi zaidi, kuwa wenye kusababu kutatusaidia kuweka miradi tuwezayo kutimiza kulingana na uwezo wetu na hali zetu. Maandiko yatukumbusha: “Acheni kila mmoja athibitishe kazi yake mwenyewe ni nini, na ndipo atakuwa na sababu ya mchachawo kwa habari yake mwenyewe peke yake, na si kwa kujilinganisha na mtu yule mwingine. Kwa maana kila mmoja atachukua mzigo wake mwenyewe.”—Wagalatia 6:4, 5.

16. Kiasi hutusaidiaje kupima mwendo wetu?

¹⁶ Kwenye Mika 6:8, tunaulizwa swali hili lenye kuamsha fikira: “BWANA anataka nini kwako, ila . . . kwenda kwa unyenyekevu [“kiasi,” NW] na Mungu wako!” Kiasi chatia ndani kufahamu udhaifu wetu mbalimbali. Je, afya mbaya au uzee zinapunguza yale tuwezayo kufanya katika utumishi wa Mungu? Tusivunjike moyo. Yehova hukubali jitihada na dhabihu zetu ‘kulingana na tulicho nacho, si kulingana na kile ambacho hatuna.’—2 Wakorintho 8:12; linganisha Luka 21:1-4.

Kaza Macho Yako juu ya Tuzo

17, 18. Yesu alivumilia mti wa mateso kwa kuzingatia nini?

¹⁷ Akiwaonyesha Wakristo Wakorintho uhitaji wa kuvumilia katika shindano la mbio la kupata uhai, Paulo alitaja jambo jingine linalohusiana na Michezo ya Isthmia ambalo walistahili kuzingatia. Kuhusu wale walioshindana katika michezo hiyo, Paulo aliandika: “Sasa wao, bila shaka [hukimbia] ili waweze kupata taji lenye kuharibika, lakini sisi lisiloharibika. Kwa hiyo, jinsi ninavyokimbia si bila uhakika; jinsi ninavyoelekeza ngumi zangu ni ili nisiwe nikipiga hewa.” (1 Wakorintho 9:25, 26) Mshindi katika michezo hiyo ya kale alituzwa taji, au shada la maua, lililotengenezwa kwa msonobari au mimea mingine, au hata kwa figili kavu za msituni—kwa kweli taji “lenye kuharibika.” Hata hivyo, Wakristo wanaovumilia hadi mwisho watapata nini?

¹⁸ Akimrejezea Yesu Kristo, Kielelezo chetu, mtume Paulo aliandika: “Kwa ajili ya shangwe iliyowekwa mbele yake alivumilia mti wa mateso, akidharau aibu, na ameketi kwenye mkono wa kuume wa kiti cha ufalme cha Mungu.” (Waebrania 12:2) Yesu alivumilia hadi mwisho wa uhai wake wa kibinadamu kwa kutazama thawabu ambazo angepata baada ya mti wa mateso, ambazo zatia ndani shangwe anayopata kutokana na kushiriki katika kutakaswa kwa jina la Yehova, kufidi familia ya kibinadamu kutoka katika kifo, na kutawala akiwa Mfalme na Kuhani wa Cheo cha Juu huku akirudisha wanadamu watiifu kwenye uhai wa milele kwenye dunia paradiso.—Mathayo 6:9, 10; 20:28; Waebrania 7:23-26.

19. Twapaswa kuzingatia nini tunapofuatia mwendo wa uanafunzi wa Kikristo?

¹⁹ Ebu fikiria shangwe iliyowekwa mbele yetu tunapofuatia mwendo wa uanafunzi wa Kikristo. Yehova ametupa kazi yenye kuridhisha sana ya kuhubiri habari njema za Ufalme wa Mungu na ya kuwapa wengine ujuzi wa Biblia wenye kuokoa uhai. (Mathayo 28:19, 20) Inafurahisha kama nini kupata mtu anayependezwa na Mungu wa kweli na kumsaidia aingie katika shindano la mbio la kupata uhai! Na hata wale tunaowahubiria waitikieje, ni pendeleo kushiriki katika kazi inayohusu kutakaswa kwa jina la Yehova. Tuvumiliapo katika huduma licha ya ubaridi au upinzani kutoka kwa wale tunaohubiria kwenye eneo letu, tuna shangwe ya kufanya moyo wa Yehova ufurahi. (Mithali 27:11) Naye anatuahidi thawabu tukufu ya uhai udumuo milele. Hiyo itakuwa shangwe iliyoje! Twahitaji kuzingatia baraka hizi na kudumu katika shindano la mbio.

Mwisho Ukaribiapo

20. Shindano la mbio la kupata uhai lawezaje kuwa gumu zaidi mwisho ukaribiapo zaidi?

²⁰ Katika shindano la mbio la kupata uhai, ni lazima tushindane na adui yetu mkuu, Shetani Ibilisi. Tukaribiapo mwisho, yeye anajaribu sana kutufanya tujikwae au kutufanya tupunguze mwendo. (Ufunuo 12:12, 17) Na si jambo rahisi kuendelea kuwa wahubiri wa Ufalme waliojiweka wakfu na walio waaminifu tunapofikiria vita, njaa kuu, magonjwa ya kuambukiza, na shida nyingine zinazoashiria “wakati wa mwisho.” (Danieli 12:4; Mathayo 24:3-14; Luka 21:11; 2 Timotheo 3:1-5) Isitoshe, huenda mara nyingine mwisho ukaonekana ukiwa mbali sana kuliko vile tulivyotarajia, hasa ikiwa tuliingia katika shindano la mbio miongo kadhaa iliyopita. Hata hivyo, Neno la Mungu hutuhakikishia kwamba mwisho utakuja. Yehova asema hautachelewa. Mwisho umekaribia.—Habakuki 2:3; 2 Petro 3:9, 10.

21. (a) Ni nini kitakachotuimarisha tuendeleapo katika shindano la mbio la kupata uhai? (b) Tunapaswa kuazimia nini mwisho ukaribiapo?

²¹ Basi, ili kufaulu katika shindano la mbio la kupata uhai, ni lazima tupate nguvu kutokana na kile ambacho Yehova ametuandalia kwa upendo ili tupate lishe kiroho. Twahitaji pia kitia moyo tuwezacho kupata kutokana na ushirika wetu na waamini wenzetu, ambao pia wanakimbia katika shindano hili la mbio. Hata ikiwa mnyanyaso mkali na matukio yasiyotarajiwa yanayotupata njiani yatafanya shindano letu la mbio liwe gumu zaidi, twaweza kuvumilia hadi mwisho kwa sababu Yehova huandaa “nguvu ipitayo iliyo ya kawaida.” (2 Wakorintho 4:7) Inatia moyo kama nini kujua kwamba Yehova hutaka tumalize mwendo kwa ushindi! Kwa azimio thabiti, “acheni tukimbie kwa uvumilivu shindano la mbio lililowekwa mbele yetu,” tukiwa na uhakika kwamba “katika majira yapasayo tutavuna ikiwa hatuchoki kabisa.”—Waebrania 12:1 Wagalatia 6:9.

[Maelezo ya Chini]

Je, Wakumbuka?

◻ Kwa nini ni lazima tuvumilie hadi mwisho?

◻ Ni maandalizi gani ya Yehova ambayo hatupaswi kupuuza?

◻ Kwa nini ni muhimu kupima mwendo wetu kwa hekima?

◻ Ni shangwe gani ambayo imewekwa mbele yetu tuendeleapo na shindano la mbio?

[Picha katika ukurasa wa 18]

Pata kitia moyo kutokana na mikutano ya Kikristo